پرش به محتوا

مسجد امام (اصفهان): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mgolpayegani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۲: خط ۳۲:
}}
}}


'''مسجدِ اِمام‌'''، در [[اصفهان]]، یکی‌ از مهم‌ترین‌ بناهای عصر [[صفویه]] است که‌ پیش‌تر به‌ نام‌های مسجدِ شاه‌، مسجدِ سلطانی‌ جدید و جامع‌ِ عباسی‌ شهرت‌ داشت‌. این بنا از معماری، کاشی‌کاری و نجاری در قرن یازدهم [[هجری قمری|هجری]] است. مسجد امام، نمایانگر اوج هزار سال مسجدسازی در [[ایران]] به شمار می‌رود. سنت‌های شکل‌دهی، آرمان‌ها، شعایر و مفاهیم دینی، نقشه که از انواع قدیمی‌تر و ساده‌تر به‌آرامی کمال یافته، عناصر بزرگ ساختمانی و تزیینات همه در این مسجد، با عظمت و شکوهی که آن را در شمار بزرگ‌ترین بناهای جهان قرار داده، تحقق و یگانگی یافته است.
'''مسجدِ اِمام‌'''، در [[اصفهان]]، یکی‌ از مهم‌ترین‌ بناهای عصر [[صفویه]] است که‌ پیش‌تر به‌ نام‌های مسجدِ شاه‌، مسجدِ سلطانی‌ جدید و جامع‌ِ عباسی‌ شهرت‌ داشت‌. این بنا از شاهکارهای معماری، کاشی‌کاری و نجاری در قرن یازدهم [[هجری قمری|هجری]] است. مسجد امام، نمایانگر اوج هزار سال مسجدسازی در [[ایران]] به شمار می‌رود. سنت‌های شکل‌دهی، آرمان‌ها، شعایر و مفاهیم دینی، نقشه که از انواع قدیمی‌تر و ساده‌تر به‌آرامی کمال یافته، عناصر بزرگ ساختمانی و تزیینات همه در این مسجد، با عظمت و شکوهی که آن را در شمار بزرگ‌ترین بناهای جهان قرار داده، تحقق و یگانگی یافته است.


این‌ مسجد در ضلع‌ جنوبی‌ میدان امام خمینی ([[میدان‌ نقش‌ جهان‌]]) واقع‌ شده‌ و چنانکه‌ از منابع تاریخی به دست می‌آید، بنای آن‌ در سومین‌ مرحله‌ از اجرای طرح‌ میدان‌ نقش‌جهان‌ به‌ فرمان‌ [[شاه‌ عباس‌]] بزرگ‌ (در سال ۹۹۶- ۱۰۳۸ق‌/ ۱۵۸۸-۱۶۲۹م‌)آغاز گردیده‌، و در دوره شاه‌صفی‌ (در سال ۱۰۳۸-۱۰۵۲ق‌/ ۱۶۲۹-۱۶۴۲م‌) به‌ پایان‌ رسیده‌ است‌.
این‌ مسجد در ضلع‌ جنوبی‌ میدان امام خمینی ([[میدان‌ نقش‌ جهان‌]]) واقع‌ شده‌ و چنانکه‌ از منابع تاریخی به دست می‌آید، بنای آن‌ در سومین‌ مرحله‌ از اجرای طرح‌ میدان‌ نقش‌جهان‌ به‌ فرمان‌ [[شاه‌ عباس‌]] بزرگ‌ (در سال ۹۹۶- ۱۰۳۸ق‌/ ۱۵۸۸-۱۶۲۹م‌)آغاز گردیده‌، و در دوره شاه‌صفی‌ (در سال ۱۰۳۸-۱۰۵۲ق‌/ ۱۶۲۹-۱۶۴۲م‌) به‌ پایان‌ رسیده‌ است‌.
خط ۴۰: خط ۴۰:
کتیبه سر در مسجد به خط ثلث علیرضا عباسی و مورخ به سال ۱۰۲۵ حاکی از آن است که [[شاه عباس]] این مسجد را از مال خالص خود بنا کرده و ثواب آن را به روح جد اعظم خود [[شاه طهماسب]] اهدا نموده است. در ذیل این کتیبه به خط ثلث محمد رضا امامی، کتیبه دیگری نصب شده که به موجب آن مقام معماری و مهندسی معمار مسجد شاه، استاد علی اکبر اصفهانی و ناظر ساختمان محب علی بیک‌ الله تجلیل شده است.
کتیبه سر در مسجد به خط ثلث علیرضا عباسی و مورخ به سال ۱۰۲۵ حاکی از آن است که [[شاه عباس]] این مسجد را از مال خالص خود بنا کرده و ثواب آن را به روح جد اعظم خود [[شاه طهماسب]] اهدا نموده است. در ذیل این کتیبه به خط ثلث محمد رضا امامی، کتیبه دیگری نصب شده که به موجب آن مقام معماری و مهندسی معمار مسجد شاه، استاد علی اکبر اصفهانی و ناظر ساختمان محب علی بیک‌ الله تجلیل شده است.


روی در ورودی مسجد، جای سه گلوله است که گفته می‌شود در زمان جنگ با اشرف افغان یا جنگ با روسها ایجاد شده است.
روی در ورودی مسجد، جای سه گلوله است که گفته می‌شود در زمان جنگ با اشرف افغان یا جنگ با روس‌ها ایجاد شده است.


