Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
دلائل الصدق لنهج الحق (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←لید) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| مجموعه = | | مجموعه = | ||
| موضوع =کلام | | موضوع =[[کلام]] | ||
| سبک =ردیه | | سبک =ردیه | ||
| تاریخ نگارش = | | تاریخ نگارش = | ||
| ناشر =موسسة آل البیت | | ناشر =[[موسسة آل البیت]] | ||
| ناشر فارسی =امیر کبیر | | ناشر فارسی =امیر کبیر | ||
| محل انتشارات =قم | | محل انتشارات =[[قم]] | ||
| تاریخ نشر =۱۴۲۲ق | | تاریخ نشر =۱۴۲۲ق | ||
| تاریخ نشر فارسی = | | تاریخ نشر فارسی = | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''دَلائل الصّدق لِنَهْجِ الْحَق''' تالیف [[محمد حسن مظفر]]، کتابی است به زبان عربی در اثبات عقاید [[شیعی]] [[علامه حلی]] در کتاب [[نهج الحق]] و نقد و رد | '''دَلائل الصّدق لِنَهْجِ الْحَق''' تالیف [[محمد حسن مظفر]]، کتابی است به زبان عربی در اثبات عقاید [[شیعی]] [[علامه حلی]] در کتاب [[نهج الحق]] و نقد و رد دیدگاههای فضل ابن روزبهان خنجی در کتاب ابطال الباطل. مظفر در ابتدای کتاب مقدمهای نسبتا مفصل در باب نقل روایات آورده و طی آن به بررسی [[صحاح سته]] [[اهل سنت]] پرداخته است. مظفر در ادامه، نقل علامه حلی را آورده و سپس قول فضل بن روزبهان را آورده و در نهایت به تبیین و توضیح می‌پردازد. مؤلف در شکل‌گیری این اثر از منابع مهم اهل سنت بهره برده و به آنها استناد کرده است. | ||
== درباره مؤلف == | == درباره مؤلف == | ||
{{اصلی|محمد حسن مظفر}} | {{اصلی|محمد حسن مظفر}} | ||
محمد حسن بن محمد بن عبدالله بن محمد بن احمد مظفر صیمری نجفی، متکلم، شاعر و عالم [[شیعه|شیعی]] ([[نجف]] ۱۲ [[صفر]] ۱۳۰۱ق [[بغداد]] ۲۳ [[ربیع الاول]] ۱۳۷۵ق) در نجف تحصیل کرد و از اساتیدی چون شیخ [[ محمد کاظم خراسانی]]، [[شیخ الشریعه اصفهانی]]، [[سید محمد کاظم طباطبایی]] و شیخ علی بن شیخ باقر جواهری بهره برد. علما او را به صداقت، پاکی نفس، و راستگویی ستوده‌اند. ایشان به جز یک بار که در سال ۱۳۶۸ق به ایران برای [[زیارت]] [[امام رضا]] آمد، از عراق خارج نشد. از او آثار قلمی بسیاری به جا مانده است.<ref> | محمد حسن بن محمد بن عبدالله بن محمد بن احمد مظفر صیمری نجفی، متکلم، شاعر و عالم [[شیعه|شیعی]] ([[نجف]] ۱۲ [[صفر]] ۱۳۰۱ق [[بغداد]] ۲۳ [[ربیع الاول]] ۱۳۷۵ق) در نجف تحصیل کرد و از اساتیدی چون شیخ [[ محمد کاظم خراسانی]]، [[شیخ الشریعه اصفهانی]]، [[سید محمد کاظم طباطبایی]] و شیخ علی بن شیخ باقر جواهری بهره برد. علما او را به صداقت، پاکی نفس، و راستگویی ستوده‌اند. ایشان به جز یک بار که در سال ۱۳۶۸ق به ایران برای [[زیارت]] [[امام رضا]] آمد، از عراق خارج نشد. از او آثار قلمی بسیاری به جا مانده است.<ref>مردی، کتاب‌شناسی دلائل الصدق از محمد حسن مظفر، ۱۳۹۰ش.</ref> | ||
== تاریخ نگارش و انگیزه تألیف == | == تاریخ نگارش و انگیزه تألیف == | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
== محتوای کتاب == | == محتوای کتاب == | ||
در مقدمه مفصلی که به قلم پژوهشگران موسسه آل البیت | در مقدمه مفصلی که به قلم پژوهشگران [[موسسه آل البیت]] بر کتاب نگاشته شده، ابتدا به معرفی سه کتاب: [[اجلی البرهان فی نقد کتاب ابن روزبهان]]؛ نوشته [[سید علی میلانی|سید علی میلانی]]، [[نهج الحق و کشف الصدق|نهج الحق و کشف الصدق]] [[علامه حلی|علامه حلی]] و ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل ابن روزبهان پرداخته شده و در رابطه با روشهای بحث وی در خصوص مساله [[امامت]] مطالبی بیان گردیده است.{{سخ}} | ||
