پرش به محتوا

ضحاک بن عبدالله مشرقی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Lohrasbi
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Hrezaei
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۸: خط ۲۸:
| نماینده =
| نماینده =
| شناخته‌شده برای =
| شناخته‌شده برای =
| نقش‌های برجسته = صحابی [[امام حسین(ع)]] و [[امام سجاد(ع)]] و حضور در واقعه کربلا و محدثین و گزارشگر [[واقعه عاشورا|واقعه کربلا]]
| نقش‌های برجسته = صحابی [[امام حسین(ع)]] و [[امام سجاد(ع)]]، حضور در واقعه کربلا، گزارشگر [[واقعه عاشورا|واقعه کربلا]]
| سبک =
| سبک =
| تأثیرگذاران = [[امام حسین(ع)]]
| تأثیرگذاران = [[امام حسین(ع)]]
خط ۵۳: خط ۵۳:
}}
}}


'''ضحاک بن عبدالله مشرقی''' ) از [[قبیله بنی همدان]]، از یاران [[امام حسین (ع)]] بود که در [[واقعه عاشورا]] در [[کربلا]] حضور داشت. او جزو بازماندگان از یاران امام حسین (ع) است. او در واپسین لحظات روز عاشورا از نبرد گریخت . ضحاک بن عبدالله از محدثین و گزارشگران [[واقعه کربلا]] در [[کوفه]] نیز هست.
'''ضحاک بن عبدالله مشرقی''' از [[قبیله بنی همدان]]، از [[:رده:یاران امام حسین|یاران امام حسین (ع)]] بود که در [[واقعه عاشورا]] در [[کربلا]] حضور داشت. او  در واپسین لحظات [[روز عاشورا]] از نبرد گریخت. ضحاک بن عبدالله از گزارشگران [[واقعه کربلا]] در [[کوفه]] نیز هست.


== زندگی نامه ==
== زندگی نامه ==
ضحاک فرزند عبدالله مشرقی از مردان [[قبیله بنی همدان]] بود. از زندگی او این قدر معلوم است که علاوه بر یاری [[امام حسین (ع)]] در [[کربلا]]، در زمان امامت [[امام سجاد (ع)]] زنده بوده و [[شیخ طوسی]] وی را از اصحاب [[امام سجّاد (ع)|امام سجّاد (ع)]] نام برده است.<ref>شیخ طوسی؛ رجال الشیخ الطوسی، قم، جامعه مدرسین، 1415، ص116.</ref>
ضحاک فرزند عبدالله مشرقی از مردان [[قبیله بنی همدان]] بود. از زندگی او این قدر معلوم است که علاوه بر یاری [[امام حسین (ع)]] در [[کربلا]]، در زمان امامت [[امام سجاد (ع)]] زنده بوده و [[شیخ طوسی]] وی را از اصحاب امام سجّاد (ع) نام برده است.<ref>شیخ طوسی؛ رجال الشیخ الطوسی، قم، جامعه مدرسین، 1415، ص116.</ref>


== حضور در کربلا ==
== حضور در کربلا ==
خط ۶۲: خط ۶۲:


