اصول فقه: تفاوت میان نسخه‌ها

اصولیون می گویند: آیاتی که ما را به تدبر و تفکر آیات قرآنی فراخوانده و به تمسک به آن، دستور می دهد بیان گر آن است که فهم قرآن  برای انسان های غیر معصوم نیز ممکن است. علاوه بر این، سیره عقلا و احادیث متواتری که از [[ائمه(ع)]] نقل شده است که می گوید: هر حدیثی را که از ما روایت شده بر قرآن عرضه کنید و اگر مخالف با قرآن بود، آن را به دیوار بزنید و نپذیرید، به خوبی نشان می دهد که قرآن کریم بدون نیاز به حدیث، نیز قابل فهم بوده و ظاهر آیات قرآنی حجت است.<ref>سید محمد باقر صدر، دروس فی علم الاصول(الحلقه الثالثه)، ج 2، ص 198-199.</ref> <ref>محمد کاظم خراسانی، کفایه الاصول، ص 281-285.</ref>

===حجیت عقل===

[[عقل]] یکی از منابع چهارگانه احکام است؛ حجیت عقل از نظر [[شیعه]] به این معنی است که اگر در موردی، عقل یک حکم قطعی داشت، آن حکم به اعتبار اینکه قطعی و یقینی است حجت است. [[اصولیون]] حجیت قطع را ذاتی می دانند و [[اخباری ها]] منکر حجیت عقل هستند. از نظر اصولی ها، حجیت عقل هم به حکم عقل ثابت است و هم مورد تأیید شرع است. اساسا حقانیت شرع و [[اصول دین]] به حکم عقل ثابت می شود چگونه ممکن است از نظر شرعی عقل را حجت ندانیم.<ref>سید محمد باقر صدر، دروس فی علم الاصول، ج 2، ص309.</ref>

مسائل اصولی مربوط به عقل در دو  بخش ملاکات احکام و لوازم احکام مطرح می شود. اصولیون می گویند احکام شرعی برخاسته از مصلحت ها و مفسده ها است، اگر آن مصالح و مفاسد نمی بود امر و نهی نیز متوجه بشر نمی شد و اگر عقل انسان به آن مصالح و مفاسد آگاه گردد همان حکم را می کند که شرع بدان حکم کرده است. این مسئله در اصول فقه تحت عنوان ملازمات عقلی مطرح می شود.<ref>مرتضی مطهری، کلیات علوم اسلامی، مجموعه آثار، ج 20، ص 52.</ref>

===اجماع===

در علم اصول در باره حجیت اجماع و ادله آن و به تبع شیوه بهره برداری از آن بحث می شود. عالمان [[اهل سنت]] با استناد به گفته [[پیامبر(ص)]] که امتم بر خطا اجتماع نمی کنند، اجماع را حجت می دانند، اصولیون [[شیعه]] ضمن مسلم ندانستن این حدیث از پیامبر(ص)، اجماع را به دلیل وجود انسان معصوم در میان امت معتبر می دانند.