پرش به محتوا

آیه اولی‌الامر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویکی سازی)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{درباره ۲|آیه اولی الامر|آشنایی با مفهوم اولو الامر، مدخلِ|اولو الامر|}}
{{درباره ۲|آیه اولی الامر|آشنایی با مفهوم اولو الامر، مدخلِ|اولو الامر|}}
{{جعبه اطلاعات آیه
{{جعبه اطلاعات آیه
| عنوان         =آیه اولی الامر
| عنوان =آیه اولی الامر
| تصویر         =آیه اولی الامر.jpg
| تصویر =آیه اولی الامر.jpg
| توضیح تصویر   =
| توضیح تصویر =
| اندازه تصویر   =300px
| اندازه تصویر =300px
| نام آیه       = اولی الامر
| نام آیه = اولی الامر
| واقع در سوره   =[[سوره نساء|نساء]]
| واقع در سوره =[[سوره نساء|نساء]]
| شماره آیه     =۵۹
| شماره آیه =۵۹
| جزء          
| جزء
| شأن نزول       =اختلاف مرد یهودی و [[منافق]]
| شأن نزول =اختلاف مرد یهودی و [[منافق]]
| مکان نزول     =[[مدینه]]
| مکان نزول =[[مدینه]]
|  موضوع         =اعتقادی
|  موضوع =اعتقادی
| درباره         =[[عصمت]] و [[امامت|امامتِ]] [[امامان شیعه]]
| درباره =[[عصمت]] و [[امامت|امامتِ]] [[امامان شیعه]]
| سایر           =
| سایر =
| آیات مرتبط     =
| آیات مرتبط =
}}'''آیه اولی الامر''' یا '''آیه اطاعت''' ([[سوره نساء|نساء]]: ۵۹) مؤمنان را به اطاعت از [[خدا]]، [[رسول خدا(ص)]] و [[اولو الامر]] دستور داده است. از نظر [[شیعیان]] و برخی از [[اهل سنت]] همچون [[فخر رازی]]، این آیه بر [[عصمت]] اولی الامر دلالت دارد.  
}}'''آیه اولی الامر''' یا '''آیه اطاعت''' ([[سوره نساء|نساء]]: ۵۹) مؤمنان را به اطاعت از [[خدا]]، [[رسول خدا(ص)]] و [[اولو الامر]] دستور داده است. از نظر [[شیعیان]] و برخی از [[اهل سنت]] همچون [[فخر رازی]]، این آیه بر [[عصمت]] اولی الامر دلالت دارد.  


خط ۳۸: خط ۳۸:


===استدلال به آیه بر عدم عصمت ائمه(ع)===
===استدلال به آیه بر عدم عصمت ائمه(ع)===
برخی از اهل سنت همچون [[ابن تیمیه]] و ناصرالقفاری، از [[وهابیون]] [[عربستان]]ی، برآنند جمله «فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فِی شَیْ‏ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَی اللَّهِ وَ الرَّسُولِ» دلالت دارد که غیر از رسول خدا(ص) معصوم دیگری نداریم؛ زیرا خداوند در این آیه، به [[مؤمنین]] دستور می‌دهد هنگام تنازع و نزاع به سوی خدا و پیامبر(ص) بازگردند.از دیدگاه آنان اگر غیر پیامبر(ص)، معصوم دیگری وجود داشت، خداوند به بازگشت به سوی او نیز فرمان می‌داد.<ref>ابن تیمیه، منهاج السنة النبویة، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۳۸۱؛ قفاری، ‌اصول مذهب الشیعه الامامیه، ۱۴۳۱ق، ج۲،‌ ص۷۹۲.</ref>
برخی از اهل سنت همچون [[ابن‌تیمیه]] و ناصر القفاری، از [[وهابیون]] [[عربستان]]ی، برآنند جمله «فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فِی شَیْ‏ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَی اللَّهِ وَ الرَّسُولِ» دلالت دارد که غیر از رسول خدا(ص) معصوم دیگری نداریم؛ زیرا خداوند در این آیه، به [[مؤمنین]] دستور می‌دهد هنگام تنازع و نزاع به سوی خدا و پیامبر(ص) بازگردند.از دیدگاه آنان اگر غیر پیامبر(ص)، معصوم دیگری وجود داشت، خداوند به بازگشت به سوی او نیز فرمان می‌داد.<ref>ابن‌تیمیه، منهاج السنة النبویة، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۳۸۱؛ قفاری، ‌اصول مذهب الشیعه الامامیه، ۱۴۳۱ق، ج۲،‌ ص۷۹۲.</ref>


