پرش به محتوا

میمونه دختر حارث بن حزن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (خنثی‌سازی ویرایش 233661 توسط Shamsoddin (بحث))
imported>Pourrezaei
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه زندگینامه
{{جعبه زندگینامه
| اندازه جعبه =
| اندازه جعبه =
| عنوان = میمونه
| عنوان =  
| نام = میمونه دختر حارث بن حزن
| نام = میمونه دختر حارث بن حزن
| تصویر =
| تصویر =
خط ۱۹: خط ۱۹:
| گفتاورد =
| گفتاورد =
}}
}}
{{همسران پیامبر}}
{{همسران پیامبر}}
'''میمونه دختر حارث''' از همسران [[پیامبر(ص)]]. او آخرین همسری بود که [[رسول خدا]](ص) او را به عقد خویش درآورد. او خود را به پیامبر بخشید و آیه ۵۰ [[سوره احزاب]] درباره او نازل شد. گفته شده نامش ابتدا «بره» بود و پیامبر بعد از ازدواج، نامش را به میمونه تغییر داد. پس از رحلت پیامبر، او در صف طرفداران [[امام علی(ع)]] بود. او جزو زنانی است که از پیامبر روایت کرده‌اند.
'''میمونه دختر حارث''' از همسران [[پیامبر(ص)]]. او آخرین همسری بود که [[رسول خدا]](ص) او را به عقد خویش درآورد. او خود را به پیامبر بخشید و آیه ۵۰ [[سوره احزاب]] درباره او نازل شد. گفته شده نامش ابتدا «بره» بود و پیامبر بعد از ازدواج، نامش را به میمونه تغییر داد. پس از رحلت پیامبر، او در صف طرفداران [[امام علی(ع)]] بود. او جزو زنانی است که از پیامبر روایت کرده‌اند.


==نسب==
==نسب==
مورخان نسب کامل او را «بره بنت حارث بن حزن بن بُجَیر بن الهَزم بن رُوَیبَة بن عبدالله بن هلال بن عامر بن صعصعه» دانسته‌اند و مادرش را نیز هند دختر عوف بن زهیر یا خوله بنت عمرو بن کعب معرفی کرده‌اند.<ref>انساب الاشراف، ج1، ص444؛ الطبقات الکبری، ج۸، ص104</ref>
مورخان نسب کامل او را «بره بنت حارث بن حزن بن بُجَیر بن الهَزم بن رُوَیبَة بن عبدالله بن هلال بن عامر بن صعصعه» دانسته‌اند و مادرش را نیز هند دختر عوف بن زهیر یا خوله بنت عمرو بن کعب معرفی کرده‌اند.<ref>انساب الاشراف، ج۱، ص۴۴۴؛ الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۰۴</ref>


یکی از خواهران او به نام ام‌الفضل، همسر [[عباس بن عبدالمطلب|عباس]] عموی [[پیامبر(ص)]]<ref>تاریخ طبری، ج11، ص623 و انساب الاشراف، ج1، ص446</ref> و و خواهر دیگر او، مادر [[خالد بن ولید]] است. همچنین [[ام المؤمنین]] [[زینب بنت خزیمه]]<ref>الاستیعاب، ج4، ص1908 و انساب الاشراف، ج1،  ص429 </ref> و نیز [[اسماء بنت عمیس]]، همسر [[جعفر بن ابی طالب]] و سلامه(سلمی) بنت عمیس، همسر [[حمزه بن عبدالمطلب]] خواهران مادری او محسوب می‌شوند.<ref>مروج الذهب، ج2، ص300.</ref> بر این اساس، او خاله خالد بن ولید و ابن عباس است.
یکی از خواهران او به نام ام‌الفضل، همسر [[عباس بن عبدالمطلب|عباس]] عموی [[پیامبر(ص)]]<ref>تاریخ طبری، ج۱۱، ص۶۲۳ و انساب الاشراف، ج۱، ص۴۴۶</ref> و خواهر دیگر او، مادر [[خالد بن ولید]] است. همچنین [[ام المؤمنین]] [[زینب بنت خزیمه]]<ref>الاستیعاب، ج۴، ص۱۹۰۸ و انساب الاشراف، ج۱، ص۴۲۹ </ref> و نیز [[اسماء بنت عمیس]]، همسر [[جعفر بن ابی طالب]] و سلامه(سلمی) بنت عمیس، همسر [[حمزه بن عبدالمطلب]] خواهران مادری او هستند.<ref>مروج الذهب، ج۲، ص۳۰۰.</ref> بر این اساس، او خاله خالد بن ولید و ابن عباس است.


