علی بن یقطین: تفاوت میان نسخه‌ها

علی بن یقطین در سال ۱۲۴ق در کوفه متولد شد. از آنجا که پدرش [[یقطین بن موسی]] از شیعیان امام صادق(ع) بود، در دوران [[خلافت]] [[مروان بن حکم]] تحت تعقیب قرار گرفت و ناچار به همراه همسر و دو فرزندش ([[علی بن علی بن یقطین|علی]] و [[عبید بن علی بن یقطین|عبید]]) از کوفه فرار کرد و روانه [[مدینه]] شد. پس از مدتی به بغداد آمد و در آغاز به دادوستد ابزار (نوعی ادویه) پرداخت.<ref>رجال کشی، ۲۰۳</ref>

علی بن یقطین پس از سقوط حکومت [[بنی امیه|اموی]] و ظهور دولت [[عباسیان]] به کوفه بازگشت<ref>رجال نجاشی، ص۲۷۳. تنقیح المقال، ص۳۱۵.</ref> و به دستگاه خلافت عبّاسیان راه یافت. در دربار عباسیان، ابتدا از کارگزاران [[مهدی عباسی]] <ref>تاریخ طبری، ج۳، ص۵۲۲</ref> و به سِمَت دیوان امور برگزیده شد.<ref>تاریخ طبری، ج۶، ص۳۹۱.</ref>

در زمان [[هادی عباسی]] جایگاه او در دستگاه خلافت عباسی مهم‌تر شد، تا آنجا که انگشتر و مُهر خلافت به دست علی بن یقطین سپرده شد<ref>تاریخ طبری، ج ۳، ص۴۰۸.</ref> و از نزدیکان [[هارون الرشید]] (درگذشت ۱۹۳ق) شد.

به نظر شیعیان و بنا بر شواهد تاریخی و روایی، ورود علی بن یقطین به دستگاه خلافت با اجازه و راهنمایی‌های [[امام کاظم]](ع) بوده است<ref>بحارالانوار، ج۷۲، ص۳۷۰. معجم رجال الحدیث، همان.</ref> تا از ستمدیدگان پشتیبانی کند و یاور شیعیان باشد.<ref>اعیان الشیعة، ج۸، ص۳۷۱</ref> از این رو بارها درباره مذهب و ارتباط او با امام کاظم(ع) به [[هارون الرشید]] بدگویی شد، ولی آسیبی به او نرسید.{{مدرک}}

علی بن یقطین که در زمان دو [[امام]] [[معصوم]](ع) زندگی می‌کرد مورد تأیید و توجه آنان قرار گرفته است. گفته اند[[امام صادق(ع)]] در زمانی که وی کودک بود در حق او [[دعا]] کرد.<ref>تنقیح المقال، همان.</ref> در مورد او از امام کاظم(ع) چند [[حدیث]] بیان شده است. حضرت در مورد او فرمود:

* «‌برای تو چیزی را دوست دارم که برای خود دوست دارم.<ref>کافی، ج۴، ص۵۲۴.</ref>

* ایشان گواهی داده که علی بن یقطین اهل [[بهشت]] است.<ref>رجال کشی، ج۲، ص۷۳۰. رجال نجاشی، ص۲۲۲.</ref>

* حضرت برای او ضمانت کرده که آتش [[جهنم]] به او نرسد.<ref>رجال کشی، ج۲، ص۷۳۰.</ref>

* در روایتی دیگر، موسی بن جعفر(ع) می‌فرماید: وقتی که در حج بودم هیچ کس در ذهنم خطور نکرد، جز علی بن یقطین که همواره با من بود و از نظرم نرفت تا اینکه از آنجا رفتم.<ref>رجال کشی، ج۲، ص۷۳۰.</ref>

در روایتی که [[شیخ طوسی]] نقل می‌کند، علی بن یقطین برخی نامه‌ها و اموال را از طریق دو تن از شیعیان به نزد [[موسی بن جعفر]](ع) می فرستاد و پاسخ امام(ع) را دریافت می‌نمود.<ref>رجال کشی، ج۲، ص۷۳۵.</ref>

در مورد [[ایمان]] و پارسایی علی بن یقطین روایات بسیاری آمده است، از جمله اینکه امام کاظم(ع) [[بهشت]] را برای او تضمین کرده است.<ref>رجال کشی، ۲۰۴-۲۰۵</ref>

عالمان شیعی نظیر [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]، [[شیخ طوسی]]، [[علامه حلی]]، [[ابن شهر آشوب]]، [[عبدالله مامقانی|مامقانی]] و [[سیدابوالقاسم خویی]] وی را از خواصّ یاران امام کاظم(ع) شمرده‌اند که جایگاه والایی نزد آن امام داشته و هیچ کس سرزنشی نسبت به او گزارش نکرده است. این افراد علی بن یقطین را فردی دارای کتاب، [[فقیه]]، [[کلام|متکلم]]، [[ثقه]]، جلیل القدر و مورد اعتماد توصیف کرده‌اند.<ref>رجال نجاشی، ص۴۵. الفهرست، ص۱۵۴. خلاصه الاقوال، ص۱۰۰. معالم العلماء، ص۹۹. معجم رجال الحدیث، ج۱۳، ص۲۴۲ و ۲۴۳.</ref>

احادیث بسیاری از علی بن یقطین در [[کتب اربعه]] روایت شده است. گزارش کتب [[رجال|رجالی]] حاکی از آن است که وی یک [[حدیث|روایت]] از [[امام صادق]](ع) و روایات بسیاری از امام کاظم(ع) نقل کرده است.<ref>رجال نجاشی، ص۴۵.</ref>

# «‌'''مسائل عن ابی الحسن موسی بن جعفر‌'''» کتابی است که علی بن یقطین مسائلی را از امام کاظم(ع) فرا گرفته بود.<ref>الفهرست، ص۱۵۵.</ref>

علی بن یقطین در سال ۱۸۲ق و در سن ۵۷ سالگی در [[بغداد]] و در حالی که امام کاظم(ع) در زندان [[هارون الرشید]] به سر می‌برد وفات یافت. [[امین عباسی|محمد امین]]، ولیعهد [[هارون الرشید|هارون]] بر پیکر او نماز خواند.<ref>الفهرست، ص۱۵۵. معجم رجال حدیث، ج۱۳، ص۲۴۲ و ۲۴۳.</ref>