پرش به محتوا

فضه نوبیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳ ژانویهٔ ۲۰۱۸
اصلاح پاورقی و منابع
imported>Foadian
(بار گزاری عکس)
imported>M.r.seifi
(اصلاح پاورقی و منابع)
خط ۲۷: خط ۲۷:


==اصل و نسب==
==اصل و نسب==
فضه، اصالتاُ از اهالی نوبیه بود.<ref>اعلام النساء المؤمنات، ص ۶۹۶؛ ابن حجر، الإصابة، ج۸، ص۲۸۱.</ref> نوبیه شهری است در جنوب [[سودان]]<ref>فیروزآبادی، القاموس المحیط: ج۱، ص۱۳۵؛ مجمع البحرین، ج۲، ص۱۷۸.</ref> یا جنوب مصر و شرق نیل.<ref>ابن الوردی، ریاض السالكین، ج۴، ص۲۲۴.</ref> برخی او را [[هند]]ی <ref>مغنیه، الحسین و بطلة كربلاء، ص۲۸۷.</ref> و برخی دیگر دختر پادشاه هند معرفی‌اش کرده‌اند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، دار احیاء التراث، ج۹، ص۵۷۵؛ برسی، مشارق أنوار الیقین، ص۱۲۱.</ref>
فضه، اصالتاُ از اهالی نوبیه بود.<ref>حسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۳۷۹ش، ص۶۹۶؛ ابن حجر، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۲۸۱.</ref> نوبیه شهری است در جنوب [[سودان]]<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۳۷۵ش، ج۲، ص۱۷۸.</ref> یا جنوب مصر و شرق نیل.<ref>ابن الوردی، ریاض السالكین، ج۴، ص۲۲۴.</ref> برخی او را [[هند]]ی <ref>مغنیه، الحسین و بطلة كربلاء، ص۲۸۷.</ref> و برخی دیگر دختر پادشاه هند معرفی‌اش کرده‌اند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹، ص۵۷۵؛ برسی، مشارق أنوار الیقین، ۱۴۱۹ق، ص۱۲۱.</ref>


==در منزل حضرت زهرا(س)==
==در منزل حضرت زهرا(س)==
فضه، کنیز حضرت زهرا(س) بود.<ref>اعلام النساء المؤمنات، ص۶۹۶؛ ابن حجر، الإصابة، ج۸، ص۲۸۱.</ref> پس از نزول آیه «فقل لهم قولا میسورا»، پیامبر(ص) وی را به خانه حضرت زهرا(س) فرستاد و او را فضه نامید.<ref>تفسیر نور الثقلین، ج۳، ص۱۵۷.</ref>
فضه، کنیز حضرت زهرا(س) بود.<ref>حسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۳۷۹ش، ص۶۹۶؛ ابن حجر، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۲۸۱.</ref> پس از نزول آیه «فقل لهم قولا میسورا»، پیامبر(ص) وی را به خانه حضرت زهرا(س) فرستاد و او را فضه نامید.<ref>تفسیر نور الثقلین، ج۳، ص۱۵۷.</ref>


حضرت فاطمه (س) کارهای خانه را بین خود و فضه تقسیم کرد؛ یک روز خود و یک روز فضه کارها را انجام می‌داد.<ref>انصاری، الموسوعة الكبری عن فاطمة الزهراء، ج‏۱۷، ص۴۲۹.</ref>
حضرت فاطمه (س) کارهای خانه را بین خود و فضه تقسیم کرد؛ یک روز خود و یک روز فضه کارها را انجام می‌داد.<ref>انصاری، الموسوعة الكبری عن فاطمة الزهراء، ج‏۱۷، ص۴۲۹.</ref>


او در ماجرای بیماری [[حسنین(ع)|حسنین]]، که علی(ع) و فاطمه(س) [[نذر]] کردند در صورت بهبودی آنان سه روز [[روزه]] بگیرند، با آنان همراه شد و چنین نذری کرد. آیات ۷ و ۸ [[سوره انسان]] درباره این ماجرا نازل شده است.<ref>درباره شرح ماجرا نک: اعلام النساء المؤمنات، ص۶۹۹-۷۰۰.</ref>
او در ماجرای بیماری [[حسنین(ع)|حسنین]]، که علی(ع) و فاطمه(س) [[نذر]] کردند در صورت بهبودی آنان سه روز [[روزه]] بگیرند، با آنان همراه شد و چنین نذری کرد. آیات ۷ و ۸ [[سوره انسان]] درباره این ماجرا نازل شده است.<ref>درباره شرح ماجرا نک: حسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۳۷۹ش، ص۶۹۹-۷۰۰.</ref>


