پرش به محتوا

براء بن عازب: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳ سپتامبر ۲۰۱۴
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Smnazem
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''بَراءِ بْن عازِب ''' (متوفی۷۱ یا ۷۲ق /۶۹۰ یا ۶۹۱م)، از اصحاب [[پیامبر(ص)]] و [[علی(ع)]]. وی در نوجوانی مسلمان شد و در بسیاری از [[غزوه|غزوه ها]] شرکت نمود. او از راویان برجسته [[حدیث غدیر]] به شمار می‌رود. همچنین او پس از [[رحلت پیامبر(ص)]] خبر [[بیعت]] مردم با [[ابوبکر]] در [[سقیفه بنی ساعده]] را به اطلاع [[بنی هاشم]] رسانید و خود نیز از بیعت با وی امتناع نمود.
'''بَراءِ بْن عازِب ''' (متوفی۷۱ یا ۷۲ق /۶۹۰ یا ۶۹۱م)، از اصحاب [[پیامبر(ص)]] و [[علی(ع)]] بود.
 
وی در نوجوانی مسلمان شد و در بسیاری از [[غزوه|غزوه ها]] شرکت نمود. او از راویان برجسته [[حدیث غدیر]] به شمار می‌رود.
 
همچنین او پس از [[رحلت پیامبر(ص)]] خبر [[بیعت]] مردم با [[ابوبکر]] در [[سقیفه بنی ساعده]] را به اطلاع [[بنی هاشم]] رسانید و خود نیز از بیعت با وی امتناع نمود.
 


==نسب و کنیه==
==نسب و کنیه==
براء از [[انصار]] و از تیره [[بنی حارثه]] [[اوس و خزرج|قبیله اوس]] در [[مدینه]] بود.<ref>الطبقات، ج۱، ص۱۸۶؛ التاریخ الکبیر، ج۱ (۲)، ص۱۱۷؛ برای سلسله نسب او، نک: تهذیب الکمال، ج۴، ص۳۴-۳۵.</ref> چندین کنیه برای او ذکر شده که از همه مشهورتر ''ابوعماره '' است.<ref>نک: الطبقات، ج۱، ص۳۰۳؛ الکنی و الاسماء، ص۷۷؛ معرفة الصحابة، ج۳، ص۷۱.</ref>
براء از [[انصار]] و از تیره [[بنی حارثه]] [[اوس و خزرج|قبیله اوس]] در [[مدینه]] بود.<ref>الطبقات، ج۱، ص۱۸۶؛ التاریخ الکبیر، ج۱ (۲)، ص۱۱۷؛ برای سلسله نسب او، نک: تهذیب الکمال، ج۴، ص۳۴-۳۵.</ref> چندین کنیه برای او ذکر شده که از همه مشهورتر ''ابوعماره '' است.<ref>نک: الطبقات، ج۱، ص۳۰۳؛ الکنی و الاسماء، ص۷۷؛ معرفة الصحابة، ج۳، ص۷۱.</ref>


==مسلمان شدن==
==مسلمان شدن==
براء پیش از [[هجرت]] [[پیامبر(ص)]] به [[مدینه]]، در حالی که هنوز بسیار نوجوان بود، مسلمان شد<ref>الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۷- ۳۶.</ref> و احتمالاً پدرش نیز پیشتر مسلمان شده بود.<ref>الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۵.</ref>
براء پیش از [[هجرت]] [[پیامبر(ص)]] به [[مدینه]]، در حالی که هنوز بسیار نوجوان بود، مسلمان شد<ref>الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۷- ۳۶.</ref> و احتمالاً پدرش نیز پیشتر مسلمان شده بود.<ref>الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۵.</ref>


