Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
جز (←پیشینه) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
== نام اصلی کتاب == | == نام اصلی کتاب == | ||
بنا بر آن چه در خطبه ابتدایی کتاب آمده، نام کتاب «الاحتجاج» بوده و اشارهای به نام «الإحتجاجُ عَلی أهلِ اللّجاج» نشده است، هر چند دیگران این کتاب را به نام دوم معرفی کردهاند. این کتاب به «'''احتجاج طبرسی'''» نیز شهرت دارد. این کتاب شامل بحثها، مناظرات و استدلالهای [[امامان معصوم(ع)|معصومین]] (ع) و بزرگان دین با مخالفان در موضوعات مختلف است.<ref>طبرسی، الاحتجاج، | بنا بر آن چه در خطبه ابتدایی کتاب آمده، نام کتاب «الاحتجاج» بوده و اشارهای به نام «الإحتجاجُ عَلی أهلِ اللّجاج» نشده است، هر چند دیگران این کتاب را به نام دوم معرفی کردهاند. این کتاب به «'''احتجاج طبرسی'''» نیز شهرت دارد. این کتاب شامل بحثها، مناظرات و استدلالهای [[امامان معصوم(ع)|معصومین]] (ع) و بزرگان دین با مخالفان در موضوعات مختلف است.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۳۸۶ق، ج۱، ص۵(مقدمه کتاب).</ref> | ||
== انتساب کتاب == | == انتساب کتاب == | ||
صاحب کتاب [[لؤلؤ البحرین|لؤلؤة البحرین]] مینویسد: | صاحب کتاب [[لؤلؤ البحرین|لؤلؤة البحرین]] مینویسد: | ||
::::برخی از متأخّرین أصحاب ما در نسبت دادن کتاب احتجاج به [[فضل بن حسن طبرسی|أبو علی طبرسی]] مؤلّف تفسیر مجمع البیان اشتباه نموده و از جمله ایشان محدّث [[امین استرابادی|امین استرآبادی]] و پیش از او صاحب رساله [[مشایخ الشیعة|مشایخ الشّیعه]]، و پیش از او [[ابن ابی جمهور احسائی|محمّد بن أبی جمهور أحسائی]] در کتاب [[عوالی اللئالی]] است. همچنین از جمله اشخاصی که در این باره اشتباه و غفلت نموده [[قاضی نورالله شوشتری|قاضی نورالله شوشتری]] در [[مجالس المؤمنین|مجالس المؤمنین]] است.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ترجمه جعفری، | ::::برخی از متأخّرین أصحاب ما در نسبت دادن کتاب احتجاج به [[فضل بن حسن طبرسی|أبو علی طبرسی]] مؤلّف تفسیر مجمع البیان اشتباه نموده و از جمله ایشان محدّث [[امین استرابادی|امین استرآبادی]] و پیش از او صاحب رساله [[مشایخ الشیعة|مشایخ الشّیعه]]، و پیش از او [[ابن ابی جمهور احسائی|محمّد بن أبی جمهور أحسائی]] در کتاب [[عوالی اللئالی]] است. همچنین از جمله اشخاصی که در این باره اشتباه و غفلت نموده [[قاضی نورالله شوشتری|قاضی نورالله شوشتری]] در [[مجالس المؤمنین|مجالس المؤمنین]] است.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ترجمه جعفری، ۱۳۸۱ش، ص ۸.</ref> | ||
== انگیزه نگارش == | == انگیزه نگارش == | ||
[[احمد بن علی طبرسی|طبرسی]] در مقدمه الاحتجاج میگوید: | [[احمد بن علی طبرسی|طبرسی]] در مقدمه الاحتجاج میگوید: | ||
::::آن چه باعث شد من چنین کتابی تألیف کنم، این بود که عدهای از شیعیان [[امامیه]] دست از استدلال و بحث با مخالفان برداشتهاند و میگویند این کار بر ما روا نیست زیرا پیامبر و ائمه (ع) هیچ گاه جدال نکردهاند و به [[شیعه]] نیز چنین اجازهای ندادهاند؛ لذا تصمیم گرفتم در یک کتاب بحثهای بزرگان را با مخالفان در اصول و فروع دین جمع کنم. طبرسی در ادامه متذکر میشود که نهی آنان از مجادله، نسبت به افراد ضعیف در دفاع ا ز دین و عقاید بوده است، نه افراد مبرز و توانا برای ابراز حق و دفاع از باطل.