پرش به محتوا

وضو: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۳۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۱ اکتبر ۲۰۱۷
اصلاح شیوه چینش فضایل وضو
(اصلاح شیوه چینش فضایل وضو)
خط ۵: خط ۵:
وضو را می‌توان به شیوه‌های ترتیبی و ارتماسی انجام داد. در وضوی ترتیبی، ابتدا صورت و سپس دست‌ها شسته شده و پس از آن، مسح سر و پاها انجام می‌شود، اما در وضوی ارتماسی، صورت و دست‌ها در آب فرو برده می‌شود و پس از آن مسح سر و پا با دست صورت می‌گیرد. در صورتی که باز کردن روی زخم دشوار باشد یا ضرر داشته باشد، باید [[جبیره|وضوی جبیره‌ای]] گرفت.
وضو را می‌توان به شیوه‌های ترتیبی و ارتماسی انجام داد. در وضوی ترتیبی، ابتدا صورت و سپس دست‌ها شسته شده و پس از آن، مسح سر و پاها انجام می‌شود، اما در وضوی ارتماسی، صورت و دست‌ها در آب فرو برده می‌شود و پس از آن مسح سر و پا با دست صورت می‌گیرد. در صورتی که باز کردن روی زخم دشوار باشد یا ضرر داشته باشد، باید [[جبیره|وضوی جبیره‌ای]] گرفت.


[[شیعیان]] و [[اهل سنت]]، درباره شستن دست‌ها و همچنین شیوه [[مسح]] سر و پاها در وضو اختلافاتی دارند؛ از جمله اینکه شیعیان شستن دست‌ها از بالا به پایین را [[واجب]] می‌دانند، اما اهل سنت، قائل به شستن دست‌ها از پایین به بالا هستند. بر اساس منابع روایی، تا پایان دوران خلافت [[ابوبکر]] و عمر بن خطاب، اختلاف عمده‌ای در وضو میان مسلمانان نبوده و همه آنان به یک شیوه(شیوه [[امامیه]]) وضو می‌گرفتند.{{یادداشت| در دوران [[عمر بن خطاب]] فقط درباره [[مسح خفین|مَسْح خُفَّین]] (مسح پاها از روی پاپوش)، اختلاف گزارش شده است.}} منابع اسلامی، اختلافات شیعه و سنی در وضو را از دوران [[خلیفه سوم]] گزارش کرده‌اند.
[[شیعیان]] و [[اهل سنت]]، درباره شستن دست‌ها و همچنین شیوه [[مسح]] سر و پاها در وضو اختلافاتی دارند؛ از جمله اینکه شیعیان شستن دست‌ها از بالا به پایین را [[واجب]] می‌دانند، اما اهل سنت، قائل به شستن دست‌ها از پایین به بالا هستند. بر اساس منابع روایی، تا پایان دوران خلافت [[ابوبکر]] و عمر بن خطاب، اختلاف عمده‌ای در وضو میان مسلمانان نبوده و همه آنان به یک شیوه (شیوه [[امامیه]]) وضو می‌گرفته‌اند.{{یادداشت| در دوران [[عمر بن خطاب]] فقط درباره [[مسح خفین|مَسْح خُفَّین]] (مسح پاها از روی پاپوش)، اختلاف گزارش شده است.}} منابع اسلامی، اختلافات شیعه و سنی در وضو را از دوران [[خلیفه سوم]] گزارش کرده‌اند.


==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
خط ۳۰: خط ۳۰:
در وضوی [[جبیره|جبیره‌ای]]، نقاطی از اعضای وضو که می‌توان شست، باید به طور معمول شسته شود و با دست خیس، روی پارچه جبیره (که روی زخم قرار دارد) کشیده شود. وضوی جبیره‌ای تنها در صورتی جایز است که باز کردن جبیره دشوار باشد یا ضرر داشته باشد یا نتوان مستقیما روی زخم یا شکستگی آب ریخت.<ref>فلاح‌زاده، احکام دین: مطابق با فتاوای مراجع بزرگ تقلید، ۱۳۸۶ش، ص۴۷-۴۸.</ref>
در وضوی [[جبیره|جبیره‌ای]]، نقاطی از اعضای وضو که می‌توان شست، باید به طور معمول شسته شود و با دست خیس، روی پارچه جبیره (که روی زخم قرار دارد) کشیده شود. وضوی جبیره‌ای تنها در صورتی جایز است که باز کردن جبیره دشوار باشد یا ضرر داشته باشد یا نتوان مستقیما روی زخم یا شکستگی آب ریخت.<ref>فلاح‌زاده، احکام دین: مطابق با فتاوای مراجع بزرگ تقلید، ۱۳۸۶ش، ص۴۷-۴۸.</ref>


