۱۷٬۲۲۱
ویرایش
سید محسن امین: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| وب‌گاه رسمی = | | وب‌گاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
'''سید محسن امین حسینی عامِلی''' ([[سال ۱۲۸۴ هجری قمری|۱۲۸۴]]- [[سال ۱۳۷۱ هجری قمری|۱۳۷۱]]ق)، [[فقیه]]، ادیب و | '''سید محسن امین حسینی عامِلی''' ([[سال ۱۲۸۴ هجری قمری|۱۲۸۴]]- [[سال ۱۳۷۱ هجری قمری|۱۳۷۱]]ق)، [[فقیه]]، ادیب و شرح‌حال‌نگار [[شیعی]] اهل [[جبل عامل]] [[لبنان]] که نسب وی به [[حسین ذی الدمعه]] فرزند [[زید بن علی]] می‌رسد. او برای پیگیری علوم دینی به [[نجف اشرف]] هجرت کرد و در آنجا به درجه [[اجتهاد]] رسید و خود نیز شاگردانی تربیت کرد. وی افزون بر علوم دینی، در ادب نیز دستی داشت و شعر می‌سرود و نقد شعر می‌کرد. | ||
[[اعیان الشیعه]] مهمترین اثر دانشنامه‌ای مشتمل بر معرفی علما و بزرگان [[شیعه]] است و با هدف شناساندن هویت فرهنگی شیعه و یادآوری نقش [[امامیه|امامیه]] در اعتلای [[تمدن اسلامی]] تدوین شده است. وی برای تأمین منابع تحقیق و تألیف، به | [[اعیان الشیعه]] مهمترین اثر دانشنامه‌ای مشتمل بر معرفی علما و بزرگان [[شیعه]] است و با هدف شناساندن هویت فرهنگی شیعه و یادآوری نقش [[امامیه|امامیه]] در اعتلای [[تمدن اسلامی]] تدوین شده است. وی برای تأمین منابع تحقیق و تألیف، به کشورهایی چون [[سوریه]]، [[اردن]]، [[فلسطین]]، [[مصر]]، [[عراق]] و [[ایران]] سفر کرد. | ||
وی در سال [[سال ۱۳۷۱ هجری قمری|۱۳۷۱ق]] ([[سال ۱۳۳۰ هجری شمسی|۱۳۳۰ش]]) در [[دمشق]] درگذشت و در [[حرم حضرت زینب(س)]] دفن شد. | وی در سال [[سال ۱۳۷۱ هجری قمری|۱۳۷۱ق]] ([[سال ۱۳۳۰ هجری شمسی|۱۳۳۰ش]]) در [[دمشق]] درگذشت و در [[حرم حضرت زینب(س)]] دفن شد. | ||
== ولادت و وفات== | == ولادت و وفات== | ||
او که فرزند [[عبدالکریم عاملی]] است در سال [[سال ۱۲۸۴ هجری قمری|۱۲۸۴ق]] در خاندانی مشهور از سادات در قریه شقرا از [[جبل عامل]] [[لبنان]] زاده شد. مادرش دختر شیخ | او که فرزند [[عبدالکریم عاملی]] است در سال [[سال ۱۲۸۴ هجری قمری|۱۲۸۴ق]] در خاندانی مشهور از سادات در قریه شقرا از [[جبل عامل]] [[لبنان]] زاده شد. مادرش دختر شیخ محمدحسن فلحة المیسی از عالمان عصر خویش بود. نسب وی به حسین ذی الدمعه فرزند [[زید بن علی]] می‌رسد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۳۳۳.</ref> | ||
سید محسن در | سید محسن در شب [[یکشنبه]] [[۴ رجب]] سال ۱۳۷۱ق (۱۳۳۰ ش) در [[دمشق]] درگذشت و در [[حرم حضرت زینب(س)]] مدفون شد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۳۸۳.</ref> | ||
== تحصیلات و اساتید == | == تحصیلات و اساتید == | ||
پس از آموزش‌های مقدماتی در زادگاه خود، [[علم منطق|منطق]]، [[علم نحو|نحو]] و [[علم بیان|بیان]] را در یکی از روستاهای [[جبل عامل]] فراگرفت. او سپس در [[بنت جبیل|بنت جُبیل]] از درس [[موسی شراره]] بهره | سید محسن پس از آموزش‌های مقدماتی در زادگاه خود، [[علم منطق|منطق]]، [[علم نحو|نحو]] و [[علم بیان|بیان]] را در یکی از روستاهای [[جبل عامل]] فراگرفت. او سپس در [[بنت جبیل|بنت جُبیل]] از درس [[موسی شراره]] بهره برد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۳۳۴-۳۳۳ و ۳۴۱ و ۳۵۲-۳۵۱؛ حمود،الرجل و العقیدة، ۱۱۸-۱۱۷.</ref> | ||
