بکتاشیه: تفاوت میان نسخه‌ها

تاریخ طریقه بکتاشیه به شخصی به نام [[حاجی بکتاش ولی]] باز می گردد که زندگی او در منابع مختلف آمیخته با افسانه ها و حکایت های اغراق آمیز است. درباره او آنچه می توان گفت آن است که وی ظاهرا از جمله [[صوفی|صوفیان]] [[ترکمن]] خراسانی معروف به «بابا» بود که از پیروان [[احمد یسوری]] بودند، و در سده 6 ق/12م همراه با موج مهاجران ترکمنی از شرق به [[آسیای صغیر]] آمدند. حاجی بکتاش پس از مسافرتهایی به نقاط مختلف این سرزمین، سرانجام در روستایی در نزدیکی [[قیرشهر]] ساکن شد و به تدریج در میان قبایل ترکمن اطراف پیروانی یافت وی با افزوده شدن بر شمار مریدانش، اندک اندک طریقه ای با اعتقادات ویژه بنیاد نهاد که در ابتدا دارای آئین های ساده ای چون استفاده از شمع در مراسم، یک وعده غدای آئینی، مجلس سماع و نیز تراشیدن موی سر، پوشیدن کلاه «الفی تاج» و [[تکبیر]] گفتن در مراسم پذیرش تازه واردان بود. اما در سده های بعد این آئیین ها، صورت منسجم تر و مفصل تری یافت.

جریان تحول طریقه بکتاشیه در دو سده پس از مرگ حاجی بکتاش و پیش از مطرح شدن نام [[بالیم سلطان]] چندان روشن نیست. اما این دوره از تاریخ این طریقه با نام دو تن یکی [[ساری صالتق]]، از مریدان حاجی بکتاش، و دیگری [[سیدعلی سلطان]] از «ابدالان» پیوند خورده است. ساری صالتق شخصیتی تاریخی داشته و ظاهرا یکی از درویشان مبلّغی بوده است که حاجی بکتاش به نقاط مختلف می فرستاده است.

[[بالیم سلطان]] خاستگاه [[مسیحیت|مسیحی]] داشته است و اهمیت وی در طریقه بکتاشیه چنان است که وی پس از حاجی بکتاش به «پیرثانی» مشهور شده است. بالیم سلطان طریقت بکتاشیه را سامان بخشید وآیین های جدیدی آورد و سلسله مراتبی در طریقه بکتاشیه بنیان نهاد که پس از او ساختار این طریقه بر اساس آن شکل گرفت.<ref>ر.ک: ه د، بالیم خان</ref>

اندکی پس از درگذشت بالیم سلطان، به تدریج عقاید شیعی افراطی در میان بکتاشیه پذیرفته شد و این طریقه هر چه بیشتر با اعتقاداد [[اهل سنت|اهل تسنن]] رایج در محیط پیرامون خود فاصله گرفت. و نیز در حدود همین زمان بکتاشیان با آموزه های [[حروفیه]] که ظاهرا توسط علی الاعلی(882ق/1477م) از شاگردان [[فضل الله حروفی]] (د796ق/1394م) به آناتولی وارد شده بود، آشنایی یافتند.