پرش به محتوا

رقیه دختر پیامبر(ص): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mgolpayegani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۳: خط ۲۳:
| آثار            =}}
| آثار            =}}


'''رُقَیة بنت رسول الله،'''<small>(درگذشت ۲ق.)</small> نخست با عتبه بن ابی لهب ازدواج نمود اما با نزول آیه [[سوره تبت|«تبت یدا»]]، از او جدا شد و به ازدواج [[عثمان بن عفان]] درآمد. وی در دو [[هجرت (ابهام‌زدایی)|هجرت]] حضور داشت و سرانجام در سال دوم هجرت درگذشت و در [[قبرستان بقیع]] به خاک سپرده شد.
'''رُقَیة بنت رسول الله''' <small>(درگذشت ۲ق.)</small> فرزند [[حضرت محمد (ص)]] و [[خدیجه]]. نخست با عتبه فرزند [[ابولهب]] ازدواج کرد اما با نزول آیه [[سوره تبت|«تبت یدا»]]، از او جدا شد و به ازدواج [[عثمان بن عفان]] درآمد. وی در دو [[هجرت (ابهام‌زدایی)|هجرت]] حضور داشت. رقیه در سال دوم هجرت درگذشت و در [[قبرستان بقیع]] به خاک سپرده شد.


از نظر برخی محققان شیعه مانند [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، رقیه فرزند رسول خدا(ص) و خدیجه نبوده است، بلکه او فرزند هاله، خواهر خدیجه بوده است، ولی از آنجا که در خانه پیامبر(ص) پرورش یافته، به دختر رسول خدا(ص) شهرت یافته است.
از نظر برخی محققان شیعه مانند [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، رقیه فرزند رسول خدا (ص) و خدیجه نبوده است، بلکه او فرزند هاله، خواهر خدیجه بوده است، ولی از آنجا که در خانه پیامبر (ص) پرورش یافته، به دختر رسول خدا (ص) شهرت یافته است.
{{فرزندان پیامبر(ص)}}
{{فرزندان پیامبر(ص)}}
==نسب==
==نسب==


رقیه دختر [[خدیجه دختر خویلد|خدیجه بنت خویلد]]<ref> الاستیعاب، ج۴، ص۱۱۳۹-۱۱۴۰</ref> پیش از [[هجرت]] در مکه زاده شد. از او به بزرگترین، دومین و حتی کوچکترین دختر رسول خدا(ص) یاد شده است.<ref>الاستیعاب،ج‏۴،ص ۱۸۳۹</ref>
رقیه دختر [[خدیجه دختر خویلد|خدیجه بنت خویلد]]<ref> الاستیعاب، ج۴، ص۱۱۳۹-۱۱۴۰</ref> پیش از [[هجرت]] در مکه زاده شد. از او به بزرگترین، دومین و حتی کوچکترین دختر رسول خدا (ص) یاد شده است.<ref>الاستیعاب، ج‏۴، ص۱۸۳۹</ref>


==ازدواج و هجرت==
==ازدواج و هجرت==
رقیه، با [[عتبة بن ابی لهب]] ازدواج کرد اما پس از آنکه، آیه «تَبَّتْ یدَا أَبِی لَهَبٍ وَتَبَّ»<ref> مسد، آیه‌۱</ref> نازل شد، عتبه به دستور [[ابولهب|پدرش]]، رقیه را [[طلاق]] داد.<ref> بلاذری، ج۱، ص۴۰۱</ref> او سپس با [[عثمان بن عفان]] [[ازدواج]] نمود. و با او به [[حبشه]] هجرت کرد. با مهاجرت پیامبر(ص) از [[مکه]] به [[مدینه]]، او نیز از حبشه به مدینه آمد.<ref> الاستیعاب،ج‏۳، ص‌۱۰۳۸؛ ج۴، ص۱۱۳۹-۱۱۴۰</ref><ref> اعلام النساء، ج۱، ص۴۵۷؛ الاستیعاب، ج۳، ص۱۰۳۸؛ابن‌سعد، ج۸، ص۳۵</ref>
رقیه، با [[عتبة بن ابی لهب]] ازدواج کرد اما پس از آنکه، آیه «تَبَّتْ یدَا أَبِی لَهَبٍ وَتَبَّ»<ref> مسد، آیه‌۱</ref> نازل شد، عتبه به دستور [[ابولهب|پدرش]]، رقیه را [[طلاق]] داد.<ref> بلاذری، ج۱، ص۴۰۱</ref> او سپس با [[عثمان بن عفان]] [[ازدواج]] نمود. و با او به [[حبشه]] هجرت کرد. با مهاجرت پیامبر(ص) از [[مکه]] به [[مدینه]]، او نیز از حبشه به مدینه آمد.<ref> الاستیعاب،ج‏۳، ص‌۱۰۳۸؛ ج۴، ص۱۱۳۹-۱۱۴۰</ref><ref> اعلام النساء، ج۱، ص۴۵۷؛ الاستیعاب، ج۳، ص۱۰۳۸؛ابن‌سعد، ج۸، ص۳۵</ref>


