پرش به محتوا

تحدی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۸۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ اوت ۲۰۱۹
جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
خط ۱۴: خط ۱۴:


===تحدی به الفاظ یا محتوا===
===تحدی به الفاظ یا محتوا===
مفسرانی همچون [[سید قطب]]<ref>فی ظلال القران، ج ۴، ص۱۸۶۱-۱۸۶۳.</ref> و [[علامه طباطبایی]] <ref>المیزان، ج ۱، ص۶۲ ۶۸.</ref> تحدی و [[اعجاز قرآن]] را عام و در محتوا و الفاظ می‌دانند  چراکه اگر تحدی مختص به الفاظ قرآن بود خداوند آن را به عرب منحصر می‌کرد و مطلق نمی‌آورد.<ref> المیزان، ج ۱۰، ص۱۶۳.</ref> برای تحدی به قرآن، وجوهی دیگر، مانند فصاحت و بلاغت، نظم زیبا، حقانیت و راستی، نبود باطل و دروغ در آن، احکام و شرایع و معانی بلند نیز ذکر شده است.<ref>اعجاز القرآن، ۱۴ ۲۴.</ref> اما برخی از محققان علوم قرآنی، با استناد به توصیف‌های قرآن از خویش و نیز آیه «فَأتوا بِکِتابٍ مِنْ عِندِ اللّهِ هُوَ اَهدی مِنهُما»<ref>سوره قصص، آیه۲۸.</ref> تحدی قرآن را ناظر به محتوا و مضمون کلام الهی و نه الفاظ آن می‌دانند.<ref> مناهج البیان، ج ۱، ص۵۸-۶۲؛ التمهید، ج ۶، ص۲۷-۲۸.</ref> اینان با استناد به آیات، تحدی قرآن را به هدایت <ref>«'''فَأتوا بِکِتابٍ مِنْ عِندِ اللّهِ هُوَ اَهدی مِنهُما'''» قصص: ۲۸.</ref> <ref>تفسیر سید مصطفی خمینی، ج ۴، ص۵۲۵-۵۲۷. </ref> علم و معرفت، صدور آن از پیامبر امّی و درس نخوانده<ref>«'''قُل لَو شاءَ اللّهُ ما تَلَوتُهُ عَلَیکُم و لا اَدرکُم بِهِ فَقَد لَبِثتُ فیکُم عُمُرًا مِن قَبلِه'''» یونس: ۱۰، ۱۶.</ref><ref> مدخل التفسیر، ص۵۰-۵۱.</ref>، خبرهای غیبی <ref>«'''تِلکَ مِن اَنباءِ الغَیبِ نوحیها اِلَیکَ ما کُنتَ تَعلَمُها اَنتَ ولا قَومُک'''»(هود/۱۱، ۴۹</ref>، عدم اختلاف در آن و به بلاغت <ref>«'''فَأتوا بِعَشرِ سُوَر مِثلِهِ مُفتَرَیت'''»(هود/۱۱،۱۳</ref>و در برگیرنده کیفیت ادا و بیان و نیز محتوا<ref>التمهید، ج ۴، ص۲۳؛ المنیر، ج۱، ص۱۰۳.</ref> دانسته‌اند.