<ref>طبرسی، الاحتجاج، | ::::آن چه باعث شد من چنین کتابی تألیف کنم، این بود که عدهای از شیعیان [[امامیه]] دست از استدلال و بحث با مخالفان برداشتهاند و میگویند این کار بر ما روا نیست زیرا پیامبر و ائمه (ع) هیچ گاه جدال نکردهاند و به [[شیعه]] نیز چنین اجازهای ندادهاند؛ لذا تصمیم گرفتم در یک کتاب بحثهای بزرگان را با مخالفان در اصول و فروع دین جمع کنم. طبرسی در ادامه متذکر میشود که نهی آنان از مجادله، نسبت به افراد ضعیف در دفاع ا ز دین و عقاید بوده است، نه افراد مبرز و توانا برای ابراز حق و دفاع از باطل.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۳۸۶ق، ج۱، ص۴.</ref> | ||
== ارزش و اعتبار روایات کتاب == | == ارزش و اعتبار روایات کتاب == | ||
کتاب الاحتجاج از کتب معتبری است که علما به آن اعتماد دارند و بدون هیچ دغدغهای روایات آن را نقل میکنند. تنها اشکالی که متوجه روایات کتاب شده آن است که اکثر روایات آن [[مرسله]] است و هیچ سندی در کتاب برای آنها یافت نمیشود. | کتاب الاحتجاج از کتب معتبری است که علما به آن اعتماد دارند و بدون هیچ دغدغهای روایات آن را نقل میکنند. تنها اشکالی که متوجه روایات کتاب شده آن است که اکثر روایات آن [[مرسله]] است و هیچ سندی در کتاب برای آنها یافت نمیشود. | ||
مصنف در مقدمه کتاب مینویسد: من بجز روایات [[تفسیر امام حسن عسکری (ع)|تفسیر امام عسکری]](ع) بقیه روایات کتاب را بدون سند آوردهام زیرا یا [[اجماع]] بر آنها هست یا موافق عقلاند یا در کتب مخالف و موافق مشهورند و روایات تفسیر منسوب به امام عسکری (ع)را با ذکر سند در ابتدای آنها آوردم، چرا که از حیث شهرت مانند بقیه روایات کتاب نیستند. با این سخن طبرسی، تمام علما با وجود روایات بدون سند، آن را پذیرفته و بدان اعتماد کردهاند.<ref>طبرسی، الاحتجاج، | مصنف در مقدمه کتاب مینویسد: من بجز روایات [[تفسیر امام حسن عسکری (ع)|تفسیر امام عسکری]](ع) بقیه روایات کتاب را بدون سند آوردهام زیرا یا [[اجماع]] بر آنها هست یا موافق عقلاند یا در کتب مخالف و موافق مشهورند و روایات تفسیر منسوب به امام عسکری (ع)را با ذکر سند در ابتدای آنها آوردم، چرا که از حیث شهرت مانند بقیه روایات کتاب نیستند. با این سخن طبرسی، تمام علما با وجود روایات بدون سند، آن را پذیرفته و بدان اعتماد کردهاند.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۳۸۶ق، ج۱، ص۴.</ref> | ||
== احتجاج در نگاه علما و بزرگان == | == احتجاج در نگاه علما و بزرگان == | ||
بسیاری از بزرگان [[شیعه]] مانند [[شیخ حر عاملی]] در [[امل الآمل]]،<ref>حر عاملی، امل الآمل، ج۲، ص۱۷.</ref> [[محمدباقر خوانساری|خوانساری]] در [[روضات الجنات]]،<ref>خوانساری، روضات الجنات، ج۱، ص۱۹.</ref> [[آیت الله خویی|خویی]] در [[معجم رجال الحدیث]]<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، | بسیاری از بزرگان [[شیعه]] مانند [[شیخ حر عاملی]] در [[امل الآمل]]،<ref>حر عاملی، امل الآمل، ج۲، ص۱۷.</ref> [[محمدباقر خوانساری|خوانساری]] در [[روضات الجنات]]،<ref>خوانساری، روضات الجنات، ج۱، ص۱۹.</ref> [[آیت الله خویی|خویی]] در [[معجم رجال الحدیث]]<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۶۵.</ref> و دیگران، آن را کتابی نفیس، نیکو و دارای فوائد بسیار دانستهاند. | ||
== ترتیب مطالب == | == ترتیب مطالب == | ||
خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
* ذکر واقعه غدیر خم، ماجرای [[فدک]] و محاجههای [[حضرت علی]] (ع) و [[فاطمه زهرا]](س) و دیگر صحابه و اهل بیت. | * ذکر واقعه غدیر خم، ماجرای [[فدک]] و محاجههای [[حضرت علی]] (ع) و [[فاطمه زهرا]](س) و دیگر صحابه و اهل بیت. | ||
