سکینه دختر امام حسین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

سکینه دختر امام حسین(ع) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۷ دسامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۶:۲۸

۵ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۷ دسامبر ۲۰۱۷

جز

تغییر عناوین و سطوح آن و انتقال بعضی مطالب

دیداریویکی‌متن

Salehi

Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor

۴٬۰۴۸

ویرایش

@@ خط ۶۲: / خط ۶۲: @@
 ازدواج سکینه در میان مورخان مورد اختلاف واقع شده است. بعضی معتقدند سکینه با پسر عموی خود [[عبدالله بن حسن]] ازدواج کرد؛<ref>البلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۷۷م، ج۲، ص۱۹۵؛ ابوالفرج الاصفهانی، الاغانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۶، ص۳۶۶.</ref> ولی [[شیخ مفید]]، عبدالله بن حسن را در زمان [[حادثه کربلا]] کودکی که به سن بلوغ و ازدواج نرسیده، توصیف می‌کند.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۳۸۰ش، ص۴۶۵</ref> برخی منابع همسر سکینه را ابوبکر بن حسن بن علی(ع) معرفی کرده‌اند البته بر اساس همین منابع ابوبکر [[کنیه]] عبدالله بن حسن بوده است.<ref>ابن صوفی نسابه، المجدی فی انساب الطالبیین، ۱۴۲۲ق، ص۲۰۱؛ ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ۱۹۸۳م، ص۱۰۵.</ref> برخی مورخان معتقدند سکینه با عبدالله بن حسن ازدواج کرد؛ اما قبل از آن که ازدواج به زفاف بینجامد، عبدالله در [[واقعه کربلا]] به شهادت رسید.<ref>المغربی، شرح الاخبار، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص ۱۸۰-۱۸۱؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۶۹، ص۲۰۵؛ طبرسی، اعلام الوری بأعلام الهدی، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۴۱۸.</ref> [[ذبیح الله محلاتی]] در [[ریاحین الشریعه]]، [[عبدالله بن مسلم بن عقیل]] را همسر وی معرفی کرده است.<ref>محلاتی، ریاحین‌الشریعة، ۱۳۷۰ش، ج۴، ص۲۵۵.</ref>
-== علاقه و محبت امام حسین(ع) به وی ==
+=== علاقه و محبت امام حسین(ع) به وی ===
 سکینه مورد علاقه و محبت بسیار پدر بزرگوارش امام حسین(ع) بود به گونه‌ای که در برخی از منابع نقل شده، امام(ع) در توصیف علاقه بسیار خود به او و مادرش رباب چنین سروده بود:
 {{شعر}}
@@ خط ۷۰: / خط ۷۰: @@
 {{وسط چین}}<small>به جانت سوگند! خانه‌ای را که سکینه و [[رباب]] در آن باشند دوست دارم.{{سخ}}آن دو را دوست دارم و همه ثروتم را در این راه می‌بخشم و هیچ سرزنش‌کننده‌ای حق سرزنش کردن ندارد.»<ref>ابن سعد؛ الطبقات الکبری، خامسه۱، ص۳۷۱؛ الطبری، پیشین، ص۵۲۰؛ ابوالفرج الاصفهانی، مقاتل الطالبیین، پیشین، ص۹۴ و ابن عساکر، پیشین، ص۱۲۰</ref>
 </small>{{پایان}}
+=== شخصیت علمی و معنوی سکینه ===
