Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۵۰۱
ویرایش
حرم حضرت رقیه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←انتساب
جز (←انتساب) |
|||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
به گزارش احمد خامه‌یار، تاریخ‌پژوه معاصر، حرم حضرت رقیه در اصل زیارتگاه [[راس الحسین|رأس‌الحسین(ع)]] در [[دمشق]] بوده است که بنابه قولی، محل دفن سر آن حضرت دانسته شده است. در منابع مربوط به دوره [[امپراتوری عثمانی|عثمانی]]، این زیارتگاه، به عنوان مزار حضرت رقیه معرفی شده است. البته در شماری از همین منابع، افزون بر قبر حضرت رقیه، به وجود جایگاه سر امام حسین(ع) در آن نیز اشاره شده است؛ با این تفاوت که رقیه در منابع قدیمی‌تر، دختر امام علی(ع)، و در منابع جدیدتر، دختر امام حسین(ع) معرفی شده است. در برخی منابع دو قرن اخیر، به حادثه آشکار شدن بدن حضرت رقیه اشاره شده است که نشان می‌دهد صاحب مزار، دختری خردسال بوده است. این حادثه را با اختلافاتی در برخی جزئیات، سه نفر نقل کرده‌اند.<ref>خامه‌یار، آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ۱۳۹۳ش، ص۲۴۱ـ۲۳۷.</ref> | به گزارش احمد خامه‌یار، تاریخ‌پژوه معاصر، حرم حضرت رقیه در اصل زیارتگاه [[راس الحسین|رأس‌الحسین(ع)]] در [[دمشق]] بوده است که بنابه قولی، محل دفن سر آن حضرت دانسته شده است. در منابع مربوط به دوره [[امپراتوری عثمانی|عثمانی]]، این زیارتگاه، به عنوان مزار حضرت رقیه معرفی شده است. البته در شماری از همین منابع، افزون بر قبر حضرت رقیه، به وجود جایگاه سر امام حسین(ع) در آن نیز اشاره شده است؛ با این تفاوت که رقیه در منابع قدیمی‌تر، دختر امام علی(ع)، و در منابع جدیدتر، دختر امام حسین(ع) معرفی شده است. در برخی منابع دو قرن اخیر، به حادثه آشکار شدن بدن حضرت رقیه اشاره شده است که نشان می‌دهد صاحب مزار، دختری خردسال بوده است. این حادثه را با اختلافاتی در برخی جزئیات، سه نفر نقل کرده‌اند.<ref>خامه‌یار، آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ۱۳۹۳ش، ص۲۴۱ـ۲۳۷.</ref> | ||
نخستین سندی که درباره مزار کنونی منسوب به رُقیه در دست است، مربوط | گفته شده نخستین سندی که درباره مزار کنونی منسوب به رُقیه در دست است، مربوط به قرن دهم و [[محمد بن ابی طالب حسینی حائری|محمّد بن ابی طالب حائری کَرَکی]] (زنده در ۹۵۵ق) در کتاب «تسلیة المجالس» است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۸۹.</ref> او گفته است در بخش شرقی [[مسجد جامع اموی]] دمشق، خرابه‌ای را دیده که در گذشته، مسجد بوده و بر سنگْ‌نوشته درِ آن، نام‌های پیامبر(ص)، خاندانش و [[امامان شیعه|امامان دوازده گانه شیعه]] نوشته شده بود. همچنین بر سر در آن نوشته شده بود که این، قبر خانم مَلَکه، دختر [[امام حسین علیه‌السلام|حسین بن امیرالمؤمنین(ع)]] است.<ref>حائری، تسلیة المجالس، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۹۳.</ref> | ||
[[شیخ محمدهاشم خراسانی]] ( | [[سید محسن امین |سید محسن امین]] گفته است قبری که به رقیه دختر امام حسین منسوب است در محله العماره دمشق، زیارتگاه است و میرزا علی اصغرخان [اتابک، امین السلطان]، وزیر اعظم ایران، به سال ۱۳۲۳ق، آن را بازسازی کرده و در بالای در آن تاریخ بازسازی را حَک کرده‌اند.<ref>امین، أعیان الشیعة،۱۴۲۱ق، ج۷ ص۳۴.</ref> | ||
===ماجرای آب گرفتگی و نبش قبر=== | |||
در برخی منابع دو قرن اخیر، به ماجرای نبش قبر و آشکار شدن بدن رقیه(س) اشاره شده که نشان می‌دهد که قبر متعلق به دختر خردسالی است. گفته شده دست کم سه نفر این ماجرا را نقل کرده‌اند.<ref> خامه‌یار، آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ۱۳۹۳ش، ص۲۴۱.</ref> | |||
نخستین آنها [[مؤمن شبلنجی|مؤمن شِبلَنجی]] در [[نور الابصار فی مناقب آل بیت النبی المختار (کتاب)|نورالابصار]]، از علمای اهل سنت در قرن سیزدهم قمری، است<ref> خامه‌یار، آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه، ۱۳۹۳ش، ص۲۴۱.</ref> که صاحب مزار را رقیه دختر امام علی(ع) معرفی کرده و گفته است هنگامی که برای بازسازی جنازه را از قبر بیرون آوردند، جنازه دیده شده که دختر کوچک نابالغی بوده است.<ref>شبلنجی، نورالأبصار، نشر رضی، ص۱۹۵.</ref> | |||
[[شیخ محمدهاشم خراسانی]] (درگذشت ۱۳۵۲ق) در کتاب منتخب التواریخ، این مزار را متعلّق به رقیه بنت الحسین(ع) دانسته و داستان آسیب دیدن قبر را با تفصیل و همراه با کراماتی ذکر کرده است. وی آورده است سید ابراهیم دمشقی سه دختر داشت که در سال ۱۲۸۰ق سه شب به ترتیب از بزرگ به کوچک، رقیه را در خواب دیدند که به آنها گفت: «به پدرت بگو قبر مرا آب گرفته، بیاید و آن را تعمیر کند». سید ابراهیم به خواب دخترانش ترتیب اثر نداد تا اینکه شب چهارم خود رقیه(س) را در خواب دید. پس از آن با حضور علمای [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]، اقدام به نبش قبر کردند. سید ابراهیم جنازه را که صحیح و سالم بود، روی زانوی خود نگهداشت تا آن را تعمیر کردند.<ref>خراسانی، منتخب التواریخ، ۱۳۸۸ش، ص۳۸۸.</ref> | |||
به گفته نویسندگان [[دانشنامه امام حسین(ع)]]، با اینکه انگیزه برای ثبت و گزارش این ماجرا وجود داشت؛ اما هیچ کس به جز متولیان حرم، این داستان را نقل نکرده و [[سید محسن امین]] نیز با اینکه در منطقه حضور داشته، به این ماجرا اشاره نکرده است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۳۹۲.</ref> | |||
==جغرافیا== | ==جغرافیا== | ||