کاربر ناشناس
بابا رکن‌الدین شیرازی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi جز (Mahboobi صفحهٔ بابا رکن الدین شیرازی را به بابا رکن‌الدین شیرازی منتقل کرد) |
imported>Jalalyaghmoori جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| اندازه جعبه = | | اندازه جعبه = | ||
| عنوان = | | عنوان = | ||
| نام = مسعود بن | | نام = مسعود بن عبدالله بیضاوی | ||
| تصویر = تصویری از مقبره بابا رکن الدین.jpg | | تصویر = تصویری از مقبره بابا رکن الدین.jpg | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
| عنوان تصویر = | | عنوان تصویر = | ||
| زادروز = ؟ | | زادروز = ؟ | ||
| مکان تولد = روستای بیضا، اردکان، | | مکان تولد = روستای بیضا، اردکان، استان فارس | ||
| تاریخ مرگ = ۷۶۹ق/۱۳۶۸م | | تاریخ مرگ = ۷۶۹ق/۱۳۶۸م | ||
| آرامگاه = [[اصفهان]]، [[تخت فولاد اصفهان]] | | آرامگاه = [[اصفهان]]، [[تخت فولاد اصفهان]] | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
| نقش‌های برجسته = | | نقش‌های برجسته = | ||
| سبک = | | سبک = | ||
| استادان = [[ | | استادان = [[عبدالرزاق کاشانی]]، داوود قیصری، [[نعمان خوارزمی]] | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| شهر خانگی = | | شهر خانگی = | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
| منصب = | | منصب = | ||
| مکتب = | | مکتب = | ||
| آثار = [[ | | آثار = [[نصوص الخصوص فی‌ترجمة الفصوص]] | ||
| خویشاوندان سرشناس = | | خویشاوندان سرشناس = | ||
| گفتاورد = | | گفتاورد = | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
| پانویس = | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
'''مسعود بن | '''مسعود بن عبدالله بیضاوی'''، معروف به ''' بابا رکن‌الدین شیرازی'''، عالم و عارف ''[[قرن هشتم]]'' [[هجری قمری]] است. تاریخ دقیق ولادت او معلوم نیست، ولی اهل بیضا (یکی از روستاهای تابع اردکان) از استان فارس بوده و مؤلفِ تاریخ [[اصفهان]] و [[ری]]، او را از خاندان جابری انصاری برشمرده است.<ref>جابری انصاری، تاریخ اصفهان و ری، صص ۳۲۶-۳۲۵.</ref> | ||
در [[مذهب]] بابارکن‌الدین، | در [[مذهب]] بابارکن‌الدین، اختلاف وجود دارد. برخی او را [[شیعه]] دانسته و عده‌ای دیگر او را از [[اهل سنت]] شمرده‌اند.اما سنگ نوشته قبرش حاکی از شیعه بودن او است. | ||
از | از جهت مسلک عرفانی، او را از پیروان [[ابن‌عربی]] دانسته‌اند. مهم‌ترین اثر تألیف شده وی، [[نصوص الخصوص فی‌ترجمة الفصوص]] است، که شرحی بر [[فصوص‌الحکم]] ابن عربی است. بابارکن الدین در سال ۷۶۹ق در اصفهان درگذشت و در [[تخت فولاد اصفهان]] به خاک سپرده شد. | ||
== زندگی‌نامه == | == زندگی‌نامه == | ||
بابارکن الدین اصالتاً از بیضا_ | بابارکن الدین اصالتاً از بیضا_ یکی از روستاهای تابع اردکان (سپیدان)_ از [[استان فارس]] بود، ولی تاریخ ولادت او معلوم نیست. مؤلفِ تاریخ اصفهان و ری، او را از خاندان جابری انصاری شمرده است.<ref>جابری انصاری، تاریخ اصفهان و ری، ص۳۲۶-۳۲۵.</ref> | ||
بابارکن‌الدین از اوان کودکی به [[عرفان]] و [[تصوف]] گرایش داشت و پس از آنکه با احوال عارفان آشنایی یافت، به طریق سیرو سلوک گام نهاد. او خود می‌گوید: “از زمان صباوت... از خود ادراک معنایی از معانی و شأنی از شؤون توحید می‌کردم”.<ref>بابارکن الدین شیرازی، نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۴.</ref> | |||
