کاربر ناشناس
فضه نوبیه: تفاوت میان نسخهها
اصلاح پاورقی و منابع
imported>Foadian (بار گزاری عکس) |
imported>M.r.seifi (اصلاح پاورقی و منابع) |
||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
==اصل و نسب== | ==اصل و نسب== | ||
فضه، اصالتاُ از اهالی نوبیه بود.<ref>اعلام النساء المؤمنات، | فضه، اصالتاُ از اهالی نوبیه بود.<ref>حسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۳۷۹ش، ص۶۹۶؛ ابن حجر، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۲۸۱.</ref> نوبیه شهری است در جنوب [[سودان]]<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۳۷۵ش، ج۲، ص۱۷۸.</ref> یا جنوب مصر و شرق نیل.<ref>ابن الوردی، ریاض السالكین، ج۴، ص۲۲۴.</ref> برخی او را [[هند]]ی <ref>مغنیه، الحسین و بطلة كربلاء، ص۲۸۷.</ref> و برخی دیگر دختر پادشاه هند معرفیاش کردهاند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹، ص۵۷۵؛ برسی، مشارق أنوار الیقین، ۱۴۱۹ق، ص۱۲۱.</ref> | ||
==در منزل حضرت زهرا(س)== | ==در منزل حضرت زهرا(س)== | ||
فضه، کنیز حضرت زهرا(س) بود.<ref>اعلام النساء المؤمنات، ص۶۹۶؛ ابن حجر، الإصابة، ج۸، ص۲۸۱.</ref> پس از نزول آیه «فقل لهم قولا میسورا»، پیامبر(ص) وی را به خانه حضرت زهرا(س) فرستاد و او را فضه نامید.<ref>تفسیر نور الثقلین، ج۳، ص۱۵۷.</ref> | فضه، کنیز حضرت زهرا(س) بود.<ref>حسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۳۷۹ش، ص۶۹۶؛ ابن حجر، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۲۸۱.</ref> پس از نزول آیه «فقل لهم قولا میسورا»، پیامبر(ص) وی را به خانه حضرت زهرا(س) فرستاد و او را فضه نامید.<ref>تفسیر نور الثقلین، ج۳، ص۱۵۷.</ref> | ||
حضرت فاطمه (س) کارهای خانه را بین خود و فضه تقسیم کرد؛ یک روز خود و یک روز فضه کارها را انجام میداد.<ref>انصاری، الموسوعة الكبری عن فاطمة الزهراء، ج۱۷، ص۴۲۹.</ref> | حضرت فاطمه (س) کارهای خانه را بین خود و فضه تقسیم کرد؛ یک روز خود و یک روز فضه کارها را انجام میداد.<ref>انصاری، الموسوعة الكبری عن فاطمة الزهراء، ج۱۷، ص۴۲۹.</ref> | ||
او در ماجرای بیماری [[حسنین(ع)|حسنین]]، که علی(ع) و فاطمه(س) [[نذر]] کردند در صورت بهبودی آنان سه روز [[روزه]] بگیرند، با آنان همراه شد و چنین نذری کرد. آیات ۷ و ۸ [[سوره انسان]] درباره این ماجرا نازل شده است.<ref>درباره شرح ماجرا نک: اعلام النساء المؤمنات، ص۶۹۹-۷۰۰.</ref> | او در ماجرای بیماری [[حسنین(ع)|حسنین]]، که علی(ع) و فاطمه(س) [[نذر]] کردند در صورت بهبودی آنان سه روز [[روزه]] بگیرند، با آنان همراه شد و چنین نذری کرد. آیات ۷ و ۸ [[سوره انسان]] درباره این ماجرا نازل شده است.<ref>درباره شرح ماجرا نک: حسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۳۷۹ش، ص۶۹۹-۷۰۰.</ref> | ||
==شهادت فاطمه(س)== | ==شهادت فاطمه(س)== | ||
حضرت علی (ع) هنگام دعوت به وداع فرزندان خود با پیکر مادر، فضه را هم خطاب قرار داده و گفته است: «یا أُمَّ كُلْثُومٍ یا زَینَبُ یا سُكَینَةُ یا فِضَّةُ یا حَسَنُ یا حُسَینُ هَلُمُّوا تَزَوَّدُوا مِنْ أُمِّكُم؛ ؛ ای ام کلثوم، ای زینب، ای سکینه، ای فضه، ای حسن، ای حسین، بشتابید و با مادرتان وداع کنید.»<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ج۴۳، ص۱۷۹.</ref> | حضرت علی (ع) هنگام دعوت به وداع فرزندان خود با پیکر مادر، فضه را هم خطاب قرار داده و گفته است: «یا أُمَّ كُلْثُومٍ یا زَینَبُ یا سُكَینَةُ یا فِضَّةُ یا حَسَنُ یا حُسَینُ هَلُمُّوا تَزَوَّدُوا مِنْ أُمِّكُم؛ ؛ ای ام کلثوم، ای زینب، ای سکینه، ای فضه، ای حسن، ای حسین، بشتابید و با مادرتان وداع کنید.»<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۱۷۹.</ref> | ||
