پرش به محتوا

ایام البیض: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۳۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳ مهٔ ۲۰۱۵
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mohamadhaghani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:


'''اَیّامُ البیض'''، به روزهای سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم ماه‌ قمری گفته می‌شود. در [[روایات]] بر [[روزه]] گرفتن در این ایام تاکید شده است. نزد [[شیعیان]]، ایام البیض ماه [[رجب]] و در مرتبه بعد [[شعبان]] و [[رمضان]]، از اهمیتی ویژه برخوردار است.
'''اَیّامُ البیض''' (به معنای روزهای سفید)، به روزهای سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم ماه‌ قمری گفته می‌شود. در [[روایات]] بر [[روزه]] گرفتن در این ایام تاکید شده است. نزد [[شیعیان]]، ایام البیض ماه [[رجب]] و در مرتبه بعد [[شعبان]] و [[رمضان]]، از اهمیتی ویژه برخوردار است.
==سبب نام گذاری==
 
بیض در عربی به معنای سفیدی است، از آنجا که نور ماه در شب‌های این ۳ روز از شب‌های دیگر بیشتر است، به این نام نامیده شده‌اند.<ref>نک: فراء، ص۵۸؛ ابن منظور، ذیل بیض؛ ابن کثیر، ج۳، ص۵۷۳</ref> از دیگر نام‌های این ایام، ''اَواضح'' و ''غُرّ'' است.<ref>ابن منظور، ذیل وضح، نیز غرر.</ref>
==سبب نام‌گذاری==
بیض در عربی به معنای سفیدی است. اعراب قدیم رسم داشتند که ایام ماه‌ها را بر اساس میزان روشنایی ماه نام‌گذاری کنند و از آنجا که نور ماه در این سه شب از شب‌های دیگر بیشتر است، به این نام نامیده شده‌اند.<ref>نک: فراء، ص۵۸؛ ابن منظور، ذیل بیض؛ ابن کثیر، ج۳، ص۵۷۳</ref> از دیگر نام‌های این ایام، ''اَواضح'' و ''غُرّ'' است.<ref>ابن منظور، ذیل وضح، نیز غرر.</ref>


==روزۀ ایام بیض==
==روزۀ ایام بیض==
بر اساس آنچه از روایات به دست می‌آید، به نظر می‌رسد، [[روزه]] ۳ روز در هر ماه، در دوران پیش از [[اسلام]] نیز امری پسندیده بوده<ref>ابویوسف، ج۱، ص۲۳۸</ref> و روزۀ [[حضرت ابراهیم]] دانسته شده است.<ref>نک: سیوطی، ج۴، صص۲۲۲-۲۲۳</ref> [[پیامبر(ص)]] ضمن برانگیختن مردم، از آنان خواسته‌اند که روزه گرفتن ماهیانه خویش را در ایام بیض قرار دهند.<ref>ابن سعد، ۷/۴۳؛ برای آشنایی با نقل‌های متفاوت این گونه روایات به غیر از آنکه گفته شد، نک: احمدبن حنبل، ۵/۲۷-۲۸، ۱۵۰-۱۵۲؛ فاکهی، ج۱، ص۴۲۴؛ رازی، ج۱، ص۲۸۵</ref>
بر اساس آنچه از روایات به دست می‌آید، به نظر می‌رسد، [[روزه]] ۳ روز در هر ماه، در دوران پیش از [[اسلام]] نیز امری پسندیده بوده<ref>ابویوسف، ج۱، ص۲۳۸</ref> و روزۀ [[حضرت ابراهیم]] دانسته شده است.<ref>نک: سیوطی، ج۴، صص۲۲۲-۲۲۳</ref> [[پیامبر(ص)]] ضمن برانگیختن مردم، از آنان خواسته‌اند که روزه گرفتن ماهیانه خویش را در ایام بیض قرار دهند.<ref>ابن سعد، ۷/۴۳؛ برای آشنایی با نقل‌های متفاوت این گونه روایات به غیر از آنکه گفته شد، نک: احمدبن حنبل، ۵/۲۷-۲۸، ۱۵۰-۱۵۲؛ فاکهی، ج۱، ص۴۲۴؛ رازی، ج۱، ص۲۸۵</ref>