==شهادت فاطمه(س)==
==شهادت فاطمه(س)==
حضرت علی (ع) هنگام دعوت به وداع فرزندان خود با پیکر مادر، فضه را هم خطاب قرار داده و گفته است: «یا أُمَّ كُلْثُومٍ یا زَینَبُ یا سُكَینَةُ یا فِضَّةُ یا حَسَنُ یا حُسَینُ هَلُمُّوا تَزَوَّدُوا مِنْ أُمِّكُم؛ ؛ ای ام کلثوم، ای زینب، ای سکینه، ای فضه، ای حسن، ای حسین، بشتابید و با مادرتان وداع کنید.»<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ج۴۳، ص۱۷۹.</ref>
حضرت علی (ع) هنگام دعوت به وداع فرزندان خود با پیکر مادر، فضه را هم خطاب قرار داده و گفته است: «یا أُمَّ كُلْثُومٍ یا زَینَبُ یا سُكَینَةُ یا فِضَّةُ یا حَسَنُ یا حُسَینُ هَلُمُّوا تَزَوَّدُوا مِنْ أُمِّكُم؛ ؛ ای ام کلثوم، ای زینب، ای سکینه، ای فضه، ای حسن، ای حسین، بشتابید و با مادرتان وداع کنید.»<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۱۷۹.</ref>


فضه بعد از [[شهادت]] حضرت زهرا(س)، به [[علی(ع)]] رسید.<ref>اعلام النساء المؤمنات، ص۶۹۶.</ref> پس از آن بیست سال زندگی کرد. فضه را زنی صالح و باتقوا دانسته‌اند.<ref>الحسین و بطلة كربلاء، مغنیة، ص ۲۸۷.</ref>
فضه بعد از [[شهادت]] حضرت زهرا(س)، به [[علی(ع)]] رسید.<ref>حسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۳۷۹ش، ص۶۹۶.</ref> پس از آن بیست سال زندگی کرد. فضه را زنی صالح و باتقوا دانسته‌اند.<ref>الحسین و بطلة كربلاء، مغنیة، ص ۲۸۷.</ref>


==همسر و فرزندان==
==همسر و فرزندان==
علی(ع) او را به همسری ابوثعلبه حبشی درآورد. فضه، از او یک پسر به دنیا آورد. بعداز مرگ ابوثعلبه، فضه با ابوملیک غطفانی ازدواج کرد و پس از این ازدواج پسرش از ابوثعلبه از دنیا رفت.<ref>اعلام النساء المؤمنات، ص ۶۹۷.</ref> فضه از ابوملیک دارای فرزندانی شد،<ref>الحسین و بطلة كربلاء، مغنیة، ص ۲۸۷.</ref> دختری به نام شهرة بنت مسكة بنت فضّة که کرامتی هم برای او نقل می‌کنند، از نوادگان اوست.<ref>تسلیة المجالس، الكركی الحائری ،ج ‏۱،ص ۵۲۹.</ref> در بعضی از منابع، از شکایت شوهر دوم از وی نزد [[عمر بن خطاب]] سخن به میان رفته و او به نفع فضه قضاوت کرد‌ه است.<ref>النعمان المغربی، شرح الأخبار، ج ۲، ص ۳۲۸؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل أبی طالب، ج ۳، ص ۱۸۳.</ref>
علی(ع) او را به همسری ابوثعلبه حبشی درآورد. فضه، از او یک پسر به دنیا آورد. بعداز مرگ ابوثعلبه، فضه با ابوملیک غطفانی ازدواج کرد و پس از این ازدواج پسرش از ابوثعلبه از دنیا رفت.<ref>حسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۳۷۹ش، ص ۶۹۷.</ref> فضه از ابوملیک دارای فرزندانی شد،<ref>الحسین و بطلة كربلاء، مغنیة، ص ۲۸۷.</ref> دختری به نام شهرة بنت مسكة بنت فضّة که کرامتی هم برای او نقل می‌کنند، از نوادگان اوست.<ref>تسلیة المجالس، الكركی الحائری ،ج ‏۱،ص ۵۲۹.</ref> در بعضی از منابع، از شکایت شوهر دوم از وی نزد [[عمر بن خطاب]] سخن به میان رفته و او به نفع فضه قضاوت کرد‌ه است.<ref>النعمان المغربی، شرح الأخبار، ج ۲، ص ۳۲۸؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل أبی طالب، ج ۳، ص ۱۸۳.</ref>


