Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
منیة المرید فی ادب المفید و المستفید (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
منیة المرید فی ادب المفید و المستفید (کتاب) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۴ دسامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۰:۴۷
، ۲۴ دسامبر ۲۰۱۷بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←سخن بزرگان) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
''' | '''مُنْیةُ المُرید فی أدَبِ المُفیدِ وَ المُسْتَفید''' کتابی است در حوزه [[اخلاق|اخلاق اسلامی]]، اثر زین الدین بن علی عاملی، معروف به [[شهید ثانی]] ([[شهادت]]، ۹۶۶ق) در موضوع آداب متقابل شاگرد و استاد و آداب تعلیم و تعلم در اسلام. این اثر منبع بسیاری از آثار پس از خود در این موضوع بوده و به جهت اهمیت و شهرت آن دارای نسخه‌های فراوان، ترجمه، تلخیص و شروح متعددی است. این رساله موجز، از قدیم در کانون توجه طلاب علوم دینی [[شیعه]] قرار داشته است. | ||
== درباره مؤلف == | == درباره مؤلف == | ||
{{اصلی|شهید ثانی}} | {{اصلی|شهید ثانی}} | ||
زین الدین بن نورالدین علی بن احمد عاملی جُبَعی معروف به شهید ثانی از نوادگان [[علامه حلی]] و از علما و فقهای نامدار [[شیعه]] در قرن دهم [[هجری قمری]] است. از او تألیفات بسیاری بر جای مانده که کتاب [[الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة|الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه]] معروف‌ترین آنها در [[فقه جعفری]] است. او در سال ۹۶۶ق | زین الدین بن نورالدین علی بن احمد عاملی جُبَعی معروف به شهید ثانی از نوادگان [[علامه حلی]] و از علما و فقهای نامدار [[شیعه]] در قرن دهم [[هجری قمری]] است. از او تألیفات بسیاری بر جای مانده که کتاب [[الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة|الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه]] معروف‌ترین آنها در [[فقه جعفری]] است. او در سال ۹۶۶ق به دست افراطیون مذهبی به قتل رسید و بدین رو به شهیدثانی شهرت یافت.{{مدرک}} | ||
== تاریخ تألیف == | == تاریخ تألیف == | ||
شهید ثانی، تألیف این رساله کوچک را در روز | شهید ثانی، تألیف این رساله کوچک را در روز پنج‌شنبه بیستم ماه [[ربیع الاول]] سال ۹۵۴ق یعنی یازده سال پیش از شهادتش و در سن چهل و پنج سالگی به پایان رسانده است.<ref>شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، ص۵۵.</ref> | ||
== ابواب کتاب == | == ابواب کتاب == | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
# '''باب چهارم'''، آداب کتابت و کتاب و متعلقات آن. | # '''باب چهارم'''، آداب کتابت و کتاب و متعلقات آن. | ||
# '''خاتمه'''، در اقسام علوم شرعی و مراتب علم و ترتیب علوم در فراگیری. | # '''خاتمه'''، در اقسام علوم شرعی و مراتب علم و ترتیب علوم در فراگیری. | ||
# '''تتمه کتاب''' | # '''تتمه کتاب''' شامل نصایح شهید ثانی برای طلاب علوم دینی است.<ref>شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، فهرست کتاب.</ref> | ||
== سخن بزرگان == | == سخن بزرگان == | ||
[[میرزای شیرازی]] در تقریظی بر چاپ اول کتاب می‌نویسد: ''چقدر شایسته است که اهل | [[میرزای شیرازی]] در تقریظی بر چاپ اول کتاب می‌نویسد: ''چقدر شایسته است که اهل علم، مواظبت نمایند به مطالعه این کتاب شریف و متأدب شوند به آداب مزبوره در آن''.<ref>شهید ثانی، منیة المرید، ص۵۵.</ref> | ||
