کاربر ناشناس
براء بن عازب: تفاوت میان نسخهها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Smnazem جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''بَراءِ بْن عازِب ''' (متوفی۷۱ یا ۷۲ق /۶۹۰ یا ۶۹۱م)، از اصحاب [[پیامبر(ص)]] و [[علی(ع)]]. وی در نوجوانی مسلمان شد و در بسیاری از [[غزوه|غزوه ها]] شرکت نمود. او از راویان برجسته [[حدیث غدیر]] به شمار میرود. همچنین او پس از [[رحلت پیامبر(ص)]] خبر [[بیعت]] مردم با [[ابوبکر]] در [[سقیفه بنی ساعده]] را به اطلاع [[بنی هاشم]] رسانید و خود نیز از بیعت با وی امتناع نمود. | '''بَراءِ بْن عازِب ''' (متوفی۷۱ یا ۷۲ق /۶۹۰ یا ۶۹۱م)، از اصحاب [[پیامبر(ص)]] و [[علی(ع)]] بود. | ||
وی در نوجوانی مسلمان شد و در بسیاری از [[غزوه|غزوه ها]] شرکت نمود. او از راویان برجسته [[حدیث غدیر]] به شمار میرود. | |||
همچنین او پس از [[رحلت پیامبر(ص)]] خبر [[بیعت]] مردم با [[ابوبکر]] در [[سقیفه بنی ساعده]] را به اطلاع [[بنی هاشم]] رسانید و خود نیز از بیعت با وی امتناع نمود. | |||
==نسب و کنیه== | ==نسب و کنیه== | ||
براء از [[انصار]] و از تیره [[بنی حارثه]] [[اوس و خزرج|قبیله اوس]] در [[مدینه]] بود.<ref>الطبقات، ج۱، ص۱۸۶؛ التاریخ الکبیر، ج۱ (۲)، ص۱۱۷؛ برای سلسله نسب او، نک: تهذیب الکمال، ج۴، ص۳۴-۳۵.</ref> چندین کنیه برای او ذکر شده که از همه مشهورتر ''ابوعماره '' است.<ref>نک: الطبقات، ج۱، ص۳۰۳؛ الکنی و الاسماء، ص۷۷؛ معرفة الصحابة، ج۳، ص۷۱.</ref> | براء از [[انصار]] و از تیره [[بنی حارثه]] [[اوس و خزرج|قبیله اوس]] در [[مدینه]] بود.<ref>الطبقات، ج۱، ص۱۸۶؛ التاریخ الکبیر، ج۱ (۲)، ص۱۱۷؛ برای سلسله نسب او، نک: تهذیب الکمال، ج۴، ص۳۴-۳۵.</ref> چندین کنیه برای او ذکر شده که از همه مشهورتر ''ابوعماره '' است.<ref>نک: الطبقات، ج۱، ص۳۰۳؛ الکنی و الاسماء، ص۷۷؛ معرفة الصحابة، ج۳، ص۷۱.</ref> | ||
==مسلمان شدن== | ==مسلمان شدن== | ||
براء پیش از [[هجرت]] [[پیامبر(ص)]] به [[مدینه]]، در حالی که هنوز بسیار نوجوان بود، مسلمان شد<ref>الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۷- ۳۶.</ref> و احتمالاً پدرش نیز پیشتر مسلمان شده بود.<ref>الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۵.</ref> | براء پیش از [[هجرت]] [[پیامبر(ص)]] به [[مدینه]]، در حالی که هنوز بسیار نوجوان بود، مسلمان شد<ref>الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۷- ۳۶.</ref> و احتمالاً پدرش نیز پیشتر مسلمان شده بود.<ref>الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۵.</ref> | ||
==شرکت نکردن در جنگ بدر و احد== | ==شرکت نکردن در جنگ بدر و احد== | ||
براء و برخی دیگر همچون [[عبدالله بن عمر]] و [[اسامة بن زید]] به دلیل نوجوانی اجازه نیافتند در جنگ بدر شرکت کنند.<ref>المغازی، ج۱، ص۲۱؛ الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۷، ۳۶۸.</ref> به احتمال بسیار، در [[غزوه احد]] نیز پیامبر(ص) مشارکت او و برخی نوجوانان دیگر را نپذیرفت.<ref>المغازی، ج۱، ص۲۱۶؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۳۱۶؛ قس: المعجم الکبیر، ج۲، ص۸؛ معرفة الصحابة، ج۳، ص۷۳، که از قول براء آوردهاند که در اُحد حضور داشته است.</ref> | |||