منابع تاریخ اسلام با تردید از فرزندانی به نام عبدالله و عمرو از او و عثمان بن عفان نام برده‌اند، که در کودکی از دنیا رفته است.<ref> ابن سعد، ج۸، ص۳۵؛الاستیعاب،ج‏۴، ص‌۱۸۴۰؛ ج۳، ص۱۰۳۷</ref>
منابع تاریخ اسلام با تردید از فرزندانی به نام عبدالله و عمرو از او و عثمان بن عفان نام برده‌اند، که در کودکی از دنیا رفته است.<ref> ابن سعد، ج۸، ص۳۵؛الاستیعاب، ج‏۴، ص‌۱۸۴۰؛ ج۳، ص۱۰۳۷</ref>


هنگامی که خدیجه به پیامبر(ص)، [[اسلام]] آورد، رقیه نیز به او [[ایمان]] آورد و با او [[بیعت]] کرد.<ref> اعلام النساء، ج۱، ص۴۵۷</ref>
هنگامی که خدیجه به پیامبر (ص)، [[اسلام]] آورد، رقیه نیز به او [[ایمان]] آورد و با او [[بیعت]] کرد.<ref> اعلام النساء، ج۱، ص۴۵۷</ref>
{{نقل قول طبقاتی|عرض=40|تراز=left
{{نقل قول طبقاتی|عرض=40|تراز=left
|خط اول={{وسط چین}}هنگامی که رقیه از دنیا رفت{{سخ}}[[رسول خدا]] فرمود:{{پایان}}
|خط اول={{وسط چین}}هنگامی که رقیه از دنیا رفت{{سخ}}[[رسول خدا]] فرمود:{{پایان}}
خط ۴۶: خط ۴۶:
==درگذشت==
==درگذشت==


هنگامی که رسول خدا(ص) عازم بدر بود رقیه به حصبه مبتلا گشت پیامبر(ص) به عثمان دستور داد تا پیش او بماند<ref> الاستیعاب، ج‏۳، ص ۱۰۳۸</ref> رقیه در [[رمضان]] سال دوم هجری(روز پیروزی [[جنگ بدر]]) درگذشت.<ref> الاستیعاب،ج‏۳، ص‌۱۰۳۸</ref>
هنگامی که رسول خدا (ص) عازم بدر بود رقیه به حصبه مبتلا شد. پیامبر (ص) به عثمان دستور داد تا پیش او بماند<ref> الاستیعاب، ج‏۳، ص ۱۰۳۸</ref> رقیه در [[رمضان]] سال دوم هجری(روز پیروزی [[جنگ بدر]]) درگذشت.<ref> الاستیعاب، ج‏۳، ص‌۱۰۳۸</ref>


