۱۷٬۵۰۷
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (آماده سازی برای ترجمه) |
||
خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
=== شکلگیری حرکتهای اعتراضی علیه حکومت بنیامیه=== | === شکلگیری حرکتهای اعتراضی علیه حکومت بنیامیه=== | ||
پس شهادت امام حسین(ع) حرکتهای اعتراضی علیه امویان شکل گرفت. به گزارش [[تاریخ طبری (کتاب)|تاریخ طبری]] آغاز قیام علیه بنیامیه مربوط به سال ۶۱ق است که پس از شهادت امام حسین(ع) همواره گروهی از مردم برای گرفتن انتقام او اقداماتی انجام میدادند.<ref>طبری، تاریخ الامم والملوک، | پس شهادت امام حسین(ع) حرکتهای اعتراضی علیه امویان شکل گرفت. به گزارش [[تاریخ طبری (کتاب)|تاریخ طبری]] آغاز قیام علیه بنیامیه مربوط به سال ۶۱ق است که پس از شهادت امام حسین(ع) همواره گروهی از مردم برای گرفتن انتقام او اقداماتی انجام میدادند.<ref>طبری، تاریخ الامم والملوک، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۵۵۸.</ref> نخستین اعتراض، برخورد [[عبدالله بن عفیف ازدی]] با ابن زیاد بود. او در مسجد کوفه به سخنرانی ابن زیاد که امام حسین(ع) را کذاب خوانده بود اعتراض کرد و او و پدرش را دروغگو خواند.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۴۵۹.</ref> همچنین بر اساس گزارشی در [[تاریخ سیستان (کتاب)|تاریخ سیستان]]، مردم سیستان با شنیدن خبر شهادت امام حسین(ع) علیه حاکم سیستان که برادر [[عبیدالله بن زیاد]] بود شورش کردند.<ref> تاریخ سیستان، ۱۳۶۶ش، ص۱۰۰.</ref> مردم [[مدینه]] نیز در [[سال ۶۳ هجری قمری|سال ۶۳ق]] به رهبری عبدالله بن حَنظَلة بن ابیعامر علیه حکومت یزید بن معاویه شورش کردند.<ref>ابن قتیبه، الامامة و السیاسة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۳۰.</ref> [[علی بن حسین مسعودی]] تاریخنگار قرن چهارم، قتل امام حسین(ع) را از عوامل شورش مردم مدینه میداند.<ref> مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۶۸-۶۹.</ref> | ||
=== قیام توابین=== | === قیام توابین=== | ||
{{اصلی|قیام توابین}} | {{اصلی|قیام توابین}} | ||
قیام توابین پس از [[واقعه عاشورا]] با هدف خونخواهی [[امام حسین(ع)]] و [[شهدای کربلا]]، در [[سال ۶۵ هجری قمری|سال ۶۵ق]] به رهبری [[سلیمان بن صرد خزاعی]] به وقوع پیوست.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۲۵۱.</ref> هنگامی که لشکر [[توابین]] به [[کربلا]] رسید، از اسبها پیاده شدند و گریان خود را به قبر امام(ع) رسانده و اجتماع پرشوری را تشکیل دادند.<ref> ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۲۶۴.</ref> سلیمان در میان آنان گفت: خدایا تو شاهد باش که ما بر دین و راه حسین(ع) و دشمن قاتلان او هستیم.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، | قیام توابین پس از [[واقعه عاشورا]] با هدف خونخواهی [[امام حسین(ع)]] و [[شهدای کربلا]]، در [[سال ۶۵ هجری قمری|سال ۶۵ق]] به رهبری [[سلیمان بن صرد خزاعی]] به وقوع پیوست.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۲۵۱.</ref> هنگامی که لشکر [[توابین]] به [[کربلا]] رسید، از اسبها پیاده شدند و گریان خود را به قبر امام(ع) رسانده و اجتماع پرشوری را تشکیل دادند.<ref> ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۲۶۴.</ref> سلیمان در میان آنان گفت: خدایا تو شاهد باش که ما بر دین و راه حسین(ع) و دشمن قاتلان او هستیم.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۵۸۹.</ref> | ||