در برخی موارد، [[تیمم]] به جای وضو واجب می‌شود: در صورتی که وقت نماز به قدری تنگ باشد که وضو گرفتن باعث شود تمام یا بخشی از نماز، بعد از وقت خوانده شود. <ref>فلاح‌زاده، احکام دین: مطابق با فتاوای مراجع بزرگ تقلید، ۱۳۸۶ش، ص۴۶.</ref> تیمم علاوه بر آنکه می‌تواند در شرایطی جایگزین وضو شود، جایگزین غسل هم می‌شود.{{مدرک}}
در برخی موارد، [[تیمم]] به جای وضو واجب می‌شود: در صورتی که وقت نماز به قدری تنگ باشد که وضو گرفتن باعث شود تمام یا بخشی از نماز، بعد از وقت خوانده شود. <ref>فلاح‌زاده، احکام دین: مطابق با فتاوای مراجع بزرگ تقلید، ۱۳۸۶ش، ص۴۶.</ref> تیمم علاوه بر آنکه می‌تواند در شرایطی جایگزین وضو شود، جایگزین غسل هم می‌شود.<ref>فلاح‌زاده، احکام دین: مطابق با فتاوای مراجع بزرگ تقلید، ۱۳۸۶ش، ص۶۲-۶۵.</ref>


===وضو چگونه باطل می‌شود؟===
===وضو چگونه باطل می‌شود؟===
خط ۷۲: خط ۷۲:
#مسح پا: اللّهمّ ثبّت قدميّ على الصّراط يوم تزلّ فيه الأقدام و اجعل سعيي فيما يرضيك عنّي؛ خداوندا! قدم‌هاى مرا بر صراط در آن روزى كه قدم‌ها بر آن مى‌لغزد، ثابت و استوار كن، و سعى و كوشش مرا در آن چيزى قرار ده كه تو را از من خشنود و راضى مى‌سازد.<ref>کلینی، فروع کافی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۸۴.</ref>
#مسح پا: اللّهمّ ثبّت قدميّ على الصّراط يوم تزلّ فيه الأقدام و اجعل سعيي فيما يرضيك عنّي؛ خداوندا! قدم‌هاى مرا بر صراط در آن روزى كه قدم‌ها بر آن مى‌لغزد، ثابت و استوار كن، و سعى و كوشش مرا در آن چيزى قرار ده كه تو را از من خشنود و راضى مى‌سازد.<ref>کلینی، فروع کافی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۸۴.</ref>