به گفته محقق، صفحات قابل ملاحظه‌ای از کتاب ابن روزبهان به سبّ و شتم علامه و شیعه اختصاص یافته است. همچنین وی | به گفته محقق، صفحات قابل ملاحظه‌ای از کتاب ابن روزبهان به سبّ و شتم علامه و شیعه اختصاص یافته است. همچنین وی علیرغم محبتی که نسبت به امیرالمومنین [[علی(ع)|علی(ع)]] و [[اهل بیت|اهل بیت]](ع) ابراز می‌دارد، در بسیاری موارد با [[بنی امیه|بنیامیه]] و دشمنان حضرت، هم کلام و هم جهت شده و به دفاع از آنان می‌پردازد. فضل همچنین در مواردی که علامه حلی به روایاتی از عالمان [[اهل سنت]] درباره فضائل اهل بیت استناد می‌کند، ایشان را مورد طعن قرار داده و روایات آنها را ضعیف می‌شمارد. وی همچنین در بسیاری موارد دچار تناقض شده و در مواردی از بحث خارج شده و به موضوع دیگری پرداخته است.<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ص ۵۴ به بعد.</ref><ref>امینی، دلائل الصدق، فضایل و امامت علی(ع)، ۱۳۷۸ش.</ref> | ||
در این مقدمه مفصل، همچنین به معرفی علامه حلی، فضل بن روزبهان، قاضی نورالله شوشتری و محمدحسن مظفر پرداخته شده و روش تحقیق بیان گردیده است. دلائل الصدق در برگیرنده سه نوشته مربوط به هم که هر کدام در دورهای جداگانه نگاشته شده است، می‌باشد. | در این مقدمه مفصل، همچنین به معرفی علامه حلی، فضل بن روزبهان، قاضی نورالله شوشتری و محمدحسن مظفر پرداخته شده و روش تحقیق بیان گردیده است. دلائل الصدق در برگیرنده سه نوشته مربوط به هم که هر کدام در دورهای جداگانه نگاشته شده است، می‌باشد. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
=== ابطال الباطل === | === ابطال الباطل === | ||
* [[ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل|ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل]] که اختصارا ابطال الباطل نامیده می‌شود، نوشته | * [[ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل|ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل]] که اختصارا ابطال الباطل نامیده می‌شود، نوشته فضل‌اللّه بن روزبهان خنجی است. وی ردّ خود را در سال ۹۰۹ق در کاشان به پایان برده و در آن تمام کتاب علامه را رد کرده است. تاکنون دوبار از سوی عالمان مکتب اهل بیت بر نوشته فضل ردّیه نگاشته شده است: | ||
# قاضی سید | # قاضی سید نوراللّه شوشتری شهید که احقاق الحق را با تفصیل تمام در ردّ وی نوشت و چون عامه از آن آگاه شدند، او را در سال ۱۰۱۹ق در هندوستان در عهد فرمانروایی جهانگیر شاه تیموری به شهادت رساندند. | ||
# محمدحسن مظفر که دلائل الصدق را در ردّ ابطال الباطل فضل نگاشت. مظفر در ردّ خود بر ابطال الباطل فضل، به مطالب مربوط به [[اصول دین|اصول دین]] بسنده کرده و از ورود به مباحث اصول و فقه و فروع آن خودداری کرده است. او خود در پایان جلد سوم | # محمدحسن مظفر که دلائل الصدق را در ردّ ابطال الباطل فضل نگاشت. مظفر در ردّ خود بر ابطال الباطل فضل، به مطالب مربوط به [[اصول دین|اصول دین]] بسنده کرده و از ورود به مباحث اصول و فقه و فروع آن خودداری کرده است. او خود در پایان جلد سوم میگوید: ''در همین‌جا دست از نگارش برمی‌داریم. چرا که اساس، اصول دین است. پس اگر خدای متعال خواننده این کتاب را به پیروی از حق موفق گرداند، همانا که از بحث اصول فقه و فروع آن بی‌نیاز خواهد بود و گرنه از جاده هدایت به دور است. شاید اگر فرصتی به ما دست دهد کتاب را تمام کنیم''. | ||
=== دلائل الصدق === | === دلائل الصدق === | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
* صفات خداوند.<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج ۲، ص ۷ به بعد.</ref> | * صفات خداوند.<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج ۲، ص ۷ به بعد.</ref> | ||
