کاربر ناشناس
سید هبةالدین شهرستانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi جز (Mahboobi صفحهٔ سید هبة الدین شهرستانی را به سید هبةالدین شهرستانی که تغییرمسیر بود منتقل کرد: اصلاح نیم فاصله.) |
imported>Jalalyaghmoori جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
}} | }} | ||
'''سید محمد علی حسینی شهرستانی''' (۱۳۰۱- ۱۳۸۶ق) ملقب به هبة الدین و معروف به شهرستانی، از علمای قرن ۱۴ق است. او از درس | '''سید محمد علی حسینی شهرستانی''' (۱۳۰۱- ۱۳۸۶ق) ملقب به هبة الدین و معروف به شهرستانی، از علمای قرن ۱۴ق است. او از درس [[محمد کاظم خراسانی]]، [[سید محمد کاظم یزدی]] و [[فتح الله شریعت اصفهانی]] بهره برد. تألیفات شهرستانی در علوم و زمینه‌های مختلف از یک صد جلد کتاب و رساله تجاوز می‌کند. | ||
شهرستانی همچنین در فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی زمان خود مشارکت داشته است. تأسیس مدارس اسلام و اصلاح و نیز تأسیس دعوتخانه در [[بحرین]]، انتشار نشریه‌های العلم و المرشد و تأسیس کتابخانه عمومی الجوادین | شهرستانی همچنین در فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی زمان خود مشارکت داشته است. تأسیس مدارس اسلام و اصلاح و نیز تأسیس دعوتخانه در [[بحرین]]، انتشار نشریه‌های العلم و المرشد و تأسیس کتابخانه عمومی الجوادین از خدمات اجتماعی شهرستانی است. او در مبارزه با دولت‌های [[استعمار|استعماری]] در جریان جنگ جهانی اول نیز نقش داشت. | ||
==ولادت و وفات== | ==ولادت و وفات== | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
==فعالیت‌های علمی و آثار== | ==فعالیت‌های علمی و آثار== | ||
تألیفات شهرستانی | تألیفات شهرستانی در علوم و زمینه های مختلف از یک صد جلد کتاب و رساله تجاوز می‌کند، گفته شده است او با اینکه در اثر تألیفات فراوان و چشم درد شدید، بینایی اش ضعیف شده بود، در عین حال شبانه روز به طور معمول حدود چهل صفحه می‌نوشت.<ref> شهرستانی، اسلام و هیئت، ص۵۲۶.</ref> مهم‌ترین آثار او عبارتند از: | ||
===آثار قرآنی=== | ===آثار قرآنی=== | ||
{{ستون-شروع|۲}} | |||
{{ستون-شروع| | |||
# '''المحیط''' تفسیری است در هشت مجلد بزرگ که با روش جدید نوشته شده است ولی ناتمام است. | # '''المحیط''' تفسیری است در هشت مجلد بزرگ که با روش جدید نوشته شده است ولی ناتمام است. | ||
# '''حجه الاسلام''' خلاصه تفسیر فوق است. | # '''حجه الاسلام''' خلاصه تفسیر فوق است. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۲: | ||
===آثار کلامی و فلسفی=== | ===آثار کلامی و فلسفی=== | ||
{{ستون-شروع|۲}} | |||
{{ستون-شروع| | |||
# '''الانتقاد حول تصحیح الاعتقاد''' بخشی از این کتاب در ماهنامه المرشد چاپ و منتشر شده ولی ناتمام است. | # '''الانتقاد حول تصحیح الاعتقاد''' بخشی از این کتاب در ماهنامه المرشد چاپ و منتشر شده ولی ناتمام است. | ||
# '''المعارف العالیه للمدارس الراقیه''' کتابی است دینی و علمی و فلسفی که تنها جلد اول آن چاپ شده است. | # '''المعارف العالیه للمدارس الراقیه''' کتابی است دینی و علمی و فلسفی که تنها جلد اول آن چاپ شده است. | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۲: | ||
=== فقه و اصول=== | === فقه و اصول=== | ||