==شرکت نکردن در جنگ بدر و احد==
==شرکت نکردن در جنگ بدر و احد==
براء و برخی دیگر همچون [[عبدالله بن عمر]] و [[اسامة بن زید]] به دلیل نوجوانی اجازه نیافتند در جنگ بدر شرکت کنند.<ref>المغازی، ج۱، ص۲۱؛ الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۷، ۳۶۸.</ref> به احتمال بسیار، در [[غزوه احد]] نیز پیامبر(ص) مشارکت او و برخی نوجوانان دیگر را نپذیرفت.<ref>المغازی، ج۱، ص۲۱۶؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۳۱۶؛ قس: المعجم الکبیر، ج۲، ص۸؛ معرفة الصحابة، ج۳، ص۷۳، که از قول براء آورده‌اند که در اُحد حضور داشته است.</ref>
 
براء و برخی دیگر همچون [[عبدالله بن عمر]] و [[اسامة بن زید]] به دلیل نوجوانی اجازه نیافتند در [[جنگ بدر]] شرکت کنند.<ref>المغازی، ج۱، ص۲۱؛ الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۷، ۳۶۸.</ref> به احتمال بسیار، در [[غزوه احد]] نیز پیامبر(ص) مشارکت او و برخی نوجوانان دیگر را نپذیرفت.<ref>المغازی، ج۱، ص۲۱۶؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۳۱۶؛ قس: المعجم الکبیر، ج۲، ص۸؛ معرفة الصحابة، ج۳، ص۷۳، که از قول براء آورده‌اند که در اُحد حضور داشته است.</ref>
 


==شرکت در جنگ ها==
==شرکت در جنگ ها==
نخستین جنگی که او در آن حضور یافت، [[غزوه خندق]] بود، در حالی که ۱۵سال بیشتر نداشت.<ref>المغازی، ج۲، ص۴۵۳؛ السیرة النبویة، ج۳، ص۷۰؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۳۴۴.</ref> با آنکه گفته‌اند وی در ۱۴ تا ۱۸ [[غزوه]] شرکت داشته<ref>التاریخ الکبیر، ج۱ (۲)، ص۱۱۷؛ الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۸؛ معرفة الصحابة، ج۳، ص۷۱.</ref> ولی نقش خاصی از او در این غزوات گزارش نشده است.<ref>نک: الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۵.</ref>
نخستین جنگی که او در آن حضور یافت، [[غزوه خندق]] بود، در حالی که ۱۵سال بیشتر نداشت.<ref>المغازی، ج۲، ص۴۵۳؛ السیرة النبویة، ج۳، ص۷۰؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۳۴۴.</ref> با آنکه گفته‌اند وی در ۱۴ تا ۱۸ [[غزوه]] شرکت داشته<ref>التاریخ الکبیر، ج۱ (۲)، ص۱۱۷؛ الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۸؛ معرفة الصحابة، ج۳، ص۷۱.</ref> ولی نقش خاصی از او در این غزوات گزارش نشده است.<ref>نک: الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۵.</ref>


طبق روایتی از خود براء، زمانی که [[پیامبر(ص)]]، [[خالد بن ولید]] را برای تبلیغ [[اسلام]] به [[یمن]] فرستاد (۱۰ق)، وی همراه گروه او بود و چون این مأموریت به [[علی(ع) |حضرت علی(ع)]] واگذار شد، براء به آن حضرت پیوست.<ref>تاریخ طبری، ج۳، ص۱۳۱-۱۳۲؛ الارشاد، ج۱، ص۶۲.</ref>
طبق روایتی از خود براء، زمانی که [[پیامبر(ص)]]، [[خالد بن ولید]] را برای تبلیغ [[اسلام]] به [[یمن]] فرستاد (۱۰ق)، وی همراه گروه او بود و چون این مأموریت به [[علی(ع) |حضرت علی(ع)]] واگذار شد، براء به آن حضرت پیوست.<ref>تاریخ طبری، ج۳، ص۱۳۱-۱۳۲؛ الارشاد، ج۱، ص۶۲.</ref>