وی سپس در ۱۳۰۸ق/۱۸۹۱م به نجف هجرت کرد و تا ۱۳۱۹ق/ ۱۹۰۱م از محضر بزرگانی چون [[ | وی سپس در ۱۳۰۸ق/۱۸۹۱م به نجف هجرت کرد و تا ۱۳۱۹ق/ ۱۹۰۱م از محضر بزرگانی چون [[محمدطه نجف]]، [[حاج‌آقا رضا همدانی]] و [[آخوند خراسانی]] بهره جست. وی همچنین نزد [[محمدباقر نجم‌آبادی]] و [[سید احمد کربلایی]] سطوح و [[خارج فقه]] و [[اصول]] را آموخت و به درجه [[اجتهاد]] نائل شد و خود نیز شاگردانی تربیت کرد. | ||
<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۳۳۴-۳۳۳ و ۳۴۱ و ۳۵۲-۳۵۱؛ حمود، الرجل و العقیدة، ۱۱۸- ۱۱۷.</ref> | <ref> امین، اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۳۳۴-۳۳۳ و ۳۴۱ و ۳۵۲-۳۵۱؛ حمود، الرجل و العقیدة، ۱۱۸-۱۱۷.</ref> | ||
وی افزون بر علوم دینی، مطالعات وسیع ادبی داشت و در سرودن شعر و نقد شعر نیز توانا بود.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۳۳۴-۳۳۳ و ۳۴۱ و ۳۵۲-۳۵۱؛ | وی افزون بر علوم دینی، مطالعات وسیع ادبی داشت و در سرودن شعر و نقد شعر نیز توانا بود.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۳۳۴-۳۳۳ و ۳۴۱ و ۳۵۲-۳۵۱؛ حمود، الرجل و العقیدة، ۱۱۸-۱۱۷.</ref> | ||
== شاگردان == | == شاگردان == | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
== فعالیت‌های فرهنگی و سفرهای علمی == | == فعالیت‌های فرهنگی و سفرهای علمی == | ||
امین چنانکه در [[الرحیق المختوم]] خود آورده است، با انگیزه احیا و نشر معارف دینی، و اصلاح سنت‌هایی که در نظر او مخالف عقل و شرع بود، به [[دمشق]] هجرت کرد و | امین چنانکه در [[الرحیق المختوم]] خود آورده است، با انگیزه احیا و نشر معارف دینی، و اصلاح سنت‌هایی که در نظر او مخالف عقل و شرع بود، به [[دمشق]] هجرت کرد و به فعالیت‌های گوناگون علمی و فرهنگی پرداخت. | ||
امین در ۱۳۶۱ق/۱۹۴۲م به عضویت | امین در ۱۳۶۱ق/۱۹۴۲م به عضویت «مجمع علمی عربی» دمشق درآمد و تا پایان عمر از فعالان این مجمع بود.<ref>نک: مجله المجمع العلمی العربی، ص۶۲۰.</ref> او همچنین برای اعتلای فرهنگ جوانان [[شیعه]] مدارسی تأسیس کرد و خود به تألیف برخی کتابهای درسی اقدام نمود.<ref>نک: مجله المجمع العلمی العربی، ص۶۱۹.</ref> | ||
امین برای تأمین منابع تحقیق و تألیف، به نقاطی چون [[سوریه]]، [[اردن]]، [[فلسطین]]، [[مصر]]، [[عراق]] و [[ایران]] سفر کرد.<ref> | امین برای تأمین منابع تحقیق و تألیف، به نقاطی چون [[سوریه]]، [[اردن]]، [[فلسطین]]، [[مصر]]، [[عراق]] و [[ایران]] سفر کرد.<ref>شریف‌‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۱، ص۲۴۷؛ فضل‌الله، السید محسن الامین، ص۱۶۸- ۱۶۶.</ref> | ||
===تلاش برای اصلاح شعائر حسینی=== | ===تلاش برای اصلاح شعائر حسینی=== | ||
سید محسن امین از پیشگامان اصلاح اندیشه شیعی در دوران معاصر به شمار می‌رود. او پس از بازگشت به جبل عامل، | سید محسن امین از پیشگامان اصلاح اندیشه شیعی در دوران معاصر به شمار می‌رود. او پس از بازگشت به جبل عامل، به اصلاح خرافات و نادرستی‌هایی در نقل تاریخ [[عاشورا]] و سوگواری‌ها پرداخت. در این مسیر، وی کتاب‌هایی تألیف کرد تا جایگزین کتابهای رایج مقتل شود. | ||
