چهارده معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها

چهارده معصوم (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۱ آوریل ۲۰۱۵، ساعت ۱۱:۳۰

۵٬۲۲۰ بایت حذف‌شده ، ‏۲۱ آوریل ۲۰۱۵

جز

←‏برتری چهارده معصوم بر انبیاء

دیداریویکی‌متن

کاربر ناشناس

imported>Pourrezaei

@@ خط ۲۲: / خط ۲۲: @@
 == جایگاه چهارده معصوم ==
 === برتری چهارده معصوم بر انبیاء ===
-هر چند امامان معصوم ( عليهم ) ، از نظر حضور جسمانى در اين دنيا ، پس از انبياء ( عليهم ) بوده اند ولى در خصوص مقام وحقيقت ، آنان بر اساس روايات متعدده ، برتر از تمام انبياء گذشته اند به جر رسول خدا ( ص ) ، كه افضل تمام خلائق مى باشد ، كه در اينجا نمونه هايى از آن روايات ، تقديم مى شود : . 1 به سند معتبر از امام صادق ( ع ) به روايت رسول اكرم ( ص ) نقل شده است كه : « يا على من و تو و امامان از فرزندان تو سرور خلقند در دنيا و پادشاهند در آخرت » ( ترجمه حياه القلوب ، علامه مجلسى ، اول ، دارالاعتصام ، 1417 ق ، ص 118 ) كه تعبير سرور خلق و اطلاق و شمول آن انبياء را نيز در بر مى گيرد . . 2 در عيون اخبار الرضا به سند معتبر از حضرت رضا ( ع ) روايت شده كه حضرت رسول ( ص ) فرمودند : تو يا على و فرزندان تو برگزيده هاى خدايند از خلقش ( همان ، ص 122 ) كه در اين مورد نيز اطلاق و شمول خلق ، انبياء گذشته را نيز در بر مى گيرد . . 3 از امام محمد باقر ( ع ) نقل شده است كه : « خداوند متعال چهار ده هزار سال قبل از خلقت آدم ، چهارده نور از نور عظمتش را خلق فرمود ، پس آن چهارده نور ارواح ما بود از امام درباره اسماى آن چهارده نور سؤال كردم ايشان فرمود : محمد ، على ، فاطمه ، حسن و حسين ( ع ) و نور فرزند حسين ( ع ) كه نهمى آنان قائم ايشان است . ( بحارالانوار ، ج 25 ، ص 4 ) از امام صادق ( ع ) در ذيل اين روايت نكاتى نقل شده است از جمله اينكه محبت على ( ع ) محبت شخص موجود در دنيا در مدت زمان خاصى نمى باشد كه محسوس به حواس جزئى است بلكه مراد محبت حقيقت الهى و مقام عقل كلى حضرت است قبل از اينكه هر خلقى خلق شود . ( علم اليقين فى اصول الدين ، محمد حسين فيض كاشانى ، تحقيق محسن بيدارفر ، اول ، قم ، بيدار ، 1377 ش ، ص 803 ) صرف نظر از اين روايات با دو منظر ديگر مى توان برترى مقام ائمه را بر ساير انبياء اثبات كرد : اول آنكه ، بر اساس دلايل متقن عقلى و روايى « انسان كامل » مثل اعلى و روح خدايى است كه مخلوق اول و صادر اول مى باشد و از اين جهت بر تمامى انسانهاى ديگر از حيث مقام و منزلت برترى دارد . با توجه به روايات متعدد رسول خدا ( ص ) و عترت طاهره او اولين مخلوق بوده اند و از اين رو ، مصداق اعلى و حقيقى انسان كامل اند . امام باقر ( ع ) به جابر فرمود : اولين مخلوق ، حقيقت محمدى ( ص ) و معصومين است . ( بحارالانوار ، ج 61 ، ص 142 ) امام رضا ( ع ) به نقل از پدران خود مى فرمايد : اولين چيزى كه خداى متعال خلق فرمود ، ارواح ما است . ( همان ، ج 57 ، ص 58 ) اميرمؤمنان فرمود : اولين مخلوق نور رسول خدا ( ص ) بود . ( همان ، ص 170 ) به هر حال با توجه به روايات رسول اكرم ( ص ) و ائمه اطهار ( ع ) ، هر چند به لحاظ بدن مادى و از لحاظ زمانى متأخر از پيامبران گذشته اند ، ولى از نظر رتبه وجودى و حقيقت روحى اولين مخلوق اند و از اين رو بر تمامى مخلوقات و از جمله انبياء پيشين برترى دارند . دوم آنكه بنا بر شواهدى نبى مكرم اسلام از انبياء ديگر برتر است . كه تنها به دو مورد از آنها اشاره مى كنيم . الف ) خداى سبحان به پيامبر ( ص ) دستور مى‌دهد كه : « بگو من اولين مسلمانم » ( انعام / 163 ) و حال آن كه به هيچ پيامبرى چنين دستورى داده نشده است . مقصود از « اول المسلمين » ، اوّليت ذاتى يا رتبى است ، نه زمانى و تاريخى زيرا اگر اوليت زمانى بود ، هر پيغمبرى نسبت به قوم خويش « اول المسلمين » بود . پيامبران پيشين نيز به طريق اولى مى‌توانستند مصداق اين اوليت باشند . حال آن كه خداوند مى‌فرمايد : « بگو من اولين مسلمانم » . اين اول المسلمين بودن ، نشانگر اين حقيقت است كه حضرت رسول ( ص ) ، اولين صادر يا اولين ظاهر و يا اولين مخلوق است ، يعنى ، در رتبه وجودى آن حضرت ، هيچ كس قرار ندارد . ( . ك : تفسير موضوعى قرآن كريم ، ج 8 ، ص 30 ) ب ) اين مطلب در جاى خود به اثبات‌رسيده كه هر فيضى كه از جانب خداى سبحان نازل‌مى‌شود ، با حفظ ترتيب درجات است چنان كه هر فيضى هم كه به سوى خداى سبحان رجوع‌مى‌كند ، به ترتيب درجات است . از اين رو ، اولين فيض در « قوس نزول » ، آخرين در « قوس صعود » خواهد بود . بر اين اساس از آن جا كه قرآن كريم ، رسول خدا ( ص ) را خاتم پيامبران دانسته است ( احزاب / 40 ) و روايات ، وجود مقدس نبى اكرم ( ص ) را نخستين كسى مى‌داند كه در قوس صعود به لقاى خداوند بار مى‌يابد . ( انا اول وافد على ربّى ) ( بحارالانوار ، ج 25 ، ص 1 و ج 36 ، ص 280 ) مى‌توان چنين نتيجه گرفت كه مخلوق اول ، رسول خدا ( ص ) است و او واجد همه مزاياى مشترك و مزاياى فرد فرد پيامبران و بعضى از خصايص ويژه است كه آنان فاقد آن بوده‌اند . اين نوع آيات و روايات ، همچنين ، بيانگر اين حقيقت است كه تا روز قيامت ، احدى بهتر از پيغمبر اسلام نخواهد آمد زيرا آن حضرت انسان كاملى است كه اگر ميليون‌ها سال نيز بگذرد ، كامل‌تر از او نخواهد آمد و اگر كامل‌تر از ايشان يافت مى‌شد ، حتماً او به مقام خاتميّت مى‌رسيد نه رسول اكرم ( ص ) . چون تالى باطل است ، مقدّم هم باطل خواهد بود يعنى ، چون كسى جز رسول خدا ( ص ) به خاتميت نرسيده است ، مشخص مى‌شود كه كامل‌تر از آن حضرت نيز وجود ندارد . به همين جهت از معصومان ( ع ) ، نقل شده است : « ما حالاتى داريم كه هيچ نبى مرسل و ملك مقرب هم به آن راه ندارند » ( همان ، 79 ، ص 343 ) و اين كلامى متين است زيرا كسى كه در « قوس نزول » ، اولين فيض و در « قوس صعود » آخرين و كامل‌ترين آن است نه نبى مرسل به مرحله او بار مى‌يابد و نه ملك مقرب راه پيدا مى‌كند . ( تفسير موضوعى قرآن كريم ، ج 8 ، ص 53 و 24 ج 9 ، ص 233 ) از سوى ديگر با توجه به اين حقيقت كه امامان بمنزله پيامبر اسلامند . ( اصول كافى ، ح 702 ) و نفس آنان نفس نبى اكرم ( ص ) مى باشد . ( موسوعه الامام على ابن ابى طالب ، ج 8 ، صص 9 12 ) مى توان اذعان كرد كه مقام ائمه ( ع ) به دليل قرابت و منزلت و مكنت وجودى با رسول اكرم ( ص ) از انبياء ديگر برتر است . اين را هم بايد توجه داشت كه چهارده معصوم ( عليهم ) ، مقامشان برابر نيست و قدر مسلم ، مقام پيامبر ( ص ) ، بيشتر از بقيه آنان است . كه از برخى از رواياتى كه ذكر شد ، اين حقيقت را مى رساند . از جمله اين روايت شريف كه : اميرمؤمنان فرمود : اولين مخلوق نور رسول خدا ( ص ) بود . ( بحارالانوار ، ج 57 ، ص 170 ) . اين حديث مى رساند ، اولين وجودى كه خداوند آفريده نورحضرت پيامبر ( ص ) هستند ودر روايات ديگركه در اين مضمون وارد شده ، نيز آمده كه از نور ايشان نور سايرامامان ( عليهم ) و حضرت زهراء ( س ) آفريده شد . واين ازمسائل اثبات شده در فلسفه است كه علت از لحاظ وجودى و ازحيث بهره مندى از كمال ، در مرتبه بالاتراز معلول ، قرار دارد . پس حضرت پيامبر ( ص ) واسطه فيض است حتى براى ساير معصومين ( عليهم ) ومقام ايشان ، از ساير امامان وحضرت زهراء ( س ) بيشتر است . از جمله رواياتى كه مشخص مى كند مقام پيامبر ( ص ) در بين چهارده معصوم بالاتر است ، اين روايت است كهمى فرمايد : ٍ « . . . . فَقَالَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ أَ فَنَبِىٌّ أَنْتَ فَقَالَ وَيْلَكَ إِنَّمَا أَنَا عَبْدٌ مِنْ عَبِيدِ مُحَمَّدٍ ( ص ) . . . » ( لكافى ، ج 1 ، ص 89 باب الكون و المكان . . . . ) خدمت حضرت على ( ع ) گفته شد يا امير المؤمنين آيا شما نبى هستيد پس حضرت فرموداند واى بر تو من بنده ايى از بندگان پيامبر ( ص ) هستم . در نتيجه مقام چهارده معصوم از همه مخلوقات از جمله ، ساير پيامبران برتراست و پيامبر ( ص ) نيز ، در بين چهارده معصوم ، مقامشان ازبقيه بالاتر مى باشد .
+هر چند امامان [[معصوم]] از نظر حضور جسمانی در این دنیا پس از [[:رده:پیامبران|انبیاء]] بوده‌اند ولی در خصوص مقام وحقیقت، بر اساس روایات متعدد، برتر از تمام انبیاء گذشته به جز [[حضرت محمد(ص)]] هستند.  [[امام صادق(ع)]] از رسول اکرم(ص) نقل می‌کند: یا [[امام علی|علی]] من و تو و امامان از فرزندان تو سرور خلقند در دنیا و حاکمانند در آخرت<ref> ترجمه حیاه القلوب، علامه مجلسی، اول، دارالاعتصام، ۱۴۱۷ ق، ص ۱۱۸</ref> و [[امام باقر(ع)]] فرمود: [[خداوند]] چهارده هزار سال قبل از خلقت [[آدم]]، چهارده نور از نور عظمتش خلق فرمود، پس آن چهارده نور [[روح|ارواح]] ما بود.<ref> بحارالانوار، ج ۲۵، ص ۴</ref>
+صرف نظر از این روایات با دو منظر دیگر می‌توان برتری مقام ائمه را بر سایر پیامبران اثبات کرد:
+* بر اساس دلایل عقلی و روایی، «انسان کامل» مَثَل اعلی و روح خدایی است که مخلوق اول و صادر نخست می‌باشد و از این جهت بر تمامی انسانهای دیگر از حیث مقام و منزلت برتری دارد. با توجه به روایات متعدد، رسول خدا(ص) و [[عترت]] طاهره او اولین مخلوق بوده و از این رو مصداق برتر و حقیقی انسان کامل‌اند. [[امیر المؤمنین|امیرمؤمنان]] اولین مخلوق را نور رسول خدا(ص) معرفی کرده<ref> بحارالانوار، ج ۵۷، ص ۱۷۰</ref> و [[امام رضا(ع)]] به نقل از پدران خود فرمود: اولین چیزی که خدای متعال خلق فرمود، ارواح ما بود.<ref> بحارالانوار، ج ۵۷، ص ۵۸</ref>