فضه بعد از [[شهادت]] حضرت زهرا(س)، به [[علی(ع)]] رسید.<ref>اعلام النساء المؤمنات، ص۶۹۶.</ref> پس از آن بیست سال زندگی کرد. فضه را زنی صالح و باتقوا دانستهاند.<ref>الحسین و بطلة كربلاء، مغنیة، ص ۲۸۷.</ref> | فضه بعد از [[شهادت]] حضرت زهرا(س)، به [[علی(ع)]] رسید.<ref>حسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۳۷۹ش، ص۶۹۶.</ref> پس از آن بیست سال زندگی کرد. فضه را زنی صالح و باتقوا دانستهاند.<ref>الحسین و بطلة كربلاء، مغنیة، ص ۲۸۷.</ref> | ||
==همسر و فرزندان== | ==همسر و فرزندان== | ||
علی(ع) او را به همسری ابوثعلبه حبشی درآورد. فضه، از او یک پسر به دنیا آورد. بعداز مرگ ابوثعلبه، فضه با ابوملیک غطفانی ازدواج کرد و پس از این ازدواج پسرش از ابوثعلبه از دنیا رفت.<ref>اعلام النساء المؤمنات، ص ۶۹۷.</ref> فضه از ابوملیک دارای فرزندانی شد،<ref>الحسین و بطلة كربلاء، مغنیة، ص ۲۸۷.</ref> دختری به نام شهرة بنت مسكة بنت فضّة که کرامتی هم برای او نقل میکنند، از نوادگان اوست.<ref>تسلیة المجالس، الكركی الحائری ،ج ۱،ص ۵۲۹.</ref> در بعضی از منابع، از شکایت شوهر دوم از وی نزد [[عمر بن خطاب]] سخن به میان رفته و او به نفع فضه قضاوت کرده است.<ref>النعمان المغربی، شرح الأخبار، ج ۲، ص ۳۲۸؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل أبی طالب، ج ۳، ص ۱۸۳.</ref> | علی(ع) او را به همسری ابوثعلبه حبشی درآورد. فضه، از او یک پسر به دنیا آورد. بعداز مرگ ابوثعلبه، فضه با ابوملیک غطفانی ازدواج کرد و پس از این ازدواج پسرش از ابوثعلبه از دنیا رفت.<ref>حسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۳۷۹ش، ص ۶۹۷.</ref> فضه از ابوملیک دارای فرزندانی شد،<ref>الحسین و بطلة كربلاء، مغنیة، ص ۲۸۷.</ref> دختری به نام شهرة بنت مسكة بنت فضّة که کرامتی هم برای او نقل میکنند، از نوادگان اوست.<ref>تسلیة المجالس، الكركی الحائری ،ج ۱،ص ۵۲۹.</ref> در بعضی از منابع، از شکایت شوهر دوم از وی نزد [[عمر بن خطاب]] سخن به میان رفته و او به نفع فضه قضاوت کرده است.<ref>النعمان المغربی، شرح الأخبار، ج ۲، ص ۳۲۸؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل أبی طالب، ج ۳، ص ۱۸۳.</ref> | ||
[[مالک بن دینار]] میگوید: زمانی كه برای زیارت خانه خدا راهی [[حج]] بودیم، زنی لاغر اندام را دیدم كه بر حیوانی لاغر و ناتوان سوار است ولی حیوان در راه بازماند. من او را سرزنش كردم كه چرا با چنین مركبی توشه سفر بسته است و میخواهد راهی بدین درازی را بپیماید، اما زن سر به آسمان بلند كرد و گفت: «نه در خانهام گذاردی و نه به خانهات رساندی. سوگند به عزت و جلالت اگر كسی غیر از تو چنین كاری با من كرده بود، شكایتش را پیش تو میآوردم.» ناگهان شخصی در بیابان پیدا شد كه در دستش افسار ناقهای بود و آماده تا آن زن را به مقصد برساند. من كه از این ماجرا، كمالات زن را دیدم، دانستم پرهیزكاری است كه نزد خدایش مقام بلندی دارد، پرسیدم تو كیستی؟ گفت: من شهره، دخترِ مسكه دختر فضه كنیز فاطمه زهرا (ع) هستم.<ref>بحار الأنوار، ۱۳۶۳، ج ۴۳، ص ۴۷.