+سکینه دختر [[امام حسین(ع)]] را از برترین، باهوش ترین، و نیکوسرشت ترین زنان عصر خویش دانسته‌اند.<ref>ابن خلکان، پیشین، ج۲، ص۳۹۴ و الصفدی، پیشین، ص۱۸۲.</ref> او در فضل و کمال به اندازه‌ای بود که به فرموده پدرش امام حسین(ع) غالباً غرق در ذات الهی بود.<ref>المقرم، پیشین، ص۳۴۹.</ref>
+در کتب و مصادر روایی و رجالی از سکینه بنت الحسین(ع) به عنوان یکی از راویان و [[محدث|محدثان]] [[ثقه]] و مورد اطمینان یاد شده است.<ref>ابن حبان، الثقات، ج۴، ص۳۵۲.</ref> او از راویان حدیث پدر بزرگوارش اباعبدالله الحسین(ع) به شمار آمده<ref>الطبرانی، المعجم الکبیر، ج۳، ص۱۳۲؛ ابن ماکولا، إکمال الکمال، ج، ص۳۱۶ و ابن عساکر، پیشین، ص۲۰۶</ref> و افرادی چون [[سلمی عمه یعلی]]<ref>ابن حبان، پیشین، ص۳۵۲</ref> و [[فائد مدنی]] و [[سکینه دختر اسماعیل بن ابی خالد]] و [[سکینه دختر قاضی ابی ذر]] نیز از جمله راویانی دانسته شده‌اند که از او روایت نقل کرده‌اند.<ref>ابن ماکولا، پیشین، ج، ص۳۱۶ و ابن عساکر، پیشین، صص۲۰۶-۲۰۷.</ref>
+از ویژگی‌های شخصیتی دیگر سکینه می‌توان به تسلط او بر فنون و ادب اشاره کرد. سکینه در بلاغت و فصاحت نصیبی عظیم داشت. گرچه اهل بیت(ع) از شعر و امثال آن دوری جسته‌اند؛ اما به جهت حزن و اندوه و مصیبت یا به واسطه رسیدن به اجر و ثواب مصیبت امام حسین(ع) اشعاری را سروده‌اند. سکینه دختر امام حسین(ع) دارای اشعار و قصاید بسیاری در رثای پدر است که از جمله این اشعار قصاید زیر است:
+{{شعر}}
+{{ب|لا تعذلیه فهم قاطع طرقه|فغینه بدموع ذرف غدفه}}
+{{ب|ان الحسین غداة الطف یرشقه|ریب المنون فما ان یخطی الحدقه}}
+{{ب|بکف شر عبادالله کلهم|نسل البغایا و جیش المرق الفسقه}}
+{{ب|یا امة السوء هاتوا ما احتجاجکم|غذا و جلکم بالسیف قد صفقه}}
+{{پایان شعر}}
+ترجمه:
+:کسی را سرزنش مکن که راهش را گم کرده است، زیرا از چشمانش اشک فراوان می‌بارد. در روز طف (عاشورا) تیری به سوی امام حسین(ع) پرتاب شد که خطا نمی‌رود و از حدقه چشم امام [سجاد(ع)] دور نمی‌شود. این کار به دست کسانی انجام شد که بدترین مردم و حرامزاده و خارج از دین و [[فاسق]] بودند. ای بدترین امت دلیل‌هایتان را در رستاخیز اقامه کنید شما برهانی ندارید زیرا همه شما او را با شمشیرتان زدید.»<ref>ابن صوفی نسابه؛ المجدی فی انساب الطالبیین، صص۵۸۲-۵۸۳ و التستری، شهید نورالله؛ احقاق الحق(الأصل)، ج۲۷، ص۴۹۲</ref>
+=== درگذشت ===
+در چگونگی و محل وفات سکینه اختلاف شده است. بنا بر نقل بسیاری از منابع و مآخذ وفات ایشان در روز پنجم [[ربیع الاول]]<ref>ابن عساکر، پیشین، ج۶۹، ص۲۱۸ و ابن خلکان، پیشین، ج۲، ص۳۹۶.</ref> سال ۱۱۷ هجری قمری<ref>خلیفة بن خیاط؛ تاریخ خلیفة بن خیاط، ص۲۲۵؛ البلاذری، احمد بن یحیی؛ انساب الاشراف، ج۲، ص۱۹۷؛ الطبری، محمد بن جریر؛ تاریخ الأمم و الملوک(تاریخ الطبری)، ج۷، ص۱۰۷ و ابن خلکان، پیشین، ج۲، ص۳۹۶</ref> در زمان امارت [[خالد بن عبدالله بن حارث]]<ref>ابن سعد، پیشین، ص۳۴۷ و ابن عساکر، پیشین، ص۲۱۷</ref> و به نقلی [[خالد بن عبدالملک]]<ref>البلاذری، پیشین، ج۲، ص۱۹۷.</ref> در [[مدینه]] اتفاق افتاده است.<ref>ابن سعد، پیشین،ص۳۴۷؛ خلیفة بن خیاط، پیشین، ص۲۲۵؛ البلاذری، پیشین، ج۲، ص۱۹۷ و ابن عساکر، پیشین، ص۲۱۷.</ref> بنا بر نقل منابع [[اهل سنت]]، خالد بن عبدالله بر او [[نماز میت|نماز]] خواند و او را در [[قبرستان بقیع]] به خاک سپردند.<ref>ابن سعد، پیشین،ص۳۴۷ و ابن عساکر، پیشین، ص۲۱۷</ref>