رسول خدا(ص) در حدیثی، از میمونه، ام الفضل و اسماء بنت عمیس به عنوان «اخوات مؤمنات» نام برده است.<ref>الطبقات الکبری، ج8، ص109 و الاستیعاب، ج4، ص 1909.</ref>
رسول خدا(ص) در حدیثی، از میمونه، ام الفضل و اسماء بنت عمیس به عنوان «اخوات مؤمنات» نام برده است.<ref>الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۰۹ و الاستیعاب، ج۴، ص۱۹۰۹.</ref>


==پیش از ازدواج با پیامبر==
==پیش از ازدواج با پیامبر==
درباره نام شوهران سابق او اختلاف است؛ اما مشهور این است که او قبل از اسلام به همسری مسعود بن عمرو بن عمیر ثقفی درآمد؛ اما پس از چندی از او جدا شد و با ابورهم بن عبدالعزی ازدواج کرد و تا زمان مرگ ابورهم با او همراه بود.<ref>تاریخ طبری، ج11، ص611 و طبقات الکبری، ج8، ص104</ref>
درباره نام شوهران سابق او اختلاف است؛ اما مشهور این است که او قبل از اسلام به همسری مسعود بن عمرو بن عمیر ثقفی درآمد؛ اما پس از چندی از او جدا شد و با ابورهم بن عبدالعزی ازدواج کرد و تا زمان مرگ ابورهم با او همراه بود.<ref>تاریخ طبری، ج۱۱، ص۶۱۱ و طبقات الکبری، ج۸، ص۱۰۴</ref>


==ازدواج با پیامبر==
==ازدواج با پیامبر==
در [[سال هفتم هجری]] هنگامی که پیامبر(ص) به همراه سایر مسلمانان برای انجام [[عمرة القضا]] راهی مکه شدند،<ref>تاریخ طبری، ج3، ص25 </ref> میمونه از بزرگی و هیبت مسلمانان در شگفت شد و به رسول خدا علاقه پیدا کرد.<ref>عایشه بنت الشاطی؛ نساء النبی، ص231 232.</ref> او این موضوع را با خواهرش ام الفضل، همسر [[عباس بن عبدالمطلب]] در میان گذاشت و عباس نیز این مسأله را به اطلاع پیامبر رساند. پیامبر، [[جعفر بن ابی طالب]] را جهت خواستگاری به سوی او فرستاد.<ref>انساب الاشراف، ج۱، ص446 </ref> نقل شده هنگامی که خبر خواستگاری رسول خدا(ص) به او رسید، سوار بر شترش بود. در این هنگام از سر شادمانی فریاد برآورد: ''«<big>شتر و کسی که سوار آن است، از آنِ خدا و رسولش باد.</big>»''<ref>ابن هشام؛ السیرة النبویه، ج2، ص646.</ref> از این رو آیه ۵۰ [[سوره احزاب]] در مورد او نازل شد
در [[سال هفتم هجری]] هنگامی که پیامبر(ص) به همراه سایر مسلمانان برای انجام [[عمرة القضا]] راهی مکه شدند،<ref>تاریخ طبری، ج۳، ص۲۵ </ref> میمونه از بزرگی و هیبت مسلمانان در شگفت شد و به رسول خدا علاقه پیدا کرد.<ref>عایشه بنت الشاطی؛ نساء النبی، ص۲۳۱ ۲۳۲.</ref> او این موضوع را با خواهرش ام الفضل، همسر [[عباس بن عبدالمطلب]] در میان گذاشت و عباس نیز این مسأله را به اطلاع پیامبر رساند. پیامبر، [[جعفر بن ابی طالب]] را جهت خواستگاری به سوی او فرستاد.<ref>انساب الاشراف، ج۱، ص۴۴۶ </ref> نقل شده هنگامی که خبر خواستگاری رسول خدا(ص) به او رسید، سوار بر شترش بود. در این هنگام از سر شادمانی فریاد برآورد: ''«<big>شتر و کسی که سوار آن است، از آنِ خدا و رسولش باد.</big>»''<ref>ابن هشام؛ السیرة النبویه، ج۲، ص۶۴۶.</ref> از این رو آیه ۵۰ [[سوره احزاب]] در مورد او نازل شد: {{عربی|«وَ امرَأةٌ مُؤمِنَةٌ إن وَهَبَت نَفسَها لِلنَّبِیِّ»|ترجمه=و زن مؤمنی که خود را به پیامبر بخشید.}}
:::'''«و امرأة مؤمنة إن وهبت نفسها للنبی»'''
:::و زن مؤمنی که خود را به پیامبر بخشید.
میمونه اختیار کار خود را به [[عباس بن عبدالمطلب|عباس]] عموی پیامبر(ص) سپرد. او نیز میمونه را به همسری پیامبر درآورد<ref>السیرة النبویه، ج2، ص646 و تاریخ طبری، ج3، ص166 و انساب الاشراف، ج1، ص445.</ref> و چهارصد درهم<ref>سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، ج2، ص646 </ref> و به نقلی پانصد درهم<ref>تاریخ طبری، ج11، ص611.</ref> را نیز مهریه‌اش قرار داد.  گفته شده او خود را به پیامبر هبه کرد و مهریه‌ای از ایشان طلب نکرد.<ref>السیرة النبویه، ج2، ص646 و تاریخ طبری، ج11، ص611 </ref>