=== قیام مختار === | === قیام مختار === | ||
{{اصلی|قیام مختار}} | {{اصلی|قیام مختار}} | ||
[[مختار بن ابیعبید ثقفی|مختار ثقفی]] در سال ۶۶ق، به خونخواهی [[امام حسین(ع)]] قیام کرد و شیعیان کوفه با وی همراه شدند.<ref> ابناثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۷.</ref> او در قیامش از دو شعار [[یا لثارات الحسین]] و [[یا منصور امت|یا منصور اَمِت]] استفاده کرد.<ref>نگاه کنید به طبری، تاریخ الامم و الملوک، | [[مختار بن ابیعبید ثقفی|مختار ثقفی]] در سال ۶۶ق، به خونخواهی [[امام حسین(ع)]] قیام کرد و شیعیان کوفه با وی همراه شدند.<ref> ابناثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۷.</ref> او در قیامش از دو شعار [[یا لثارات الحسین]] و [[یا منصور امت|یا منصور اَمِت]] استفاده کرد.<ref>نگاه کنید به طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۶، ص۲۰.</ref> در این قیام بسیاری از عاملان واقعه کربلا از جمله [[عبیدالله بن زیاد]]، [[عمر بن سعد]]، [[شمر بن ذیالجوشن]] و [[خولی بن یزید اصبحی|خولی]] کشته شدند.<ref>ابناثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۴۷.</ref> | ||
===قیام زید بن علی=== | ===قیام زید بن علی=== | ||
خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
قیام کربلا در سقوط امویان تأثیر داشت. چرا که مردم امویان را عامل واقعه کربلا میدانستند. امام حسین(ع) نیز قیامش را علیه حاکمیت یزید عنوان کرده بود او با تعابیری مانند و علیَالاسلام السلام و مطرح کردن سگبازی و مشروب خواری یزید حاکمیت او و بنیامیه را زیر سوال برد.<ref>جعفریان، تأملی در نهضت عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۲۴۵.</ref> | قیام کربلا در سقوط امویان تأثیر داشت. چرا که مردم امویان را عامل واقعه کربلا میدانستند. امام حسین(ع) نیز قیامش را علیه حاکمیت یزید عنوان کرده بود او با تعابیری مانند و علیَالاسلام السلام و مطرح کردن سگبازی و مشروب خواری یزید حاکمیت او و بنیامیه را زیر سوال برد.<ref>جعفریان، تأملی در نهضت عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۲۴۵.</ref> | ||
عباسیان نیز یکی از دلایل اصلی قیام علیه امویان را خونخواهی امام حسین(ع) عنوان کرده بودند.<ref> | عباسیان نیز یکی از دلایل اصلی قیام علیه امویان را خونخواهی امام حسین(ع) عنوان کرده بودند.<ref> رفیعی، «نقش عاشورا و عزاداریهای عصر ائمه(ع) در سقوط امویان و پیروزی عباسیان»، ص۷۲.</ref> | ||
==تأثیر قیام کربلا بر جامعه شیعه== | ==تأثیر قیام کربلا بر جامعه شیعه== | ||
خط ۱۱۵: | خط ۱۱۵: | ||
===تقویت روحیه ظلمستیزی=== | ===تقویت روحیه ظلمستیزی=== | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = مهاتما گاندی؛ رهبر استقلال هند|: «من زندگی امام حسین(ع) آن شهید بزرگ اسلام را به دقت خواندهام و توجه کافی به صفحات کربلا نمودهام و بر من روشن است که اگر هندوستان بخواهد یک کشور پیروز گردد، بایستی از سرمشق امام حسین(ع ) پیروی کند.»|تاریخ بایگانی|| منبع = | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پسزمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقلقول =| تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان = مهاتما گاندی؛ رهبر استقلال هند|: «من زندگی امام حسین(ع) آن شهید بزرگ اسلام را به دقت خواندهام و توجه کافی به صفحات کربلا نمودهام و بر من روشن است که اگر هندوستان بخواهد یک کشور پیروز گردد، بایستی از سرمشق امام حسین(ع ) پیروی کند.»|تاریخ بایگانی|| منبع = | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| رنگ پسزمینه =#ffeebb| اندازه خط = ۱۲px| گیومه نقلقول =| تراز منبع = چپ}} | ||