بابارکن‌الدین ابتدا نزد [[عبدالرزاق کاشانی]] (د۷۳۶ق/۱۳۳۶م) ، به تعلیم [[عرفان نظری]] و سلوک عملی پرداخت و پس از او از داوود قیصری (د ۷۵۱ق/۱۳۵۰م) بهره برد و نزد آن دو [[فصوص الحکم]] ''[[ابن عربی]]'' را خواند و نیز در حل مشکلات فصوص، از [[نعمان خوارزمی]] کمک گرفت.<ref>بابارکن الدین شیرازی، نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۵و۲۳۳و۲۴۹.</ref> او همچنین در [[شیراز]] به محضر امین بلیانی شتافته و از وی به بزرگی یاد کرده بود و او را «شیخ المشایخ» می‌خواند.<ref>بابارکن الدین شیرازی، نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۲۲۳-۲۲۲.</ref> | |||
== مذهب او == | == مذهب او == | ||
درباره [[مذهب]] بابارکن‌الدین اختلاف است. برخی او را [[شیعه]] دانسته<ref>جابری انصاری، تاریخ اصفهان و ری، ص۳۲۶-۳۲۵؛ گزی اصفهانی، تذکرةالقبور، ص۴۴-۴۳؛ همایی، بابارکن‌الدین شیرازی: نصوص‌الخصوص فی ترجمة الفصوص،ص۴-۳.</ref> و عده‌ای دیگر او را از [[اهل سنت]] شمرده‌اند.<ref>گزی اصفهانی، تذکرةالقبور، ص۴۴-۴۳؛ همایی، بابارکن‌الدین شیرازی: نصوص‌الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۱۰ و۱۳و ۱۴.</ref>اما سنگ نوشته قبرش حاکی از شیعه بودن اوست. | |||
درباره [[مذهب]] | از جهت مسلک عرفانی، از جمله در باور به [[وحدت وجود]]، او را از پیروان [[ابن‌عربی]] دانسته‌اند. | ||
از | |||
| خط ۷۷: | خط ۷۶: | ||
[[پرونده:نصوص الخصوص.gif|بندانگشتی]] | [[پرونده:نصوص الخصوص.gif|بندانگشتی]] | ||
آثار و تألیفات علمی وی, عبارتند از: | آثار و تألیفات علمی وی, عبارتند از: | ||
#[[ | #[[نصوص الخصوص فی‌ترجمة الفصوص]]، که شرحی است بر [[فصوص‌الحکم]] ابن عربی و ظاهراً مهم‌ترین اثر اوست. این کتاب در ۱۳۵۹ش در [[تهران]] به چاپ رسیده است. | ||
# | #کشف الضرفی‌نظم‌الدر، یا شرح التائیة الکبری اثر ابن‌فارض، که نسخه‌ای از آن در کتابخانه شماره۲ [[مجلس شورای اسلامی]] موجود است.<ref>منزوی، خطی، ج۲، ص۱۳۱۹؛ دانش پژوه، محمدتقی و ایرج‌افشار، نسخه‌های خطی نشریه کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، تهران، ج۶، ص۵۱۶؛ حاجی خلیفه، کشف، ج۱، ص۲۶۶؛ بغدادی، ایضاح، ج۲، ص۳۶۱.</ref> | ||
# کنوزالرموز | # کنوزالرموز درعلم حروف، به فارسی.<ref>بابارکن الدین شیرازی، مسعود، نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۱۵۵.</ref> | ||
# [[قلندریه]].<ref> | # [[قلندریه]].<ref>اقبال آشتیانی،بابارکن الدین و مقبره او، ص۴۶.</ref> | ||
#مقدمه | #مقدمه نصوص الخصوص: این مقدمه نیز به دلیل مفصل بودنش خود به گونه‌ای تألیف مستقلی است.<ref>نک: بابارکن الدین شیرازی، مسعود، نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۷.</ref> | ||
== وفات == | == وفات == | ||
بابارکن الدین در اصفهان درگذشت و در [[تخت فولاد اصفهان]] دفن شد. وفات او بر پایه سنگ نوشته سردر آرامگاهش، در ۷۶۹ق/۱۳۶۸م روی داده است.<ref>جابری انصاری، تاریخ اصفهان و ری، ص۳۲۵؛ قمی، هدیةالاحباب، ص۱۰۲؛ همایی، جلال‌الدین، بابارکن‌الدین شیرازی: نصوص‌الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۱۰؛ اقبال آشتیانی، بابارکن الدین و مقبره او، ص۴۲؛ آقابزرگ، الذریعه، ج۲۴، ص۱۸۰.</ref> | |||