{{ستون-شروع|۲}} | |||
{{ستون-شروع| | |||
# '''فیض الساحل و اجوبة مسائل اهل السواحل''' | # '''فیض الساحل و اجوبة مسائل اهل السواحل''' | ||
# '''تحریم نقل الجنائز المتغیره''' رساله اصلاحی‌ای است که چندین بار چاپ شده است. سید شرف الدین عاملی کتاب '''بغیة الفائز فی جواز نقل الجنائز''' را در ردّ این کتاب نوشته است. | # '''تحریم نقل الجنائز المتغیره''' رساله اصلاحی‌ای است که چندین بار چاپ شده است. سید شرف الدین عاملی کتاب '''بغیة الفائز فی جواز نقل الجنائز''' را در ردّ این کتاب نوشته است. | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۰: | ||
===آثار تاریخی=== | ===آثار تاریخی=== | ||
{{ستون-شروع|۲}} | |||
{{ستون-شروع| | |||
# سیره خیره البشر: که در تاریخ [[حضرت محمد (ص)|حضرت محمدبن عبدالله(ص)]] است. | # سیره خیره البشر: که در تاریخ [[حضرت محمد (ص)|حضرت محمدبن عبدالله(ص)]] است. | ||
# کتاب امیرالمؤمنین علی(ع): که در تاریخ و مناقب [[امام علی (ع)]] است. | # کتاب امیرالمؤمنین علی(ع): که در تاریخ و مناقب [[امام علی (ع)]] است. | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۰۸: | ||
===ریاضیات و نجوم=== | ===ریاضیات و نجوم=== | ||
{{ستون-شروع|۲}} | |||
{{ستون-شروع| | |||
# '''الهیئه و الاسلام''' این کتاب چندین بار به فارسی و به زبان‌های دیگر ترجمه شده است. | # '''الهیئه و الاسلام''' این کتاب چندین بار به فارسی و به زبان‌های دیگر ترجمه شده است. | ||
# '''فذلکه المحاسب''' | # '''فذلکه المحاسب''' | ||
| خط ۱۳۰: | خط ۱۲۰: | ||
===علوم ادبی=== | ===علوم ادبی=== | ||
{{ستون-شروع|۲}} | |||
{{ستون-شروع| | |||
# رواشح الفیوض فی علم العروض؛ که در سال ۱۳۳۴ه.ق در تهران به همراه مواهب المشاهد چاپ شده است. | # رواشح الفیوض فی علم العروض؛ که در سال ۱۳۳۴ه.ق در تهران به همراه مواهب المشاهد چاپ شده است. | ||
# تحوّل العجمه و العروبه؛ در بیان لغاتی است که از فارسی به عربی و از عربی به فارسی نقل شده است. | # تحوّل العجمه و العروبه؛ در بیان لغاتی است که از فارسی به عربی و از عربی به فارسی نقل شده است. | ||
| خط ۱۴۷: | خط ۱۳۵: | ||
===آثار متفرقه=== | ===آثار متفرقه=== | ||
{{ستون-شروع|۲}} | |||
{{ستون-شروع| | |||
# فغان اسلام؛ که در هندوستان تألیف و در سال ۱۳۳۱ه.ق طبع شده است. | # فغان اسلام؛ که در هندوستان تألیف و در سال ۱۳۳۱ه.ق طبع شده است. | ||
# اضرار التدخین؛ که در سال ۱۳۴۳ه.ق در مطبعه دارالسلام بغداد چاپ شده است. | # اضرار التدخین؛ که در سال ۱۳۴۳ه.ق در مطبعه دارالسلام بغداد چاپ شده است. | ||
| خط ۱۵۷: | خط ۱۴۳: | ||