در جلد سوم، ادامه مباحث مربوط به مساله سوم (صفات خد اوند) آمده است.<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، | در جلد سوم، ادامه مباحث مربوط به مساله سوم (صفات خد اوند) آمده است.<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص ۵ به بعد.</ref> | ||
جلد چهارم؛ مشتمل بر دو مساله نبوت و امامت است. در مساله نخست که مشتمل بر سه مبحث است، به موضوعات ذیل پرداخته شده است: | جلد چهارم؛ مشتمل بر دو مساله نبوت و امامت است. در مساله نخست که مشتمل بر سه مبحث است، به موضوعات ذیل پرداخته شده است: | ||
* در مبحث نخست این مساله درباره نبوت خاصه (نبوت پیامبر اکرم) سخن گفته شده است.<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج ۴، ص ۷.</ref> | * در مبحث نخست این مساله درباره نبوت خاصه (نبوت پیامبر اکرم) سخن گفته شده است.<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج ۴، ص ۷.</ref> | ||
* در مبحث دوم درباره [[عصمت]] انبیاء الهی مطالبی بیان گردیده است.<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج ۴، ص ۱۷.</ref> | * در مبحث دوم درباره [[عصمت]] انبیاء الهی مطالبی بیان گردیده است.<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج ۴، ص ۱۷.</ref> | ||
* در مبحث سوم درباره ضرورت پاکی مولد انبیاء و نیز | * در مبحث سوم درباره ضرورت پاکی مولد انبیاء و نیز بریّ بودن ایشان از افعال زشت و ناپسند سخن گفته شده و دیدگاه فضل در این باره نقد گردیده است.<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج ۴، ص ۱۸۹.</ref> | ||
در مساله دوم که به موضوع امامت اختصاص یافته و خود مشتمل بر پنج مبحث است (و این مباحث محتوای بخشی از این جلد و کل دو جلد دیگر کتاب را تشکیل | در مساله دوم که به موضوع امامت اختصاص یافته و خود مشتمل بر پنج مبحث است (و این مباحث محتوای بخشی از این جلد و کل دو جلد دیگر کتاب را تشکیل میدهد)، موضوعات ذیل مطرح گردیده و به شبهات ابن روزبهان درباره آن پاسخ داده شده است: | ||
* '''مبحث اول''': وجوب عصمت امام؛<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج ۴، ص ۲۰۵.</ref> | * '''مبحث اول''': وجوب عصمت امام؛<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج ۴، ص ۲۰۵.</ref> | ||
* '''مبحث دوم''': ضرورت افضل بودن امام از سایر مردم(رعیت)؛<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج ۴، ص ۲۳۳.</ref> | * '''مبحث دوم''': ضرورت افضل بودن امام از سایر مردم(رعیت)؛<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج ۴، ص ۲۳۳.</ref> | ||
| خط ۹۰: | خط ۹۰: | ||
جلد پنجم، کتاب هم تتمه مباحث مربوط به امامی که از سوی [[پیامبر اکرم]](ص) معین شده را دربردارد.<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج ۵، ص ۵ به بعد.</ref> | جلد پنجم، کتاب هم تتمه مباحث مربوط به امامی که از سوی [[پیامبر اکرم]](ص) معین شده را دربردارد.<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج ۵، ص ۵ به بعد.</ref> | ||
جلد ششم به تتمه مطالب مربوط به مبحث چهارم از جلد قبل و نیز مبحث پنجم مساله دوم از جلد چهارم؛ یعنی معرفی و بررسی برخی فضائل امیرالمؤمنین علی(ع) اختصاص یافته است.<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج ۶، ص ۵ به بعد.</ref><ref> | جلد ششم به تتمه مطالب مربوط به مبحث چهارم از جلد قبل و نیز مبحث پنجم مساله دوم از جلد چهارم؛ یعنی معرفی و بررسی برخی فضائل امیرالمؤمنین علی(ع) اختصاص یافته است.<ref>مظفر، دلائل الصدق، ۱۴۲۲ق، ج ۶، ص ۵ به بعد.</ref><ref>امینی، دلائل الصدق، فضایل و امامت علی(ع)، ۱۳۷۸ش.</ref> | ||
== منابع کتاب == | == منابع کتاب == | ||
مصنف در خاتمه کتاب، اینکه از تعداد کمی از کتاب‌های علمای اهل سنت استفاده کرده عذر خواسته و دلیل آن را عدم دسترسی به منابع بیشتر در نجف ذکر کرده است؛ اما با این حال، از مهم‌ترین کتاب‌های اهل تسنن بهره برده که با توجه به امکانات آن روز، اهمیت دارد. وی، برخی از منابعی را که استفاده کرده نام برده و به میزان استفاده خود از آنها اشاره کرده است؛ برخی از آنها عبارتند از: [[صحیح مسلم]]، [[صحیح بخاری]]، [[صحیح ترمذی]]، [[سنن نسائی|صحیح نسائی]]، [[سنن ابوداوود|صحیح ابوداود]]، [[موطأ ابن مالک]]، [[در المنثور]] سیوطی، [[کشاف|تفسیر زمخشری]]، [[تفسیر کبیر|تفسیر رازی]]، [[المستدرک علی الصحیحین|مستدرک حاکم]]، [[کنز العمال]]، [[تاریخ طبری]]، [[کامل ابن اثیر]]، [[مسند احمد بن حنبل]]، [[شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید)|شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید]]، [[عقد الفرید]] ابن عبد ربه و [[الصواعق المحرقة|صواعق]] ابن حجر.<ref> | مصنف در خاتمه کتاب، اینکه از تعداد کمی از کتاب‌های علمای اهل سنت استفاده کرده عذر خواسته و دلیل آن را عدم دسترسی به منابع بیشتر در نجف ذکر کرده است؛ اما با این حال، از مهم‌ترین کتاب‌های اهل تسنن بهره برده که با توجه به امکانات آن روز، اهمیت دارد. وی، برخی از منابعی را که استفاده کرده نام برده و به میزان استفاده خود از آنها اشاره کرده است؛ برخی از آنها عبارتند از: [[صحیح مسلم]]، [[صحیح بخاری]]، [[صحیح ترمذی]]، [[سنن نسائی|صحیح نسائی]]، [[سنن ابوداوود|صحیح ابوداود]]، [[موطأ ابن مالک]]، [[در المنثور]] سیوطی، [[کشاف|تفسیر زمخشری]]، [[تفسیر کبیر|تفسیر رازی]]، [[المستدرک علی الصحیحین|مستدرک حاکم]]، [[کنز العمال]]، [[تاریخ طبری]]، [[کامل ابن اثیر]]، [[مسند احمد بن حنبل]]، [[شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید)|شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید]]، [[عقد الفرید]] ابن عبد ربه و [[الصواعق المحرقة|صواعق]] ابن حجر.<ref>مردی، کتاب‌شناسی: دلائل الصدق از محمد حسن مظفر، ۱۳۹۰ش.</ref> | ||
[[پرونده:ترجمه دلائل الصدق.jpg|بندانگشتی|150px|ترجمه دلائل الصدق]] | [[پرونده:ترجمه دلائل الصدق.jpg|بندانگشتی|150px|ترجمه دلائل الصدق]] | ||
== ترجمه و چاپ == | == ترجمه و چاپ == | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
* تصحیح شیخ محمدرضا جعفری، [[قاهره]]، نشر‌دار المعلم للطباعة، ۱۳۹۶ق / ۱۳۵۵ش؛ | * تصحیح شیخ محمدرضا جعفری، [[قاهره]]، نشر‌دار المعلم للطباعة، ۱۳۹۶ق / ۱۳۵۵ش؛ | ||
* با مقدمه طاهر آل الشیخ راضی، نشر بنیاد فرهنگ اسلامی (کوشانپور)، ۱۳۹۶ق؛ افست از چاپ قاهره؛ | * با مقدمه طاهر آل الشیخ راضی، نشر بنیاد فرهنگ اسلامی (کوشانپور)، ۱۳۹۶ق؛ افست از چاپ قاهره؛ | ||
* تصحیح [[مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث|مؤسسه آل البیت لإحیاء التراث]]، قم، ۱۴۲۲ق؛<ref> | * تصحیح [[مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث|مؤسسه آل البیت لإحیاء التراث]]، قم، ۱۴۲۲ق؛<ref>مردی، کتاب شناسی دلائل الصدق از محمد حسن مظفر، ۱۳۹۰ش.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس2}} | {{پانویس2}} | ||
| خط ۱۰۹: | خط ۱۰۹: | ||
* مظفر، محمدحسن، دلائل الصدق لنهج الحق، قم، موسسة آل البیت، ۱۴۲۲ ق. | * مظفر، محمدحسن، دلائل الصدق لنهج الحق، قم، موسسة آل البیت، ۱۴۲۲ ق. | ||
* امینی، فرزانه، دلائل الصدق، فضایل و امامت علی(ع)، کتاب ماه دین، خرداد ۱۳۷۸ - شماره ۲۰. | * امینی، فرزانه، دلائل الصدق، فضایل و امامت علی(ع)، کتاب ماه دین، خرداد ۱۳۷۸ - شماره ۲۰. | ||
* مردی، عباسعلی، | * مردی، عباسعلی، کتاب‌شناسی: دلائل الصدق از محمد حسن مظفر، امامت پژوهی، تابستان ۱۳۹۰ - شماره ۲. | ||
{{کتاب های کلامی شیعه}} | {{کتاب های کلامی شیعه}} | ||