پیامبر در حالی که [[احرام|مُحرِم]] بود، با میمونه ازدواج کرد<ref>طبقات الکبری، ج2، ص105 و انساب الاشراف، ج1، ص445 </ref>؛ سپس تصمیم گرفت به مناسبت این عروسی، مهمانی ترتیب دهد و بزرگان و خویشان میمونه را به این مهمانی دعوت کند؛ ولی قریش این دعوت را نپذیرفتند و متذکر شدند که مهلت سه روزه پیامبر برای اقامت در مکه پایان پذیرفته است، از این رو  خواستار خروج وی و سایر مسلمانان از مکه شدند.<ref> دلائل النبوه، ج4، ص330.</ref> پیامبر(ص) از مکه خارج شد و به غلام آزاد شده خود [[ابورافع]] دستور داد تا میمونه را نزد او آورد.<ref>طبقات الکبری، ج2، ص93.</ref> بدین ترتیب مراسم عروسی در خارج از مکه در منطقه‌ای به نام «سَرَف» در بین راه مکه و مدینه انجام شد<ref> السیرة النبویه، ج2، ص646 و تاریخ طبری، ج11، ص611.</ref> و سپس میمونه به همراه رسول خدا به سوی مدینه رهسپار شد.
میمونه اختیار ازدواج خود را به [[عباس بن عبدالمطلب|عباس]] عموی پیامبر(ص) سپرد. او نیز میمونه را به همسری پیامبر درآورد<ref>السیرة النبویه، ج۲، ص۶۴۶ و تاریخ طبری، ج۳، ص۱۶۶ و انساب الاشراف، ج۱، ص۴۴۵.</ref> و چهارصد درهم<ref>سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، ج۲، ص۶۴۶ </ref> و به نقلی پانصد درهم<ref>تاریخ طبری، ج۱۱، ص۶۱۱.</ref> را مهریه‌اش قرار داد. گفته شده او خود را به پیامبر هبه کرد و مهریه‌ای از ایشان طلب نکرد.<ref>السیرة النبویه، ج۲، ص۶۴۶ و تاریخ طبری، ج۱۱، ص۶۱۱ </ref>


پیامبر(ص) برای سکونت میمونه حجره‌ای در نظر گرفت و مانند دیگر زنانش برای او شأن و جایگاهی قرار دادند.
پیامبر در حالی که [[احرام|مُحرِم]] بود، با میمونه ازدواج کرد<ref>طبقات الکبری، ج۲، ص۱۰۵ و انساب الاشراف، ج۱، ص۴۴۵ </ref> سپس تصمیم گرفت به مناسبت این عروسی، مهمانی ترتیب دهد و بزرگان و خویشان میمونه را به این مهمانی دعوت کند؛ ولی قریش این دعوت را نپذیرفتند و متذکر شدند که مهلت سه روزه پیامبر برای اقامت در مکه پایان یافته است، از این رو خواستار خروج وی و سایر مسلمانان از مکه شدند.<ref> دلائل النبوه، ج۴، ص۳۳۰.</ref> پیامبر(ص) از مکه خارج شد و به غلام آزاد شده خود [[ابورافع]] دستور داد تا میمونه را نزد او آورد.<ref>طبقات الکبری، ج۲، ص۹۳.</ref> بدین ترتیب مراسم عروسی در خارج از مکه در منطقه‌ای به نام «سَرَف» در بین راه مکه و مدینه انجام شد<ref> السیرة النبویه، ج۲، ص۶۴۶ و تاریخ طبری، ج۱۱، ص۶۱۱.</ref> و سپس میمونه به همراه رسول خدا به سوی مدینه رهسپار شد.
 