مفسرانی همچون [[سید قطب]]<ref>فی ظلال القران، ج ۴، ص۱۸۶۱-۱۸۶۳.</ref> و [[علامه طباطبایی]] <ref>المیزان، ج ۱، ص۶۲ ۶۸.</ref> تحدی و [[اعجاز قرآن]] را عام و در محتوا و الفاظ می‌دانند  چراکه اگر تحدی مختص به الفاظ قرآن بود خداوند آن را به عرب منحصر می‌کرد و مطلق نمی‌آورد.<ref> المیزان، ج ۱۰، ص۱۶۳.</ref> برای تحدی به قرآن، وجوهی دیگر، مانند فصاحت و بلاغت، نظم زیبا، حقانیت و راستی، نبود باطل و دروغ در آن، احکام و شرایع و معانی بلند نیز ذکر شده است.<ref>اعجاز القرآن، ۱۴ ۲۴.</ref> اما برخی از محققان علوم قرآنی، با استناد به توصیف‌های قرآن از خویش و نیز آیه «فَأتوا بِکِتابٍ مِنْ عِندِ اللّهِ هُوَ اَهدی مِنهُما»<ref>سوره قصص، آیه۲۸.</ref> تحدی قرآن را ناظر به محتوا و مضمون کلام الهی و نه الفاظ آن می‌دانند.<ref> مناهج البیان، ج ۱، ص۵۸-۶۲؛ التمهید، ج ۶، ص۲۷-۲۸.</ref> اینان با استناد به آیات، تحدی قرآن را به هدایت <ref>«'''فَأتوا بِکِتابٍ مِنْ عِندِ اللّهِ هُوَ اَهدی مِنهُما'''» قصص: ۲۸.</ref> <ref>تفسیر سید مصطفی خمینی، ج ۴، ص۵۲۵-۵۲۷. </ref> علم و معرفت، صدور آن از پیامبر امّی و درس نخوانده<ref>«'''قُل لَو شاءَ اللّهُ ما تَلَوتُهُ عَلَیکُم و لا اَدرکُم بِهِ فَقَد لَبِثتُ فیکُم عُمُرًا مِن قَبلِه'''» یونس: ۱۰، ۱۶.</ref><ref> مدخل التفسیر، ص۵۰-۵۱.</ref>، خبرهای غیبی <ref>«'''تِلکَ مِن اَنباءِ الغَیبِ نوحیها اِلَیکَ ما کُنتَ تَعلَمُها اَنتَ ولا قَومُک'''»(هود/۱۱، ۴۹</ref>، عدم اختلاف در آن و به بلاغت <ref>«'''فَأتوا بِعَشرِ سُوَر مِثلِهِ مُفتَرَیت'''»(هود/۱۱،۱۳</ref>و در برگیرنده کیفیت ادا و بیان و نیز محتوا<ref>التمهید، ج۴، ص۲۳؛ المنیر، ج۱، ص۱۰۳.</ref> دانسته‌اند.


