پرش به محتوا

امکان اشرف: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ دسامبر ۲۰۱۳
جز
imported>Hrezaei
imported>Hrezaei
خط ۱۱: خط ۱۱:
===در حکمت مشاء===
===در حکمت مشاء===
طرح‌ موضوع‌ امكان‌ اشرف‌ در تفكر فلسفى‌ اسلامى‌، از دیدگاه‌ تاریخى‌ به‌ [[بوعلی سینا|ابن‌ سینا]] بازمى‌گردد، بدون اینکه وی‌ آن‌ را به‌ صورت‌ قاعده‌ای‌ درآورد، یا همچون‌ مسأله مستقلى‌ به‌ آن‌ بپردازد و یا آن‌ را در پاسخگویى‌ به‌ مسائل‌ دیگر به‌ كار برد. البته او و سایر فلاسفه بزرگ اسلامی پیشینه این قاعده را به ارسطو منسوب دانسته اند.
طرح‌ موضوع‌ امكان‌ اشرف‌ در تفكر فلسفى‌ اسلامى‌، از دیدگاه‌ تاریخى‌ به‌ [[بوعلی سینا|ابن‌ سینا]] بازمى‌گردد، بدون اینکه وی‌ آن‌ را به‌ صورت‌ قاعده‌ای‌ درآورد، یا همچون‌ مسأله مستقلى‌ به‌ آن‌ بپردازد و یا آن‌ را در پاسخگویى‌ به‌ مسائل‌ دیگر به‌ كار برد. البته او و سایر فلاسفه بزرگ اسلامی پیشینه این قاعده را به ارسطو منسوب دانسته اند.
ابن سینا در کتاب [[تعلیقات|تعلیقات‌]] این‌ مسأله‌ را در به صورت کلی چنین‌ مطرح‌ مى‌كند:
ابن سینا در کتاب [[تعلیقات|تعلیقات‌]] این‌ مسأله‌ را چنین‌ مطرح‌ مى‌كند:


«کمال مطلق، حیثیت وجوبِ بدون امکان و وجود بدون عدم و حق بدون باطل است. هر آنچه‌ بعد از اوست، ناقص‌تر از وجود اول‌ است‌ و غیر از آن‌ هرچه‌ هست‌، در ذات‌ خود ممكن‌ است‌. پس‌ از آن،‌ اختلاف‌ در ترتیب‌ و اشخاص‌ و انواع‌ به‌ استعداد هر یک از موجودات بستگى‌ دارد. پس‌ هر یك‌ از [[عقل فعال|عقول‌ فعال‌]] نسبت‌ به‌ آنچه‌ از او صادر مى‌شود، اشرف‌ است‌ و همه عقول‌ فعال‌ از امور مادی‌ شریف‌ترند. در میان‌ مادیات‌ نیز موجودات‌ آسمانى‌ و افلاک و کرات بر موجودات عالم‌ طبیعت‌ بر روی زمین برتری‌ دارند. مقصود ارسطو از اشرف‌ در اینجا چیزی‌ است‌ كه‌ از نظر ذاتی مقدم بر هستی موجودات پائین تر و پست تر از خودش است و هستى‌ یافتن مرتبه فروتر از آن‌، تنها پس‌ از هستى‌ آن‌ امر متقدم‌ امكان‌پذیر است‌» <ref> ص‌ 21، نیز نگاه كنید:«العرشیه»، ص15-16</ref>
کمال مطلق، حیثیت وجوبِ بدون امکان و وجود بدون عدم و حق بدون باطل است. هر آنچه‌ بعد از اوست، ناقص‌تر از وجود اول‌ است‌ و غیر از آن‌ هرچه‌ هست‌، در ذات‌ خود ممكن‌ است‌.  
 
پس‌ از وجود کامل مطلق، تمام موجودات ممکن بر اساس استعدادهای وجودی که دارند قرار می گیرند. در این سلسله وجودی، هر یك‌ از [[عقل فعال|عقول‌ فعال‌]] نسبت‌ به‌ موجوداتی که به واسطه آنها ایجاد می شوند شرافت بیشتری دارند، همانطور که این عقول فعاله از امور مادی‌ شریف‌ترند.  
 
در میان‌ مادیات‌ نیز موجودات‌ آسمانى‌ و افلاک بر موجودات عالم‌ طبیعت‌ و موجودات زمینی برتری‌ دارند.  
 
مقصود ارسطو از اشرف‌ در اینجا نیز چیزی‌ است‌ كه‌ از نظر ذاتی مقدم بر هستی موجودات پائین تر و پست تر از خودش است، و هستى‌ یافتن مرتبه پست تر تنها زمانی امکان دارد که موجود برتر در مرتبه قبل از آن وجود یافته باشد» <ref> ص‌ 21، نیز نگاه كنید:«العرشیه»، ص15-16</ref>


===در حکمت اشراق===
===در حکمت اشراق===
کاربر ناشناس