براء و برخی دیگر همچون [[عبدالله بن عمر]] و [[اسامة بن زید]] به دلیل نوجوانی اجازه نیافتند در [[جنگ بدر]] شرکت کنند.<ref>المغازی، ج۱، ص۲۱؛ الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۷، ۳۶۸.</ref> به احتمال بسیار، در [[غزوه احد]] نیز پیامبر(ص) مشارکت او و برخی نوجوانان دیگر را نپذیرفت.<ref>المغازی، ج۱، ص۲۱۶؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۳۱۶؛ قس: المعجم الکبیر، ج۲، ص۸؛ معرفة الصحابة، ج۳، ص۷۳، که از قول براء آوردهاند که در اُحد حضور داشته است.</ref> | |||
==شرکت در جنگ ها== | ==شرکت در جنگ ها== | ||
نخستین جنگی که او در آن حضور یافت، [[غزوه خندق]] بود، در حالی که ۱۵سال بیشتر نداشت.<ref>المغازی، ج۲، ص۴۵۳؛ السیرة النبویة، ج۳، ص۷۰؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۳۴۴.</ref> با آنکه گفتهاند وی در ۱۴ تا ۱۸ [[غزوه]] شرکت داشته<ref>التاریخ الکبیر، ج۱ (۲)، ص۱۱۷؛ الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۸؛ معرفة الصحابة، ج۳، ص۷۱.</ref> ولی نقش خاصی از او در این غزوات گزارش نشده است.<ref>نک: الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۵.</ref> | نخستین جنگی که او در آن حضور یافت، [[غزوه خندق]] بود، در حالی که ۱۵سال بیشتر نداشت.<ref>المغازی، ج۲، ص۴۵۳؛ السیرة النبویة، ج۳، ص۷۰؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۳۴۴.</ref> با آنکه گفتهاند وی در ۱۴ تا ۱۸ [[غزوه]] شرکت داشته<ref>التاریخ الکبیر، ج۱ (۲)، ص۱۱۷؛ الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۸؛ معرفة الصحابة، ج۳، ص۷۱.</ref> ولی نقش خاصی از او در این غزوات گزارش نشده است.<ref>نک: الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۵.</ref> | ||
طبق روایتی از خود براء، زمانی که [[پیامبر(ص)]]، [[خالد بن ولید]] را برای تبلیغ [[اسلام]] به [[یمن]] فرستاد (۱۰ق)، وی همراه گروه او بود و چون این مأموریت به [[علی(ع) |حضرت علی(ع)]] واگذار شد، براء به آن حضرت پیوست.<ref>تاریخ طبری، ج۳، ص۱۳۱-۱۳۲؛ الارشاد، ج۱، ص۶۲.</ref> | طبق روایتی از خود براء، زمانی که [[پیامبر(ص)]]، [[خالد بن ولید]] را برای تبلیغ [[اسلام]] به [[یمن]] فرستاد (۱۰ق)، وی همراه گروه او بود و چون این مأموریت به [[علی(ع) |حضرت علی(ع)]] واگذار شد، براء به آن حضرت پیوست.<ref>تاریخ طبری، ج۳، ص۱۳۱-۱۳۲؛ الارشاد، ج۱، ص۶۲.</ref> | ||
==امتناع از بیعت با ابوبکر== | ==امتناع از بیعت با ابوبکر== | ||
به روایت [[ابن ابی واضح یعقوبی|یعقوبی]]<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۲۴.</ref>، پس از رحلت پیامبر(ص)، براء خبر بیعت با [[ابوبکر]] در [[سقیفه بنی ساعده]] را به اطلاع [[بنی هاشم]] رسانید و خود جزو کسانی بود که از بیعت با او خودداری کرد. | به روایت [[ابن ابی واضح یعقوبی|یعقوبی]]<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۲۴.</ref>، پس از رحلت پیامبر(ص)، براء خبر بیعت با [[ابوبکر]] در [[سقیفه بنی ساعده]] را به اطلاع [[بنی هاشم]] رسانید و خود جزو کسانی بود که از بیعت با او خودداری کرد. | ||
==شرکت در فتوحات== | ==شرکت در فتوحات== | ||
بر اساس برخی روایات براء بن عازب در اواخر دوره [[عمر بن خطاب|عمر]] یا اوایل دوره [[عثمان بن عفان|عثمان]]، در فتح برخی نواحی [[ایران]]، همچون [[ری]]، [[قومس]]، [[زنجان]]، [[ابهر]] و [[قزوین]] حضور داشته، یا خود فرمانده بوده است؛ چنانکه یکی از فتوح ری <ref>التاریخ، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱؛ فتوح البلدان، ص۳۱۷- ۳۱۸.</ref> به دست او بود. او با اهالی ابهر صلح کرد و با مردم قزوین نیز به دشواری از در صلح درآمد و آنان نیز اسلام آوردند<ref>نک: فتوح البلدان، ص۳۲۱-۳۲۲.</ref> اما زنجان را از راه جنگ به تصرف درآورد.<ref>التاریخ، ص۳۲۲.