</ref> | [[مالک بن دینار]] میگوید: زمانی كه برای زیارت خانه خدا راهی [[حج]] بودیم، زنی لاغر اندام را دیدم كه بر حیوانی لاغر و ناتوان سوار است ولی حیوان در راه بازماند. من او را سرزنش كردم كه چرا با چنین مركبی توشه سفر بسته است و میخواهد راهی بدین درازی را بپیماید، اما زن سر به آسمان بلند كرد و گفت: «نه در خانهام گذاردی و نه به خانهات رساندی. سوگند به عزت و جلالت اگر كسی غیر از تو چنین كاری با من كرده بود، شكایتش را پیش تو میآوردم.» ناگهان شخصی در بیابان پیدا شد كه در دستش افسار ناقهای بود و آماده تا آن زن را به مقصد برساند. من كه از این ماجرا، كمالات زن را دیدم، دانستم پرهیزكاری است كه نزد خدایش مقام بلندی دارد، پرسیدم تو كیستی؟ گفت: من شهره، دخترِ مسكه دختر فضه كنیز فاطمه زهرا (ع) هستم.<ref>بحار الأنوار، ۱۳۶۳، ج ۴۳، ص ۴۷.</ref> | ||
خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* ابن حجر، الإصابة فی تمییز | * ابن حجر، الإصابة فی تمییز الصحابة، بیروت، دار الكتب العلمیة، ۱۴۱۵ق. | ||
* ابن حمزه طوسی، الثاقب فی المناقب، مؤسسة أنصاریان، الأولی، قم، ۱۴۱۲ ق. | * ابن حمزه طوسی، الثاقب فی المناقب، مؤسسة أنصاریان، الأولی، قم، ۱۴۱۲ ق. | ||
* ابن شهرآشوب، مناقب آل أبی طالب،المكتبة الحیدریة، النجف الأشرف. | * ابن شهرآشوب، مناقب آل أبی طالب،المكتبة الحیدریة، النجف الأشرف. | ||
* احمدی بیرجندی، احمد، مناقب فاطمى در شعر فارسى، بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، مشهد، ۱۳۷۵ش، چاپ سوم. | * احمدی بیرجندی، احمد، مناقب فاطمى در شعر فارسى، بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، مشهد، ۱۳۷۵ش، چاپ سوم. | ||
* برسی، مشارق أنوار الیقین فی أسرار أمیر المؤمنین، مؤسسة الأعلمی، الأولی، | * برسی، مشارق أنوار الیقین فی أسرار أمیر المؤمنین، بیروت، مؤسسة الأعلمی، الأولی، ۱۴۱۹ق. | ||
* حسون، | * حسون، محمد و مشکور، امعلی، اعلام النساء المؤمنات، تهران، اسوه، ۱۳۷۹ش. | ||
* مفید، الارشاد، قم: کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ ق. | * مفید، الارشاد، قم: کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ ق. | ||
* طریحی، فخرالدین بن | * طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، مصحح حسینی اشکوری، تهران، مرتضوی، ۱۳۷۵ش. | ||
* قاضی نعمان، شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار، مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرّسین، الثانیة، قم، ۱۴۱۴ ه. | * قاضی نعمان، شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار، مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرّسین، الثانیة، قم، ۱۴۱۴ ه. | ||
* كلینی، الكافی، اسلامیه، چاپ دوم، تهران،۱۳۶۲ ش. | * كلینی، الكافی، اسلامیه، چاپ دوم، تهران،۱۳۶۲ ش. | ||
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمه الاطهار علیهم السلام، تصحیح جمعی از محققان، دار احیاء التراث العربی، | * مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمه الاطهار علیهم السلام، تصحیح جمعی از محققان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | ||
* محلاتی، ذبیح الله، ریاحین الشریعه، دارالكتب الاسلامیه، تهران. | * محلاتی، ذبیح الله، ریاحین الشریعه، دارالكتب الاسلامیه، تهران. | ||
* فیروز آبادی، القاموس المحیط. | * فیروز آبادی، القاموس المحیط. |