== کتیبه‌های مسجد ==
== کتیبه‌های مسجد ==
درِ نقره‌پوش‌ ورودی‌ مسجد با نقشهای‌ تزیینی‌ و اشعار [[فارسی‌]]، سروده «واهب»، به‌ خط نستعلیق‌ برجسته‌ (احتمالاً به‌ قلم‌ عبدالرشید دیلمی‌، معروف‌ به‌ رشیدا)، نیز از آثار دوره شاه‌ صفی‌ است‌ که‌ در ۱۰۴۶ق‌/۱۶۳۶م‌ به‌ اتمام‌ رسیده‌، و نصب‌ شده‌ است‌.<ref>هنرفر، ۴۳۳- ۴۳۴</ref>
درِ نقره‌پوش‌ ورودی‌ مسجد با نقش‌های‌ تزیینی‌ و اشعار [[فارسی‌]]، سروده «واهب»، به‌ خط نستعلیق‌ برجسته‌ (احتمالاً به‌ قلم‌ عبدالرشید دیلمی‌، معروف‌ به‌ رشیدا)، نیز از آثار دوره شاه‌ صفی‌ است‌ که‌ در ۱۰۴۶ق‌/۱۶۳۶م‌ به‌ اتمام‌ رسیده‌، و نصب‌ شده‌ است‌.<ref>هنرفر، ۴۳۳- ۴۳۴</ref>


[[پرونده:Katibe.jpg|بندانگشتی|یکی از کتیبه‌های مسجد]]
[[پرونده:Katibe.jpg|بندانگشتی|یکی از کتیبه‌های مسجد]]


دیگر کتیبه‌های‌ مسجد به‌ خط معروفترین‌ خوشنویسان‌ عصر صفوی‌ است‌ که‌ در برخی‌ از آنها نام‌ کاتب‌ و تاریخ‌ کتابت‌ نیز آمده‌ است‌، از جمله‌ محمدرضا امامی‌ در کتیبه‌های‌ ذیل‌ کتیبه اصلی‌ سر در (بدون‌ تاریخ‌)، محرابهای‌ شبستان‌ شرقی‌، ایوان‌ غربی‌، محراب‌ شبستان‌ِ زمستانی‌ غربی‌ (۱۰۷۷ق‌)، ایوان‌ جنوبی‌ و محراب‌ مدرسه ناصری‌، درِ جنوب‌ شرقی‌ مسجد، سر درِ بیرونی‌ مدرسه سلیمانیه‌، درِ جنوب‌ غربی‌ مسجد (۱۰۷۸ق‌)؛ عبدالباقی‌ تبریزی‌ در کتیبه‌های‌ داخلی‌ ایوان‌ و گنبد جنوبی‌، ایوان‌ شمالی‌ و گنبد غربی‌ (۱۰۳۵ و ۱۰۳۶ق‌)؛ محمدصالح‌ اصفهانی‌ در کتیبه بالای‌ محراب‌ اصلی‌ و محراب‌ گنبد شرقی‌ (۱۰۳۸ق‌)؛ محمد محسن‌ امامی‌ در کتیبه داخل‌ محراب‌ ایوان‌ جنوبی‌ مدرسه ناصری (۱۰۹۵ق‌).<ref>همو، ۴۵۰، ۴۵۴- ۴۵۵</ref>
دیگر کتیبه‌های‌ مسجد به‌ خط معروفترین‌ خوشنویسان‌ عصر صفوی‌ است‌ که‌ در برخی‌ از آن‌ها نام‌ کاتب‌ و تاریخ‌ کتابت‌ نیز آمده‌ است‌، از جمله‌ محمدرضا امامی‌ در کتیبه‌های‌ ذیل‌ کتیبه اصلی‌ سر در (بدون‌ تاریخ‌)، محراب‌های‌ شبستان‌ شرقی‌، ایوان‌ غربی‌، محراب‌ شبستان‌ِ زمستانی‌ غربی‌ (۱۰۷۷ق‌)، ایوان‌ جنوبی‌ و محراب‌ مدرسه ناصری‌، درِ جنوب‌ شرقی‌ مسجد، سر درِ بیرونی‌ مدرسه سلیمانیه‌، درِ جنوب‌ غربی‌ مسجد (۱۰۷۸ق‌)؛ عبدالباقی‌ تبریزی‌ در کتیبه‌های‌ داخلی‌ ایوان‌ و گنبد جنوبی‌، ایوان‌ شمالی‌ و گنبد غربی‌ (۱۰۳۵ و ۱۰۳۶ق‌)؛ محمدصالح‌ اصفهانی‌ در کتیبه بالای‌ محراب‌ اصلی‌ و محراب‌ گنبد شرقی‌ (۱۰۳۸ق‌)؛ محمد محسن‌ امامی‌ در کتیبه داخل‌ محراب‌ ایوان‌ جنوبی‌ مدرسه ناصری (۱۰۹۵ق‌).<ref>همو، ۴۵۰، ۴۵۴- ۴۵۵</ref>


== ایوان‌های مسجد ==
== ایوان‌های مسجد ==
کاربر ناشناس