=== ملاقات با امام حسین(ع) ===
=== ملاقات با امام حسین(ع) ===
[[طبری]] آورده که [[ابومخنف]] از [[عبدالله بن عاصم الفائشی]] به نقل از ضحاک بن عبدالله مشرقی نقل کرده که وی به همراه [[مالک بن نضر ارحبی]]، در میانه راه کاروان حسینی به سوی [[کوفه]]، با امام حسین (ع) ملاقات نمودند. امام حسین (ع) آنها را به یاری خود خواند؛ وقتی آنها عذر خواستند امام(ع) علت عدم همراهیشان را جویا شد. مالک بن نضر گفت من، بدهی و نانخور دارم. اما ضحاک دعوت امام را مشروط قبول کرد و گفت: «من هم فردی عیالوارم و به مردم مقروض هستم؛ اما اگر به من اجازه دهی، هنگامی که هیچ جنگجویی - در کنارت - نیافتم، بازگردم و فقط تا آنجا برایت بجنگم که برایت سودمند باشد و بتوانم از تو دفاع کنم.» امام (ع) پذیرفت.<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ طبری، ج۴، بیروت: نشر موسسه الاعلمی للمطبوعات، ص۳۱۷؛ همو تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: نشر بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۲، ص۳۰۱۵.</ref>
[[طبری]] آورده که [[ابومخنف]] از [[عبدالله بن عاصم الفائشی]] به نقل از ضحاک بن عبدالله مشرقی نقل کرده که وی به همراه [[مالک بن نضر ارحبی]]، در میانه راه کاروان حسینی به سوی [[کوفه]]، با امام حسین (ع) ملاقات نمودند. امام حسین (ع) آنها را به یاری خود خواند؛ وقتی آنها عذر خواستند امام(ع) علت عدم همراهی‌شان را جویا شد. مالک بن نضر گفت: من بدهی و نان‌خور دارم. اما ضحاک دعوت امام را مشروط قبول کرد و گفت: «من هم فردی عیال‌وارم و به مردم مقروض هستم؛ اما اگر به من اجازه دهی، هنگامی که هیچ جنگجویی - در کنارت - نیافتم، بازگردم و فقط تا آنجا برایت بجنگم که برایت سودمند باشد و بتوانم از تو دفاع کنم.» امام (ع) پذیرفت.<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ طبری، ج۴، بیروت: نشر موسسه الاعلمی للمطبوعات، ص۳۱۷؛ همو تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: نشر بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۲، ص۳۰۱۵.</ref>


=== نبردهای ضحاک در روز عاشورا ===
=== نبردهای ضحاک در روز عاشورا ===
خط ۷۱: خط ۷۱:
=== فرار از صحنه نبرد ===
=== فرار از صحنه نبرد ===
[[ابومخنف]] از [[عبدالله بن عاصم الفائشی]] به نقل از ضحاک بن عبدالله مشرقی آورده است:
[[ابومخنف]] از [[عبدالله بن عاصم الفائشی]] به نقل از ضحاک بن عبدالله مشرقی آورده است:
:وقتی دیدم یاران امام حسین(ع) کشته شده اند و نوبت به وی و خاندانش رسیده و با وی بجز [[سوید بن عمرو خثعمی]] و [[بشیر بن عمرو حضرمی]] باقی نمانده اند، خدمت [[امام حسین|ابا عبدالله]] آمده و گفتم: یابن رسول الله (ص)! به خاطر دارید که بین من و شما چه شرطی بود؟ حضرت فرمود: آری. من بیعت خود را از تو برداشتم ولی تو چگونه می‌توانی از بین سپاه دشمن فرار کنی؟ ضحاک گفت: من اسب خود را در خیمه‌ای پنهان کرده ام و به همین جهت هم بود که پیاده می جنگیدم.
:وقتی دیدم یاران امام حسین(ع) کشته شده اند و نوبت به وی و خاندانش رسیده و با وی بجز [[سوید بن عمرو خثعمی]] و [[بشیر بن عمرو حضرمی]] باقی نمانده اند، خدمت [[امام حسین|ابا عبدالله]] آمده و گفتم: یابن رسول الله! به خاطر دارید که بین من و شما چه شرطی بود؟ حضرت فرمود: آری؛ من بیعت خود را از تو برداشتم ولی تو چگونه می‌توانی از بین سپاه دشمن فرار کنی؟ ضحاک گفت: من اسب خود را در خیمه‌ای پنهان کرده‌ام و به همین جهت بود که پیاده می‌جنگیدم.