قیام امام حسین(ع) در شکلگیری روحیه ظلمستیزی و مبارزه شیعیان با حکومتهای ظالم در درورههای مختلف نقش داشته است. برخی از نویسندگان حرکتهای اصلاحی و انقلابهای مردمی همچون [[انقلاب اسلامی ایران]] را الهام گرفته از این قیام میدانند.<ref> | قیام امام حسین(ع) در شکلگیری روحیه ظلمستیزی و مبارزه شیعیان با حکومتهای ظالم در درورههای مختلف نقش داشته است. برخی از نویسندگان حرکتهای اصلاحی و انقلابهای مردمی همچون [[انقلاب اسلامی ایران]] را الهام گرفته از این قیام میدانند.<ref> گلیزواره قمشهای، «حماسه حسینی و انقلاب اسلامی»، ص۱۰۵-۱۰۶.</ref> | ||
[[امام خمینی]] معتقد بود که جمله [[کل یوم عاشورا]] بیانگر لزوم مبارزه همیشگی با ظلم است.<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۹، ص۴۴۵.</ref> | [[امام خمینی]] معتقد بود که جمله [[کل یوم عاشورا]] بیانگر لزوم مبارزه همیشگی با ظلم است.<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۹، ص۴۴۵.</ref> | ||
خط ۱۳۵: | خط ۱۳۵: | ||
*پس از پنجاه سال پژوهشی تازه پیرامون قیام حسین(ع) اثر [[سید جعفر شهیدی]] (۱۲۹۷-۱۳۸۶ش) است که با نگاه تحلیلی نوشته شده است. شهیدی در این کتاب زمینههای اجتماعی، سیاسی، قومی و مذهبی را در شکلگیری قیام امام حسین(ع) را بررسی کرده است. این کتاب در سال ۱۳۵۸ش به چاپ رسیده است. | *پس از پنجاه سال پژوهشی تازه پیرامون قیام حسین(ع) اثر [[سید جعفر شهیدی]] (۱۲۹۷-۱۳۸۶ش) است که با نگاه تحلیلی نوشته شده است. شهیدی در این کتاب زمینههای اجتماعی، سیاسی، قومی و مذهبی را در شکلگیری قیام امام حسین(ع) را بررسی کرده است. این کتاب در سال ۱۳۵۸ش به چاپ رسیده است. | ||
*تأملی در نهضت عاشورا اثر رسول جعفریان. در این کتاب برخی از منابع مربوط به واقعه کربلا معرفی شده است همچنین به زمینههای قیام، شرح واقعه، حمکت شهادت امام حسین، آثار قیام، ابعاد شعاری و شکلی آن، تحریفات واقعه کربلا و تاریخچه عزاداری اهلسنت برای امام حسین پرداخته شده است.<ref>جعفریان، تأملی در نهضت عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۱۲.</ref> | *تأملی در نهضت عاشورا اثر رسول جعفریان. در این کتاب برخی از منابع مربوط به واقعه کربلا معرفی شده است همچنین به زمینههای قیام، شرح واقعه، حمکت شهادت امام حسین، آثار قیام، ابعاد شعاری و شکلی آن، تحریفات واقعه کربلا و تاریخچه عزاداری اهلسنت برای امام حسین پرداخته شده است.<ref>جعفریان، تأملی در نهضت عاشورا، ۱۳۸۶ش، ص۱۲.</ref> | ||
*قیام عاشورا در کلام و یپام امام خمینی. بخش اول این کتاب شامل سه سخنرانی پیرامون محرم و عاشورا است. بخش دوم آن علل و عوامل قیام عاشورا، فلسفه عزاداری و روضهخوانی را دربردارد و در خاتمه نیز گزیدهای از سخنان او درباره محرم و قیام کربلا بیان شده است.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/c78_79578 «قیام عاشورا در کلام و پیام امام خمینی(س)»]، پرتال امام خمینی.</ref> | *قیام عاشورا در کلام و یپام امام خمینی. بخش اول این کتاب شامل سه سخنرانی پیرامون محرم و عاشورا است. بخش دوم آن علل و عوامل قیام عاشورا، فلسفه عزاداری و روضهخوانی را دربردارد و در خاتمه نیز گزیدهای از سخنان او درباره محرم و قیام کربلا بیان شده است.<ref>[http://www.imam-khomeini.ir/fa/c78_79578/کتاب/قیام_عاشورا_در_کلام_و_پیام_امام_خمینی_س_/قیام_عاشورا_در_کلام_و_پیام_امام_خمینی_س_ «قیام عاشورا در کلام و پیام امام خمینی(س)»]، پرتال امام خمینی.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