[[سید محسن امین]] می‌گوید: ''منیة المرید شامل آداب و دستورها و فواید زیادی است و کسانی که به آن عمل کنند تهذیب کننده خوبی برای اعمالشان خواهد بود''.<ref>شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، | [[سید محسن امین]] می‌گوید: ''منیة المرید شامل آداب و دستورها و فواید زیادی است و کسانی که به آن عمل کنند تهذیب کننده خوبی برای اعمالشان خواهد بود''.<ref>شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، ص۵۵.</ref> | ||
[[ابن العودی]] از شاگردان خاص و ملازم شهید ثانی درباره منیة المرید می‌نویسد: ''کتابی است مشتمل بر مطالب مهم و فوائد سودمند بسیار که خواننده را به منتهای رغبت و شوق به چنگ آوردن فضائل و دوری گزیدن از رذائل می‌رساند و او را به آراسته شدن به خلق و خوی خوبان و عالمان بزرگ وا می‌دارد.''<ref>شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، | [[ابن العودی]] از شاگردان خاص و ملازم شهید ثانی درباره منیة المرید می‌نویسد: ''کتابی است مشتمل بر مطالب مهم و فوائد سودمند بسیار که خواننده را به منتهای رغبت و شوق به چنگ آوردن فضائل و دوری گزیدن از رذائل می‌رساند و او را به آراسته شدن به خلق و خوی خوبان و عالمان بزرگ وا می‌دارد.''<ref>شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، ص۵۵.</ref> | ||
[[علی اصغر حکمت]] در بیان | [[علی اصغر حکمت]] در بیان ارج‌گذاری کتاب می‌گوید: ''کسانی که فریفته ظواهر تمدن اروپا شدهاند... شاید از علوم و فنون شرعی و اسلامی که بزرگان ما در طول قرون متوالیه در آن تتبع و استقصاء کرده و بحث و مطالعه فرموده و کتاب‌ها به یادگار گذاشته‌اند، غافل بمانند؛ لیکن بر خلاف آنها، طالبین علم و معرفت در اصقاع فرهنگستان ممالک شرقی را مانند ویرانه مملو از گنج‌ها نهفته دانش و دفینه‌های فنون می‌دانند و با شوق بی‌پایان و تحمل انواع صدمات و شداید یا به مسافرت یا به تجسس در کتابخانه‌ها، فضایل مخزونه شرق را از کنج اختفاء بیرون آورده با ترجمه و با حاشیه‌های مشروح طبع و انتشار می‌دهند. از آن جمله وقتی یکی از فضلاء خارجه با بنده نگارنده از کتاب منیه المرید سخن گفت در بنده تأثیر نمود. نسخه‌ای از آن را به دست آوردم و مطالعه نمودم و آن را گنجینه مشحون از جواهر کلم و معارف و مملو از لآلی آداب و فضایل دیدم... مخصوصاً از نقطه نظر تاریخ تربیت دارای مقامی رفیع می‌باشد، و نیز از لحاظ ادبی و اخلاقی. جا دارد که آن کتاب شریف را مطالعه نمایند''.<ref>شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، ص۵۶.</ref> | ||
عالمان و مؤلفان بسیاری نیز افزون بر ستایش بلیغ از کتاب، آن را جزء منابع آثارشان آورده و بدان ارجاع داده‌اند؛ از جمله: [[صدرالمتألهین|صدرالمتألهین]] در [[شرح اصول کافی (ملا صدرا)|شرح اصول کافی]]<ref> | عالمان و مؤلفان بسیاری نیز افزون بر ستایش بلیغ از کتاب، آن را جزء منابع آثارشان آورده و بدان ارجاع داده‌اند؛ از جمله: [[صدرالمتألهین|صدرالمتألهین]] در [[شرح اصول کافی (ملا صدرا)|شرح اصول کافی]]<ref>ملاصدرا، شرح اصول کافی، ص۱۵۵ و ۱۵۶</ref>، [[سید نعمت الله جزایری]] در [[الانوار النعمانیة|الانوار النعمانیه]]<ref>جزایری، الانوار النعمانیه، ج۳، ص۳۳۸، ۳۸۰</ref>، [[سید محمد حسین عاملی|سید محمدحسین عاملی]] در [[الاثنی عشریة فی مواعظ العددیة|الأثنی عشریه فی المواعظ العددیه]]<ref>عاملی، الاثنی عشریة فی مواعظ العددیة، فصل‌های ۹ و ۱۰ و ۱۱ از باب دوازدهم</ref>، [[مقدس اردبیلی|مقدس اردبیلی]] در [[مجمع الفائدة و البرهان|مجمع الفائده و البرهان]]<ref>اردبیلی، مچمع الفائدة، ج۵، ص۳۹۸</ref>، [[شیخ یوسف بحرانی|شیخ یوسف بحرانی]] در [[الحدائق الناضرة|الحدائق الناضره]]<ref>بحرانی، الحدائق الناضره، ج ۱۸، ص۱۰ و ۱۱</ref>، [[عبدالله مامقانی]] در [[مقیاس الهدایة فی علم الدرایة|مقیاس الهدایه فی علم الدرایه]]<ref>شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، ص۵۷ - ۵۹.</ref><ref>محمدعلی مهدوی‌راد، تصحیح تازه منیة المرید، ۱۳۶۹ش.</ref> | ||