==امتناع از بیعت با ابوبکر==
==امتناع از بیعت با ابوبکر==
به روایت [[ابن ابی واضح یعقوبی|یعقوبی]]<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۲۴.</ref>، پس از رحلت پیامبر(ص)، براء خبر بیعت با [[ابوبکر]] در [[سقیفه بنی ساعده]] را به اطلاع [[بنی هاشم]] رسانید و خود جزو کسانی بود که از بیعت با او خودداری کرد.
به روایت [[ابن ابی واضح یعقوبی|یعقوبی]]<ref>تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۲۴.</ref>، پس از رحلت پیامبر(ص)، براء خبر بیعت با [[ابوبکر]] در [[سقیفه بنی ساعده]] را به اطلاع [[بنی هاشم]] رسانید و خود جزو کسانی بود که از بیعت با او خودداری کرد.


==شرکت در فتوحات==
==شرکت در فتوحات==
بر اساس برخی روایات براء بن عازب در اواخر دوره [[عمر بن خطاب|عمر]] یا اوایل دوره [[عثمان بن عفان|عثمان]]، در فتح برخی نواحی [[ایران]]، همچون [[ری]]، [[قومس]]، [[زنجان]]، [[ابهر]] و [[قزوین]] حضور داشته، یا خود فرمانده بوده است؛ چنانکه یکی از فتوح ری <ref>التاریخ، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱؛ فتوح البلدان، ص۳۱۷- ۳۱۸.</ref> به دست او بود. او با اهالی ابهر صلح کرد و با مردم قزوین نیز به دشواری از در صلح درآمد و آنان نیز اسلام آوردند<ref>نک: فتوح البلدان، ص۳۲۱-۳۲۲.</ref> اما زنجان را از راه جنگ به تصرف درآورد.<ref>التاریخ، ص۳۲۲.</ref> با اینهمه، باید گفت دست کم یک روایت از روایات فتوح، نشان از خلط و اشتباه میان او و [[براء بن مالک]] دارد.<ref>الطبقات، ج۱، ص۴۴۹؛ قس: التاریخ، ص۳۸.</ref>
بر اساس برخی روایات براء بن عازب در اواخر دوره [[عمر بن خطاب|عمر]] یا اوایل دوره [[عثمان بن عفان|عثمان]]، در فتح برخی نواحی [[ایران]]، همچون [[ری]]، [[قومس]]، [[زنجان]]، [[ابهر]] و [[قزوین]] حضور داشته، یا خود فرمانده بوده است؛ چنانکه یکی از فتوح ری <ref>التاریخ، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱؛ فتوح البلدان، ص۳۱۷- ۳۱۸.</ref> به دست او بود. او با اهالی ابهر صلح کرد و با مردم قزوین نیز به دشواری از در صلح درآمد و آنان نیز اسلام آوردند<ref>نک: فتوح البلدان، ص۳۲۱-۳۲۲.</ref> اما زنجان را از راه جنگ به تصرف درآورد.<ref>التاریخ، ص۳۲۲.</ref> با اینهمه، باید گفت دست کم یک روایت از روایات فتوح، نشان از خلط و اشتباه میان او و [[براء بن مالک]] دارد.<ref>الطبقات، ج۱، ص۴۴۹؛ قس: التاریخ، ص۳۸.</ref>