در پاسخ به این دیدگاه، گفته شده منظور از اختلاف و تنازع در آیه، اختلاف در احکام و قوانین کلی اسلام است که تشریع آنها با خدا و رسول خدا(ص) است و ائمه(ع) همواره در مسیر اجرای احکام خدا و پیامبر(ص) هستند. بنابراین نخستین مرجع حل اختلاف مردم در احکام و قوانین اسلامی، خدا و پیامبر(ص)‌ هستند.<ref>نگاه کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج‏۳، ص۴۴۱؛ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج‏۴، ص۳۸۸ و ۳۸۹.</ref> افزون بر این، با توجه به آیه ۸۳ سوره نساء، رجوع به ائمه(ع) به منزله رجوع به خدا و پیامبر(ص) است؛ زیرا ائمه(ع) در صیانت و حفظ شرع همچون پیامبر(ص) و جانشینان او هستند و از این رو قول آنها برای مسلمانان حجت است.<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۲۳۶؛ طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ۱۳۷۲ش، ج‏۳، ص۱۰۰.</ref> صدر آیه «أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ» نیز بر عصمت اولی الامر دلالت دارد؛ زیرا اطاعت بی قید و شرط از اولی الامر بدون عصمت ایشان معنا و تصور صحیحی ندارد.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۴، ص۳۸۹.</ref>
در پاسخ به این دیدگاه، گفته شده منظور از اختلاف و تنازع در آیه، اختلاف در احکام و قوانین کلی اسلام است که تشریع آنها با خدا و رسول خدا(ص) است و ائمه(ع) همواره در مسیر اجرای احکام خدا و پیامبر(ص) هستند. بنابراین نخستین مرجع حل اختلاف مردم در احکام و قوانین اسلامی، خدا و پیامبر(ص)‌ هستند.<ref>نگاه کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج‏۳، ص۴۴۱؛ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج‏۴، ص۳۸۸ و ۳۸۹.</ref> افزون بر این، با توجه به آیه ۸۳ سوره نساء، رجوع به ائمه(ع) به منزله رجوع به خدا و پیامبر(ص) است؛ زیرا ائمه(ع) در صیانت و حفظ شرع همچون پیامبر(ص) و جانشینان او هستند و از این رو قول آنها برای مسلمانان حجت است.<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۲۳۶؛ طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ۱۳۷۲ش، ج‏۳، ص۱۰۰.</ref> صدر آیه «أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ» نیز بر عصمت اولی الامر دلالت دارد؛ زیرا اطاعت بی قید و شرط از اولی الامر بدون عصمت ایشان معنا و تصور صحیحی ندارد.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۴، ص۳۸۹.</ref>