در منابع روایی شیعه و سنی، احادیث فراوانی (بیش از ۴۰۰ مورد) درباره احکام وضو، ویژگی‌ها و فضایل آن از پیامبر اکرم(ص) و امامان شیعه نقل شده است؛<ref>نگاه کنید به: [http://mizan.hadith.net/ «جستجوگر حدیثی میزان»].</ref> برخی از این روایات عبارتند از:
در منابع روایی شیعه و سنی، احادیث فراوانی (بیش از ۴۰۰ مورد) درباره احکام وضو، ویژگی‌ها و فضایل آن از پیامبر اکرم(ص) و امامان شیعه نقل شده است؛<ref>نگاه کنید به: [http://mizan.hadith.net/ «جستجوگر حدیثی میزان»].</ref> بر این اساس وضو موجب پاک شدن گناهان،<ref>غزالی، احیاء علوم الدین، دار الکتاب العربی، ج۲، ص۴۸ (قال رسول الله(ص): من توضّأ فأحسن الوضوء و صلّى ركعتين لم يحدّث نفسه فيهما بشيء من الدّنيا خرج من ذنوبه كيوم ولدته أمّه؛ کسی که به نیکی وضو بگیرد و دو رکعت نماز بخواند، اگر قصدی دنیایی از این کار نداشته باشد، همه گناهانش پاک می‌شود؛ آنچنان‌که گویی تازه متولد شده است.).</ref> از میان بردن غضب،<ref>محدث نوری، مستدرک الوسائل، [۱۴۰۷ق]، ج۱، ص۳۵۳ (قال رسول الله(ص): اذا غضب أحدكم فليتوضأ؛ هر گاه یکی از شما خشمگین شد، وضو بگیرد.).</ref> طول عمر،<ref>شیخ مفید، الأمالی، [۱۴۰۳ق]، ج۱، ص۶۰، ح۵ (قال رسول الله(ص): ... أكثر من الطهور یزد الله في عمرك...؛ فراوان طهارت داشته باش تا فراوان عمر کنی.).</ref> نورانی شدن چهره‌ها در محشر،<ref>مغربی، دعائم الاسلام، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۱۰۰ (قال رسول الله(ص): يَحْشُرُ اللَّهُ أُمَّتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ بَيْنَ الْأُمَمِ غُرّاً مُحَجَّلِينَ مِنْ آثَارِ الْوُضُوءِ؛ در روز قیامت، امت من به دلیل وضو گرفتن، با چهره‌ای نورانی در میان امت‌های دیگر محشور می‌شوند.‌).</ref> و افزایش روزی<ref>متقی هندی، کنز العمال، ۱۴۰۵ق، ج۱۶، ص۱۲۹، ح۴۴۱۵۴ (همواره طهارت داشته باش تا روزی‌ات فراوان شود.)</ref> می‌شود. همچنین روایاتی درباره فضیلت تجدید وضو<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج۱، ص۴۱ (وضو گرفتن در حال داشتن وضو، نور علی نور است.).</ref> و همچنین وضو به مثابه توبه،<ref>حرّ عاملی، وسائل الشیعه، آل البیت، ج۱، ص۳۷۷ (امام صادق(ع): من جدد وضوءه لغير حدث جدد الله توبته من غير استغفار؛ کسی که وضویش را تجدید کند، خداوند توبه او را بی‌آنکه استغفار کرده باشد، تجدید می‌کند.).</ref> نقل شده است.
*پاک شدن گناهان: کسی که به نیکی وضو بگیرد و دو رکعت نماز بخواند، اگر قصدی دنیایی از این کار نداشته باشد، همه گناهانش پاک می‌شود؛ آنچنان‌که گویی تازه متولد شده است.<ref>غزالی، احیاء علوم الدین، دار الکتاب العربی، ج۲، ص۴۸ (قال رسول الله(ص): من توضّأ فأحسن الوضوء و صلّى ركعتين لم يحدّث نفسه فيهما بشيء من الدّنيا خرج من ذنوبه كيوم ولدته أمّه).</ref>  
*از میان بردن غضب: هر گاه یکی از شما خشمگین شد، وضو بگیرد.<ref>محدث نوری، مستدرک الوسائل، [۱۴۰۷ق]، ج۱، ص۳۵۳ (قال رسول الله(ص): اذا غضب أحدكم فليتوضأ).</ref>
*طول عمر: فراوان طهارت داشته باش تا فراوان عمر کنی.<ref>شیخ مفید، الأمالی، [۱۴۰۳ق]، ج۱، ص۶۰، ح۵ (قال رسول الله(ص): ... أكثر من الطهور یزد الله في عمرك...).</ref>
*چهره نورانی در محشر: در روز قیامت، امت من به دلیل وضو گرفتن، با چهره‌ای نورانی در میان امت‌های دیگر محشور می‌شوند.<ref>مغربی، دعائم الاسلام، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۱۰۰ (قال رسول الله(ص): يَحْشُرُ اللَّهُ أُمَّتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ بَيْنَ الْأُمَمِ غُرّاً مُحَجَّلِينَ مِنْ آثَارِ الْوُضُوءِ‌).</ref>
*افزایش روزی: همواره طهارت داشته باش تا روزی‌ات فراوان شود.<ref>متقی هندی، کنز العمال، ۱۴۰۵ق، ج۱۶، ص۱۲۹، ح۴۴۱۵۴.</ref>
*فضیلت تجدید وضو: وضو گرفتن در حال داشتن وضو، نور علی نور است.<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج۱، ص۴۱.</ref>
*وضو به مثابه توبه: کسی که وضویش را تجدید کند، خداوند توبه او را بی‌آنکه استغفار کرده باشد، تجدید می‌کند.<ref>حرّ عاملی، وسائل الشیعه، آل البیت، ج۱، ص۳۷۷ (امام صادق(ع): من جدد وضوءه لغير حدث جدد الله توبته من غير استغفار).</ref>


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
۳۸۶

ویرایش