# [[لواعج الاشجان فی مقتل الحسین (کتاب)|لواعج الأشجان فی مقتل الإمام الحسین]] منتشر شده در سال ۱۹۱۱م | # [[لواعج الاشجان فی مقتل الحسین (کتاب)|لواعج الأشجان فی مقتل الإمام الحسین]] منتشر شده در سال ۱۹۱۱م | ||
# أصدق الأخبار فی قصّة الأخذ بالثار در شرح حال توابین، منتشرشده در سال ۱۹۱۲م | # أصدق الأخبار فی قصّة الأخذ بالثار در شرح حال توابین، منتشرشده در سال ۱۹۱۲م | ||
# الدرّ النضید فی مراثی السبط الشهید؛ شامل اشعاری در رثای سید الشهداء. بعدها این سه کتاب، در یک مجلّد به وسیله انتشارات العرفان | # الدرّ النضید فی مراثی السبط الشهید؛ شامل اشعاری در رثای سید الشهداء. بعدها این سه کتاب، در یک مجلّد به وسیله انتشارات العرفان چاپ شد.<ref>حرکة الإصلاح الشیعی؛ علماء جبل عامل وأدباؤه من نهایة الدولة العثمانیة إلی بدایه استقلال لبنان، ص۳۰۱.</ref> | ||
# المجالس السنیة فی مصائب ومناقب العترة النبویة در پنج جلد. در مقدمه جلد اوّل آن، به | # المجالس السنیة فی مصائب ومناقب العترة النبویة در پنج جلد. در مقدمه جلد اوّل آن، به مشروعیت عزاداری اشاره کرد. لیکن در همان جا طی «مقدمة مهمّة» به روایاتی که روضه‌خوانان جعل می‌کنند و به سینه‌زنی و قمه‌زنی اشاره کرد و آن‌ها را خلاف شرع و حرام شمرده است.<ref>المجالس السنیة فی مناقب ومصائب العترة الطاهرة، ج ۱، ص۷</ref> | ||
# إقامة اللائم علی إقامة المآتم. | # إقامة اللائم علی إقامة المآتم. | ||
کتاب المجالس السنیة، با این هدف نوشته شد تا به جای مقاتل نادرست و تحریف شده در مجالس عزای حسینی خوانده شود. خواندن و شنیدن گزارش‌های نادرست و دروغین، مشوّق او در نگارش این کتاب بود.<ref>حرکة الإصلاح الشیعی، ص۳۰۲</ref> | کتاب المجالس السنیة، با این هدف نوشته شد تا به جای مقاتل نادرست و تحریف شده در مجالس عزای حسینی خوانده شود. خواندن و شنیدن گزارش‌های نادرست و دروغین، مشوّق او در نگارش این کتاب بود.<ref>حرکة الإصلاح الشیعی، ص۳۰۲</ref> | ||
او همچنین با تعزیه و شبیه‌خوانی را مخالف بود و ظاهراً در سال ۱۹۲۴ در یکی از مراسم شبیه خوانی، نزاعی در گرفت که به کشته شدن دو تن انجامید و امین از این فرصت پیش آمده، استفاده کرد و شبیه خوانی و دیگر اعمالی چون خودزنی را حکماً و عملاً تحریم کرد و از نیروهای دولتی برای تحقّق خواست خود، بهره گرفت. با فتوای تحریم [[شبیه خوانی]] تا زمانی که امین زنده بود، این مراسم در [[دمشق]] متوقّف شد.<ref>حرکة الإصلاح الشیعی، ص۳۰۴</ref> اندک مدّتی بعد، یکی از نشریات بیروت به تحلیل آرای امین، در این زمینه پرداخت و به گسترش ایده او کمک کرد. در همان زمان، مقالاتی از سید مهدی موسوی قزوینی علیه [[قمه‌زنی]] چاپ شد. این مقالات با واکنش فراوانی روبرو شد و علیه قزوینی و امین ردیه‌هایی نوشته شد. در این هنگام، سید محسن امین در روستای خود، شقراء در لبنان بود و حملات بر ضدّ او، به‌ویژه در جبل عامل، افزایش می‌یافت و به نوشته جعفر الخلیلی، عبد الحسین صادق در نبطیه و عبد الحسین شرف الدین در صور با او مخالفت می‌کردند.<ref> حرکة الإصلاح الشیعی، ص۳۰۸</ref> امین در پاسخ به ردیه ها، [[التنزیه لاعمال الشبیه (کتاب)|التنزیه لأعمال الشبیه]] را نوشت. | |||