==بیعت با امام علی(ع) ==
==بیعت با امام علی(ع) ==
گفته‌اند براءبن عازب جزو کسانی بود که با [[علی(ع) |امیرالمؤمنین علی(ع)]] دست [[بیعت]] دادند.<ref>الجمل، ص۱۰۲، ۱۰۴.</ref> اگر چه در روایت‌های مربوط به پیکارهای دوره خلافت امام علی(ع) نقشی از او دیده نمی‌شود، اما به روایتی، براء علاوه بر حضور در جنگ‌های [[جنگ جمل|جمل]] و [[جنگ صفین|صفین]] و [[جنگ نهروان|نهروان]]، در نبرد اخیر، از سوی امام علی(ع) مأموریت یافت تا [[خوارج]] را به بازگشت به اردوی امام علی(ع) دعوت کند.<ref>خطیب، ج۱، ص۱۷۷؛ نیزنک: ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۵۷؛ رافعی، ج۱، ص۶۱؛ ابن حجر، ج۱، ص۱۴۷.</ref>
گفته‌اند براءبن عازب جزو کسانی بود که با [[علی(ع) |امیرالمؤمنین علی(ع)]] دست [[بیعت]] دادند.<ref>الجمل، ص۱۰۲، ۱۰۴.</ref> اگر چه در روایت‌های مربوط به پیکارهای دوره خلافت امام علی(ع) نقشی از او دیده نمی‌شود، اما به روایتی، براء علاوه بر حضور در جنگ‌های [[جنگ جمل|جمل]] و [[جنگ صفین|صفین]] و [[جنگ نهروان|نهروان]]، در نبرد اخیر، از سوی امام علی(ع) مأموریت یافت تا [[خوارج]] را به بازگشت به اردوی امام علی(ع) دعوت کند.<ref>خطیب، ج۱، ص۱۷۷؛ نیزنک: ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۵۷؛ رافعی، ج۱، ص۶۱؛ ابن حجر، ج۱، ص۱۴۷.</ref>


==وفات==
==وفات==
براء بن عازب در شهر [[کوفه]] سکونت داشت <ref>التاریخ، ج۱، ص۱۸۶؛ التاریخ الکبیر، ج۱ (۲)، ص۱۱۷.</ref> و در حالی که بینایی خود را از دست داده بود<ref>المحبر، ص۲۹۸؛ المعارف، ص۵۸۷.</ref> در دوره تسلط [[مصعب بن زبیر]] بر [[عراق]]، در کوفه یا [[مدینه]] درگذشت.<ref> التاریخ، ج۱، ص۳۴۱؛ الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۸.</ref>
براء بن عازب در شهر [[کوفه]] سکونت داشت <ref>التاریخ، ج۱، ص۱۸۶؛ التاریخ الکبیر، ج۱ (۲)، ص۱۱۷.</ref> و در حالی که بینایی خود را از دست داده بود<ref>المحبر، ص۲۹۸؛ المعارف، ص۵۸۷.</ref> در دوره تسلط [[مصعب بن زبیر]] بر [[عراق]]، در کوفه یا [[مدینه]] درگذشت.<ref> التاریخ، ج۱، ص۳۴۱؛ الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۸.</ref>


==روایات وی==
==روایات وی==
از طریق براء [[حدیث|احادیثی]] از [[پیامبر(ص)|حضرت رسول(ص)]] نقل شده است.<ref>نک: المسند، ج۴، ص۲۸۰، ۳۰۴؛ المعجم الکبیر، ج۲، ص۹-۱۰؛ تحفة الاشراف، ج۲، ص۱۳ به بعد؛ برای احادیث او در صحاح، نک: سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۱۹۶.</ref> برخی از این روایت‌ها نشان می‌دهد که او به اخبار و احادیث مربوط به [[سیره]] نبوی(ص) علاقه داشته است. <ref>الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۵-۳۶۶؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۲۵۷؛ تاریخ طبری، ج۲، ص۴۹۳، ۵۲۶، ۶۳۶.</ref>
از طریق براء [[حدیث|احادیثی]] از [[پیامبر(ص)|حضرت رسول(ص)]] نقل شده است.<ref>نک: المسند، ج۴، ص۲۸۰، ۳۰۴؛ المعجم الکبیر، ج۲، ص۹-۱۰؛ تحفة الاشراف، ج۲، ص۱۳ به بعد؛ برای احادیث او در صحاح، نک: سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۱۹۶.</ref> برخی از این روایت‌ها نشان می‌دهد که او به اخبار و احادیث مربوط به [[سیره]] نبوی(ص) علاقه داشته است. <ref>الطبقات الکبری، ج۴، ص۳۶۵-۳۶۶؛ انساب الاشراف، ج۱، ص۲۵۷؛ تاریخ طبری، ج۲، ص۴۹۳، ۵۲۶، ۶۳۶.</ref>


