پرش به محتوا

دروغ: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۱۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۸ سپتامبر ۲۰۲۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[شهریور]]|روز=[[۲۳]]|سال=[[۱۴۰۰]]|کاربر=Shamsoddin  }}
{{اخلاق-عمودی}}
{{اخلاق-عمودی}}
'''دُروغ''' از رذائل اخلاقی به معنای گفتن سخن خلاف واقعیت است. دروغ از [[گناهان کبیره]] است که در [[قرآن]] و [[احادیث]] از آن نهی شده است. در احادیث، دروغ کلید همه بدی‌ها و مایه نابودی [[ایمان]] معرفی شده است. دروغ گفتن [[حرام]] است اما در مواردی مجاز شمرده شده است که از جمله برای [[اصلاح ذات البین]] و حفظ جان و مال خود یا دیگری است.
'''دُروغ''' از رذائل اخلاقی به معنای گفتن سخن خلاف واقعیت است. دروغ از [[گناهان کبیره]] است که در [[قرآن]] و [[احادیث]] از آن نهی شده است. در احادیث، دروغ کلید همه بدی‌ها و مایه نابودی [[ایمان]] معرفی شده است. دروغ گفتن [[حرام]] است اما در مواردی مجاز شمرده شده است که از جمله برای [[اصلاح ذات البین]] و حفظ جان و مال خود یا دیگری است.
خط ۷: خط ۶:
== جایگاه و اهمیت==
== جایگاه و اهمیت==
دروغگویی از بزرگترین رذایل اخلاقی،<ref>نراقی، معراج السعاده، هجرت، ص۵۷۳.</ref> زشت‌ترین گناهان<ref>برای نمونه نگاه کنید به نراقی، جامع السعادات، مؤسسه اعلمی للمطبوعات، ج۲، ص۳۳۲.</ref> و در برخی روایات کلید همه بدی‌ها دانسته شده است.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۹، ص۲۶۳.</ref> به گفته [[ملا احمد نراقی]] در آیات و روایات زیادی به مذمت دروغ و دروغ‌گویی اشاره شده است.<ref>نراقی، معراج السعاده، هجرت، ص۵۷۳.</ref> همچنین در کتاب‌های حدیثی<ref> برای نمونه نگاه کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۳۸-۳۴۳.</ref> و اخلاقی باب‌های جداگانه‌ای به دروغ اختصاص داده شده است. برای نمونه در کتاب [[الکافی (کتاب)|الکافی]] در باب الکِذْب ۲۲ حدیث در مذمت دروغ نقل شده است.<ref> نگاه کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۳۸-۳۴۳.</ref> در قرآن دروغگو مستحق [[لعن]] و خشم پروردگار معرفی شده است.<ref> سوره نور، آیه ۷.</ref> و در کتاب‌های اخلاقی دروغ به عنوان یکی از رذایل اخلاقی مورد بحث قرار گرفته است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به نراقی، جامع السعادات، مؤسسه اعلمی للمطبوعات، ج۲، ص۳۳۲-۳۳۸.</ref>
دروغگویی از بزرگترین رذایل اخلاقی،<ref>نراقی، معراج السعاده، هجرت، ص۵۷۳.</ref> زشت‌ترین گناهان<ref>برای نمونه نگاه کنید به نراقی، جامع السعادات، مؤسسه اعلمی للمطبوعات، ج۲، ص۳۳۲.</ref> و در برخی روایات کلید همه بدی‌ها دانسته شده است.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۹، ص۲۶۳.</ref> به گفته [[ملا احمد نراقی]] در آیات و روایات زیادی به مذمت دروغ و دروغ‌گویی اشاره شده است.<ref>نراقی، معراج السعاده، هجرت، ص۵۷۳.</ref> همچنین در کتاب‌های حدیثی<ref> برای نمونه نگاه کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۳۸-۳۴۳.</ref> و اخلاقی باب‌های جداگانه‌ای به دروغ اختصاص داده شده است. برای نمونه در کتاب [[الکافی (کتاب)|الکافی]] در باب الکِذْب ۲۲ حدیث در مذمت دروغ نقل شده است.<ref> نگاه کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۳۸-۳۴۳.</ref> در قرآن دروغگو مستحق [[لعن]] و خشم پروردگار معرفی شده است.<ref> سوره نور، آیه ۷.</ref> و در کتاب‌های اخلاقی دروغ به عنوان یکی از رذایل اخلاقی مورد بحث قرار گرفته است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به نراقی، جامع السعادات، مؤسسه اعلمی للمطبوعات، ج۲، ص۳۳۲-۳۳۸.</ref>