* محاجات امام علی (ع) با [[معاویه]] و اهل [[شام]] و [[خوارج]] و نقص کنندگان بیعت با او. | * محاجات امام علی (ع) با [[معاویه]] و اهل [[شام]] و [[خوارج]] و نقص کنندگان بیعت با او. | ||
* در بخش پایانی، احتجاجات حضرت [[صاحب الزمان]](عج)، مکاتبات آن حضرت در زمان [[غیبت صغری]] با [[نواب اربعه|نواب چهارگانه]]، توقیعات حضرت در زمان [[غیبت کبری]].<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/13413 کتابخانه دیجیتال نور. | * در بخش پایانی، احتجاجات حضرت [[صاحب الزمان]](عج)، مکاتبات آن حضرت در زمان [[غیبت صغری]] با [[نواب اربعه|نواب چهارگانه]]، توقیعات حضرت در زمان [[غیبت کبری]].<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/13413 الاحتجاج علی اهل اللجاج]، کتابخانه دیجیتال نور.</ref> | ||
==ترجمهها و شروح== | ==ترجمهها و شروح== | ||
خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
# شرح ملا فتح الله کاشانی. | # شرح ملا فتح الله کاشانی. | ||
# شرح [[میرزا ابوالحسن بحرانی]] (متوفای ۱۱۹۳ق) از علمای بزرگ دوران [[زندیه]] در [[شیراز]]. | # شرح [[میرزا ابوالحسن بحرانی]] (متوفای ۱۱۹۳ق) از علمای بزرگ دوران [[زندیه]] در [[شیراز]]. | ||
# شرح سید [[احمد بن محمد حسینی مختاری]].<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/13413 کتابخانه دیجیتال نور. | # شرح سید [[احمد بن محمد حسینی مختاری]].<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/13413 الاحتجاج علی اهل اللجاج]، کتابخانه دیجیتال نور.</ref> | ||
== نسخهها == | == نسخهها == | ||
خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
# نسخهای به خطّ کرمعلی بن محمّد باقر کرمانی پاریزی سیرجانی مشهدی، به خطّ نسخ، مربوط به سنه ۱۳۱۸ | # نسخهای به خطّ کرمعلی بن محمّد باقر کرمانی پاریزی سیرجانی مشهدی، به خطّ نسخ، مربوط به سنه ۱۳۱۸ | ||
ق، دارای حواشی به خطّ نستعلیق است که متعلّق به کتابخانه ملک است. | ق، دارای حواشی به خطّ نستعلیق است که متعلّق به کتابخانه ملک است. | ||
# نسخه خطّی مربوط به کتابخانه ملک، به خطّ نسخ به قلم محمّد بن محمّد علی خاوری، مربوط به سنه ۱۰۶۹ق.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ترجمه جعفری، | # نسخه خطّی مربوط به کتابخانه ملک، به خطّ نسخ به قلم محمّد بن محمّد علی خاوری، مربوط به سنه ۱۰۶۹ق.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ترجمه جعفری، ۱۳۸۱ش، ص۹.</ref> | ||
=== چاپ === | === چاپ === | ||
# در سال ۱۲۶۸ق در [[ایران]] | # در سال ۱۲۶۸ق در [[ایران]] | ||
خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
تحقیق کتاب توسط [[سید محمدباقر موسوی خرسان]] انجام شده است. ایشان علاوه بر استخراج آیات و توضیح کلمات مشکل، مطالب تحقیقی فراوانی آورده که شامل زندگینامه بسیاری از شخصیتهای مذکور در متن کتاب و روایات فراوانی است که توضیح آنها در پاورقی کتاب آمده است. در پایان کتاب نیز فهرست مطالب کتاب و مطالب حواشی ذکر شده است. | تحقیق کتاب توسط [[سید محمدباقر موسوی خرسان]] انجام شده است. ایشان علاوه بر استخراج آیات و توضیح کلمات مشکل، مطالب تحقیقی فراوانی آورده که شامل زندگینامه بسیاری از شخصیتهای مذکور در متن کتاب و روایات فراوانی است که توضیح آنها در پاورقی کتاب آمده است. در پایان کتاب نیز فهرست مطالب کتاب و مطالب حواشی ذکر شده است. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس2}} | {{پانویس2}} |