خط ۳۳: خط ۵۵:


براء از برخی صحابه نیز روایت می‌کرده است <ref>نک: تهذیب الکمال، ج۴، ص۳۵-۳۶.</ref> و رجالی نامدار همچون [[شعبی]]، [[عدی بن ثابت]]، [[ابواسحاق سبیعی]]، و نیز دو تن از فرزندانش از او روایت کرده‌اند.<ref>الجرح و التعدیل، ج۱، ص(۱) ۳۹۹؛ برای فهرستی از راویان او، نک: تهذیب الکمال، ج۴، ص۳۶-۳۷.</ref>
براء از برخی صحابه نیز روایت می‌کرده است <ref>نک: تهذیب الکمال، ج۴، ص۳۵-۳۶.</ref> و رجالی نامدار همچون [[شعبی]]، [[عدی بن ثابت]]، [[ابواسحاق سبیعی]]، و نیز دو تن از فرزندانش از او روایت کرده‌اند.<ref>الجرح و التعدیل، ج۱، ص(۱) ۳۹۹؛ برای فهرستی از راویان او، نک: تهذیب الکمال، ج۴، ص۳۶-۳۷.</ref>


== براء بن عازب‏ و شهادت امام حسین(ع) ==
== براء بن عازب‏ و شهادت امام حسین(ع) ==
[[شیخ مفید]] در ارشاد نقل می‌کند؛ اسماعیل بن زیاد گفته روزی [[حضرت علی |علی(ع)]] به براء بن عازب فرمود‌ای براء، فرزند من به [[شهادت]] مفتخر می‏شود و تو زنده هستی و از او یاری نمی‏کنی.
 
[[شیخ مفید]] در [[ارشاد مفید|ارشاد]] نقل می‌کند؛ اسماعیل بن زیاد گفته روزی [[حضرت علی |علی(ع)]] به براء بن عازب فرمود‌ای براء، فرزند من به [[شهادت]] مفتخر می‏شود و تو زنده هستی و از او یاری نمی‏کنی.
چون واقعه [[کربلا]] اتفاق افتاد براء می‌گفت؛ راستی گفته علی(ع) محقق شد، زیرا فرزندش شهید شد و من از او یاری ننمودم آن‌گاه از کار خود پشیمان شد.<ref>مفید، الإرشاد، ج‏۱، ص۳۳۲.</ref>
چون واقعه [[کربلا]] اتفاق افتاد براء می‌گفت؛ راستی گفته علی(ع) محقق شد، زیرا فرزندش شهید شد و من از او یاری ننمودم آن‌گاه از کار خود پشیمان شد.<ref>مفید، الإرشاد، ج‏۱، ص۳۳۲.</ref>
با توجه به روایت مفید زمان مرگ براء بن عازب متاخر از زمان ذکر شده است.
با توجه به روایت مفید زمان مرگ براء بن عازب متاخر از زمان ذکر شده است.


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۴۶: خط ۷۱:
{{col-end}}
{{col-end}}
{{پایان}}
{{پایان}}


==منابع==
==منابع==
{{ستون-شروع}}
{{ستون-شروع}}
{{col-begin}}
{{col-begin}}
خط ۹۲: خط ۱۱۹:
{{col-end}}
{{col-end}}
{{پایان}}
{{پایان}}


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
*منبع مقاله: [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/7516 دایرة المعارف بزرگ اسلامی]
*منبع مقاله: [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/7516 دایرة المعارف بزرگ اسلامی]
{{صحابه}}
{{صحابه}}


[[رده:صحابه]]
[[رده:صحابه]]
کاربر ناشناس