پیامبر(ص) برای سکونت میمونه حجره‌ای در نظر گرفت و مانند دیگر زنانش برای او شأن و جایگاهی قرار دادند.


==حمایت از امام علی==
==حمایت از امام علی==
از احوالات او پس از وفات پیامبر(ص) اطلاع چندانی در دست نیست اما برخی از معدود روایاتی که از وی نقل شده، حکایت از ارادت خاص به [[امام علی(ع)]] دارد. از یزید بن اصم نقل شده که «شقیر(سفیر) بن شجره عامری از [[کوفه]] به [[مدینه]] آمد و از خاله‌ام میمونه اجازه ورود خواست. پس از ورود، میمونه از علت آمدن او پرسید. آن مرد گفت: چون بین مردم اختلاف افتاده، ترسیدم که فتنه، مرا در برگیرد از این رو از کوفه خارج شدم. میمونه گفت: آیا تو با علی(ع) بیعت کرده بودی؟ مرد گفت: بله گفت: پس برگرد و از صف او جدا نشو، به خدا قسم او نه گمراه است و نه گمراه می‌کند. مرد گفت:ای مادر، آیا حدیثی از رسول خدا(ص) درباره علی(ع) روایت می‌کنی؟ میمونه گفت:
از احوالات او پس از وفات پیامبر(ص) اطلاع چندانی در دست نیست اما برخی از معدود روایاتی که از وی نقل شده، حکایت از ارادت خاص به [[امام علی(ع)]] دارد. از یزید بن اصم نقل شده که «شقیر(سفیر) بن شجره عامری از [[کوفه]] به [[مدینه]] آمد و از خاله‌ام میمونه اجازه ورود خواست. پس از ورود، میمونه از علت آمدن او پرسید. آن مرد گفت: چون بین مردم اختلاف افتاده، ترسیدم که فتنه، مرا در برگیرد از این رو از کوفه خارج شدم. میمونه گفت: آیا تو با علی(ع) بیعت کرده بودی؟ مرد گفت: بله. گفت: پس برگرد و از صف او جدا نشو، به خدا قسم او نه گمراه است و نه گمراه می‌کند. مرد گفت:ای مادر، آیا حدیثی از رسول خدا(ص) درباره علی(ع) روایت می‌کنی؟ میمونه گفت:
:::'''رسول خدا(ص) فرمود: علی نشانه حق و پرچم هدایت است. علی شمشیر خداست که بر کافران و منافقان آخته است. هر که او را دوست بدارد، به دوستی من وی را دوست داشته و هرکه با وی دشمنی کند به دشمنی من با وی دشمن شده و هرکه من یا علی را دشمن دارد، در حالی خدا را ملاقات می‌کند که او را حجتی نباشد.'''<ref>امالی شیخ طوسی، ص۵۰۵-۵۰۶</ref>
:::'''رسول خدا(ص) فرمود: علی نشانه حق و پرچم هدایت است. علی شمشیر خداست که بر کافران و منافقان آخته است. هر که او را دوست بدارد، به دوستی من وی را دوست داشته و هرکه با وی دشمنی کند به دشمنی من با وی دشمن شده و هرکه من یا علی را دشمن دارد، در حالی خدا را ملاقات می‌کند که او را حجتی نباشد.'''<ref>امالی شیخ طوسی، ص۵۰۵-۵۰۶</ref>
==درگذشت==
==درگذشت==
در سال وفات میمونه اختلاف است. از نظر مرحوم [[علامه عسکری]] میمونه پس از بازگشت از سفر [[حج]] در [[سال پنجاه و یک هجری]] در منطقه سرف از دنیا رفته است.<ref>علامه عسگری؛ نقش عایشه در اسلام، ج1، ص62.</ref> [[ابن عباس]] بر او نماز خواند.<ref>الاستیعاب، ج4، ص1918 </ref> و او را طبق وصیتش همانجا (که محل ازدواج او با رسول خدا(ص) بود)، به خاک سپردند.<ref>المحبر، ص92</ref> او آخرین همسر پیامبر بود که رحلت کرد.<ref>تاریخ طبری، ج11، ص611 و طبقات الکبری، ج8، ص111.</ref>
در سال وفات میمونه اختلاف است. [[علامه عسکری]] می‌نویسد میمونه پس از بازگشت از سفر [[حج]] در [[سال پنجاه و یک هجری]] در منطقه سرف از دنیا رفت.<ref>علامه عسگری؛ نقش عایشه در اسلام، ج۱، ص۶۲.</ref> [[ابن عباس]] بر پیکر وی نماز خواند<ref>الاستیعاب، ج۴، ص۱۹۱۸ </ref> و او را طبق وصیتش همانجا (که محل ازدواج او با رسول خدا(ص) بود)، به خاک سپردند.<ref>المحبر، ص۹۲</ref> او آخرین همسر پیامبر بود که رحلت کرد.<ref>تاریخ طبری، ج۱۱، ص۶۱۱ و طبقات الکبری، ج۸، ص۱۱۱.</ref>