+برخی نیز گفته‌اند وقتی سکینه با اصبغ بن عبدالعزیز بن مروان ازدواج کرد، از مدینه به طرف مصر حرکت کرده و در دمشق درگذشت.<ref>ابن عساکر، ج۲، ص۴۲۱</ref> از این رو در [[قبرستان باب الصغیر|قبرستان باب الصغیر دمشق]]، قبری منسوب به سکینه است.
+و بعضی نیز گفته اند پس از ازدواج با وی به مصر رفته و در آنجا مدفون شده است. اکنون نیز بقعه‎ای در شهر قاهره به سکینه بنت الحسین منسوب است.<ref>اهل بیت فی مصر، ص۲۱۶</ref>
 == حضور در کربلا ==
 تاریخ نگاران و سیره نویسان از حضور سکینه در [[کربلا]] بارها یاد کرده‌اند. بنابر گزارشی، در [[روز عاشورا]]، [[امام حسین(ع)]] برای آخرین وداع، از میدان جنگ به اردوی خود بازگشت و با یکایک زنان [[اهل بیت]] وداع کرد و آن گاه نزد دختر خود سکینه رفت که در گوشه خیمه نشسته بود و می‌گریست و او را نیز به صبوری دعوت کرد.<ref>ابن شهرآشوب؛ مناقب آل ابیطالب، ج۴، ص۱۰۹ و المقرم، پیشین، ص۲۷۷.</ref> امام سکینه را در آغوش کشید و اشک از چشمان او پاک کرد و فرمود:
@@ خط ۱۲۵: / خط ۱۴۳: @@
 البته برخی منابع با این مطالب مخالف بوده و معتقدند حضرت سکینه بعد از ازدواجش با [[عبدالله بن حسن]] با کسی ازدواج نکرد.<ref>الحلو، پیشین، ص۱۴۵.</ref>
-== شخصیت علمی و معنوی سکینه ==
-سکینه دختر [[امام حسین(ع)]] را از برترین، باهوش ترین، و نیکوسرشت ترین زنان عصر خویش دانسته‌اند.<ref>ابن خلکان، پیشین، ج۲، ص۳۹۴ و الصفدی، پیشین، ص۱۸۲.</ref> او در فضل و کمال به اندازه‌ای بود که به فرموده پدرش امام حسین(ع) غالباً غرق در ذات الهی بود.<ref>المقرم، پیشین، ص۳۴۹.</ref>
-در کتب و مصادر روایی و رجالی از سکینه بنت الحسین(ع) به عنوان یکی از راویان و [[محدث|محدثان]] [[ثقه]] و مورد اطمینان یاد شده است.<ref>ابن حبان، الثقات، ج۴، ص۳۵۲.</ref> او از راویان حدیث پدر بزرگوارش اباعبدالله الحسین(ع) به شمار آمده<ref>الطبرانی، المعجم الکبیر، ج۳، ص۱۳۲؛ ابن ماکولا، إکمال الکمال، ج، ص۳۱۶ و ابن عساکر، پیشین، ص۲۰۶</ref> و افرادی چون [[سلمی عمه یعلی]]<ref>ابن حبان، پیشین، ص۳۵۲</ref> و [[فائد مدنی]] و [[سکینه دختر اسماعیل بن ابی خالد]] و [[سکینه دختر قاضی ابی ذر]] نیز از جمله راویانی دانسته شده‌اند که از او روایت نقل کرده‌اند.<ref>ابن ماکولا، پیشین، ج، ص۳۱۶ و ابن عساکر، پیشین، صص۲۰۶-۲۰۷.</ref>