پس ضحاک سوار بر اسب شد و از صحنه نبرد گریخت. 15 نفر از اصحاب عمر سعد به تعقیبش پرداختند تا اینکه ضحاک به دهکده‌ای نزدیک ساحل [[فرات]] رسید و آنجا توقف کرد؛ [[کثیر بن عبدالله شعبی]] و [[ایوب بن مشرح حیوانی]] و [[قیس بن عبدالله صایدی]] از تعقیب کنندگان او را شناختند و با حمایت و کمک تعدادی از [[بنی تمیم]] که آنها نیز از تعقیب کنندگان بودند، ضحاک را از کشته شدن رهایی دادند.<ref>البلاذری، احمد بن یحیی؛ انساب الاشراف، تحقیق محمد باقر محمودی، بیروت، دارالتعارف، چاپ اول، ۱۹۷۷، ج۳، ص۱۹۷؛ الطبری، پیشین، ص۳۰۵۰- ۳۰۵۱؛ ابن اثیر، پیشین، ج۴، ص۷۳.</ref>
پس ضحاک سوار بر اسب شد و از صحنه نبرد گریخت. 15 نفر از اصحاب عمر سعد به تعقیبش پرداختند تا اینکه ضحاک به دهکده‌ای نزدیک ساحل [[فرات]] رسید و آنجا توقف کرد؛ [[کثیر بن عبدالله شعبی]] و [[ایوب بن مشرح حیوانی]] و [[قیس بن عبدالله صایدی]] از تعقیب کنندگان او را شناختند و با حمایت و کمک تعدادی از [[بنی تمیم]] که آنها نیز از تعقیب کنندگان بودند، ضحاک را از کشته شدن رهایی دادند.<ref>البلاذری، احمد بن یحیی؛ انساب الاشراف، تحقیق محمد باقر محمودی، بیروت، دارالتعارف، چاپ اول، ۱۹۷۷، ج۳، ص۱۹۷؛ الطبری، پیشین، ص۳۰۵۰- ۳۰۵۱؛ ابن اثیر، پیشین، ج۴، ص۷۳.</ref>
خط ۷۹: خط ۷۹:


[[شیخ مفید]] نیز در [[الارشاد|ارشاد]] در ماجرای واقعه عاشورا از وی روایت کرده است.<ref>شیخ مفید، الارشاد، نشر اسلامیه، ۱۳۸۰، ص۴۴۶.</ref> بنابراین، نام او و [[حدیث|احادیث]] منقوله از او، در کتب تاریخ و مقاتل بسیار دیده می‌شود.
[[شیخ مفید]] نیز در [[الارشاد|ارشاد]] در ماجرای واقعه عاشورا از وی روایت کرده است.<ref>شیخ مفید، الارشاد، نشر اسلامیه، ۱۳۸۰، ص۴۴۶.</ref> بنابراین، نام او و [[حدیث|احادیث]] منقوله از او، در کتب تاریخ و مقاتل بسیار دیده می‌شود.
== جستارهای وابسته ==
{{ستون-شروع|3}}
* [[امام حسین(ع)]]
* [[امام سجاد(ع)]]
* [[حرکت امام حسین از مدینه تا کربلا]]
* [[روز شمار واقعه عاشورا]]
* [[واقعه عاشورا (از نگاه آمار)]]
* [[وقایع ماه محرم الحرام]]
* [[کربلا]]
* [[واقعه عاشورا]]
* [[روز عاشورا]]
* [[روز تاسوعا]]
{{پایان}}


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس|2}}
{{پانویس|2}}
== منابع ==
== منابع ==
*البلاذری، احمد بن یحیی؛ انساب الاشراف، تحقیق محمد باقر محمودی، بیروت، دارالتعارف، چاپ اول، 1977.
*البلاذری، احمد بن یحیی؛ انساب الاشراف، تحقیق محمد باقر محمودی، بیروت، دارالتعارف، چاپ اول، 1977.
خط ۱۰۷: خط ۹۴:


[[رده:یاران امام حسین]]
[[رده:یاران امام حسین]]
[[رده:یاران امام سجاد]]
کاربر ناشناس