اقسام حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

حدیث صحیح خبری است که سلسله سند توسط [[:رده:راویان|راویانی]] ثقه (قابل اعتماد) و [[امامیه|امامی]] [[مذهب]] به [[معصوم]] متصل گردد.

حدیث مُوَثَّق خبری است دارای سند کامل که نسبت به کلیه افراد سلسله سند در [[کتابهای رجال]] [[شیعه]] <ref>. قید مزبور (تصریح به وثاقت در کتب شیعه) از این لحاظ است که نسبت به بعض راویان حدیث در کتب رجال اهل سنت تصریح به وثاقت شده است، ولی از این رو که آنان کلیه صحابه را عادل می‌دانند و به جهات دیگر، این تعدیل از نظر امامیه معتبر نیست </ref> تصریح به وثاقت شده باشد، اگر چه بعضی از افراد زنجیره [[حدیث]]، غیر [[امامیه|امامی]] باشند، مانند [[علی بن فضال]] و [[ابان بن عثمان]].

حدیث حَسَن خبری است که سند آن متصل بوده و تمامی [[:رده:راویان|راویان]] آن [[امامی]] [[مذهب]] و ممدوح باشند. (الفاظ مفید مدح: مُتقن، حافظ، ظابط، مشکور، زاهد، قَریب الامر)

'''حَسَن کالصحیح'''، [[روایت|روایتی]] است که راجع به [[:رده:راویان|راویان]] آن مدحی که نزدیک به وثاقت است ذکر شده باشد یا راوی از [[اصحاب اجماع]] باشد.

'''حَسَنُ الاسناد'''، روایتی است که سند آن حسن باشد، ولی متن [[حدیث]] به واسطه شُذوذ یا علت، حَسَن نباشد.

حدیث ضعیف روایتی که شروط یکی از اقسام «صحیح، حسن، موثق، قوی» در آن جمع نباشد، ضعیف خواهد بود. یعنی اگر حتی یک راوی (در صورتی که تنها یک راوی در آن طبقه باشد) شرایط اطمینان آور را از دست بدهد، آن روایت ضعیف خواهد بود.<ref>وصول الاخیار، ص۸۰</ref> گاهی ضعیف بر روایت مجروح نیز اطلاق شده است.

ضعیف به اصطلاح اهل سنت، حدیثی است که صحیح و حسن نباشد.

'''حدیث ضعیف به اصطلاح قدما و متاخرین'''

باید دانست که بسیاری از احادیث ضعیف طبق اصطلاح متأخر (عالمان قرن هفتم به بعد )، در شمار احادیث صحیح به عقیده قدمای [[امامیه]] است، زیرا قدما ملاک صحت را وثوق و اعتماد به صدور [[حدیث]] از [[معصوم]] می‌دانستند و برخی روایات با اینکه در سند قابل خدشه هستند ولی با وجود قرائن متنی یا خارجی اطمینان به صدور آنها از معصوم ایجاد می‌شده، چرا که قدما در زمانی می‌زیستند که به عصر معصومان نزدیکتر بوده و به کتابهای روایی اصحاب ائمه دسترسی بیشتری داشتند و یکسری قرینه‌هایی در اختیار آنها بود که از آنها اطمینان به صدور روایت از معصوم پیدا می‌کردند ولی این قرینه‌ها در اختیار عالمان سده‌های متأخر قرار نگرفت.

 

رویگردانی قدما از یک حدیث هرچند سند آن اشکالی نداشته باشد از عوامل ضعف روایت محسوب می‌شود.

حدیث مجهول حدیثی است که یک یا چند راوی آن ناشناخته باشند یا در منابع رجالی (که راویان را معرفی می‌کنند) اظهار نظری که وثاقت یا عدالت او را ثابت نکند بیان نشده باشد.

حدیث مُهمَل، یک نوع از خبر مجهول است؛ یعنی خبری که حداقل یک راوی مجهول و ناشناخته دارد که نامی از او در کتابهای رجالی نیامده است.

حدیث موضوع یا حدیث مجعول حدیثی است که راوی به دروغ مطلبی را به [[معصوم]] نسبت داده باشد.