پرش به محتوا

ابوحنیفه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲ آوریل ۲۰۲۳
خط ۴۶: خط ۴۶:


===ارتباط با امام باقر(ع) و امام صادق(ع)===
===ارتباط با امام باقر(ع) و امام صادق(ع)===
در برخی منابع [[اهل سنت]] به ارتباط روایی ابوحنیفه با امام باقر(ع) و [[امام صادق علیه‌السلام |امام صادق(ع)]] اشاره شده است؛ ذهبی و قرمانی به روایت او از [[امام باقر علیه‌السلام| امام باقر(ع)(ع)]]<ref>ذهبی، تذکرةالحفاظ، ج۱، ص۱۶۸.</ref> و [[امام صادق]]<ref>قرمانی، اخبارالدول، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۳۴؛ مزی، تهذیب الکمال،۱۴۱۳ق، ج۵، ص۷۶.</ref> اشاره کرده‌اند. ابوالحجاج مزی امام باقر(ع) را در شمار مشایخ او آورده است.<ref>مزی، تهذیب المال، ۱۴۱۳ق، ج۲۹ ص۴۱۹.</ref> برخی دیگر از عالمان اهل‌سنت مانند ابن حجر هیتمی<ref>ابن حجر هیتمی، الصواعق المحرقه، تهران، ص۲۳۴.</ref>، ابن صباغ مالکی<ref>ابن صباغ مالکی، الفصول المهمه، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۹۰۹.</ref> و سلیمان قندوزی<ref>قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۱۱۲،۱۶۰.</ref> به روایت او از امام صادق(ع) تصریح کرده‌اند. [[شیخ طوسی]] نیز نام وی را در شمار [[فهرست اصحاب امام صادق(ع)|اصحاب امام صادق(ع)]] ذکر کرده است.<ref>طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۳۱۵.</ref>
در برخی منابع [[اهل سنت]] به ارتباط روایی ابوحنیفه با امام باقر(ع) و [[امام صادق علیه‌السلام |امام صادق(ع)]] اشاره شده است؛ ذهبی و قرمانی به روایت او از [[امام باقر علیه‌السلام| امام باقر(ع)]]<ref>ذهبی، تذکرةالحفاظ، ج۱، ص۱۶۸.</ref> و [[امام صادق]]<ref>قرمانی، اخبارالدول، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۳۴؛ مزی، تهذیب الکمال،۱۴۱۳ق، ج۵، ص۷۶.</ref> اشاره کرده‌اند. ابوالحجاج مزی امام باقر(ع) را در شمار مشایخ او آورده است.<ref>مِزی، تهذیب الکمال، ۱۴۱۳ق، ج۲۹ ص۴۱۹.</ref> برخی دیگر از عالمان اهل‌سنت مانند ابن حجر هیتمی<ref>ابن حجر هیتمی، الصواعق المحرقه، تهران، ص۲۳۴.</ref>، ابن صَبّاغ مالکی<ref>ابن صباغ مالکی، الفصول المهمه، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۹۰۹.</ref> و سلیمان قندوزی<ref>قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۱۱۲،۱۶۰.</ref> به روایت او از امام صادق(ع) تصریح کرده‌اند. [[شیخ طوسی]] نیز نام وی را در شمار [[فهرست اصحاب امام صادق(ع)|اصحاب امام صادق(ع)]] ذکر کرده است.<ref>طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۳۱۵.</ref>


[[ابن ابی‌الحدید]] به شاگردی ابوحنیفه نزد [[امام صادق(ع)]] تصریح کرده است.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۹۶۲ق، ج۱۵، ص۲۷۴.</ref> عبارت معروفی به ابوحنیفه منسوب است که «{{عربی|لولا السنتان لهلک النعمان" اگر آن دو سال نبود نعمان هلاک می‌شد}}». گفته شده است که این عبارت نخستین‌بار در قرن چهاردهم قمری در ''کتاب مختصر تحفة الاثناعشریه''<ref>آلوسی، مختصر تحفة الاثناعشریه، ۱۳۸۷ش، ص۸.</ref> مطرح شده است.<ref>رستگار، بررسی سخن پیشوای حنفیان؛ لولا السنتان لهلک النعمان، ۱۳۹۰ش، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref>  
[[ابن ابی‌الحدید]] به شاگردی ابوحنیفه نزد [[امام صادق(ع)]] تصریح کرده است.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۹۶۲ق، ج۱۵، ص۲۷۴.</ref> عبارت معروفی به ابوحنیفه منسوب است که «{{عربی|لولا السنتان لهلک النعمان" اگر آن دو سال نبود نعمان هلاک می‌شد}}». گفته شده است که این عبارت نخستین‌بار در قرن چهاردهم قمری در ''کتاب مختصر تحفة الاثناعشریه''<ref>آلوسی، مختصر تحفة الاثناعشریه، ۱۳۸۷ش، ص۸.</ref> مطرح شده است.<ref>رستگار، بررسی سخن پیشوای حنفیان؛ لولا السنتان لهلک النعمان، ۱۳۹۰ش، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref>  