===هماورد نمایان===
== نظریه صرفه==
نخستین‌بار نضر بن حارث، دشمن سرسخت پیامبر، با نقل داستان‌های رستم و اسفندیار ادعای هماوردی با قرآن کرد. طبق برخی روایات‌شان نزول[[آیه]] «لَو نَشاءُ لَقُلنا مِثلَ هذا»<ref>سوره انفال، آیه۳۱.</ref> ناظر به وی است.<ref> السیرة النبویه، ج۱، ص۱۹۵؛ تفسیر ابن کثیر، ج۲، ص۳۱۶؛ البرهان فی علوم قرآن، ج ۱، ص۲۴۶.</ref>  از [[مسیلمه]] نیز جملاتی رکیک در معارضه با قرآن نقل شده است.<ref>تفسیر ابن کثیر، ج۱، ص۶۵؛ البدایة والنهایه، ج۵، ص۶۱.</ref> [[اسود عنسی]] نیز در شمار کسانی آمده که ادعای هماوردی با قرآن کرده است.<ref>تاریخ طبری، ج ۲، ص۴۶۱ ۴۶۲؛ البدایة والنهایه، ج ۵، ص۶۰ ۶۱.</ref>
[[شریف مرتضی]] معتقد بودند که اگر فردی قصد معارضه با قرآن کرد خداوند همت و اراده او را برای پاسخ‌گویی به قرآن و آوردن نظیر آن سست می‌کند و به او اجازۀ معارضه نمی‌دهد. به این نظریه «[[صرفه|صَرفه]]» می‌گویند. این نظریه با تلاش‌های صورت گرفته در معارضه با [[قرآن]] نقض می‎شود، از جمله:
*نضر بن حارث؛ دشمن پیامبر، با نقل داستان‌های رستم و اسفندیار ادعای هماوردی با قرآن کرد. طبق برخی روایات‌ شأن نزول[[آیه]] «لَو نَشاءُ لَقُلنا مِثلَ هذا»<ref>سوره انفال، آیه۳۱.</ref> ناظر به وی است.<ref> السیرة النبویه، ج۱، ص۱۹۵؛ تفسیر ابن کثیر، ج۲، ص۳۱۶؛ البرهان فی علوم قرآن، ج۱، ص۲۴۶.</ref>   
*[[مسیلمه کذاب]] نیز جملاتی در معارضه با قرآن نقل شده است.<ref> تفسیر ابن کثیر، ج۱، ص۶۵؛ البدایة والنهایه، ج۵، ص۶۱.</ref>  
*[[اسود عنسی]] نیز در شمار کسانی آمده که ادعای هماوردی با قرآن کرده است.<ref>تاریخ طبری، ج۲، ص۴۶۱ ۴۶۲؛ البدایة والنهایه، ج۵، ص۶۰ ۶۱.</ref>
*[[عبدالله بن مقفع]] درصدد هماوردی با قرآن بود اما پس از مدتی منصرف شد و همه آنچه را گرد آورده بود نابود کرد.<ref> اعجاز القرآن، ص۱۱۹.</ref> [[ابوبکر باقلانی]] و [[ابن قیم]] آورده‌اند که وقتی ابن مقفع به [[آیه]] ۴۴ [[سوره هود]] رسید به ناتوانی بشر درآوردن مثل آن اعتراف کرد و از این کار منصرف شد.<ref>اعجاز القرآن، ص۱۱۹.</ref> به گفته [[احمد بن علی طبرسی|طبرسی]]، [[ابوشاکر دیصانی]]، [[عبدالملک بصری]] و [[ابن مقفع]] به پیشنهاد ابن ابی‌العوجاء تصمیم گرفته بودند که هر کدام یک ربع از [[قرآن]] را نقض کنند، چرا که با این کار [[نبوت]] [[حضرت محمد(ص)]] و سپس [[اسلام]] باطل می‌شد، ولی نتوانستند.<ref>طبرسی، ج۲، ص۳۷۷.</ref>


