اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان           = اعلام الوری باعلام الهدی

| عنوان اصلی     =

| برگرداننده     =

| تصویر           = کتاب اعلام الوری.gif

| اندازه تصویر   = 180px

| زیرنویس تصویر   = [[پرونده:کتاب اعلام الوری.gif|بندانگشتی]]

| نویسنده         = [[فضل بن حسن طبرسی]]

| تصویرگر         =

| طراح جلد       =

| زبان           = عربی

| مجموعه         = ۱ جلد

| موضوع           = [[چهارده معصوم]] (ع)

| سبک             = تاریخی

| ناشر           = [[دار الکتب الاسلامیه]]

| ناشر فارسی     =

| محل انتشارات   = [[تهران]]

| تاریخ نشر       =

| محل ناشر فارسی =

| نوع رسانه       =

| صفحه           =

| قطع             =

| شابک           =

| پس از           =

| پیش از         =

طبرسی در این کتاب بر آن بوده است تا مختصری از دیدگاه تاریخی [[شیعه]] را درباره سیره رسول خدا(ص), و تاریخچه زندگی امامان معصوم(ع), به همراه بحث امامت آنها عرضه کند. قاعدتا چنین متنی می‌توانسته برای توده‌های شیعی نگاشته شده باشد که در آن زمان در [[ایران]] بسیار گسترده بوده‌اند. او معمولا در پایان هر بحثی, بدین نکته اشاره می‌کند.

کتاب اعلام الوری در کنار [[الارشاد شیخ مفید|الارشاد]] [[مفید]] و [[کشف الغمة]] و [[روضة الواعظین]] [[فتال نیشابوری]]، از آثار با ارزشی است که از قرن پنجم تا هفتم درباره زندگی چهارده [[معصوم]] نگاشته شده و حکم منابع اصلی را در این زمینه دارد. ارزش این کتاب‌ها از آن روست که کوشیده اند تا از مصادر و منابع پیشین, شرح حالی برای معصومان (ع) تدارک دیده و در اختیار مسلمانان به ویژه شیعیان قرار دهند. طبیعی است که در کتابها, بیش از هر چیز مراعات حال خوانندگان کتاب‌ها می‌شده است.

کتاب اعلام الوری در میان شیعیان جایگاه والایی داشته است. به نظر می‌رسد که در طی قرون بعد, نسخه‌ای بدون آغاز از این کتاب به دست کسی افتاده و او بدون آگاهی, آن را به نام ربیع الشیعه به [[ابن طاووس]] نسبت داده است. [[علامه مجلسی]] که به شباهت میان این دو کتاب توجه داشته, ربیع الشیعه را به کناری نهاده و به درستی, به اعلام الوری اعتماد کرده است. در اصل, کمترین تردیدی درباره اعلام الوری و نسبت آن به طبرسی وجود ندارد.

افزون بر آن، طبرسی همانند عالمان شیعه هم دوره خود در ایران, مثل [[عبدالجلیل قزوینی رازی|عبدالجلیل قزوینی]] , [[قوامی رازی]] شیعه‌ای معتدل است. <ref>جعفریان ج۲, فصل: تشیع اعتدالی در ایران قرن ششم و هفتم.</ref> به همین دلیل در این کتاب و نیز در تفسیر او آثار این اعتدال را به روشنی درمی یابیم.

به عنوان نمونه در زندگی [[حضرت زهرا]](س) کمترین اشاره ای به برخورد وی با حاکمیت و روابط میان آن حضرت با خلیفه اول و دوم نشده است.<ref>اعلام الوری، ج۱، ص۳۰۰ـ۳۰۱</ref> وی در بحث دفن [[امام مجتبی]] (ع) با آن که اشاره به حضور [[عایشه]] و اعتراض وی کرده, اما این خبر را آورده که از اصل قرار نبود تا امام را در کنار جدش پیغمبر دفن کنند, بلکه وی را برای تجدید عهد به آن سمت آوردند و قرار بود تا در [[بقیع]] کنار جده اش [[فاطمه بنت اسد]] دفن شود.<ref>اعلام الوری، ج۱، صص۴۱۴ ـ ۴۱۵.</ref>

شیوه وی در بحث از زندگانی ائمه, درست مانند ارشاد و سایر آثار, در ابتدا, بیان خصوصیات شخصی, سن و سال تولد و وفات و کیفیت آن و نیز معرفی فرزندان و مدت خلافت و امامت و محل دفن است و به دنبال آن اثبات امامت هر امام با دلایل عقلی و نقلی مطرح می شود. در ادامه, نقلهایی که در معجزات امامان آورده شده و نیز به تناسب بخشی از اخبار زندگی هر امام عرضه می شود.

برآورده کردن چنین هدفی, نیازی به ذکر اسناد احادیث و یا مآخذ آنها نداشته است. علاوه بر این, شیوه طبرسی در دیگر آثار او نیز نقل مصادر نیست. به همین دلیل وی بیشتر اخبار کتاب خود را بدون یاد از مآخذ آورده و با عبارت (روی نقلة الاثار) یا (نقلة الاخبار) (جاء فی الاثار), (روی جماعة من اهل السیر), (روی جماعة من اهل التاریخ) مطالب را نقل کرده است.

وی در مواردی که احادیث صحیحی را آورده از ذکر سند نیز خودداری کرده, می نویسد به دلیل (اشتهارها بین نقلة الاثار و اعتمادا علی أن نقلها من کتب محکومة بالصحة عند نقّاد الاخبار) سند را نیز حذف کرده است.<ref>نک: اعلام الوری، ج۱، ص۳۵۹.</ref>

با این حال مواردی وجود دارد که طبرسی نام کتابی را یاد کرده و یا اگر از شخصی نقل کرده, باید اطمینان داشت که کتاب خاصی از آن مؤلف مورد نظر وی بوده است. معمولا وقتی چیزی در این کتاب از [[شیخ مفید]] نقل می شود, می توان مطمئن بود که آن را از ارشاد نقل می کند.<ref>نکـ: ج۱، ص۴۷۷.</ref> در کنار آن, مواردی هست که از اشخاصی از مؤلفان نقل کرده, اما به دلیل آن که نام کتاب وی را نیاورده, اطمینان نداریم که از کدام یک از کتابهای او نقل کرده است; مثلا می نویسد: (و ذکر السید الاجل المرتضی فی بعض مسائله…).<ref>نکـ: اعلام الوری، ج۱، ص۴۷۷.</ref>

در میان منابع وی, چند کتاب وجود دارد که اثری از آنها برجای نمانده است. برخی از آنها, تنها قسمتهای باقیمانده شان, همین چند نقلی است که طبرسی از آنها به دست داده است. نمونه آن کتاب اخبار [[ابوهاشم جعفری]], الرد علی الزیدیه دوریستی, التفهیم ابومحمد حسینی, نوادر الحکمة [[اشعری قمی]], و مهمتر از همه کتاب المغازی [[ابان بن عثمان احمر]] است که طبرسی قسمتهای فراوانی از آن را نقل کرده است.

چاپ جدید کتاب با تحقیق [[مؤسسه آل البیت]] (ع) در دو جلد عرضه شده که امتیاز آن افزون بر استخراج منابع, فهارس آن است. همچنین این کتاب به همت استاد [[عزیزالله عطاردی]] به نام «زندگانی چهارده معصوم (ع)» به فارسی ترجمه و منتشر شده است.