Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
دلائل الصدق لنهج الحق (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
== محتوای کتاب == | == محتوای کتاب == | ||
در مقدمه مفصلی که به قلم پژوهشگران موسسه آل البیت(ع) بر کتاب نگاشته شده، ابتدا به معرفی سه کتاب: [[اجلی البرهان فی نقد کتاب ابن روزبهان]]؛ نوشته [[سید علی میلانی|سید علی میلانی]]، [[نهج الحق و کشف الصدق|نهج الحق و کشف الصدق]] [[علامه حلی|علامه حلی]] و ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل ابن روزبهان پرداخته شده و در رابطه با روشهای بحث وی در خصوص مساله [[امامت]] مطالبی بیان گردیده است. به گفته محقق، صفحات قابل | در مقدمه مفصلی که به قلم پژوهشگران موسسه آل البیت(ع) بر کتاب نگاشته شده، ابتدا به معرفی سه کتاب: [[اجلی البرهان فی نقد کتاب ابن روزبهان]]؛ نوشته [[سید علی میلانی|سید علی میلانی]]، [[نهج الحق و کشف الصدق|نهج الحق و کشف الصدق]] [[علامه حلی|علامه حلی]] و ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل ابن روزبهان پرداخته شده و در رابطه با روشهای بحث وی در خصوص مساله [[امامت]] مطالبی بیان گردیده است.{{سخ}} | ||
به گفته محقق، صفحات قابل ملاحظهای از کتاب ابن روزبهان به سبّ و شتم علامه و شیعه اختصاص یافته است. همچنین وی علیرغم محبتی که نسبت به امیرالمومنین [[علی(ع)|علی(ع)]] و [[اهل بیت|اهل بیت]](ع) ابراز میدارد، در بسیاری موارد با [[بنی امیه|بنیامیه]] و دشمنان حضرت، هم کلام و هم جهت شده و به دفاع از آنان میپردازد. فضل همچنین در مواردی که علامه حلی به روایاتی از عالمان [[اهل سنت]] درباره فضائل اهل بیت استناد میکند، ایشان را مورد طعن قرار داده و روایات آنها را ضعیف میشمارد. وی همچنین در بسیاری موارد دچار تناقض شده و در مواردی از بحث خارج شده و به موضوع دیگری پرداخته است.<ref>دلائل الصدق لنهج الحق، ص ۵۴ به بعد.</ref><ref>فرزانه امینی، دلائل الصدق، فضایل و امامت علی(ع).</ref> | |||
در این مقدمه مفصل، همچنین به معرفی علامه حلی، فضل بن روزبهان، قاضی نورالله شوشتری و محمدحسن مظفر پرداخته شده و روش تحقیق بیان گردیده است. دلائل الصدق در برگیرنده سه نوشته مربوط به هم که هر کدام در دورهای جداگانه نگاشته شده است، | در این مقدمه مفصل، همچنین به معرفی علامه حلی، فضل بن روزبهان، قاضی نورالله شوشتری و محمدحسن مظفر پرداخته شده و روش تحقیق بیان گردیده است. دلائل الصدق در برگیرنده سه نوشته مربوط به هم که هر کدام در دورهای جداگانه نگاشته شده است، میباشد. | ||
=== نهج الحق === | === نهج الحق === | ||
* نهج الحق و کشف الصدق نوشته علّامه حلّی که آن را به درخواست سلطان [[اولجایتو|اولجایتو]] محمد خدابنده نوشته است. | * نهج الحق و کشف الصدق نوشته علّامه حلّی که آن را به درخواست سلطان [[اولجایتو|اولجایتو]] محمد خدابنده نوشته است. | ||
| خط ۲۹: | خط ۳۰: | ||
* [[ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل|ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل]] که اختصارا ابطال الباطل نامیده میشود، نوشته فضل اللّه بن روزبهان خنجی است. وی ردّ خود را در سال ۹۰۹ق در کاشان به پایان برده و در آن تمام کتاب علامه را رد کرده است. تاکنون دوبار از سوی عالمان مکتب اهل بیت بر نوشته فضل ردّیه نگاشته شده است: | * [[ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل|ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل]] که اختصارا ابطال الباطل نامیده میشود، نوشته فضل اللّه بن روزبهان خنجی است. وی ردّ خود را در سال ۹۰۹ق در کاشان به پایان برده و در آن تمام کتاب علامه را رد کرده است. تاکنون دوبار از سوی عالمان مکتب اهل بیت بر نوشته فضل ردّیه نگاشته شده است: | ||
# قاضی سید نور اللّه شوشتری شهید که احقاق الحق را با تفصیل تمام در ردّ وی نوشت و چون عامه از آن آگاه شدند، او را در سال ۱۰۱۹ در هندوستان در عهد فرمانروایی جهانگیر شاه تیموری به شهادت رساندند. | # قاضی سید نور اللّه شوشتری شهید که احقاق الحق را با تفصیل تمام در ردّ وی نوشت و چون عامه از آن آگاه شدند، او را در سال ۱۰۱۹ در هندوستان در عهد فرمانروایی جهانگیر شاه تیموری به شهادت رساندند. | ||
# محمدحسن مظفر که دلائل الصدق را در ردّ ابطال الباطل فضل نگاشت. مظفر در ردّ خود بر ابطال الباطل فضل، به مطالب مربوط به [[اصول دین|اصول دین]] بسنده کرده و از ورود به مباحث اصول و فقه و فروع آن خودداری کرده است. او خود در پایان جلد سوم میگوید: در همین جا دست از نگارش برمی‌داریم. چرا که اساس، اصول دین است. پس اگر خدای متعال خواننده این کتاب را به پیروی از حق موفق گرداند، همانا که از بحث اصول فقه و فروع آن | |||
# محمدحسن مظفر که دلائل الصدق را در ردّ ابطال الباطل فضل نگاشت. مظفر در ردّ خود بر ابطال الباطل فضل، به مطالب مربوط به [[اصول دین|اصول دین]] بسنده کرده و از ورود به مباحث اصول و فقه و فروع آن خودداری کرده است. او خود در پایان جلد سوم میگوید: ''در همین جا دست از نگارش برمی‌داریم. چرا که اساس، اصول دین است. پس اگر خدای متعال خواننده این کتاب را به پیروی از حق موفق گرداند، همانا که از بحث اصول فقه و فروع آن بینیاز خواهد بود و گرنه از جاده هدایت به دور است. شاید اگر فرصتی به ما دست دهد کتاب را تمام کنیم''. | |||
=== دلائل الصدق === | === دلائل الصدق === | ||
* فضائل امیرالمؤمنین و امامته من دلائل الصدق، نوشته محمدحسن مظفر که در ربیع الاوّل ۱۳۵۰ق از نگارش آن فراغت یافته است. | * فضائل امیرالمؤمنین و امامته من دلائل الصدق، نوشته محمدحسن مظفر که در ربیع الاوّل ۱۳۵۰ق از نگارش آن فراغت یافته است.{{سخ}} | ||
محمدحسن مظفر با نگاهی به سه کتاب یاد شده، این کتاب را با بیانی جدید و نیز نقل و رد برخی از سخنان [[ابن تیمیه|ابن تیمیه]] نگاشته است. او در هر مبحث ابتدا سخنان علامه حلی با عبارت قال المصنف، آنگاه | محمدحسن مظفر با نگاهی به سه کتاب یاد شده، این کتاب را با بیانی جدید و نیز نقل و رد برخی از سخنان [[ابن تیمیه|ابن تیمیه]] نگاشته است. او در هر مبحث ابتدا سخنان علامه حلی با عبارت قال المصنف، آنگاه گفتههای روزبهان را با عبارت و قال الفضل نقل میکند و سپس خود مطالبی در توضیح و تبیین بیشتر مساله میافزاید. | ||
مظفر در ابتدای | مظفر در ابتدای کتاب، مقدمهای نسبتا مفصل در باب نقل روایات آورده و طی آن به بررسی [[صحاح سته]] اهل سنت پرداخته است. وی با یادآوری این نکته که مناقشه اهل سنت در سند روایات وارده در مناقب اهل بیت(ع) از ارزش برخوردار نیست، از چهار جهت در روایات صحاح سته مناقشه میکند که این جهات عبارتند از: | ||
* مناقشه در نحوه گردآوری این | * ''مناقشه در نحوه گردآوری این صحاح''، | ||
* اشتمال صحاح مذکور بر | * ''اشتمال صحاح مذکور بر کفر''، | ||
* تدلیس غالب راویان موجود در | * ''تدلیس غالب راویان موجود در صحاح''، | ||
* جرح اکثر رجال اسناد روایات صحاح. | * ''جرح اکثر رجال اسناد روایات صحاح''. | ||
در مقدمه جلد دوم، مولف به معرفی فرقه ناجیه پرداخته و دیدگاه فضل بن روزبهان را در این باره نقل و نقد | در مقدمه جلد دوم، مولف به معرفی فرقه ناجیه پرداخته و دیدگاه فضل بن روزبهان را در این باره نقل و نقد میکند، سپس سه مساله ذیل را مورد بررسی قرار داده و به نقد دیدگاه فضل در مورد آن میپردازد: | ||
* ادراک، | * ادراک، | ||
* نظر | * نظر | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۶: | ||
در مساله دوم که به موضوع امامت اختصاص یافته و خود مشتمل بر پنج مبحث است (و این مباحث محتوای بخشی از این جلد و کل دو جلد دیگر کتاب را تشکیل میدهد)، موضوعات ذیل مطرح گردیده و به شبهات ابن روزبهان درباره آن پاسخ داده شده است: | در مساله دوم که به موضوع امامت اختصاص یافته و خود مشتمل بر پنج مبحث است (و این مباحث محتوای بخشی از این جلد و کل دو جلد دیگر کتاب را تشکیل میدهد)، موضوعات ذیل مطرح گردیده و به شبهات ابن روزبهان درباره آن پاسخ داده شده است: | ||
* مبحث اول: وجوب عصمت امام؛<ref>دلائل الصدق لنهج الحق، ج ۴، ص ۲۰۵.</ref> | * '''مبحث اول''': وجوب عصمت امام؛<ref>دلائل الصدق لنهج الحق، ج ۴، ص ۲۰۵.</ref> | ||
* مبحث دوم: ضرورت افضل بودن امام از سایر مردم(رعیت)؛<ref>دلائل الصدق لنهج الحق، ج ۴، ص ۲۳۳.</ref> | * '''مبحث دوم''': ضرورت افضل بودن امام از سایر مردم(رعیت)؛<ref>دلائل الصدق لنهج الحق، ج ۴، ص ۲۳۳.</ref> | ||
* مبحث سوم: روش تعیین امام؛<ref>دلائل الصدق لنهج الحق، ج ۴، ص ۲۴۱.</ref> | * '''مبحث سوم''': روش تعیین امام؛<ref>دلائل الصدق لنهج الحق، ج ۴، ص ۲۴۱.</ref> | ||
* مبحث چهارم: بیان دیدگاه شیعه و اهل سنت درباره خلیفه بلافصل پیامبر(ص).<ref>دلائل الصدق لنهج الحق، ج ۴، ص ۲۷۱.</ref> | * '''مبحث چهارم''': بیان دیدگاه شیعه و اهل سنت درباره خلیفه بلافصل پیامبر(ص).<ref>دلائل الصدق لنهج الحق، ج ۴، ص ۲۷۱.</ref> | ||
جلد پنجم، کتاب هم تتمه مباحث مربوط به امامی که از سوی [[پیامبر اکرم]](ص) معین شده را دربردارد.<ref>دلائل الصدق لنهج الحق، ج ۵، ص ۵ به بعد.</ref> | جلد پنجم، کتاب هم تتمه مباحث مربوط به امامی که از سوی [[پیامبر اکرم]](ص) معین شده را دربردارد.<ref>دلائل الصدق لنهج الحق، ج ۵، ص ۵ به بعد.</ref> | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۸: | ||
مصنف در خاتمه کتاب، اینکه از تعداد کمی از کتاب‌های علمای اهل سنت استفاده کرده عذر خواسته و دلیل آن را عدم دسترسی به منابع بیشتر در نجف ذکر کرده است؛ اما با این حال، از مهم‌ترین کتاب‌های اهل تسنن بهره برده که با توجه به امکانات آن روز، اهمیت دارد. وی، برخی از منابعی را که استفاده کرده نام برده و به میزان استفاده خود از آنها اشاره کرده است؛ برخی از آنها عبارتند از: [[صحیح مسلم]]، [[صحیح بخاری]]، [[صحیح ترمذی]]، [[سنن نسائی|صحیح نسائی]]، [[سنن ابوداوود|صحیح ابوداود]]، [[موطأ ابن مالک]]، [[در المنثور]] سیوطی، [[کشاف|تفسیر زمخشری]]، [[تفسیر کبیر|تفسیر رازی]]، [[المستدرک علی الصحیحین|مستدرک حاکم]]، [[کنز العمال]]، [[تاریخ طبری]]، [[کامل ابن اثیر]]، [[مسند احمد بن حنبل]]، [[شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید)|شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید]]، [[عقد الفرید]] ابن عبد ربه و [[الصواعق المحرقة|صواعق]] ابن حجر.<ref>عباسعلی مردی، کتاب شناسی: دلائل الصدق از محمد حسن مظفر.</ref> | مصنف در خاتمه کتاب، اینکه از تعداد کمی از کتاب‌های علمای اهل سنت استفاده کرده عذر خواسته و دلیل آن را عدم دسترسی به منابع بیشتر در نجف ذکر کرده است؛ اما با این حال، از مهم‌ترین کتاب‌های اهل تسنن بهره برده که با توجه به امکانات آن روز، اهمیت دارد. وی، برخی از منابعی را که استفاده کرده نام برده و به میزان استفاده خود از آنها اشاره کرده است؛ برخی از آنها عبارتند از: [[صحیح مسلم]]، [[صحیح بخاری]]، [[صحیح ترمذی]]، [[سنن نسائی|صحیح نسائی]]، [[سنن ابوداوود|صحیح ابوداود]]، [[موطأ ابن مالک]]، [[در المنثور]] سیوطی، [[کشاف|تفسیر زمخشری]]، [[تفسیر کبیر|تفسیر رازی]]، [[المستدرک علی الصحیحین|مستدرک حاکم]]، [[کنز العمال]]، [[تاریخ طبری]]، [[کامل ابن اثیر]]، [[مسند احمد بن حنبل]]، [[شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید)|شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید]]، [[عقد الفرید]] ابن عبد ربه و [[الصواعق المحرقة|صواعق]] ابن حجر.<ref>عباسعلی مردی، کتاب شناسی: دلائل الصدق از محمد حسن مظفر.</ref> | ||
== | == ویژگیها == | ||
از ویژگیهای قلم مؤلف، نزاهت، پیراستگی، دوری از هر گونه آلایش، اتهام ناروا، ناسزاگویی به دیگران و فرو رفتن در شبهات نادرست است. هر چه فضل به سبّ و ناسزا پناه برده، مؤلف از آن دوری کرده با سعه صدر و با دلایل قانع کننده و براهین روشن به دفع شبهات وی پرداخته، عقاید شیعه را در هر زمینهای با استناد به آیات و روایات آن گونه که باید اثبات کرده است. مظفر به مصداق آیه قرآن از کنار تعصب و ناسزاگویی، بد دهنی و | از ویژگیهای قلم مؤلف، نزاهت، پیراستگی، دوری از هر گونه آلایش، اتهام ناروا، ناسزاگویی به دیگران و فرو رفتن در شبهات نادرست است. هر چه فضل به سبّ و ناسزا پناه برده، مؤلف از آن دوری کرده با سعه صدر و با دلایل قانع کننده و براهین روشن به دفع شبهات وی پرداخته، عقاید شیعه را در هر زمینهای با استناد به آیات و روایات آن گونه که باید اثبات کرده است. مظفر به مصداق آیه قرآن از کنار تعصب و ناسزاگویی، بد دهنی و تندرویهای ناشایست فضل، کریمانه گذشته است و هرگز در مقام مقابله به مثل بر نیامده است.<ref>کتاب‌شناخت جامع الاحادیث.</ref> | ||
[[پرونده:ترجمه دلائل الصدق.jpg|بندانگشتی|ترجمه دلائل الصدق]] | [[پرونده:ترجمه دلائل الصدق.jpg|بندانگشتی|200px|ترجمه دلائل الصدق]] | ||
== ترجمه و چاپ == | == ترجمه و چاپ == | ||
ترجمه محمد سپهری، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۷۴ و ۱۳۸۶ش، تهران؛ بخش مطاعن آن چاپ نشده است. | ترجمه محمد سپهری، انتشارات امیرکبیر، ۱۳۷۴ و ۱۳۸۶ش، تهران؛ بخش مطاعن آن چاپ نشده است. | ||
| خط ۷۷: | خط ۸۰: | ||
* با مقدمه طاهر آل الشیخ راضی، نشر بنیاد فرهنگ اسلامی (کوشانپور)، ۱۳۹۶ق؛ افست از چاپ قاهره؛ | * با مقدمه طاهر آل الشیخ راضی، نشر بنیاد فرهنگ اسلامی (کوشانپور)، ۱۳۹۶ق؛ افست از چاپ قاهره؛ | ||
* تصحیح مؤسسهء آل البیت لإحیاء التراث، قم، ۱۴۲۲ق؛<ref>عباسعلی مردی، کتاب شناسی دلائل الصدق از محمد حسن مظفر (۱۳۷۶ق).</ref> | * تصحیح مؤسسهء آل البیت لإحیاء التراث، قم، ۱۴۲۲ق؛<ref>عباسعلی مردی، کتاب شناسی دلائل الصدق از محمد حسن مظفر (۱۳۷۶ق).</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||