خط ۱۵۳: | خط ۱۵۳: | ||
*بلاذری، احمد بن یحیی، انسابالاشراف، تحقیق: محمدباقر محمودی، احسان عباس، عبدالعزیز دوری، محمد حمیدالله، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیتا. | *بلاذری، احمد بن یحیی، انسابالاشراف، تحقیق: محمدباقر محمودی، احسان عباس، عبدالعزیز دوری، محمد حمیدالله، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیتا. | ||
*تاریخ سیستان، تصحیح محمدتقی بهار، تهران، پدیده خاور، ۱۳۶۶ش. | *تاریخ سیستان، تصحیح محمدتقی بهار، تهران، پدیده خاور، ۱۳۶۶ش. | ||
*جعفری، حسین محمد، تشیع در مسیر تاریخ، ترجمه محمدتقی آیتاللهی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۷ش. | *جعفری، حسین محمد، تشیع در مسیر تاریخ، ترجمه محمدتقی آیتاللهی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۷ش. | ||
*جعفریان، رسول، تأملی در نهضت عاشورا، قم، نشر مورخ، ۱۳۸۶ش. | *جعفریان، رسول، تأملی در نهضت عاشورا، قم، نشر مورخ، ۱۳۸۶ش. | ||
خط ۱۶۱: | خط ۱۶۰: | ||
*رازی قزوینی، عبدالجلیل، نقض، تصحیح جلالالدین ارموی، تهران، انجمن آثار ملی، بیتا. | *رازی قزوینی، عبدالجلیل، نقض، تصحیح جلالالدین ارموی، تهران، انجمن آثار ملی، بیتا. | ||
*رحمانی، جبار، آیین و اسطوره در ایران شیعی، انتشارات خیمه، تهران، ۱۳۹۴ش. | *رحمانی، جبار، آیین و اسطوره در ایران شیعی، انتشارات خیمه، تهران، ۱۳۹۴ش. | ||
* رفیعی، محمدطاهر، «[http://ensani.ir/fa/article/306819 نقش عاشورا و عزاداریهای عصر ائمه(ع) در سقوط امویان و پیروزی عباسیان]»، معرفت، ش۱۱، بهمن ۱۳۹۰ش. | |||
*سید مرتضی، علی بن حسین، التنزیه الانبیاء، قم، الشریف الرضی، بیتا. | *سید مرتضی، علی بن حسین، التنزیه الانبیاء، قم، الشریف الرضی، بیتا. | ||
*شهیدی، سید جعفر، پس از پنجاه سال؛ پژوهشی تازه پیرامون قیام حسین(ع)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۰ش. | *شهیدی، سید جعفر، پس از پنجاه سال؛ پژوهشی تازه پیرامون قیام حسین(ع)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۰ش. | ||
*صحتی سردرودی، محمد، عاشوراپژوهی با رویکردی به تحریفشناسی تاریخ امام حسین(ع)، قم، انتشارات خادم الرضا، چاپ اول، ۱۳۸۴ش. | *صحتی سردرودی، محمد، عاشوراپژوهی با رویکردی به تحریفشناسی تاریخ امام حسین(ع)، قم، انتشارات خادم الرضا، چاپ اول، ۱۳۸۴ش. | ||
*طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ۱۹۶۷م | *طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، ۱۹۶۷م/۱۳۸۷ق. | ||
*عنایت، حمید، اندیشه سیاسی در اسلام معاصر، ترجمه: بهاءالدین خرمشاهی، انتشارات خوارزمی، تهران، ۱۳۶۵ش. | *عنایت، حمید، اندیشه سیاسی در اسلام معاصر، ترجمه: بهاءالدین خرمشاهی، انتشارات خوارزمی، تهران، ۱۳۶۵ش. | ||
*فاضل دربندی، آغا بن عابد، [https://noorlib.ir/book/view/52281?pageNumber=56&viewType=html اکسیر العبادات]، کربلا، العتبة الحسینیة، بیتا. | *فاضل دربندی، آغا بن عابد، [https://noorlib.ir/book/view/52281?pageNumber=56&viewType=html اکسیر العبادات]، کربلا، العتبة الحسینیة، بیتا. | ||
*قرشی، باقرشریف، حیاة الامام الحسین، نجف، مطبعة الآداب، ۱۹۷۵ق/۱۳۹۵ق. | *قرشی، باقرشریف، حیاة الامام الحسین، نجف، مطبعة الآداب، ۱۹۷۵ق/۱۳۹۵ق. | ||