== پژوهش‌های پیرامون کتاب == | == پژوهش‌های پیرامون کتاب == | ||
=== خلاصه === | === خلاصه === | ||
کتاب منیة المرید توسط مؤلف آن، خلاصه شده و آن را«بغیة المرید» نام نهاده است.<ref>الذریعه، | کتاب منیة المرید توسط مؤلف آن، خلاصه شده و آن را«بغیة المرید» نام نهاده است.<ref>تهرانی، الذریعه، ج۲۰، ص۲۱۲.</ref> | ||
=== ترجمه و شرح === | === ترجمه و شرح === | ||
علاوه بر ترجمه و شرح، یک بار هم به صورت منظوم درآمده که ذیلا به آنها اشاره می‌شود: | علاوه بر ترجمه و شرح، یک بار هم به صورت منظوم درآمده که ذیلا به آنها اشاره می‌شود: | ||
# سراج المبتدئین فی علوم آل محمد المعصومین (ترجمه و شرح فارسی کتاب است از [[سید محمود دهسرخی اصفهانی|سید محمود دهسرخی اصفهانی]] در سال ۱۳۷۴ هجری). | # سراج المبتدئین فی علوم آل محمد المعصومین (ترجمه و شرح فارسی کتاب است از [[سید محمود دهسرخی اصفهانی|سید محمود دهسرخی اصفهانی]] در سال ۱۳۷۴ هجری). | ||
# ترجمه شیخ [[محمد باقر ساعدی خراسانی|محمد باقر ساعدی خراسانی]] در سال | # ترجمه شیخ [[محمد باقر ساعدی خراسانی|محمد باقر ساعدی خراسانی]] در سال ۱۳۶۹ق. | ||
# آداب تعلیم و تعلم در اسلام ترجمه [[سید محمد باقر حجتی|سید محمد باقر حجتی]] در سال | # آداب تعلیم و تعلم در اسلام ترجمه [[سید محمد باقر حجتی|سید محمد باقر حجتی]] در سال ۱۴۰۰ق که تا کنون بیش از ۱۴ بار توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی تجدید چاپ شده است. | ||
# محاسن الآداب، که شرح منظوم منیة المرید است و توسط [[شیخ عبدالرحیم شوشتری]] متولد | # محاسن الآداب، که شرح منظوم منیة المرید است و توسط [[شیخ عبدالرحیم شوشتری]] متولد ۱۳۱۳ق به نظم درآمده است.<ref>شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، ص۶۲.</ref> این کتاب با این ابیات شروع می‌شود:<ref>الذریعه، ج۲۰، ص۱۲۴ و ۱۲۵.</ref> | ||
{{شعر|نستعلیق}} | {{شعر|نستعلیق}} | ||
{{ب|أعوذ باللّه من الشیطان|و من شقاء النفس فی الطغیان}} | {{ب|أعوذ باللّه من الشیطان|و من شقاء النفس فی الطغیان}} | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
=== بازنویسی === | === بازنویسی === | ||
[[سید محمدرضا طباطبایی]] به بازنویسی کتاب پرداخته و آن را «''المراد فی منیة المرید''» نامیده است. این کتاب توسط حمید رضا شریعتمداری با عنوان «''آیین دانشوری''» به فارسی ترجمه شده است. | [[سید محمدرضا طباطبایی]] به بازنویسی کتاب پرداخته و آن را «''المراد فی منیة المرید''» نامیده است. این کتاب توسط حمید رضا شریعتمداری با عنوان «''آیین دانشوری''» به فارسی ترجمه شده است. | ||
[[پرونده:آداب تعلیم و تعلم در اسلام.jpg|بندانگشتی| | [[پرونده:آداب تعلیم و تعلم در اسلام.jpg|بندانگشتی|۱۵۰px|ترجمه منیة المرید توسط سید محمدباقر حجتی]] | ||
[[پرونده:کتاب آیین دانشوری.jpg|بندانگشتی| | [[پرونده:کتاب آیین دانشوری.jpg|بندانگشتی|۱۵۰px|راست|کتاب آیین دانشوری ترجمه حمیدرضا شریعتمداری]] | ||