در همان زمان، مقالاتی از سید مهدی موسوی قزوینی علیه [[ | |||
امین در پاسخ به ردیه ها، [[التنزیه لاعمال الشبیه (کتاب)|التنزیه لأعمال الشبیه]] را نوشت. | |||
==تألیفات و آثار == | ==تألیفات و آثار == | ||
| خط ۹۱: | خط ۸۵: | ||
=== اعیان الشیعه === | === اعیان الشیعه === | ||
{{اصلی|اعیان الشیعة (کتاب) }} | {{اصلی|اعیان الشیعة (کتاب) }} | ||
[[اعیان الشیعة|اعیان الشیعه]] مهمترین اثر محسن امین و دانشنامه‌ای گسترده، مشتمل بر | [[اعیان الشیعة|اعیان الشیعه]] مهمترین اثر محسن امین و دانشنامه‌ای گسترده، مشتمل بر شرح‌حال بزرگان [[شیعه]] است و بخش قابل توجهی از آن به زندگانی [[امامان شیعه]] می‌پردازد. سرگذشت، بررسی آراء و آثار ۱۱۷۳۳ نفر در این کتاب، که با هدف شناساندن هویت فرهنگی شیعه و یادآوری نقش امامیه در اعتلای [[تمدن اسلامی]] تدوین شده است، جای گرفته است.<ref>برای فهرستی از آثار وی، نک: مشار، مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی، ج۵، ص۲۱۰-۲۰۶.</ref> | ||
این کتاب یک دائرةالمعارف بزرگ، در شرح حال بزرگان شیعه، از صدر اسلام تا زمان حیات مؤلف، اعم از [[صحابه]]، [[تابعین]] و اهالی هر فن می‌باشد، به گونه‌ای که از راویان، محدثان، قاریان، مفسران، فقیهان، حکیمان، متکلمان، واعظان و شاعران، تا دانشمندانِ علوم لغت، صرف، نحو، بیان، منطق، ریاضیات، طب و نجوم و حتی پادشاهان و وزیران را شامل می‌شود.<ref>مهرداد عباسی، کوشش‌های حسن الامین در به ثمر رساندن اعیان الشیعه و تألیف مستدرکات آن.</ref> | این کتاب یک دائرةالمعارف بزرگ، در شرح حال بزرگان شیعه، از صدر اسلام تا زمان حیات مؤلف، اعم از [[صحابه]]، [[تابعین]] و اهالی هر فن می‌باشد، به گونه‌ای که از راویان، محدثان، قاریان، مفسران، فقیهان، حکیمان، متکلمان، واعظان و شاعران، تا دانشمندانِ علوم لغت، صرف، نحو، بیان، منطق، ریاضیات، طب و نجوم و حتی پادشاهان و وزیران را شامل می‌شود.<ref>مهرداد عباسی، کوشش‌های حسن الامین در به ثمر رساندن اعیان الشیعه و تألیف مستدرکات آن.</ref> | ||
| خط ۹۹: | خط ۹۳: | ||
اثر دیگر امین، [[حق الیقین فی لزوم التألیف بین المسلمین]] است، که آن را با تکیه بر ضرورت هم‌آوایی مسلمانان، تبیین کرده است.<ref>نک: زراقط،الجانب الاصلاحی للعلامه السید محسن الامین العاملی: المصلح الاسلامی السید محسن الامین، ۱۸۵- ۱۸۴.</ref> | اثر دیگر امین، [[حق الیقین فی لزوم التألیف بین المسلمین]] است، که آن را با تکیه بر ضرورت هم‌آوایی مسلمانان، تبیین کرده است.<ref>نک: زراقط،الجانب الاصلاحی للعلامه السید محسن الامین العاملی: المصلح الاسلامی السید محسن الامین، ۱۸۵- ۱۸۴.</ref> | ||