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام حسن عسکری(ع)]]: {{حدیث|جُعِلتِ الخَبائِثُ کُلها فی بَیت وَ جُعِل مِفتاحُها الکَذِبَ|ترجمه=تمام پلیدی‌ها در خانه‌ای قرار داده شده و کلید آن دروغگویی است.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>مجلسی، بحار الانوار، ج۶۹، ص۲۶۳.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام حسن عسکری(ع)]]: {{حدیث|جُعِلتِ الخَبائِثُ کُلها فی بَیت وَ جُعِل مِفتاحُها الکَذِبَ|ترجمه=تمام پلیدی‌ها در خانه‌ای قرار داده شده و کلید آن دروغگویی است.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۹، ص۲۶۳.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


از دروغ در باب‎‌های [[روزه]]، [[حج]]، [[معاملات]] و [[شهادت (فقه)|شهادت]] و [[قسم|قَسَم]] کتاب‌‎های فقهی نیز سخن به میان آمده است. برای نمونه دروغ بستن به خدا و پیامبر(ص) از [[مبطلات روزه]] است که در بحث  احکام روزه از آن بحث می‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۵۴۹.</ref> همچنین دروغ گفتن از [[محرمات احرام|مُحَرَّمات اِحرام]] است که در مناسک حج از آن سخن گفته شده است و برای آن [[کفاره|کفاره‌ای]] در نظر گرفته شده است.{{مدرک}}
از دروغ در باب‎‌های [[روزه]]، [[حج]]، [[معاملات]] و [[شهادت (فقه)|شهادت]] و [[قسم|قَسَم]] کتاب‌‎های فقهی نیز سخن به میان آمده است. برای نمونه دروغ بستن به خدا و پیامبر(ص) از [[مبطلات روزه]] است که در بحث  احکام روزه از آن بحث می‌شود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۵۴۹.</ref> همچنین دروغ گفتن از [[محرمات احرام|مُحَرَّمات اِحرام]] است که در مناسک حج از آن سخن گفته شده است و برای آن [[کفاره|کفاره‌ای]] در نظر گرفته شده است.{{مدرک}}
خط ۲۴: خط ۲۳:
# گرفتار شدن به لعن ملائکه: [[پیامبر اکرم(ص)]] فرمود: «مؤمن هرگاه بدون عذر دروغی بگوید هفتاد هزار فرشته او را [[لعن|لعنت]] می‌کنند و بوی بدی از قلبش بیرون می‌آید که تا به [[عرش]] می‌رسد و خداوند به سبب این دروغ، گناه هفتاد [[زنا]] که کمترین آن زنای با مادر است را برای او می‌نویسد.»<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۹، ص۲۶۳.</ref>
# گرفتار شدن به لعن ملائکه: [[پیامبر اکرم(ص)]] فرمود: «مؤمن هرگاه بدون عذر دروغی بگوید هفتاد هزار فرشته او را [[لعن|لعنت]] می‌کنند و بوی بدی از قلبش بیرون می‌آید که تا به [[عرش]] می‌رسد و خداوند به سبب این دروغ، گناه هفتاد [[زنا]] که کمترین آن زنای با مادر است را برای او می‌نویسد.»<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۹، ص۲۶۳.</ref>


همچنین بی‌آبرویی،<ref>محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۹، ص۸۷.</ref> فقر<ref>قمی، سفینة البحار، ۱۳۶۳ش، ج۷، ص۴۵۵.</ref> و فراموشی<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۴۱، ح۱۵.</ref> از دیگر پیامدهای دروغگویی است که در روایات به آنها اشاره شده است. به گفته ملا احمد نرافی در معراج السعاده دروغگویی آدمی را خوار و بی‌اعتبار می‌کند و سبب ریختن آبروی او نزد مردم و باعث روسیاهی‌اش در دنیا و آخرت می‌شود.<ref> نراقی، معراج السعاده، هجرت، ص۵۷۳.</ref>