[[مالک بن دینار]] می‌گوید: زمانی كه برای زیارت خانه خدا راهی [[حج]] بودیم، زنی لاغر اندام را دیدم كه بر حیوانی لاغر و ناتوان سوار است ولی حیوان در راه بازماند. من او را سرزنش كردم كه چرا با چنین مركبی توشه سفر بسته است و می‌خواهد راهی بدین درازی را بپیماید، اما زن سر به آسمان بلند كرد و گفت: «نه در خانه‌‏ام گذاردی و نه به خانه‌‏ات رساندی. سوگند به عزت و جلالت اگر كسی غیر از تو چنین كاری با من كرده بود، شكایتش را پیش تو می‌آوردم.» ناگهان شخصی در بیابان پیدا شد كه در دستش افسار ناقه‏‌ای بود و آماده تا آن زن را به مقصد برساند. من كه از این ماجرا، كمالات زن را دیدم، دانستم پرهیزكاری است كه نزد خدایش مقام بلندی دارد، پرسیدم تو كیستی؟ گفت: من شهره، دخترِ مسكه دختر فضه كنیز فاطمه زهرا (ع) هستم.<ref>بحار الأنوار، ۱۳۶۳، ج ‏۴۳، ص ۴۷.</ref>
[[مالک بن دینار]] می‌گوید: زمانی كه برای زیارت خانه خدا راهی [[حج]] بودیم، زنی لاغر اندام را دیدم كه بر حیوانی لاغر و ناتوان سوار است ولی حیوان در راه بازماند. من او را سرزنش كردم كه چرا با چنین مركبی توشه سفر بسته است و می‌خواهد راهی بدین درازی را بپیماید، اما زن سر به آسمان بلند كرد و گفت: «نه در خانه‌‏ام گذاردی و نه به خانه‌‏ات رساندی. سوگند به عزت و جلالت اگر كسی غیر از تو چنین كاری با من كرده بود، شكایتش را پیش تو می‌آوردم.» ناگهان شخصی در بیابان پیدا شد كه در دستش افسار ناقه‏‌ای بود و آماده تا آن زن را به مقصد برساند. من كه از این ماجرا، كمالات زن را دیدم، دانستم پرهیزكاری است كه نزد خدایش مقام بلندی دارد، پرسیدم تو كیستی؟ گفت: من شهره، دخترِ مسكه دختر فضه كنیز فاطمه زهرا (ع) هستم.<ref>بحار الأنوار، ۱۳۶۳، ج ‏۴۳، ص ۴۷.</ref>
خط ۸۴: خط ۸۴:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* ابن حجر، الإصابة فی تمییز الصحابة،دار الكتب العلمیة، بیروت، ۱۴۱۵ ق.
* ابن حجر، الإصابة فی تمییز الصحابة، بیروت، دار الكتب العلمیة، ۱۴۱۵ق.
* ابن حمزه طوسی، الثاقب فی المناقب، مؤسسة أنصاریان، الأولی، قم، ۱۴۱۲ ق.
* ابن حمزه طوسی، الثاقب فی المناقب، مؤسسة أنصاریان، الأولی، قم، ۱۴۱۲ ق.
* ابن شهرآشوب، مناقب آل أبی طالب،المكتبة الحیدریة، النجف الأشرف.
* ابن شهرآشوب، مناقب آل أبی طالب،المكتبة الحیدریة، النجف الأشرف.
* احمدی بیرجندی، احمد، مناقب فاطمى در شعر فارسى‏، بنياد پژوهش‏هاى اسلامى آستان قدس رضوى‏، مشهد، ۱۳۷۵ش، چاپ سوم‏.
* احمدی بیرجندی، احمد، مناقب فاطمى در شعر فارسى‏، بنياد پژوهش‏هاى اسلامى آستان قدس رضوى‏، مشهد، ۱۳۷۵ش، چاپ سوم‏.
* برسی، مشارق أنوار الیقین فی أسرار أمیر المؤمنین، مؤسسة الأعلمی، الأولی، بیروت، ۱۴۱۹ ه‍ ـ ۱۹۹۹م.
* برسی، مشارق أنوار الیقین فی أسرار أمیر المؤمنین، بیروت، مؤسسة الأعلمی، الأولی، ۱۴۱۹ق.
* حسون، محمد، مشکور، ام‌علی، اعلام النساء المؤمنات، اسوه، تهران، ۱۳۷۹ش.
* حسون، محمد و مشکور، ام‌علی، اعلام النساء المؤمنات، تهران، اسوه، ۱۳۷۹ش.
* مفید، الارشاد، قم: کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ ق.
* مفید، الارشاد، قم: کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ ق.
* طریحی، فخرالدین بن محمد(۱۰۸۵ق)مجمع البحرین‏، مصحح حسینی اشکوری، مرتضوی، تهران، ۱۳۷۵ش.
* طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین‏، مصحح حسینی اشکوری، تهران، مرتضوی، ۱۳۷۵ش.
* قاضی نعمان، شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار، مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرّسین، الثانیة، قم، ۱۴۱۴ ه‍.
* قاضی نعمان، شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار، مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرّسین، الثانیة، قم، ۱۴۱۴ ه‍.
* كلینی، الكافی، اسلامیه‏، چاپ دوم، تهران‏،۱۳۶۲ ش‏.
* كلینی، الكافی، اسلامیه‏، چاپ دوم، تهران‏،۱۳۶۲ ش‏.
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمه الاطهار علیهم السلام، تصحیح جمعی از محققان،‌ دار احیاء التراث العربی، بیروت.
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمه الاطهار علیهم السلام، تصحیح جمعی از محققان،‌ بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
* مجلسی‏، بحارالانوار، اسلامیه، تهران، ۱۳۶۳ش، دوم.
* محلاتی، ذبیح الله، ریاحین الشریعه، دارالكتب الاسلامیه، تهران.
* محلاتی، ذبیح الله، ریاحین الشریعه، دارالكتب الاسلامیه، تهران.
* فیروز آبادی، القاموس المحیط.
* فیروز آبادی، القاموس المحیط.
کاربر ناشناس