[[عبدالله بن مقفع]] درصدد هماوردی با قرآن بود اما پس از مدتی منصرف شد و همه آنچه را گرد آورده بود نابود کرد.<ref> اعجاز القرآن، ص۱۱۹.</ref> [[ابوبکر باقلانی]] و [[ابن قیم]] آورده‌اند که وقتی ابن مقفع به [[آیه]] ۴۴ [[سوره هود]] رسید به ناتوانی بشر درآوردن مثل آن اعتراف کرد و از این کار منصرف شد.<ref>اعجاز القرآن، ص۱۱۹.</ref>
همچنین کشیشی [[مسیحیت|مسیحی]] دو سوره به تقلید از سوره‌های [[سوره حمد|حمد]] و [[سوره کوثر|کوثر]] ساخت. [[آیت الله خویی]]<ref>نک: البیان، ص۹۳-۹۸.</ref> و [[رشید رضا]]<ref>نک: تفسیر المنار، ج ۱، ص۷۸ ۸۳، ۲۲۵ ۲۲۶.</ref> این معارضه را نقد کرده‌اند.


[[ابن ابی العوجاء]]، [[ابوشاکر دیصانی]] و [[عبدالملک بصری]] نیز برای هماوردی با قرآن تلاش کردند؛ ولی سرانجام به عجز خویش اعتراف کردند.<ref>الاحتجاج، ج ۲، ص۳۰۶-۳۰۷؛ التمهید، ج ۴، ص۲۴۰-۲۴۱.</ref>
کتابی با عنوان «الفرقان الحق» برای مبارزه با قرآن از سوی دو ناشر امریکایی منتشر شده است. این کتاب در ۳۶۶ صفحه و ۷۷ سوره با تقلید سبک و سیاق قرآن و با استفاده از کلمات و آیات آن و آمیختن آن با تعالیم و آموزه‌های [[یهود|یهودی]] و [[مسیحیت|مسیحی]] و با رسم‌الخط قرآنی تدوین و چاپ شده است. سوره‌های آن نام‌هایی چون الانجیل، الجنه، المحبه، الانبیاء، الفاتحه و المنافقون دارند و به جای بسمله با ''بسم الأب الکلمة الروح الإله الواحد الأوحد...'' شروع می‌شوند. [[صلاح الخالدی]] کتاب [[الانتصار للقرآن تهافت فرقان متنبی الامریکان امام حقائق القرآن|الانتصار للقرآن]] را در نقد آن نگاشته است.
 
همچنین کشیشی [[مسیحیت|مسیحی]] دو سوره به تقلید از سوره‌های [[سوره حمد|حمد]] و [[سوره کوثر|کوثر]] ساخت. [[آیت الله خویی]]<ref>نک:البیان، ص۹۳-۹۸.</ref> و [[رشید رضا]]<ref>نک:تفسیر المنار، ج ۱، ص۷۸ ۸۳، ۲۲۵ ۲۲۶.</ref> این معارضه را بررسی کرده و ضعف آن را نشان داده‌اند. دو ناشر آمریکایی کتابی را با عنوان «الفرقان الحق» را برای مبارزه با قرآن منتشر کرده‌اند. این کتاب در ۳۶۶ صفحه و ۷۷ سوره با تقلید سبک و سیاق قرآن و با استفاده از کلمات و آیات آن و آمیختن آن با تعالیم و آموزه‌های [[یهود|یهودی]] و [[مسیحیت|مسیحی]] و حتی با رسم الخط قرآنی تدوین و چاپ شده است. سوره‌های این کتاب نام‌هایی چون الانجیل، الجنه، المحبه و در برخی موارد نام‌هایی شبیه نام‌های سوره‌های قرآن، چون '''الانبیاء'''، '''الفاتحه''' و '''المنافقون''' دارند و به جای بسمله با جمله ''بسم الأب الکلمة الروح الإله الواحد الأوحد...'' شروع می‌شوند. برخی دانشمندان مسلمان این کتاب بررسی و نقد کرده‌اند؛ [[صلاح الخالدی]] کتاب [[الانتصار للقرآن تهافت فرقان متنبی الامریکان امام حقائق القرآن|الانتصار للقرآن]] را در نقد آن نگاشته است.
 
===نظریه صرفه===
[[شریف مرتضی]] معتقد بودند که اگر فردی قصد معارضه با قرآن کرد خداوند همت و اراده او را برای پاسخ‌گویی به قرآن و آوردن نظیر آن سست می‌کند و به او اجازۀ معارضه نمی‌دهد. به این نظریه «[[صرفه|صَرفه]]» می‌گویند. این نظریه با تلاش‌های صورت گرفته در معارضه با [[قرآن]] نقض می‎شود.


== تک‌نگاری==
* کتاب الإعجاز و التحدی فی القرآن الکریم، نوشته علامه طباطبایی، تحقیق هاشمی، قاسم، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ اول، ۱۴۲۳ق.
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس|2}}
{{پانویس|2}}
خط ۶۳: خط ۶۴:
*[http://www.maarefquran.org/index.php/page،viewArticle/LinkID،8321 دائرة المعارف قرآن کریم]
*[http://www.maarefquran.org/index.php/page،viewArticle/LinkID،8321 دائرة المعارف قرآن کریم]
*[http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/4275 دایرة المعارف بزرگ اسلامی]
*[http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/4275 دایرة المعارف بزرگ اسلامی]
== مطالعه بیشتر ==
* کتاب الإعجاز و التحدی فی القرآن الکریم، نوشته علامه طباطبایی، تحقیق هاشمی، قاسم، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ اول، ۱۴۲۳ق.
{{علوم قرآنی}}
{{علوم قرآنی}}