آرامگاه او که اکنون در [[تخت فولاد اصفهان]] باقی است، همواره محل ذکر و عبادت [[درویش|دراویش]] و [[صوفیه]] بوده است.<ref>همایی، جلال‌الدین، بابارکن‌الدین شیرازی: نصوص‌الخصوص فی ترجمة الفصوص، ص۱۱؛ نیز نک: دائرة المعارف بزرگ اسلامی، بابارکن‌الدین شیرازی، مقبره.</ref> | |||
مقبره و آرامگاه این [[عارف]] نامدار که از آثار [[دوره ایلخانی]]است، در [[تکیه]]ای در تخت فولاد اصفهان قرار دارد.<ref>نک: جابری انصاری، تاریخ اصفهان و ری، ص۳۲۶.</ref> آرامگاه او در ساحل جنوبی زاینده‌رود، در گورستان «تخت فولاد» واقع شده که با توجه به دیگر قبرهای تاریخ‌دار آن، مزار وی از قدمت بیشتری برخوردار است. در گذشته، حتی پس از دوره [[صفویه]] با توجه به شهرت بابا رکن‌الدین این گورستان را «بابا رکن‌الدین» می‌نامیدند. دامنه این شهرت تا آنجاست که [[پل خواجو]] را نیز که در معبر آن مقبره واقع شده، با همین نام می‌خواندند.<ref>شاردن، سفرنامه: بخش اصفهان، ص۱۸۰؛ مهدوی، تذکرة القبور، ص۱۵۳.</ref> | |||
مقبره و | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس|اندازه=ریز| | {{پانویس|اندازه=ریز|۳}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{ستون-شروع|۲}} | |||
{{ستون-شروع| | |||
*[[آقابزرگ]]، [[الذریعه]] | *[[آقابزرگ]]، [[الذریعه]] | ||
* | *اقبال آشتیانی، عباس، «بابارکن الدین و مقبره او»، یادگار ، تهران، ۱۳۴۲ش، س۲، شم ۴ | ||
* | *بابارکن الدین شیرازی، مسعود، نصوص الخصوص فی ترجمة الفصوص، به کوشش رجبعلی مظلومی، تهران، ۱۳۵۹ش | ||
*بغدادی، ایضاح | *بغدادی، ایضاح | ||
* | *جابری انصاری، حسن، تاریخ اصفهان و ری، تهران، ۱۳۲۱ش | ||
*حاجی‌خلیفه، کشف | *حاجی‌خلیفه، کشف | ||
* | *دانش پژوه، محمدتقی و ایرج‌افشار، نسخه‌های خطی نشریه کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، تهران، ۱۳۴۸ش | ||
*شاردن، ژان، سفرنامه، | *شاردن، ژان، سفرنامه، بخش اصفهان، ترجمه حسین عریضی، تهران ۱۳۶۲ش | ||
*قمی، عباس، هدیةالاحباب، تهران، ۱۳۶۲ش | *قمی، عباس، هدیةالاحباب، تهران، ۱۳۶۲ش | ||
* | *گزی اصفهانی، عبدالکریم، تذکرةالقبور، به کوشش ناصرباقری بیدهندی، قم، ۱۳۷۱ق | ||
*منزوی، خطی | *منزوی، خطی | ||
*مهدوی، مصلح‌الدین، تذکرة القبور، اصفهان، کتابخانه ثقفی | *مهدوی، مصلح‌الدین، تذکرة القبور، اصفهان، کتابخانه ثقفی | ||
*همایی، جلال‌الدین، بابارکن‌الدین | *همایی، جلال‌الدین، بابارکن‌الدین شیرازی: نصوص‌الخصوص فی ترجمة الفصوص، تهران، ۱۳۵۹ش | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
| خط ۱۱۵: | خط ۱۱۲: | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* منبع مقاله: [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/5013 دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | * منبع مقاله: [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/5013 دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
[[ar:بابا ركن | [[ar:بابا ركن الدین الشیرازی]] | ||
[[en:Baba Rukn al-Din]] | [[en:Baba Rukn al-Din]] | ||
[[رده:عارفان قرن8(قمری)]] | [[رده:عارفان قرن8(قمری)]] | ||
[[رده:مدفونان در تخت فولاد اصفهان]] | [[رده:مدفونان در تخت فولاد اصفهان]] | ||