</ref> با اینهمه، باید گفت دست کم یک روایت از روایات فتوح، نشان از خلط و اشتباه میان او و [[براء بن مالک]] دارد.<ref>الطبقات، ج۱، ص۴۴۹؛ قس: التاریخ، ص۳۸.</ref> | بر اساس برخی روایات براء بن عازب در اواخر دوره [[عمر بن خطاب|عمر]] یا اوایل دوره [[عثمان بن عفان|عثمان]]، در فتح برخی نواحی [[ایران]]، همچون [[ری]]، [[قومس]]، [[زنجان]]، [[ابهر]] و [[قزوین]] حضور داشته، یا خود فرمانده بوده است؛ چنانکه یکی از فتوح ری <ref>التاریخ، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱؛ فتوح البلدان، ص۳۱۷- ۳۱۸.</ref> به دست او بود. او با اهالی ابهر صلح کرد و با مردم قزوین نیز به دشواری از در صلح درآمد و آنان نیز اسلام آوردند<ref>نک: فتوح البلدان، ص۳۲۱-۳۲۲.</ref> اما زنجان را از راه جنگ به تصرف درآورد.<ref>التاریخ، ص۳۲۲.</ref> با اینهمه، باید گفت دست کم یک روایت از روایات فتوح، نشان از خلط و اشتباه میان او و [[براء بن مالک]] دارد.<ref>الطبقات، ج۱، ص۴۴۹؛ قس: التاریخ، ص۳۸.</ref> | ||
==بیعت با امام علی(ع) == | ==بیعت با امام علی(ع) == | ||
گفتهاند براءبن عازب جزو کسانی بود که با [[علی(ع) |امیرالمؤمنین علی(ع)]] دست [[بیعت]] دادند.<ref>الجمل، ص۱۰۲، ۱۰۴.</ref> اگر چه در روایتهای مربوط به پیکارهای دوره خلافت امام علی(ع) نقشی از او دیده نمیشود، اما به روایتی، براء علاوه بر حضور در جنگهای [[جنگ جمل|جمل]] و [[جنگ صفین|صفین]] و [[جنگ نهروان|نهروان]]، در نبرد اخیر، از سوی امام علی(ع) مأموریت یافت تا [[خوارج]] را به بازگشت به اردوی امام علی(ع) دعوت کند.<ref>خطیب، ج۱، ص۱۷۷؛ نیزنک: ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۵۷؛ رافعی، ج۱، ص۶۱؛ ابن حجر، ج۱، ص۱۴۷.</ref> | گفتهاند براءبن عازب جزو کسانی بود که با [[علی(ع) |امیرالمؤمنین علی(ع)]] دست [[بیعت]] دادند.<ref>الجمل، ص۱۰۲، ۱۰۴.</ref> اگر چه در روایتهای مربوط به پیکارهای دوره خلافت امام علی(ع) نقشی از او دیده نمیشود، اما به روایتی، براء علاوه بر حضور در جنگهای [[جنگ جمل|جمل]] و [[جنگ صفین|صفین]] و [[جنگ نهروان|نهروان]]، در نبرد اخیر، از سوی امام علی(ع) مأموریت یافت تا [[خوارج]] را به بازگشت به اردوی امام علی(ع) دعوت کند.<ref>خطیب، ج۱، ص۱۷۷؛ نیزنک: ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۵۷؛ رافعی، ج۱، ص۶۱؛ ابن حجر، ج۱، ص۱۴۷.</ref> | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
براء بن عازب در شهر [[کوفه]] سکونت داشت <ref>التاریخ، ج۱، ص۱۸۶؛ التاریخ الکبیر، ج۱ (۲)، ص۱۱۷.</ref> و در حالی که بینایی خود را از دست داده بود<ref>المحبر، ص۲۹۸؛ المعارف، ص۵۸۷.</ref> در دوره تسلط [[مصعب بن زبیر]] بر [[عراق]]، در کوفه یا [[مدینه]] درگذشت.<ref> التاریخ، ج۱، ص۳۴۱؛ الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۸.</ref> | براء بن عازب در شهر [[کوفه]] سکونت داشت <ref>التاریخ، ج۱، ص۱۸۶؛ التاریخ الکبیر، ج۱ (۲)، ص۱۱۷.</ref> و در حالی که بینایی خود را از دست داده بود<ref>المحبر، ص۲۹۸؛ المعارف، ص۵۸۷.</ref> در دوره تسلط [[مصعب بن زبیر]] بر [[عراق]]، در کوفه یا [[مدینه]] درگذشت.<ref> التاریخ، ج۱، ص۳۴۱؛ الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۸.</ref> | ||
==روایات وی== | ==روایات وی== | ||