==شخصیت روایی==
==شخصیت روایی==
او احادیثی را از پیامبر(ص) روایت کرده است. راوی اصلی روایت‌های او خواهرزاده‌اش یزید بن اصم است،<ref>مسلم نیشابوری؛ صحیح، ج2، ص54 و طبقات الکبری، ج1، ص323.</ref> افزون بر او، ابن عباس،<ref>سنن نسائی، ج1، ص204.</ref> و دیگران نیز از او روایات کرده‌اند. در کتب صحاح مسلم و بخاری حدیث متقن از او نقل شده است.<ref>عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج2، ص215.</ref>
میمونه احادیثی از پیامبر(ص) روایت کرده است. راوی اصلی روایت‌های او خواهرزاده‌اش یزید بن اصم است.<ref>مسلم نیشابوری؛ صحیح، ج۲، ص۵۴ و طبقات الکبری، ج۱، ص۳۲۳.</ref> افزون بر او، ابن عباس،<ref>سنن نسائی، ج۱، ص۲۰۴.</ref> و دیگران نیز از او روایاتی نقل کرده‌اند. در کتاب‌های [[صحیح مسلم]] و [[صحیح بخاری|بخاری]] از او حدیث نقل شده است.<ref>عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج۲، ص۲۱۵.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس2}}
{{پانویس۲}}


==منابع==
==منابع==
*بلاذری؛ انساب الاشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، 1996.
{{منابع}}
*ابن سعد؛ طبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطاء، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، 1990،
*بلاذری؛ انساب الاشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۹۹۶.
*مروج الذهب، تحقیق اسعد داغر، قم، دار الهجرة، چاپ دوم، 1409
*ابن سعد؛ طبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطاء، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۹۹۰،
*ابن عبدالبر؛ الاستیعاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دار الجیل، چاپ اول، 1992.
*مروج الذهب، تحقیق اسعد داغر، قم،‌دار الهجرة، چاپ دوم، ۱۴۰۹
*عایشه بنت الشاطی؛ نساء النبی، بیروت، دار الکتاب العربی، 1985.
*ابن عبدالبر؛ الاستیعاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت،‌دار الجیل، چاپ اول، ۱۹۹۲.
*ابن هشام؛ السیرة النبویه، تحقیق مصطفی السقا و دیگران، بیروت، دار الفکر، بی تا.
*عایشه بنت الشاطی؛ نساء النبی، بیروت،‌دار الکتاب العربی، ۱۹۸۵.
*صالحی دمشقی، محمد بن یوسف؛ سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، 1414.
*ابن هشام؛ السیرة النبویه، تحقیق مصطفی السقا و دیگران، بیروت،‌دار الفکر، بی‌تا.
*دلائل النبوه، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، 1405.
*صالحی دمشقی، محمد بن یوسف؛ سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۴.
*شیخ طوسی؛ امالی طوسی، قم، انتشارات دارالثقافه، 1414.
*دلائل النبوه، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۰۵.
* ابن حبیب بغدادی؛ المحبر، تحقیق ایلزه لیختن شتیتر، بیروت، دار الافاق الجدیده، بی تا
*شیخ طوسی؛ امالی طوسی، قم، انتشارات دارالثقافه، ۱۴۱۴.
* ابن حبیب بغدادی؛ المحبر، تحقیق ایلزه لیختن شتیتر، بیروت،‌دار الافاق الجدیده، بی‌تا
*مسلم نیشابوری؛ صحیح، بیروت، دارالفکر
*مسلم نیشابوری؛ صحیح، بیروت، دارالفکر
*سنن نسائی، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، 1930.
*سنن نسائی، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۹۳۰.
*عسقلانی، ابن حجر؛ الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، 1415.
*عسقلانی، ابن حجر؛ الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۵.
{{پایان}}
 
{{صحابه}}
{{صحابه}}
{{زنان اهل بیت}}
{{زنان اهل بیت}}
کاربر ناشناس