برخی عبارت مذکور را به علم‌آموزی ابوحنیفه نزد امام صادق(ع) تفسیر کرده و با استناد به آن شاگردی او را نزد آن حضرت اثبات می‌کنند.<ref>رک. رستگار، بررسی سخن پیشوای حنفیان؛ لولا السنتان لهلک النعمان، ۱۳۹۰ش، ص۹۵.</ref> برخی دیگر بر این باورند که عبارت «{{عربی|لولا السنتان لهلک النعمان}}» به شاگردی ابوحنیفه نزد [[زید بن علی]] اشاره دارد نه امام صادق و شاگردی وی نزد زید بن علی<ref>ابوزهره، ابوحنیفه، دارالفکر، ص۷۰-۷۲؛ شعکه، الائمة الاربعه، ۱۴۰۳ق، ص۱۵: به نقل از رستگار، بررسی سخن پیشوای حنفیان؛ لولا السنتان لهلک النعمان، ۱۳۹۰ش، ص۱۰۹.</ref>را شاهد این مدعا می‌دانند.<ref>رستگار، بررسی سخن پیشوای حنفیان؛ لولا السنتان لهلک النعمان، ۱۳۹۰ش، ص۱۹۰.</ref> البته به دلیل نبود این عبارت در منابع نخستین در اصل آن نیز تردید شده و احتمال داده شده که سُنّتان (به معنای دو روش) درست باشد نه سَنتان(دو سال).{{یادداشت| دوسنت احتمالی در زندگی ابوحنیفه  در زمینه حق الله  پای بندی به نماز  و نماز شب و در زمینه حق الناس  پاک دستی و سخاوت و امانتداری است.  ( كَانَ أَبُو حنيفة يقوم الليل كله حَتَّى تُوُفِّي ...كَانَ كثير الصلة والبر لكل من لجأ إليه، كثير الإفضال عَلَى إخوانه )پرویز رستگار،  بررسی سخن پیشوای حنفیان،ص۱۰۰، به نقل از خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، صص۳۳۱-۳۵۸ }}<ref>رستگار، بررسی سخن پیشوای حنفیان؛ لولا السنتان لهلک النعمان، ۱۳۹۰ش، ص۱۰۰. </ref>
برخی عبارت مذکور را به علم‌آموزی ابوحنیفه نزد امام صادق(ع) تفسیر کرده و با استناد به آن شاگردی او را نزد آن حضرت اثبات می‌کنند.<ref>رک. رستگار، بررسی سخن پیشوای حنفیان؛ لولا السنتان لهلک النعمان، ۱۳۹۰ش، ص۹۵.</ref> برخی دیگر بر این باورند که عبارت «{{عربی|لولا السنتان لهلک النعمان}}» به شاگردی ابوحنیفه نزد [[زید بن علی]] اشاره دارد نه امام صادق و شاگردی وی نزد زید بن علی<ref>ابوزهره، ابوحنیفه، دارالفکر، ص۷۰-۷۲؛ شعکه، الائمة الاربعه، ۱۴۰۳ق، ص۱۵: به نقل از رستگار، بررسی سخن پیشوای حنفیان؛ لولا السنتان لهلک النعمان، ۱۳۹۰ش، ص۱۰۹.</ref>را شاهد این مدعا می‌دانند.<ref>رستگار، بررسی سخن پیشوای حنفیان؛ لولا السنتان لهلک النعمان، ۱۳۹۰ش، ص۱۹۰.</ref> البته به دلیل نبود این عبارت در منابع نخستین در اصل آن نیز تردید شده و احتمال داده شده که سُنّتان (به معنای دو روش) درست باشد نه سَنتان(دو سال).{{یادداشت| دوسنت احتمالی در زندگی ابوحنیفه  در زمینه حق الله  پای بندی به نماز  و نماز شب و در زمینه حق الناس  پاک دستی و سخاوت و امانتداری است.  ( كَانَ أَبُو حنيفة يقوم الليل كله حَتَّى تُوُفِّي ...كَانَ كثير الصلة والبرّ لِكُلّ من لجأ إليه، كثير الإفضال عَلَى إخوانه )پرویز رستگار،  بررسی سخن پیشوای حنفیان،ص۱۰۰، به نقل از خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، صص۳۳۱-۳۵۸ }}<ref>رستگار، بررسی سخن پیشوای حنفیان؛ لولا السنتان لهلک النعمان، ۱۳۹۰ش، ص۱۰۰. </ref>


==مرجعیت فقهی==
==مرجعیت فقهی==
۱۷٬۴۴۳

ویرایش