در منابع شیعه درگذشت رقیه ناشی از ضرب و شتم توسط عثمان ذکر شده‌است.<ref>الكافی(ط -الإسلامية)، ج‏3، ص236</ref> علت این ضرب وشتم، اتهام نشان دادن مخفیگاه [[مغیرة بن ابی العاص]] به پیامبر دانسته شده‌است.<ref> مجلسی، ج۲۲، ص۱۶۷</ref>
در منابع شیعه درگذشت رقیه ناشی از ضرب و شتم توسط عثمان ذکر شده‌است.<ref>الكافی(ط -الإسلامية)، ج‏۳، ص۲۳۶</ref> علت این ضرب و شتم، اتهام نشان دادن مخفیگاه [[مغیرة بن ابی العاص]] به پیامبر دانسته شده‌است.<ref> مجلسی، ج۲۲، ص۱۶۷</ref>
[[پرونده:بقعه های بقیع.jpg|بندانگشتی|[[بقعه]] دختران پیامبر (ص) در کنار بقعه [[ائمه بقیع]]]]
[[پرونده:بقعه های بقیع.jpg|بندانگشتی|[[بقعه]] دختران پیامبر (ص) در کنار بقعه [[ائمه بقیع]]]]
گزارش‌هایی از گریه زنان، از جمله [[فاطمه(س)]] بر سر قبر او نقل شده است.<ref> اعلام‌النساء، ج۴، ص۴۵۸</ref> [[خلیفه دوم]] با تازیانه مانع از گریه زنان بر سر قبر او می‌شد تا اینکه پیامبر(ص)، او را از این عمل بازداشت.<ref> اعلام‌النساء، ج۴، ص۴۵۸</ref> پیامبر خدا با گفتن اینکه «هر کس امشب عمل زناشویی انجام داده است وارد قبر نشود»، عثمان را، از دخول در قبر منع کرد.<ref> اعیان‌الشیعه، ج۳، ص۴۸۷</ref>
گزارش‌هایی از گریه زنان، از جمله [[فاطمه(س)]] بر سر قبر او نقل شده است.<ref> اعلام‌النساء، ج۴، ص۴۵۸</ref> [[خلیفه دوم]] با تازیانه مانع از گریه زنان بر سر قبر او می‌شد تا اینکه پیامبر (ص)، او را از این عمل بازداشت.<ref> اعلام‌النساء، ج۴، ص۴۵۸</ref> پیامبر خدا با گفتن اینکه «هر کس امشب عمل زناشویی انجام داده است وارد قبر نشود»، عثمان را، از دخول در قبر منع کرد.<ref> اعیان‌الشیعه، ج۳، ص۴۸۷</ref>


نام او در [[دعای ماه رمضان]] آمده است.
نام او در [[دعای ماه رمضان]] آمده است.
خط ۵۶: خط ۵۶:


===مدفن===
===مدفن===
بقعه منسوب به دختران پیامبر(ص)؛ رقیه، [[ام کلثوم دختر پیامبر (ص)|ام كلثوم]] و [[زینب بنت رسول الله|زینب]] از بقعه‌هایی بود كه در شمال قبور [[امامان شیعه]] و جنوب غربی قبور همسران پیامبر(ص) و نزدیك قبر [[عثمان بن مظعون]] قرار داشت. منابع از دفن رقیه در بقیع، نزدیك به قبر [[عثمان بن مظعون]]، بر پایه سفارش پیامبر(ص) حكایت دارند.<ref> ابن شبه، ج۱، ص۱۰۳؛ ابن سعد، ج۸، ص۳۷</ref> در گذشته بر این قبور ضریحی برنجی قرار داشت.<ref> جعفریان، ج۵، ص۲۴۱.</ref> این بقعه توسط [[وهابیون]] تخریب شد.
بقعه منسوب به دختران پیامبر (ص)؛ رقیه، [[ام کلثوم دختر پیامبر (ص)|ام كلثوم]] و [[زینب بنت رسول الله|زینب]] از بقعه‌هایی بود كه در شمال قبور [[امامان شیعه]] و جنوب غربی قبور همسران پیامبر (ص) و نزدیک قبر [[عثمان بن مظعون]] قرار داشت. منابع از دفن رقیه در بقیع، نزدیك به قبر [[عثمان بن مظعون]]، بر پایه سفارش پیامبر (ص) حكایت دارند.<ref> ابن شبه، ج۱، ص۱۰۳؛ ابن سعد، ج۸، ص۳۷</ref> در گذشته بر این قبور ضریحی برنجی قرار داشت.<ref> جعفریان، ج۵، ص۲۴۱.</ref> این بقعه توسط [[وهابیون]] تخریب شد.


== دیدگاه شیعه و اهل سنت==
== دیدگاه شیعه و اهل سنت==
از نظر اهل‌سنت رقیه دختر پیامبر(ص) و خدیجه(س) و همسر عثمان بن عفان‌ بوده است.<ref> الاستیعاب، ج۴، ص۱۸۳۹</ref> و به دلیل ازدواج او و [[ام کلثوم دختر پیامبر (ص)|ام کلثوم]] با عثمان، عثمان را ذوالنورین می‌خوانند.
از نظر اهل‌سنت رقیه دختر پیامبر (ص) و خدیجه (س) و همسر عثمان بن عفان‌ بوده است.<ref> الاستیعاب، ج۴، ص۱۸۳۹</ref> و به دلیل ازدواج او و [[ام کلثوم دختر پیامبر (ص)|ام کلثوم]] با عثمان، عثمان را ذوالنورین می‌خوانند.