همچنین بی‌آبرویی،<ref> محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۹، ص۸۷.</ref> فقر<ref>قمی، سفینة البحار، ۱۳۶۳ش، ج۷، ص۴۵۵.</ref> و فراموشی<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۴۱، ح۱۵.</ref> از دیگر پیامدهای دروغگویی است که در روایات به آنها اشاره شده است. به گفته ملا احمد نرافی در معراج السعاده دروغگویی آدمی را خوار و بی‌اعتبار می‌کند و سبب ریختن آبروی او نزد مردم و باعث روسیاهی‌اش در دنیا و آخرت می‌شود.<ref> نراقی، معراج السعاده، هجرت، ص۵۷۳.</ref>


==راهکار درمان دروغ‌گویی==
==راهکار درمان دروغ‌گویی==
خط ۳۶: خط ۳۵:
==دروغ‌های جایز==
==دروغ‌های جایز==
{{اصلی|دروغ مصلحت‌آمیز}}
{{اصلی|دروغ مصلحت‌آمیز}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام علی(ع)]]: {{حدیث|لَا يَجِدُ عَبْدٌ طَعْمَ الْإِيمَانِ حَتَّى يَتْرُكَ الْكَذِبَ هَزْلَهُ وَ جِدَّهُ.|ترجمه=بنده مزه ایمان را نمی‌چشد تا اینکه دروغ شوخی و جدی را ترک کند.}}|تاریخ بایگانی| منبع = <ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۴۰، ح۱۱.</ref>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام علی(ع)]]: {{حدیث|لَا يَجِدُ عَبْدٌ طَعْمَ الْإِيمَانِ حَتَّى يَتْرُكَ الْكَذِبَ هَزْلَهُ وَ جِدَّهُ.|ترجمه=بنده مزه ایمان را نمی‌چشد تا اینکه دروغ شوخی و جدی را ترک کند.}}|تاریخ بایگانی| منبع = کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۴۰، ح۱۱.| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
دروغ گفتن حرام است.<ref>شیخ انصاری، مکاسب، تراث الشیخ الاعظم، ج۲، ص۱۱.</ref> با این حال در مواردی که فایده مهمی داشته باشد جایز و واجب شمرده شده است:<ref> نراقی، معراج السعاده، هجرت، ص۵۷۵.</ref>
دروغ گفتن حرام است.<ref>شیخ انصاری، مکاسب، تراث الشیخ الاعظم، ج۲، ص۱۱.</ref> با این حال در مواردی که فایده مهمی داشته باشد جایز و واجب شمرده شده است:<ref> نراقی، معراج السعاده، هجرت، ص۵۷۵.</ref>
*در حال ضرورت: در صورتی که ضرورت ([[اکره]] و [[اضطرار]]) اقتضا کند دروغ گفتن جایز است.<ref>شیخ انصاری، مکاسب، تراث الشیخ الاعظم، ج۲، ص۲۱.</ref> مانند جایی که جان، مال خود یا دیگری در خطر باشد.<ref>شیخ انصاری، مکاسب، تراث الشیخ الاعظم، ج۲، ص۲۱.</ref>
*در حال ضرورت: در صورتی که ضرورت ([[اکره]] و [[اضطرار]]) اقتضا کند دروغ گفتن جایز است.<ref>شیخ انصاری، مکاسب، تراث الشیخ الاعظم، ج۲، ص۲۱.</ref> مانند جایی که جان، مال خود یا دیگری در خطر باشد.<ref>شیخ انصاری، مکاسب، تراث الشیخ الاعظم، ج۲، ص۲۱.</ref>
خط ۸۲: خط ۸۱:
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص
  | شناسه= <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص
  | شناسه= <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد