پرش به محتوا

حرم عسکریین: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۵۸۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۸ ژوئن ۲۰۲۲
جز
حذف
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (حذف)
خط ۴۵: خط ۴۵:


==تاریخچه==
==تاریخچه==
[[امام هادی(ع)]] و [[امام حسن عسکری(ع)]] پس از [[شهادت]] در منزلشان به خاک سپرده شدند و تا سال‌ها شیعیان برای زیارت به این خانه می‌آمدند. این خانه در کنار مسجدی بود که می‌گویند محل [[نماز]] خواندن آن دو امام(ع) بود و وقتی که درِ خانه مذکور بسته بود، شیعیان پشت پنجره خانه تجمع می‌کردند و آن حضرات را [[زیارت]] کرده و سپس به مسجد مذکور می‌رفتند و نماز زیارت می‌خواندند. این بنا از [[سال ۲۶۰ قمری]] تا ۳۱۸ق به همان حالت اولیه برقرار بود.
[[امام هادی(ع)]] و [[امام حسن عسکری(ع)]] پس از [[شهادت]] در منزلشان به خاک سپرده شدند. این خانه در کوچه‌ای جای داشت که نامش را «راضه» یا «وصافه» می‌گفتند.<ref> مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، ص۶۰۵. صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۷۵.</ref> این خانه از [[سال ۲۶۰ قمری|سال ۲۶۰ ]] تا ۳۱۸ق به همان حالت اولیه بود.
 
این خانه در کوچه‌ای جای داشت که نامش را «راضه» یا «وصافه» می‌گفتند.<ref>مقدسی، بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان(ع)، ص۶۰۵. صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۷۵.</ref>


* دومین بنا به وسیله ناصر الدوله از [[آل حمدان]] انجام گردید ولی اول کسی که قبه بر این مرقد بنا نهاد و برای شهر سامرا پس از خرابی باروئی ساخت و ضریح را پرده کشید خاندان حمدان از خاندان‌های شیعه و از سلاطین آن سامان بودند.
* دومین بنا به وسیله ناصر الدوله از [[آل حمدان]] انجام گردید ولی اول کسی که قبه بر این مرقد بنا نهاد و برای شهر سامرا پس از خرابی باروئی ساخت و ضریح را پرده کشید خاندان حمدان از خاندان‌های شیعه و از سلاطین آن سامان بودند.
خط ۶۳: خط ۶۱:
* در سال ۶۴۰ق حریقی در حرم روی داد که در آن ضریح امامین که بساسیری ساخته بود آتش گرفت و به دستور [[المستنصربالله]] حرمین و ضریحین بهتر از اول تعمیر شدند.
* در سال ۶۴۰ق حریقی در حرم روی داد که در آن ضریح امامین که بساسیری ساخته بود آتش گرفت و به دستور [[المستنصربالله]] حرمین و ضریحین بهتر از اول تعمیر شدند.


* تعمیراتی از طرف سلطان [[شیخ حسن جلایری]] در سال ۷۵۰ق صورت گرفت که عبارت بود از: زینت نمودن ضریح و ساختن قبه و مأذنه.
* تزیین ضریح و ساختن قبه و مأذنه از طرف سلطان [[شیخ حسن جلایری]] در سال ۷۵۰ق


* در اواخر [[صفویه]] به خاطر عدم توجه و مراقبت خدام آتش شمع در چوب‌های ضریح و صندوق قبور اثر کرد و بخش‌هایی از حرم سوخت. در زمان سلطنت [[شاه سلطان حسین صفوی]] در ۱۱۰۶ق [[ضریح]] از فولاد ساخته شد و حرم و رواق سنگ‌فرش شد.<ref>نیلفروشان، زمین آسمانی، ص۳۱۵-۳۲۰.</ref> در نسخه خطی شماره ۱۶۳۶۲ [[کتابخانه آستان قدس رضوی]] که مجموعه‌ای متعلق به [[آقا جمال خوانساری]] است تاریخ این بازسازی [[سال ۱۱۰۹ هجری قمری|۱۱۰۹ق]] ثبت شده است.<ref>آقا جمال، نسخه خطی شماره ۱۶۳۶۲، ص۲۴۵-۲۴۶ به نقل از واثقی، ماده تاریخ دو تعمیر حرم عسکریین، ص۱۸۹-۱۹۰.</ref>
* در اواخر [[صفویه]] به خاطر عدم توجه و مراقبت خدام آتش شمع در چوب‌های ضریح و صندوق قبور اثر کرد و بخش‌هایی از حرم سوخت. در زمان سلطنت [[شاه سلطان حسین صفوی]] در ۱۱۰۶ق [[ضریح]] از فولاد ساخته شد و حرم و رواق سنگ‌فرش شد.<ref>نیلفروشان، زمین آسمانی، ص۳۱۵-۳۲۰.</ref> در نسخه خطی شماره ۱۶۳۶۲ [[کتابخانه آستان قدس رضوی]] که مجموعه‌ای متعلق به [[آقا جمال خوانساری]] است تاریخ این بازسازی [[سال ۱۱۰۹ هجری قمری|۱۱۰۹ق]] ثبت شده است.<ref>آقا جمال، نسخه خطی شماره ۱۶۳۶۲، ص۲۴۵-۲۴۶ به نقل از واثقی، ماده تاریخ دو تعمیر حرم عسکریین، ص۱۸۹-۱۹۰.</ref>
خط ۷۳: خط ۷۱:
* به دستور [[ناصرالدین شاه قاجار]] در سال ۱۲۸۲ق و با نظارت [[عبدالحسین طهرانی]] تعمیرات مهم و کلی صورت گرفت. این تعمیرات عبارتند از: طلاکاری قبه، تعمیر صحن و ایوان، به کار بردن سنگ‌های مرمر سبز رنگ در اطراف مرقد و ترمیم قسمتی از دیوارهای صحن و کاشی کردن آنها.
* به دستور [[ناصرالدین شاه قاجار]] در سال ۱۲۸۲ق و با نظارت [[عبدالحسین طهرانی]] تعمیرات مهم و کلی صورت گرفت. این تعمیرات عبارتند از: طلاکاری قبه، تعمیر صحن و ایوان، به کار بردن سنگ‌های مرمر سبز رنگ در اطراف مرقد و ترمیم قسمتی از دیوارهای صحن و کاشی کردن آنها.


* زمانی که [[میرزای شیرازی]] در سال ۱۲۸۸ قمری از نجف به سامرا مهاجرت کرد به دستور او تعمیراتی در صحن و حرم انجام شد. این تعمیرات عبارت است از: سنگ فرش کردن صحن، آئینه کاری بعضی از رواق‌ها، حرم و ساخت نماهای زیبا برای آن، نصب ساعتی بزرگ بر سردر بزرگ قبلی، تهیه پرده‌های قیمتی جهت درب‌های حرم و رواق، ساخت مدرسه دینی جهت سکونت طلاب علوم دینی.
* زمانی که [[میرزای شیرازی]] در سال ۱۲۸۸ق از نجف به سامرا مهاجرت کرد به دستور او تعمیراتی در صحن و حرم انجام شد. این تعمیرات عبارت است از: سنگ فرش کردن صحن، آئینه کاری بعضی از رواق‌ها، حرم و ساخت نماهای زیبا برای آن، نصب ساعتی بزرگ بر سردر بزرگ قبلی، تهیه پرده‌های قیمتی جهت درب‌های حرم و رواق، ساخت مدرسه دینی جهت سکونت طلاب علوم دینی.


* آقامیرزا محمد عسکری طهرانی تعمیراتی را بر حرمین عسکریین انجام داد که عبارتند از: نقره کردن درب‌های حرم و رواق و تهیه ۲۴ زوج در از چوب ساج جهت اطراف قبه؛ ۱۲ درب از داخل و ۱۲ درب از خارج به جای پنجره‌های قدیم جهت تهویه و روشنایی حرم. همچنین به دستور [[آیت الله بروجردی]] ساخت دو باب حمام و [[حسینیه]] جهت سکونت زوار صورت گرفت.<ref>نیلفروشان، زمین آسمانی، ص۳۱۵-۳۲۰.</ref>
* آقامیرزا محمد عسکری طهرانی تعمیراتی را بر حرمین عسکریین انجام داد که عبارتند از: نقره کردن درب‌های حرم و رواق و تهیه ۲۴ زوج در از چوب ساج جهت اطراف قبه؛ ۱۲ درب از داخل و ۱۲ درب از خارج به جای پنجره‌های قدیم جهت تهویه و روشنایی حرم. همچنین به دستور [[آیت الله بروجردی]] ساخت دو باب حمام و [[حسینیه]] جهت سکونت زوار صورت گرفت.<ref>نیلفروشان، زمین آسمانی، ص۳۱۵-۳۲۰.</ref>
خط ۱۱۰: خط ۱۰۸:
==مدفونان در حرم عسکریین==
==مدفونان در حرم عسکریین==
[[پرونده:مدفونان حرم عسکریین.jpg|بندانگشتی|250px|ردیف جلو از سمت چپ: مرقد [[امام هادی(ع)]]، مرقد [[امام حسن عسکری(ع)]]، مرقد [[نرجس‌خاتون]]. قبر تنها نیز مرقد [[حکیمه‌خاتون]] است.]]
[[پرونده:مدفونان حرم عسکریین.jpg|بندانگشتی|250px|ردیف جلو از سمت چپ: مرقد [[امام هادی(ع)]]، مرقد [[امام حسن عسکری(ع)]]، مرقد [[نرجس‌خاتون]]. قبر تنها نیز مرقد [[حکیمه‌خاتون]] است.]]
* [[نرجس|نرجس‌خاتون]]: قبر نرجس‌خاتون همسر [[امام حسن عسکری(ع)]] و مادر [[حضرت مهدی(ع)]] است که در پشت مرقد امام حسن عسکری(ع) قرار گرفته است.
 
* [[حکیمه دختر امام جواد]]: قبر او پایین پا و چسبیده به ضریح عسکریین است.<ref>مقدس، راهنمای اماکن زیارتی و سیاحتی در عراق، ص۳۱۰.</ref>
* [[نرجس|نرجس‌خاتون]]: همسر [[امام حسن عسکری(ع)]] و مادر [[حضرت مهدی(ع)]]
* [[حدیث (مادر امام حسن عسکری)|حُدیث]]: مادر امام حسن عسکری(ع) پس از فوت در خانه مسکونی خود، (آستان عسکریین) به خاک سپرده شد.<ref>قائدان، عتبات عالیات عراق، ص۲۰۵.</ref>
* [[حکیمه دختر امام جواد]]: <ref>مقدس، راهنمای اماکن زیارتی و سیاحتی در عراق، ص۳۱۰.</ref>
* [[حسین بن علی الهادی]]: از زاهدان و عابدان روزگار بود و به امامت برادر خود اعتراف داشت. او نیز در حرم عسکریین مدفون است.<ref>مقدس، راهنمای اماکن زیارتی و سیاحتی در عراق، ص۳۱۰.</ref>
* [[حدیث (مادر امام حسن عسکری)|حُدیث]]: مادر امام حسن عسکری(ع)<ref>قائدان، عتبات عالیات عراق، ص۲۰۵.</ref>
* [[جعفر کذاب|جعفر بن علی الهادی]] (جعفر کذاب): جعفر فرزند امام علی النقی(ع) را پس از فوت، در خانه پدرش، همان جا که امام هادی دفن است، به خاک سپردند.<ref>قائدان، عتبات عالیات عراق، ص۲۰۶.</ref>
* [[حسین بن علی الهادی]]: برادر امام حسن عسکری(ع)<ref>مقدس، راهنمای اماکن زیارتی و سیاحتی در عراق، ص۳۱۰.</ref>
* [[سمانه مغربیه]]: سمانه یا سمانه مغربیه، مادر امام هادی(ع) در خانه امام هادی(ع) از دنیا رفت و در همان جا، کنار فرزندش دفن شد.<ref>قائدان، عتبات عالیات عراق، ص۲۰۶.</ref>
* [[جعفر کذاب|جعفر بن علی الهادی]]: مشهو ر به جعفر کذاب فرزند امام علی النقی(ع) <ref>قائدان، عتبات عالیات عراق، ص۲۰۶.</ref>
* [[ابوهاشم جعفری]]: از نواده‌های [[جعفر طیار]] است. قبر او در داخل ضریح و آستان عسکریین قرار دارد.<ref>قائدان، عتبات عالیات عراق، ص۲۰۶.</ref>
* [[سمانه مغربیه]]: مادر امام هادی(ع) <ref>قائدان، عتبات عالیات عراق، ص۲۰۶.</ref>
* [[ابوهاشم جعفری]]: از نواده‌های [[جعفر طیار]] <ref>قائدان، عتبات عالیات عراق، ص۲۰۶.</ref>
* [[آقارضا همدانی]] از شاگردان خاص [[میرزای شیرازی]] در سامرا که  پس از درگذشت وی، مرجعیت شیعیان را عهده‌دار شد.
* [[آقارضا همدانی]] از شاگردان خاص [[میرزای شیرازی]] در سامرا که  پس از درگذشت وی، مرجعیت شیعیان را عهده‌دار شد.


خط ۱۲۲: خط ۱۲۱:
[[پرونده:سرداب غیبت.jpg|بندانگشتی|240px|تصویر [[سرداب غیبت]]]]
[[پرونده:سرداب غیبت.jpg|بندانگشتی|240px|تصویر [[سرداب غیبت]]]]
{{اصلی|سرداب غیبت}}
{{اصلی|سرداب غیبت}}
سرداب غیبت از زیارتگاه‌های شیعیان در شهر سامرا است. سرداب که در شمال غربی حرم عسکریین قرار دارد بخشی از خانه مسکونی امام حسن عسکری(ع) بود که در آن به عبادت می‌پرداخت و پس از او محل سکونت امام زمان(عج) بوده است. این محل قداست و احترام ویژه‌ای نزد شیعیان دارد.<ref>مقدس، راهنمای اماکن زیارتی و سیاحتی در عراق، ص۳۱۱۳۱۰.</ref>
'''سرداب مقدس''' یا '''سرداب غیبت''' زیرزمین خانه [[امام حسن عسکری(ع)]]، در شمال غربی [[حرم عسکریین]]  است. قداست این مکان نزد شیعیان به این دلیل است که محل زندگی [[امام هادی(ع)]]، امام عسکری(ع) و [[امام زمان(عج)]] بوده است.
 
[[پرونده:تخریب دوم حرم عسکریین.jpg|thumb|240px|تخریب حرم عسکریین بر اثر انفجارهای تروریستی]]
[[پرونده:تخریب دوم حرم عسکریین.jpg|thumb|240px|تخریب حرم عسکریین بر اثر انفجارهای تروریستی]]
[[پرونده:تکمیل عملیات بازسازی گنبد و گلدسته های حرم در شهرویور ۹۴.jpg|240px|بندانگشتی|بازسازی حرم عسکریین بعد از تخریب]]
[[پرونده:تکمیل عملیات بازسازی گنبد و گلدسته های حرم در شهرویور ۹۴.jpg|240px|بندانگشتی|بازسازی حرم عسکریین بعد از تخریب]]