==اهمیت ایام بیض ماه رجب==
روایاتی که بر [[استحباب]] روزۀ ایام بیض دلالت دارند، متعدد، و دارای مضامینی متفاوت هستند؛ بعضی تنها به [[استحباب]] روزه روز سیزدهم هر ماه نظر دارند. <ref>ابن سعد، ج۱، ص۴۳؛ برای آشنایی با نقل‌های متفاوت این گونه روایات بجز آنکه گفته شد، نک: احمدبن حنبل، ج۵، صص۲۷-۲۸، ۱۵۰-۱۵۲؛ فاکهی، ج۱، ص۴۲۴؛ رازی، ج۱، ص۲۸۵</ref> برخی روایات نیز سنت [[پیامبر(ص)]] را، در روزه گرفتن ۳روز دیگر از هر ماه معرفی می‌کنند<ref>برای نمونه، نک: نسایی، ج۴، صص۲۲۰-۲۲۳</ref> به نظر می‌رسد با آنکه اختلافی در استحباب ۳ روز روزه در هر ماه نیست، <ref>نک: ابن قدامه، همانجا</ref> در تعیین مصداق این ۳ روز، اختلافاتی پیش آمده است. برای مثال در روایتی، [[امام صادق (ع)]] این سه روز را این روزها می‌داند: «پنجشنبه دهه اول ، چهار شنبه دهه دوم و پنجشنبه دهه آخر»<ref>شيخ صدوق‏، من لا يحضره الفقيه،  ج‌2، ص 84‌.</ref>
نزد [[شیعیان]]، ایام بیض ماه [[رجب]]، و در مرتبه بعد، [[شعبان]] و [[رمضان]]، از اهمیتی ویژه برخوردار است.<ref>نک: ملکی تبریزی، ص۶۲؛ قمی، صص۲۰۱-۲۰۲؛ برای آگاهی از برخی مناسک آن، نک: ابن طاووس، اقبال...، صص۲۸۱، ۲۸۷؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۵۹، ص۳۹۹</ref> در ایران سنت [[اعتکاف]] در ایام البیض رجب برگزار می‌شود.


روایاتی که بر [[استحباب]] روزۀ ایام بیض دلالت دارند، متعدد، و دارای مضامینی متفاوت هستند؛ بعضی تنها به [[استحباب]] روزه روز سیزدهم هر ماه نظر دارند. <ref>ابن سعد، ج۱، ص۴۳؛ برای آشنایی با نقل‌های متفاوت این گونه روایات بجز آنکه گفته شد، نک: احمدبن حنبل، ج۵، صص۲۷-۲۸، ۱۵۰-۱۵۲؛ فاکهی، ج۱، ص۴۲۴؛ رازی، ج۱، ص۲۸۵</ref>
در نتیجه اختلاف روایات، اجتهادات [[فقه|فقیهان]] در انتخاب میان روایات روزۀ ایام بیض و معارض آنها به درازا کشیده است <ref>نک: ابن بابویه، ج۲، ص۸۱؛ طوسی، تهذیب...، ج۴، ص۲۹۶، النهایة، صص۱۶۸-۱۶۹؛ ابن طاووس، الدروع...، ص۶۶؛ برای آشنایی با نمونه‌هایی از اختلافات اهل سنت، نک: جزیری، ج۱، ص۵۵۶</ref>  


برخی روایات نیز سنت [[پیامبر(ص)]] را، در روزه گرفتن ۳روز دیگر از هر ماه معرفی می‌کنند<ref>برای نمونه، نک: نسایی، ج۴، صص۲۲۰-۲۲۳</ref> به نظر می‌رسد با آنکه اختلافی در استحباب ۳ روز روزه در هرماه نیست، <ref>نک: ابن قدامه، همانجا</ref> در تعیین مصداق این ۳ روز، اختلافاتی پیش آمده است.
==اهمیت ایام بیض ماه رجب==
 