# انیس الجلیس؛که ناتمام مانده است. | # انیس الجلیس؛که ناتمام مانده است. | ||
# ما هو نهج البلاغه؛ در سال ۱۳۵۲ه.ق از طرف مجله «العرفان» در سوریه- صیدا منتشر شد. این کتاب توسط سید عباس میرزاده اهری به فارسی ترجمه و در تهران در روزنامه دینی «ندای حق» چاپ شد و سپس بارها تحت عنوان نهج البلاغه چیست؟ با مقدمه علی دوانی منتشر شده است. | # ما هو نهج البلاغه؛ در سال ۱۳۵۲ه.ق از طرف مجله «العرفان» در سوریه- صیدا منتشر شد. این کتاب توسط سید عباس میرزاده اهری به فارسی ترجمه و در تهران در روزنامه دینی «ندای حق» چاپ شد و سپس بارها تحت عنوان نهج البلاغه چیست؟ با مقدمه علی دوانی منتشر شده است. | ||
# حل المشاکل؛ | # حل المشاکل؛ در حل هزار مشکل علمی و ادبی. | ||
# مسیح الانجیل أو مسیح القرآن؛ در ردّ اعتقاد مسیحیان در مورد [[حضرت عیسی (ع)|حضرت عیسی(ع)]] | # مسیح الانجیل أو مسیح القرآن؛ در ردّ اعتقاد مسیحیان در مورد [[حضرت عیسی (ع)|حضرت عیسی(ع)]] | ||
# اسلام برهمی؛ راجع به اسلام آوردن یکی از مهندسان هندی است که بر اثر مباحثه مؤلف با او مسلمان شده است. بخشی از آن مباحثه در ماهنامه «المرشد» سال اول منتشر شده است. | # اسلام برهمی؛ راجع به اسلام آوردن یکی از مهندسان هندی است که بر اثر مباحثه مؤلف با او مسلمان شده است. بخشی از آن مباحثه در ماهنامه «المرشد» سال اول منتشر شده است. | ||
| خط ۱۸۷: | خط ۱۷۳: | ||
* تأسیس دعوتخانه در بحرین، این دعوتخانه، در مقابل دعوتخانه‌های مبلّغان مسیحی در بحرین احداث شد. | * تأسیس دعوتخانه در بحرین، این دعوتخانه، در مقابل دعوتخانه‌های مبلّغان مسیحی در بحرین احداث شد. | ||
* شرکت فعّال در تأسیس مجله المرشد. | * شرکت فعّال در تأسیس مجله المرشد. | ||
* انتشار مجله العلم در سال ۱۳۲۸ ه.ق در نجف که قریب دو سال ادامه یافت. | * انتشار مجله العلم در سال ۱۳۲۸ ه.ق در نجف که قریب دو سال ادامه یافت. گفته شده است رویکرد اصلاحی این مجله تا آن زمان، در [[حوزه علمیه نجف]] بی‌سابقه بود و به همین جهت، بین او و [[سید عبدالحسین شرف الدین]] درگیری‌های قلمی به وجود آمد.<ref> محسن امین، اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۲۶۱؛ مدرس تبریزی، ج۶، ص۳۵۰.</ref> | ||
* تأسیس کتابخانه عمومی الجوادین در کنار بارگاه [[امام کاظم]] و [[امام جواد]] علیهما السلام در سال ۱۳۶۰ ه.ق | * تأسیس کتابخانه عمومی الجوادین در کنار بارگاه [[امام کاظم]] و [[امام جواد]] علیهما السلام در سال ۱۳۶۰ ه.ق | ||
| خط ۱۹۶: | خط ۱۸۲: | ||
در چنین موقعیتی سید هبة الدین همراه روحانیان بزرگی همچون [[شیخ الشریعه اصفهانی]]، [[میرزا مهدی خراسانی]] فرزند [[محمد کاظم خراسانی]] و سید مصطفی کاشانی پرچم مقدس بارگاه علی ـ علیه‌السلام ـ برداشته، در میان شعارهای پیوسته مردم سمت جبهه روان شد. | در چنین موقعیتی سید هبة الدین همراه روحانیان بزرگی همچون [[شیخ الشریعه اصفهانی]]، [[میرزا مهدی خراسانی]] فرزند [[محمد کاظم خراسانی]] و سید مصطفی کاشانی پرچم مقدس بارگاه علی ـ علیه‌السلام ـ برداشته، در میان شعارهای پیوسته مردم سمت جبهه روان شد. | ||
