پرش به محتوا

جانکی: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۰ دسامبر ۲۰۱۸
imported>Alikhosravi
imported>Alikhosravi
خط ۲۴: خط ۲۴:
==کوچ و اسکان==
==کوچ و اسکان==


در گذشته جانکیها مستقلاً در گروههای بزرگ عشایری در مسافتهای طولانی میان منطقۀ جانکی و سرزمینهای ایلات و عشایر همسایۀ آن کوچ می‌کردند. پیش‌تر منطقۀ جانکی به دو قسمت شمالی (سرگچ) و جنوبی (زیرگچ) تقسیم شده بود.
در گذشته جانکی‌ها مستقلاً در گروههای بزرگ عشایری در مسافت‌های طولانی میان منطقۀ جانکی و سرزمین‌های ایلات و عشایر همسایۀ آن کوچ می‌کردند. پیش‌تر منطقۀ جانکی به دو قسمت شمالی (سرگچ) و جنوبی (زیرگچ) تقسیم شده بود.


پس از یکی دو قرن طایفۀ شیرعلی (شیرالی/ شیرعالی)، از ایلات [[کهگیلویه]]، مناطق گرمسیر جانکی را به تصرف خود درآوردند <ref>قائم مقامی، عشایر خوزستان: قبایل جانکی، شماره۳، ص۴۲</ref> و در [[قرن دهم]] طایفۀ مکوندِ ممسنی نیز قسمت غربی خاک جانکی را به عنوان منطقۀ گرمسیری خود تصرف کرد. <ref>قائم مقامی، عشایر [[خوزستان]]: قبایل جانکی، شم ۳، ص۴۲</ref>
پس از یکی دو قرن طایفۀ شیرعلی (شیرالی/ شیرعالی)، از ایلات [[کهگیلویه]]، مناطق گرمسیر جانکی را به تصرف خود درآوردند <ref>قائم مقامی، عشایر خوزستان: قبایل جانکی، شماره۳، ص۴۲</ref> و در [[قرن دهم]] طایفۀ مکوندِ ممسنی نیز قسمت غربی خاک جانکی را به عنوان منطقۀ گرمسیری خود تصرف کرد. <ref>قائم مقامی، عشایر [[خوزستان]]: قبایل جانکی، شم ۳، ص۴۲</ref>


درنتیجه سرزمین جانکیها به نواحی سرگچ آن محدود شد. گروههایی از جانکیها که در منطقۀ زیرگچ میان طوایف اشغالگر مانده بودند، به «‌جانکی گرمسیری »، و آنهایی که در منطقۀ سرگچ به سر می‌بردند، به «‌جـانکـی سـردسیـری‌» معروف شـدنـد. <ref>قائم مقامی، عشایر خوزستان: قبایل جانکی، شم ۳، ص۴۲، شم ۵، ص۱۱؛ گارثویت، تاریخ سیاسی- اجتماعی بختیاری، ص۱۲۲</ref>
درنتیجه سرزمین جانکی‌ها به نواحی سرگچ آن محدود شد. گروههایی از جانکی‌ها که در منطقۀ زیرگچ میان طوایف اشغالگر مانده بودند، به «‌جانکی گرمسیری »، و آنهایی که در منطقۀ سرگچ به سر می‌بردند، به «‌جـانکـی سـردسیـری‌» معروف شـدنـد. <ref>قائم مقامی، عشایر خوزستان: قبایل جانکی، شم ۳، ص۴۲، شم ۵، ص۱۱؛ گارثویت، تاریخ سیاسی- اجتماعی بختیاری، ص۱۲۲</ref>


در دورۀ [[قاجاریه | قاجار]] منطقۀ جانکی ضمیمۀ قلمرو ایلخانی بختیاری شد و در سالهای اخیر به طور رسمی از مناطق خوزستان به حساب می‌آید؛ از این رو، در منابع گوناگون جانکی سردسیری و گرمسیری‌گاه شاخه‌ای از هفت لنگهای بختیاری و‌گاه از شاخه‌های چهارلنگ بختیاری به شمار آمده است. <ref> برای اطلاع از جای گرفتن جانکیها در شمار شاخه‌های هفت لنگ و چهارلنگ بختیاری در نمودارهای تقسیم بندی ایل بختیاری، نگاه ک نید: گارثویت، تاریخ سیاسی – اجتماعی بختیاری، ص۳۲۴؛ سردار اسعد، تاریخ بختیاری، ص۵۵۹؛ نیز نگاه کنید: امان، عشایر کوه نشین ایرانی در پویۀ تاریخ، ص۸۳؛ دیگار، «‌مال: کوچک‌ترین واحد تولید، بوهون: کوچک‌ترین واحد مصرف در ایل بختیاری »، ص۳۰۵ </ref>
در دورۀ [[قاجاریه | قاجار]] منطقۀ جانکی ضمیمۀ قلمرو ایلخانی بختیاری شد و در سالهای اخیر به طور رسمی از مناطق خوزستان به حساب می‌آید؛ از این رو، در منابع گوناگون جانکی سردسیری و گرمسیری‌گاه شاخه‌ای از هفت لنگ‌های بختیاری و‌گاه از شاخه‌های چهارلنگ بختیاری به شمار آمده است. <ref> برای اطلاع از جای گرفتن جانکی‌ها در شمار شاخه‌های هفت لنگ و چهارلنگ بختیاری در نمودارهای تقسیم بندی ایل بختیاری، نگاه ک نید: گارثویت، تاریخ سیاسی – اجتماعی بختیاری، ص۳۲۴؛ سردار اسعد، تاریخ بختیاری، ص۵۵۹؛ نیز نگاه کنید: امان، عشایر کوه نشین ایرانی در پویۀ تاریخ، ص۸۳؛ دیگار، «‌مال: کوچک‌ترین واحد تولید، بوهون: کوچک‌ترین واحد مصرف در ایل بختیاری »، ص۳۰۵ </ref>


در سالهای اخیر طایفۀ جانکی کوچ را رها کرده، و به تدریج یک جانشین شده است. گروههایی از جانکیها تا ۱۳۶۶ش میان دهستانهای شهرستان [[لردگان]] استان [[چهارمحال و بختیاری]] [[ییلاق]] و [[قشلاق]] می‌کردند.
در سالهای اخیر طایفۀ جانکی کوچ را رها کرده، و به تدریج یک جانشین شده است. گروههایی از جانکی‌ها تا ۱۳۶۶ش میان دهستان‌های شهرستان [[لردگان]] استان [[چهارمحال و بختیاری]] [[ییلاق]] و [[قشلاق]] می‌کردند.


در آمار سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده (۱۳۶۶ش)، جانکیها در شمار طوایف ایل بختیاری آورده شده است، <ref>سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده، ص۱۳-۱۴</ref> اما در آمار عشایر کوچندۀ ۱۳۷۷ش، نامی از این طایفه نیست.
در آمار سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده (۱۳۶۶ش)، جانکیها در شمار طوایف ایل بختیاری آورده شده است، <ref>سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده، ص۱۳-۱۴</ref> اما در آمار عشایر کوچندۀ ۱۳۷۷ش، نامی از این طایفه نیست.


==تقسیم بندی طایفگی==
==تقسیم بندی طایفگی==
کاربر ناشناس