اثر دیگر وی، [[کشف الارتیاب فی اتباع محمد بن عبدالوهاب]] است، که در آن به رد عقاید [[وهابیت]] پرداخته است.<ref>نک: هاشمی، الکلیه، ص۴۰۱.</ref> این کتاب با نام '' | اثر دیگر وی، [[کشف الارتیاب فی اتباع محمد بن عبدالوهاب]] است، که در آن به رد عقاید [[وهابیت]] پرداخته است.<ref>نک: هاشمی، الکلیه، ص۴۰۱.</ref> این کتاب با نام '' «تاریخ و نقد وهابیت» '' توسط علی اکبر فائزی پور به فارسی ترجمه و منتشر شده است. کتاب دیگری با عنوان '' «فراسوی پرده‌ها» '' نیز منتشر شده که تلخیص و ترجمه کشف الارتیاب است. | ||
اثر معروف دیگر او [[لواعج الاشجان فی مقتل الحسین]] است که در آن به تاریخ [[واقعه عاشورا]] پرداخته است. این کتاب با دو عنوان '' | اثر معروف دیگر او [[لواعج الاشجان فی مقتل الحسین]] است که در آن به تاریخ [[واقعه عاشورا]] پرداخته است. این کتاب با دو عنوان '' «اشک و ماتم در سوگ سبط نبی خاتم» '' و '' «امام حسین(ع) و حماسه کربلا» '' به فارسی ترجمه و منتشر شده است. | ||
[[پرونده:کشف الارتیاب فی اتباع محمد بن عبدالوهاب، اثر سید محسن امین.jpg|بندانگشتی|۱۵۰px|[[کشف الارتیاب فی اتباع محمد بن عبدالوهاب]] در نقد [[وهابیت]]]] | [[پرونده:کشف الارتیاب فی اتباع محمد بن عبدالوهاب، اثر سید محسن امین.jpg|بندانگشتی|۱۵۰px|[[کشف الارتیاب فی اتباع محمد بن عبدالوهاب]] در نقد [[وهابیت]]]] | ||
از دیگر آثار قابل توجه وی کتاب [[التنزیه لاعمال الشبیه]] است که در نقد شیوه‌های رایج [[عزاداری]] در بین [[شیعیان]] نوشته شده و اعمالی مثل [[قمه‌زنی]] را خلاف شرع دانسته است. این کتاب در سال | از دیگر آثار قابل توجه وی کتاب [[التنزیه لاعمال الشبیه]] است که در نقد شیوه‌های رایج [[عزاداری]] در بین [[شیعیان]] نوشته شده و اعمالی مثل [[قمه‌زنی]] را خلاف شرع دانسته است. این کتاب در سال ۱۳۲۲ش توسط [[جلال آل احمد]] با عنوان [[عزاداری‌های نامشروع]] به فارسی ترجمه و منتشر شد. ولی نسخه‌های آن توسط عده‌ای از مخالفان کتاب خریداری و سوزانده شد.<ref>جلال آل احمد، یک چاه و دو چاله، ص۴۹</ref> | ||
== شخصیت و ویژگی علمی == | == شخصیت و ویژگی علمی == | ||
او را باید عالمی پر جرأت در بیان نظریات خویش به حساب آورد، چنانکه اقدام برای تصحیح روش [[عزاداری محرم|عزاداری]] در سوگ [[امام حسین(ع)]]، او را در مقابله‌ای سخت و | او را باید عالمی پر جرأت در بیان نظریات خویش به حساب آورد، چنانکه اقدام برای تصحیح روش [[عزاداری محرم|عزاداری]] در سوگ [[امام حسین(ع)]]، او را در مقابله‌ای سخت و اتهام‌‌انگیز قرار داد.<ref>نک: امین، اعیان الشیعه، ج۱۰، ص۳۶۳-۳۶۱؛ حمود،الرجل و العقیدة، ۱۲۳-۱۲۱.</ref> | ||
در شخصیت علمی امین، دو ویژگی نقد برخی مذاهب و گرایش‌ها و کوشش در ایجاد همبستگی اسلامی، در کنار یکدیگر دیده می‌شود. وی در حالی که در آثاری چون [[کشف الارتیاب]] و [[العقود الدریه]] به رد عقاید [[وهابیت]] پرداخته است،<ref>نک: هاشمی، الکلیة، ص۴۰۱.</ref> در اثر دیگرش [[حق الیقین فی لزوم التألیف بین المسلمین]]، بر ضرورت هم‌آوایی مسلمانان تأکید کرده است.<ref>نک: زراقط،الجانب الاصلاحی للعلامه السید محسن الامین العاملی: المصلح الاسلامی السید محسن الامین، ۱۸۵- ۱۸۴.</ref> | در شخصیت علمی امین، دو ویژگی نقد برخی مذاهب و گرایش‌ها و کوشش در ایجاد همبستگی اسلامی، در کنار یکدیگر دیده می‌شود. وی در حالی که در آثاری چون [[کشف الارتیاب]] و [[العقود الدریه]] به رد عقاید [[وهابیت]] پرداخته است،<ref>نک: هاشمی، الکلیة، ص۴۰۱.</ref> در اثر دیگرش [[حق الیقین فی لزوم التألیف بین المسلمین]]، بر ضرورت هم‌آوایی مسلمانان تأکید کرده است.<ref>نک: زراقط،الجانب الاصلاحی للعلامه السید محسن الامین العاملی: المصلح الاسلامی السید محسن الامین، ۱۸۵- ۱۸۴.</ref> | ||