از طریق براء [[حدیث|احادیثی]] از [[پیامبر(ص)|حضرت رسول(ص)]] نقل شده است.<ref>نک: المسند، ج۴، ص۲۸۰، ۳۰۴؛ المعجم الکبیر، ج۲، ص۹-۱۰؛ تحفة الاشراف، ج۲، ص۱۳ به بعد؛ برای احادیث او در صحاح، نک: سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۱۹۶.</ref> برخی از این روایتها نشان میدهد که او به اخبار و احادیث مربوط به [[سیره]] نبوی(ص) علاقه داشته است. <ref>الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۵-۳۶۶؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۲۵۷؛ تاریخ طبری، ج۲، ص۴۹۳، ۵۲۶، ۶۳۶.</ref> | از طریق براء [[حدیث|احادیثی]] از [[پیامبر(ص)|حضرت رسول(ص)]] نقل شده است.<ref>نک: المسند، ج۴، ص۲۸۰، ۳۰۴؛ المعجم الکبیر، ج۲، ص۹-۱۰؛ تحفة الاشراف، ج۲، ص۱۳ به بعد؛ برای احادیث او در صحاح، نک: سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۱۹۶.</ref> برخی از این روایتها نشان میدهد که او به اخبار و احادیث مربوط به [[سیره]] نبوی(ص) علاقه داشته است. <ref>الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۵-۳۶۶؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۲۵۷؛ تاریخ طبری، ج۲، ص۴۹۳، ۵۲۶، ۶۳۶.</ref> | ||
خط ۳۳: | خط ۵۵: | ||
براء از برخی صحابه نیز روایت میکرده است <ref>نک: تهذیب الکمال، ج۴، ص۳۵-۳۶.</ref> و رجالی نامدار همچون [[شعبی]]، [[عدی بن ثابت]]، [[ابواسحاق سبیعی]]، و نیز دو تن از فرزندانش از او روایت کردهاند.<ref>الجرح و التعدیل، ج۱، ص(۱) ۳۹۹؛ برای فهرستی از راویان او، نک: تهذیب الکمال، ج۴، ص۳۶-۳۷.</ref> | براء از برخی صحابه نیز روایت میکرده است <ref>نک: تهذیب الکمال، ج۴، ص۳۵-۳۶.</ref> و رجالی نامدار همچون [[شعبی]]، [[عدی بن ثابت]]، [[ابواسحاق سبیعی]]، و نیز دو تن از فرزندانش از او روایت کردهاند.<ref>الجرح و التعدیل، ج۱، ص(۱) ۳۹۹؛ برای فهرستی از راویان او، نک: تهذیب الکمال، ج۴، ص۳۶-۳۷.</ref> | ||
== براء بن عازب و شهادت امام حسین(ع) == | == براء بن عازب و شهادت امام حسین(ع) == | ||
[[شیخ مفید]] در ارشاد نقل میکند؛ اسماعیل بن زیاد گفته روزی [[حضرت علی |علی(ع)]] به براء بن عازب فرمودای براء، فرزند من به [[شهادت]] مفتخر میشود و تو زنده هستی و از او یاری نمیکنی. | |||
[[شیخ مفید]] در [[ارشاد مفید|ارشاد]] نقل میکند؛ اسماعیل بن زیاد گفته روزی [[حضرت علی |علی(ع)]] به براء بن عازب فرمودای براء، فرزند من به [[شهادت]] مفتخر میشود و تو زنده هستی و از او یاری نمیکنی. | |||
چون واقعه [[کربلا]] اتفاق افتاد براء میگفت؛ راستی گفته علی(ع) محقق شد، زیرا فرزندش شهید شد و من از او یاری ننمودم آنگاه از کار خود پشیمان شد.<ref>مفید، الإرشاد، ج۱، ص۳۳۲.</ref> | چون واقعه [[کربلا]] اتفاق افتاد براء میگفت؛ راستی گفته علی(ع) محقق شد، زیرا فرزندش شهید شد و من از او یاری ننمودم آنگاه از کار خود پشیمان شد.<ref>مفید، الإرشاد، ج۱، ص۳۳۲.</ref> | ||
با توجه به روایت مفید زمان مرگ براء بن عازب متاخر از زمان ذکر شده است. | با توجه به روایت مفید زمان مرگ براء بن عازب متاخر از زمان ذکر شده است. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۴۶: | خط ۷۱: | ||
{{col-end}} | {{col-end}} | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{ستون-شروع}} | {{ستون-شروع}} | ||
{{col-begin}} | {{col-begin}} | ||
خط ۹۲: | خط ۱۱۹: | ||
{{col-end}} | {{col-end}} | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
*منبع مقاله: [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/7516 دایرة المعارف بزرگ اسلامی] | *منبع مقاله: [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/7516 دایرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
{{صحابه}} | {{صحابه}} | ||
[[رده:صحابه]] | [[رده:صحابه]] |