حی علی خیر العمل: تفاوت میان نسخه‌ها

«حَیَّ عَلیٰ خَیرِ العَمل» به‌معنای «بشتابید به‌سوی بهترین عمل»، از فرازهای اذان و اقامه است. این جمله از اختلافات شیعه و سنی در اذان و اقامه است.<ref>عاملی، «حی علی خیر العمل فی الأذان»، ص۵۲.</ref> گاهی از آن با عنوان «حَیعَلَه» نیز یاد می‌شود.<ref>مقدسی، احسن التقاسیم، ۱۴۱۱ق، ج‌ص۴۰ و۲۳۸.</ref>

فقیهان شیعه با استناد به احادیث، حی علیٰ خیر العمل را از جزو اذان و اقامه می‌دانند که پس از فراز حَیَّ عَلَی الفَلاح (بشتابید به سوی رستگاری) گفته می‌شود.<ref>سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۱۳۷.</ref> مستند آنان روایاتی است که بنابر آنها، در زمان پیامبر(ص)، حی علیٰ خیر العمل جزو اذان بوده است.<ref> نگاه کنید به بیهقی، السنن الکبری، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۶۲۵.</ref> همچنین گزارش‌هایی وجود دارد که برخی [[صحابه]] مانند [[عبدالله بن عمر]]،<ref>مالک بن انس، الموطأ، المکتبة العلمیة، ج۱، ص۵۵؛ بیهقی، السنن الکبری، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۶۲۵.</ref> و [[بلال حبشی]]<ref>بیهقی، السنن الکبری، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۶۲۵.</ref> در اذان حی علی خیر العمل می‌گفته‌اند.

 

اهل‌سنت حی علی خیر العمل را جزو اذان نمی‌دانند.{{مدرک}} به گفته [[سید مرتضی]] (۳۵۵-۴۳۶ق) آنان بر این باورند که حی علی خیر العمل در زمان پیامبر جزو اذان بوده اما [[نسخ]] شده است.<ref>سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۱۳۷.</ref>

در زمان حکومت [[عمر بن خطاب]] به‌دستور او حی علیٰ خیر العمل از اذان حذف شد.<ref>تفتازانی، شرح المقاصد، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۲۸۳.</ref> هدف خلیفه دوم از این کار این بود که مردم با استناد به اینکه نماز بهترین عمل است از [[جهاد]] روی آوردند.<ref>صدوق، علل الشرائع، ۱۳۸۵ش، ج‌۲، ص۳۶۸.</ref> در روایتی از [[امام کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] علت حقیقی این کار،جلوگیری از کشیدن شدن مردم به سمت ولایت (بهترین عمل) دانسته شده است.<ref>صدوق، علل الشرائع، ۱۳۸۵ش، ج‌۲، ص۳۶۸.</ref> [[امام صادق(ع)]] در پاسخ به سؤالی درباره «حی علیٰ خیرالعمل» که در معانی الاخبار نقل شده بهترین عمل را ولایت دانست و در حدیث دیگری آمده که بهترین عمل نیکی به [[حضرت فاطمه(س)]] و فرزندانش است.<ref>صدوق، معانی الاخبار، ۱۳۹۹ق، ص۴۱.</ref>