در میان علمای شیعه نسبت به رقیه چندین دیدگاه وجود دارد:
در میان علمای شیعه نسبت به رقیه چندین دیدگاه وجود دارد:
*رقیه همسر عثمان، دختر رسول خدا(ص) نبوده، بلکه دختر هاله خواهر خدیجه و [[ربیبه]] پیامبر (ص) بوده است.<ref> الصحیح من سیره النبی، ج۱، ص۱۲۵-۱۲۳</ref><ref> ابوالقاسم علی بن احمد کوفی علوی، الاستغاثه، به نقل از اعیان‌الشیعه، ج۷، ص۳۵</ref><ref> ابوالقاسم علی بن احمد کوفی علوی، الاستغاثه ص‌۷۵، به نقل از اعلام‌النساء‌المومنات، ص۳۵۳</ref> اما رقیه دختر پیامبر پس از [[بعثت]] به دنیا آمده است.<ref> الصحیح من سیره النبی، ج۱، ص۱۲۵-۱۲۳</ref>
*رقیه همسر عثمان، دختر رسول خدا (ص) نبوده، بلکه دختر هاله خواهر خدیجه و [[ربیبه]] پیامبر (ص) بوده است.<ref> الصحیح من سیره النبی، ج۱، ص۱۲۵-۱۲۳</ref><ref> ابوالقاسم علی بن احمد کوفی علوی، الاستغاثه، به نقل از اعیان‌الشیعه، ج۷، ص۳۵</ref><ref> ابوالقاسم علی بن احمد کوفی علوی، الاستغاثه ص‌۷۵، به نقل از اعلام‌النساء‌المومنات، ص۳۵۳</ref> اما رقیه دختر پیامبر پس از [[بعثت]] به دنیا آمده است.<ref> الصحیح من سیره النبی، ج۱، ص۱۲۵-۱۲۳</ref>
*رقیه دختر خدیجه است نه دختر پیامبر(ص). زیرا خدیجه پیش از ازدواج با رسول خدا(ص) شوهر داشته است.
*رقیه دختر خدیجه است نه دختر پیامبر (ص). زیرا خدیجه پیش از ازدواج با رسول خدا (ص) شوهر داشته است.
*رقیه دختر پیامبر (ص) و حضرت خدیجه بوده است.
*رقیه دختر پیامبر (ص) و حضرت خدیجه بوده است.


خط ۷۳: خط ۷۳:


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس2}}
{{پانویس|۲}}


==منابع==
==منابع==
خط ۸۱: خط ۸۱:
* ابن عبدالبر،  یوسف بن عبد الله،الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، ط الأولی، ۱۴۱۲/ق۱۹۹۲م.
* ابن عبدالبر،  یوسف بن عبد الله،الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، ط الأولی، ۱۴۱۲/ق۱۹۹۲م.
* امین، سید محسن، أعیان‌الشیعة، تحقیق وتخریج: حسن الأمین، دارالتعارف للمطبوعات، بیروت.
* امین، سید محسن، أعیان‌الشیعة، تحقیق وتخریج: حسن الأمین، دارالتعارف للمطبوعات، بیروت.
* بلاذری، احمدبن یحیی بن جابر، انساب الاشراف، تحقیق سهیل زكارو، ریاض زركلی، بیروت دارالفكر، ۱۴۱۷ق.
* بلاذری، احمدبن یحیی بن جابر، انساب الاشراف، تحقیق سهیل زكارو، ریاض زركلی، بیروت، دارالفكر، ۱۴۱۷ق.
* جعفریان، رسول، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، تهران، نشر علم، ۱۳۸۹ش.
* جعفریان، رسول، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، تهران، نشر علم، ۱۳۸۹ش.
* حسون، محمد، مشکور، علی، اعلام النساء المومنات، انتشارات اسوه، ۱۴۱۱ق.
* حسون، محمد، مشکور، علی، اعلام النساء المومنات، انتشارات اسوه، ۱۴۱۱ق.
کاربر ناشناس