==مصداق اولی الامر==
==مصداق اولی الامر==
[[روایات]] متعددی در منابع [[شیعه]]<ref>نگاه کنید به: بحرانی، غایة المرام و حجة الخصام، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۱۰۹-۱۱۵.</ref> و [[اهل سنت]]<ref>ابن مردویه، مناقب علی بن ابی‌طالب، ۱۴۲۴ق، ص۲۳۶؛ حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۱۹۰ و ۱۹۱.</ref> وجود دارد که مراد از "اولی الامر" را [[ائمه معصومین (ع)]] معرفی می‌کنند.<ref>مکارم شیرازی، آیات ولایت در قرآن، ۱۳۸۶ش، ص۱۱۶.</ref> برخی از این روایات از این قرار است:
[[روایات]] متعددی در منابع [[شیعه]]<ref>نگاه کنید به: بحرانی، غایة المرام و حجة الخصام، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۱۰۹-۱۱۵.</ref> و [[اهل سنت]]<ref>ابن‌مردویه، مناقب علی بن ابی‌طالب، ۱۴۲۴ق، ص۲۳۶؛ حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۱۹۰ و ۱۹۱.</ref> وجود دارد که مراد از "اولی الامر" را [[ائمه معصومین (ع)]] معرفی می‌کنند.<ref>مکارم شیرازی، آیات ولایت در قرآن، ۱۳۸۶ش، ص۱۱۶.</ref> برخی از این روایات از این قرار است:
# [[جابر بن عبدالله انصاری]]، در روایتی که به [[حدیث جابر]] معروف است، از [[پیامبر(ص)]] درباره واژه "اولی الامر" سؤال کرد. [[پیامبر(ص)]] در پاسخ فرمود: «آنان جانشینان من و امامان مسلمانان بعد از من‌ هستند که اولِ ایشان [[علی بن ابی طالب]] است و بعد از او به ترتیب [[امام حسن|حسن]] و [[امام حسین|حسین]] و [[امام سجاد|علی بن الحسین]] و [[امام باقر|محمد بن علی]]...».<ref>خزاز رازی، کفایه الاثر، ۱۴۰۱ق، ص۵۴-۵۵؛ قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۲۲، ج۱، ص۳۴۱.</ref>
# [[جابر بن عبدالله انصاری]]، در روایتی که به [[حدیث جابر]] معروف است، از [[پیامبر(ص)]] درباره واژه "اولی الامر" سؤال کرد. [[پیامبر(ص)]] در پاسخ فرمود: «آنان جانشینان من و امامان مسلمانان بعد از من‌ هستند که اولِ ایشان [[علی بن ابی طالب]] است و بعد از او به ترتیب [[امام حسن|حسن]] و [[امام حسین|حسین]] و [[امام سجاد|علی بن الحسین]] و [[امام باقر|محمد بن علی]]...».<ref>خزاز رازی، کفایه الاثر، ۱۴۰۱ق، ص۵۴-۵۵؛ قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۲۲، ج۱، ص۳۴۱.</ref>
# [[امام باقر(ع)]] در [[تفسیر]] این آیه می‌فرماید: «اولی الامر امامان از فرزندان [[امام علی|علی]] و [[حضرت فاطمه|فاطمه]]‌اند، تا آنکه [[روز قیامت]] برپا شود». ایشان در جای دیگر نیز فرموده است: «خداوند از اولی الامر فقط ما را قصد کرده است و همه [[مؤمنان]] را تا روز قیامت به پیروی ما فرمان داده است».<ref>بحرانی، البرهان، اسماعیلیان، ص۳۸۳ و ۳۸۶.</ref>
# [[امام باقر(ع)]] در [[تفسیر]] این آیه می‌فرماید: «اولی الامر امامان از فرزندان [[امام علی|علی]] و [[حضرت فاطمه|فاطمه]]‌اند، تا آنکه [[روز قیامت]] برپا شود». ایشان در جای دیگر نیز فرموده است: «خداوند از اولی الامر فقط ما را قصد کرده است و همه [[مؤمنان]] را تا روز قیامت به پیروی ما فرمان داده است».<ref>بحرانی، البرهان، اسماعیلیان، ص۳۸۳ و ۳۸۶.</ref>
خط ۶۳: خط ۶۳:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
*ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم، منهاج السنة النبویة فی نقض کلام الشیعة القدریة، تحقیق محمد رشاد سالم، جامعه الامام محمد بن سعود الاسلامیة، چاپ اول، ۱۴۰۶ق-۱۹۸۶م.
*ابن‌تیمیه، احمد بن عبدالحلیم، منهاج السنة النبویة فی نقض کلام الشیعة القدریة، تحقیق محمد رشاد سالم، جامعه الامام محمد بن سعود الاسلامیة، چاپ اول، ۱۴۰۶ق-۱۹۸۶م.
*ابن مردویه اصفهانی، أبوبکراحمد بن موسی، مناقب علی بن أبی‌طالب(ع) و ما نزل من القرآن فی علی، تحقیق عبدالرزاق محمدحسین حرزالدین، قم، دارالحدیث، چاپ دوم، ۱۴۲۴ق.
*ابن‌مردویه اصفهانی، أبوبکراحمد بن موسی، مناقب علی بن أبی‌طالب(ع) و ما نزل من القرآن فی علی، تحقیق عبدالرزاق محمدحسین حرزالدین، قم، دارالحدیث، چاپ دوم، ۱۴۲۴ق.
*بحرانی، سیدهاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، قم، اسماعیلیان، بی‌تا.
*بحرانی، سیدهاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، قم، اسماعیلیان، بی‌تا.
*بحرانی، سیدهاشم، غایة المرام و حجة الخصام فی تعیین الامام، تحقیق سیدعلی عاشور، بیروت، مؤسسه تاریخ اسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
*بحرانی، سیدهاشم، غایة المرام و حجة الخصام فی تعیین الامام، تحقیق سیدعلی عاشور، بیروت، مؤسسه تاریخ اسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
خط ۱۰۹: خط ۱۰۹:
  | توضیحات =  
  | توضیحات =  
}}</onlyinclude>
}}</onlyinclude>
[[Category:فضائل اهل‌بیت در قرآن]]
[[Category:آیات امامت]]
[[Category:مقاله‌های با درجه اهمیت الف]]
[[Category:آیات مشهور سوره نساء]]
[[Category:آیات دارای شأن نزول]]
[[Category:فضائل اهل‌بیت در قرآن]]
[[Category:آیات امامت]]
[[Category:مقاله‌های با درجه اهمیت الف]]
[[Category:آیات مشهور سوره نساء]]
[[Category:آیات دارای شأن نزول]]


[[رده:فضائل اهل‌بیت در قرآن]]
[[رده:فضائل اهل‌بیت در قرآن]]
۳۹۹

ویرایش