| خط ۱۱۳: | خط ۱۰۷: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{ستون-شروع}} | {{ستون-شروع}} | ||
*امین، محسن، | *امین، محسن، اعیان الشیعه، به کوشش حسن امین، بیروت، ۱۴۰۳ق/ ۱۹۸۳م. | ||
*امین، محسن، آینن سوگواری، ترجمه اقناع اللائم، نشر حبیب. | *امین، محسن، آینن سوگواری، ترجمه اقناع اللائم، نشر حبیب. | ||
*حمود، محمد، | *حمود، محمد، «الرجل و العقیدة»، الثقافة الاسلامیه، دمشق، ۱۴۰۷ق، شم ۱۲. | ||
*زراقط، عبدالمجید، | *زراقط، عبدالمجید، «الجانب الاصلاحی للعلامه السید محسن الامین العاملی»، المصلح الاسلامی السید محسن الامین، دمشق، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م. | ||
* | *شریف‌‌رازی، محمد، گنجینه دانشمندان، تهران، ۱۳۵۲ش. | ||
*عباسی، مهرداد، کوشش‌های حسن الامین در به ثمر رساندن اعیان الشیعه و تألیف مستدرکات آن. | *عباسی، مهرداد، کوشش‌های حسن الامین در به ثمر رساندن اعیان الشیعه و تألیف مستدرکات آن. | ||
*فضل‌الله، هادی، | *فضل‌الله، هادی، «السید محسن الامین»، الثقافة الاسلامیه، دمشق، ۱۴۱۰ق، شم ۲۹. | ||
*مجله المجمع العلمی العربی، دمشق، ۱۳۷۲ق/۱۹۵۲م، شم (۴) ۲۷. | *مجله المجمع العلمی العربی، دمشق، ۱۳۷۲ق/۱۹۵۲م، شم (۴) ۲۷. | ||
*مشار، خانبابا، مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی، تهران، ۱۳۴۳ش. | *مشار، خانبابا، مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی، تهران، ۱۳۴۳ش. | ||
*هاشمی، احسان، الکلیه، بیروت، ۱۹۲۸م، شم ۱۵. | *هاشمی، احسان، الکلیه، بیروت، ۱۹۲۸م، شم ۱۵. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* [https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/4771 دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | * [https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/4771 دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
| خط ۱۳۰: | خط ۱۲۳: | ||
* [http://ensani.ir/fa/content/53848/default.aspx بایسته‌های تربیتی و آموزشی حوزه‌ها از نگاه علامه سید محسن امین] | * [http://ensani.ir/fa/content/53848/default.aspx بایسته‌های تربیتی و آموزشی حوزه‌ها از نگاه علامه سید محسن امین] | ||
* [http://ensani.ir/fa/content/53499/default.aspx زندگی‌نامه خودنوشت علامه سید محسن امین عاملی] | * [http://ensani.ir/fa/content/53499/default.aspx زندگی‌نامه خودنوشت علامه سید محسن امین عاملی] | ||
{{مورخان شیعه}} | {{مورخان شیعه}} | ||
{{تراجم نگاران شیعه}} | {{تراجم نگاران شیعه}} | ||
{{فقیهان شیعه (قرن ۱۴ قمری)}} | {{فقیهان شیعه (قرن ۱۴ قمری)}} | ||
[[ar:السيد محسن الأمين]] | [[ar:السيد محسن الأمين]] | ||
[[en:Sayyid Muhsin al-Amin]] | [[en:Sayyid Muhsin al-Amin]] | ||