-از ویژگی‌های شخصیتی دیگر سکینه می‌توان به تسلط او بر فنون و ادب اشاره کرد. سکینه در بلاغت و فصاحت نصیبی عظیم داشت. گرچه اهل بیت(ع) از شعر و امثال آن دوری جسته‌اند؛ اما به جهت حزن و اندوه و مصیبت یا به واسطه رسیدن به اجر و ثواب مصیبت امام حسین(ع) اشعاری را سروده‌اند. سکینه دختر امام حسین(ع) دارای اشعار و قصاید بسیاری در رثای پدر است که از جمله این اشعار قصاید زیر است:
-{{شعر}}
-{{ب|لا تعذلیه فهم قاطع طرقه|فغینه بدموع ذرف غدفه}}
-{{ب|ان الحسین غداة الطف یرشقه|ریب المنون فما ان یخطی الحدقه}}
-{{ب|بکف شر عبادالله کلهم|نسل البغایا و جیش المرق الفسقه}}
-{{ب|یا امة السوء هاتوا ما احتجاجکم|غذا و جلکم بالسیف قد صفقه}}
-{{پایان شعر}}
-ترجمه:
-:کسی را سرزنش مکن که راهش را گم کرده است، زیرا از چشمانش اشک فراوان می‌بارد. در روز طف (عاشورا) تیری به سوی امام حسین(ع) پرتاب شد که خطا نمی‌رود و از حدقه چشم امام [سجاد(ع)] دور نمی‌شود. این کار به دست کسانی انجام شد که بدترین مردم و حرامزاده و خارج از دین و [[فاسق]] بودند. ای بدترین امت دلیل‌هایتان را در رستاخیز اقامه کنید شما برهانی ندارید زیرا همه شما او را با شمشیرتان زدید.»<ref>ابن صوفی نسابه؛ المجدی فی انساب الطالبیین، صص۵۸۲-۵۸۳ و التستری، شهید نورالله؛ احقاق الحق(الأصل)، ج۲۷، ص۴۹۲</ref>
-== درگذشت ==
-در چگونگی و محل وفات سکینه اختلاف شده است. بنا بر نقل بسیاری از منابع و مآخذ وفات ایشان در روز پنجم [[ربیع الاول]]<ref>ابن عساکر، پیشین، ج۶۹، ص۲۱۸ و ابن خلکان، پیشین، ج۲، ص۳۹۶.</ref> سال ۱۱۷ هجری قمری<ref>خلیفة بن خیاط؛ تاریخ خلیفة بن خیاط، ص۲۲۵؛ البلاذری، احمد بن یحیی؛ انساب الاشراف، ج۲، ص۱۹۷؛ الطبری، محمد بن جریر؛ تاریخ الأمم و الملوک(تاریخ الطبری)، ج۷، ص۱۰۷ و ابن خلکان، پیشین، ج۲، ص۳۹۶</ref> در زمان امارت [[خالد بن عبدالله بن حارث]]<ref>ابن سعد، پیشین، ص۳۴۷ و ابن عساکر، پیشین، ص۲۱۷</ref> و به نقلی [[خالد بن عبدالملک]]<ref>البلاذری، پیشین، ج۲، ص۱۹۷.</ref> در [[مدینه]] اتفاق افتاده است.<ref>ابن سعد، پیشین،ص۳۴۷؛ خلیفة بن خیاط، پیشین، ص۲۲۵؛ البلاذری، پیشین، ج۲، ص۱۹۷ و ابن عساکر، پیشین، ص۲۱۷.</ref> بنا بر نقل منابع [[اهل سنت]]، خالد بن عبدالله بر او [[نماز میت|نماز]] خواند و او را در [[قبرستان بقیع]] به خاک سپردند.<ref>ابن سعد، پیشین،ص۳۴۷ و ابن عساکر، پیشین، ص۲۱۷</ref>
-برخی نیز گفته‌اند وقتی سکینه با اصبغ بن عبدالعزیز بن مروان ازدواج کرد، از مدینه به طرف مصر حرکت کرده و در دمشق درگذشت.<ref>ابن عساکر، ج۲، ص۴۲۱</ref> از این رو در [[قبرستان باب الصغیر|قبرستان باب الصغیر دمشق]]، قبری منسوب به سکینه است.
-و بعضی نیز گفته اند پس از ازدواج با وی به مصر رفته و در آنجا مدفون شده است. اکنون نیز بقعه‎ای در شهر قاهره به سکینه بنت الحسین منسوب است.<ref>اهل بیت فی مصر، ص۲۱۶</ref>
 == تک نگاری==
 سکینه بنت الامام‌الحسین(ع)علی محمد علی دخیل، بیروت موسسه اهل‌البیت(ع)،۱۹۷۹م. این اثر به فارسی توسط فیروز حریرچی با عنوان سکینه دختر امام حسین(ع) در تهران انتشارات امیر کبیر سال ۱۳۶۳ش ، چاپ شده است.