== چاپ == | == چاپ == | ||
کتاب منیة المرید بارها در کشورهای اسلامی، از جمله [[ایران]]، [[عراق]] و [[هند]] به چاپ رسیده است. | کتاب منیة المرید بارها در کشورهای اسلامی، از جمله [[ایران]]، [[عراق]] و [[هند]] به چاپ رسیده است. | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
روایاتی هم که در متن فقط به آنها اشاره شده از منابع استخراج شدهاند. | روایاتی هم که در متن فقط به آنها اشاره شده از منابع استخراج شدهاند. | ||
همچنین توضیح کلمات مشکل از کتب لغت، از دیگر امتیازات این چاپ است. | همچنین توضیح کلمات مشکل از کتب لغت، از دیگر امتیازات این چاپ است. | ||
در پایان کتاب نیز، علاوه بر فهرست مطالب، فهرست‌های گوناگونی از قبیل مصادر تحقیق، آیات، احادیث، اشعار و اَعلام آمده است.<ref>شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، | در پایان کتاب نیز، علاوه بر فهرست مطالب، فهرست‌های گوناگونی از قبیل مصادر تحقیق، آیات، احادیث، اشعار و اَعلام آمده است.<ref>شهید ثانی، منیة المرید، ۱۴۰۹ق، ص۶۰ و ۶۱.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{ | {{پانویس۲}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* شهید ثانی، زین الدین بن علی، منیة المرید، تحقیق رضا مختاری، قم، مکتب الإعلام الإسلامی، ۱۴۰۹ق. | * شهید ثانی، زین الدین بن علی، منیة المرید، تحقیق رضا مختاری، قم، مکتب الإعلام الإسلامی، ۱۴۰۹ق. | ||
* تهرانی، آقا بزرگ، الذریعه، بیروت، دارالاضواء. | * تهرانی، آقا بزرگ، الذریعه، بیروت، دارالاضواء. | ||
* مهدوی‌راد، | * مهدوی‌راد، محمدعلی، تصحیح تازه منیة المرید، آینه پژوهش، مرداد و شهریور ۱۳۶۹ش، شماره ۲. | ||
*بحرانی، یوسف، الحدائوق الناضرة، قم، جامعه مدرسین. | |||
== پیوند به بیرون == | == پیوند به بیرون == | ||
* [http://www.ghbook.ir/index.php?name=%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%87%20%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%DB%8C%D8%AF&option=com_mtree&task=readonline&link_id=3477&page=1&chkhashk=18A0AD00E3&Itemid=&lang=fa متن کتاب منیة المرید] | * [http://www.ghbook.ir/index.php?name=%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%87%20%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%DB%8C%D8%AF&option=com_mtree&task=readonline&link_id=3477&page=1&chkhashk=18A0AD00E3&Itemid=&lang=fa متن کتاب منیة المرید] | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۱: | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120504175712-9049-72.pdf سخنی دربارهٌ منیة المرید و ترجمه‌های آن (۱)] | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120504175712-9049-72.pdf سخنی دربارهٌ منیة المرید و ترجمه‌های آن (۱)] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101115095110-307.pdf سخنی درباره منیة المرید و ترجمه‌های آن (۲)] | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101115095110-307.pdf سخنی درباره منیة المرید و ترجمه‌های آن (۲)] | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120329143236-5068-27.pdf مقاله «کتاب | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120329143236-5068-27.pdf مقاله «کتاب منیة المرید فی آداب المفید و المستفید»] | ||
{{کتاب های اخلاقی شیعه}} | {{کتاب های اخلاقی شیعه}} | ||
{{کتاب‌های درسی حوزه}} | {{کتاب‌های درسی حوزه}} | ||