نزد [[شیعیان]]، ایام بیض ماه [[رجب]]، و در مرتبه بعد، [[شعبان]] و [[رمضان]]، از اهمیتی ویژه برخوردار است.<ref>نک: ملکی تبریزی، ص۶۲؛ قمی، صص۲۰۱-۲۰۲؛ برای آگاهی از برخی مناسک آن، نک: ابن طاووس، اقبال...، صص۲۸۱، ۲۸۷؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۵۹، ص۳۹۹</ref> در ایران سنت [[اعتکاف]] در ایام البیض رجب رواج دارد.
در نتیجه اختلاف روایات، اجتهادات [[فقه|فقیهان]] در انتخاب میان روایات روزۀ ایام بیض و معارض آنها به درازا کشیده است <ref>برای آشنایی با نمونه هایی از اختلافات اهل سنت، نک: جزیری، ج۱، ص۵۵۶؛ </ref> <ref>برای آگاهی از دیدگاه‌های مختلف شیعه، نک: ابن بابویه، ج۲، ص۸۱؛ طوسی، تهذیب...، ج۴، ص۲۹۶، النهایة، صص۱۶۸-۱۶۹؛ ابن طاووس، الدروع...، ص۶۶</ref> گویا [[سمعانی]] دربارۀ اختلافات فقهی در این زمینه کتابی نگاشته است.<ref>نک: حاجی خلیفه، ج۲، ص۱۴۳۴</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۳۸: خط ۳۶:
* احمدبن حنبل، المسند، بیروت، دارصادر؛ بخاری، محمد، صحیح، همراه با شرح کرمانی، بیروت، دارالفکر.
* احمدبن حنبل، المسند، بیروت، دارصادر؛ بخاری، محمد، صحیح، همراه با شرح کرمانی، بیروت، دارالفکر.
* ثعلبی، احمد، قصص الانبیاء، بیروت، المکتبة الثقافیه؛ جزیری، عبدالرحمان، الفقه علی المذاهب الاربعة، بیروت، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م.
* ثعلبی، احمد، قصص الانبیاء، بیروت، المکتبة الثقافیه؛ جزیری، عبدالرحمان، الفقه علی المذاهب الاربعة، بیروت، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م.
* حاجی خلیفه، کشف.
* دارمی، عبدالله، السنن، به کوشش مصطفیٰ دیب البغا، دمشق، ۱۴۱۲ق.
* دارمی، عبدالله، السنن، به کوشش مصطفیٰ دیب البغا، دمشق، ۱۴۱۲ق.
* ذهبی، محمد، سیراعلام النبلاء، به کوشش شعیب ارنؤوط و محمد نعیم عرقسوسی، بیروت، ۱۴۱۳ق.
* ذهبی، محمد، سیراعلام النبلاء، به کوشش شعیب ارنؤوط و محمد نعیم عرقسوسی، بیروت، ۱۴۱۳ق.
خط ۴۴: خط ۴۱:
* سخاوی، محمد، التحفةاللطیفة، بیروت، ۱۹۹۳م.
* سخاوی، محمد، التحفةاللطیفة، بیروت، ۱۹۹۳م.
* سیوطی، حاشیه بر سنن نسائی.
* سیوطی، حاشیه بر سنن نسائی.
* شيخ صدوق‏، من لا يحضره الفقيه، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۰۴ق، ج‌۲، ص ۸۴‌.
* طوسی، محمد، تهذیب الاحکام، به کوشش حسن موسوی خرسان، تهران، ۱۳۶۴ش.
* طوسی، محمد، تهذیب الاحکام، به کوشش حسن موسوی خرسان، تهران، ۱۳۶۴ش.
* همو، النهایة، بیروت، ۱۳۹۰ق.
* طوسی، محمد، النهایة، بیروت، ۱۳۹۰ق.
* فاکهی، محمد، اخبار مکة، به کوشش عبدالملک عبدالله دهیش، بیروت، ۱۴۱۴ق.
* فاکهی، محمد، اخبار مکة، به کوشش عبدالملک عبدالله دهیش، بیروت، ۱۴۱۴ق.
* فراء، یحییٰ، الایام و اللیالی و الشهور، به کوشش ابراهیم ابیاری، قاهره/بیروت، ۱۴۰۰ق.
* فراء، یحییٰ، الایام و اللیالی و الشهور، به کوشش ابراهیم ابیاری، قاهره/بیروت، ۱۴۰۰ق.
کاربر ناشناس