در پی شکست عثمانی و اشغال عراق توسط انگلیس در سال ۱۳۳۸ ه.ق شهرستانی داخل در انقلاب عراق شد و تحت ریاست | در پی شکست عثمانی و اشغال عراق توسط انگلیس در سال ۱۳۳۸ ه.ق شهرستانی داخل در انقلاب عراق شد و تحت ریاست [[محمد تقی شیرازی]] با استعمارگران غربی به نبرد پرداخت. در بحبوحه این نبرد، [[میرزای شیرازی]] رحلت کرد و شهرستانی با گروهی دیگر دستگیر و اسیر و در دادگاه عمومی جنگ به اعدام محکوم شد، نه ماه از این جریان گذشته بود که در ۱۳۳۹ه.ق از حکومت انگلیس فرمان عفو عمومی صادر شد و او از زندان آزاد گردید. | ||
===تلاش برای وحدت=== | ===تلاش برای وحدت=== | ||
شهرستانی با شیخ [[محمد عبده]]، سید محمد رضا دانشور صاحب مجله «النهار» و گردانندگان مجلات «المقتطف» و «الهلال» ارتباط برقرار ساخت و میان مراکز فرهنگی [[شیعه]] و [[سنی]] در [[عراق]]، [[مصر]] و [[سوریه]] پیوند پدید آورد. | شهرستانی با شیخ [[محمد عبده]]، سید محمد رضا دانشور صاحب مجله «النهار» و گردانندگان مجلات «المقتطف» و «الهلال» ارتباط برقرار ساخت و میان مراکز فرهنگی [[شیعه]] و [[سنی]] در [[عراق]]، [[مصر]] و [[سوریه]] پیوند پدید آورد. | ||
در این دوران که [[نهضت مشروطه ایران|نهضت مشروطه خواهی]] در ایران بالا گرفت، شهرستانی | در این دوران که [[نهضت مشروطه ایران|نهضت مشروطه خواهی]] در ایران بالا گرفت، شهرستانی به حمایت از مشروطه برخاسته، با شرکت در محافل آزادیخواهان، آنها را در گزینش شیوههای درست مبارزه یاری داد. | ||
در ۱۳۲۸ق نخستین شماره ماهنامه دینی، فلسفی و علمی «العلم» انتشار یافت. این ماهنامه دو سال منتشر شد ولی خبر پیوستن گروهی از مسلمانان [[بحرین]] به آیین مسیحیت باعث شد که او راهی بحرین شود. بدین ترتیب دفتر مجله العلم برای همیشه بسته شد. | در ۱۳۲۸ق نخستین شماره ماهنامه دینی، فلسفی و علمی «العلم» انتشار یافت. این ماهنامه دو سال منتشر شد ولی خبر پیوستن گروهی از مسلمانان [[بحرین]] به آیین مسیحیت باعث شد که او راهی بحرین شود. بدین ترتیب دفتر مجله العلم برای همیشه بسته شد. | ||
پس از سفر به بحرین او راه [[هندوستان]] پیش گرفت. قصد شهرستانی این بود که پس از گفتگو و تشکیل انجمنهای مذهبی، راهی [[ژاپن]] شود؛ ولی دیدار با سید جلال الدین مؤید الاسلام حسین کاشانی، نویسنده روزنامه حبل المتین، در کلکته و توصیه او در عدم مسافرت به ژاپن او را از این تصمیم منصرف کرد. | پس از سفر به بحرین او راه [[هندوستان]] پیش گرفت. قصد شهرستانی این بود که پس از گفتگو و تشکیل انجمنهای مذهبی، راهی [[ژاپن]] شود؛ ولی دیدار با سید جلال الدین مؤید الاسلام حسین کاشانی، نویسنده روزنامه حبل المتین، در کلکته و توصیه او در عدم مسافرت به ژاپن او را از این تصمیم منصرف کرد. کاشانی در آن سالهای بحرانی، که شمارش معکوس جنگ نخست جهانی آغاز شده بود، سفر به ژاپن را سودمند نمیدانست. | ||
هبة الدین پس از [[هند]] راهی [[یمن]]، [[حجاز]] و سپس [[عراق]] شد و در این کشورها به فعالیت های اصلاحی و تقریبی اهتمام ورزید. | هبة الدین پس از [[هند]] راهی [[یمن]]، [[حجاز]] و سپس [[عراق]] شد و در این کشورها به فعالیت های اصلاحی و تقریبی اهتمام ورزید. | ||
| خط ۲۱۳: | خط ۱۹۹: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس| | {{پانویس|۳}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||