*[http://www.imam-khomeini.ir/fa/c78_79578/کتاب/قیام_عاشورا_در_کلام_و_پیام_امام_خمینی_س_/قیام_عاشورا_در_کلام_و_پیام_امام_خمینی_س_ «قیام عاشورا در کلام و پیام امام خمینی(س)»]، پرتال امام خمینی، مشاهده ۲۹ مرداد ۱۴۰۱ش. | |||
*کدیور، جمیله، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/647897 نقش نهضت عاشورا در شکلگیری و تداوم انقلاب اسلامی ایران]»، راهبرد، شماره۶، بهار ۱۳۷۴ش. | *کدیور، جمیله، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/647897 نقش نهضت عاشورا در شکلگیری و تداوم انقلاب اسلامی ایران]»، راهبرد، شماره۶، بهار ۱۳۷۴ش. | ||
*[https://www.imna.ir/news/514684 «کربلا؛ خاستگاه تجلی هنر»]، خبرگزاری ایمنا، درج مطلب ۲۴ مرداد ۱۴۰۰ش، مشاهده ۲۹ مرداد ۱۴۰۱ش. | |||
*گلیزواره قمشهای، «[http://ensani.ir/fa/article/58377 حماسه حسینی و انقلاب اسلامی]»، فرهنگ کوثر، ش۷۳، ۱۳۸۷ش. | *گلیزواره قمشهای، «[http://ensani.ir/fa/article/58377 حماسه حسینی و انقلاب اسلامی]»، فرهنگ کوثر، ش۷۳، ۱۳۸۷ش. | ||
*مؤسسه شیعهشناسی، سنت عزاداری و منقبتخوانی در تاریخ شیعه امامیه، مؤسسه شیعهشناسی، قم، ۱۳۸۶ش. | *مؤسسه شیعهشناسی، سنت عزاداری و منقبتخوانی در تاریخ شیعه امامیه، مؤسسه شیعهشناسی، قم، ۱۳۸۶ش. | ||
خط ۱۷۵: | خط ۱۷۶: | ||
*مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق: اسعد داغر، دار الهجره، قم، ۱۴۰۹ق. | *مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق: اسعد داغر، دار الهجره، قم، ۱۴۰۹ق. | ||
*مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، چاپ پنجاه و نهم ١٣٨٧ش. | *مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، چاپ پنجاه و نهم ١٣٨٧ش. | ||
*مهریزی، مهدی، «[http://hadith.net/post/44254 | *مهریزی، مهدی، «[http://hadith.net/post/44254 تحلیلی درباره اهداف قیام امام حسین(ع)]»، حدیثنت، مشاهده ۲۷ مرداد ۱۴۰۱ش. | ||
*مهماندار، مهدی، امام حسین در آیینه شعر و ادب، مندرج در: مجموعه مقالات همایش امام حسین، ج۱۲، مجمع جهانی اهلبیت(ع)، تهران، ۱۳۸۱ش. | *مهماندار، مهدی، امام حسین در آیینه شعر و ادب، مندرج در: مجموعه مقالات همایش امام حسین، ج۱۲، مجمع جهانی اهلبیت(ع)، تهران، ۱۳۸۱ش. | ||
*ناصری داودی، عبدالمجید، شهادت امام حسین از منظر اهلسنت، مندرج در: نگاهی نو به جریان عاشورا، زیر نظر سید علیرضا واسعی، بوستان کتاب، قم، ۱۳۹۰ش. | *ناصری داودی، عبدالمجید، شهادت امام حسین از منظر اهلسنت، مندرج در: نگاهی نو به جریان عاشورا، زیر نظر سید علیرضا واسعی، بوستان کتاب، قم، ۱۳۹۰ش. | ||
خط ۱۹۱: | خط ۱۹۲: | ||
| رعایت شیوهنامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد | | رعایت شیوهنامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد | ||
| کپیکاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد | | کپیکاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد | ||
| استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل--> | | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | ||
| شناسه= <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | | شناسه= <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل | ||
| جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد | | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد |
ویرایش