+* پیامبر اسلام(ص) از انبیاء دیگر برتر است. چراکه:
+** در [[قرآن]] خدای سبحان به پیامبر(ص) دستور می‌دهد که: «بگو من اولین مسلمانم».<ref> انعام / ۱۶۳</ref> مقصود از «اول المسلمین»، اوّلیت ذاتی یا رتبی است، نه زمانی و تاریخی، زیرا اگر اولیت زمانی بود، هر پیغمبری نسبت به قوم خویش «اول المسلمین» بود و پیامبران پیشین نیز به طریق اولی می‌توانستند مصداق این اولیت باشند. حال آن که خداوند می‌فرماید: «بگو من اولین مسلمانم». این اول المسلمین بودن، نشانگر این حقیقت است که پیامبر اسلام(ص) اولین صادر یا اولین ظاهر و یا اولین مخلوق است<ref> تفسیر موضوعی قرآن کریم، ج ۸، ص ۳۰</ref>
+** هر فیضی که از جانب خدای سبحان نازل می‌شود، با حفظ ترتیب درجات است چنان که هر فیضی هم که به سوی خدای سبحان رجوع می‌کند، به ترتیب درجات است. از این رو، اولین فیض در «قوس نزول»، آخرین در «قوس صعود» خواهد بود. بر این اساس از آن جا که قرآن کریم، رسول خدا(ص) را [[خاتم]] پیامبران دانسته است<ref> احزاب / ۴۰</ref> و روایات، وجود نبی اکرم(ص) را نخستین فردی می‌داند که در قوس صعود به لقای خداوند بار می‌یابد<ref> انا اول وافد علی ربّی بحارالانوار، ج ۲۵، ص ۱ و ج ۳۶، ص ۲۸۰</ref> مخلوق اول که رسول خدا(ص) است واجد همه مزایای مشترک و مزایای فرد فرد پیامبران و بعضی از خصایص ویژه است که آنان فاقد آن بوده‌اند. در حدیثی آمده است: ما حالاتی داریم که هیچ نبی مرسل و [[فرشته|ملک]] مقرب هم به آن راه ندارند.<ref> بحارالانوار، ج۷۹، ص ۳۴۳</ref>
+::::::از سوی دیگر با توجه به این حقیقت که امامان بمنزله پیامبر اسلامند<ref> اصول کافی، ح ۷۰۲</ref> و نفس آنان نفس نبی اکرم(ص) می‌باشد<ref> موسوعه الامام علی ابن ابی طالب، ج ۸، صص ۹ ۱۲</ref> می‌توان گفت مقام [[ائمه(ع)]] به دلیل قرابت و منزلت وجودی با رسول اکرم(ص)، از انبیاء دیگر برتر است. این را هم باید توجه داشت که چهارده معصوم(ع) مقامشان برابر نیست و قدر مسلم، مقام پیامبر(ص) برتر از بقیه آنان است. امیرمؤمنان فرمود: اولین مخلوق نور رسول خدا(ص) بود.<ref> بحارالانوار، ج ۵۷، ص ۱۷۰</ref> پیامبر(ص) واسطه فیض و ایجاد سایر امامان و [[حضرت زهرا(س)]] است. در روایتی از امام علی(ع) ایشان مقام خود را در کنار پیامبر همچون مقام عبدی در برابر مولایش معرفی می‌کند: إِنَّمَا أَنَا عَبْدٌ مِنْ عَبِیدِ مُحَمَّدٍ.<ref> کافی، ج ۱، ص ۸۹ باب الکون و المکان</ref>
 :''' دیدگاه شیخ مفید و سیدمرتضی'''
@@ خط ۵۸: / خط ۶۷: @@
 | [[امام مهدی| حجة بن الحسن]] || قائم || اباالقاسم || امام دوازدهم شیعیان || ۱۵ [[شعبان]] || ۲۵۵ ه‍.ق|| سامرا || آغاز امامت ۹ ربیع الاول ۲۶۰ ه‍.ق ||ایشان زنده و از نظرها غایب است. || || ||
 |}
 == جستارهای وابسته ==