Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۷۱
ویرایش
(ویرایش شکلی) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه | {{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | ||
| عنوان =شیخ عباس قمی | |||
| عنوان = شیخ عباس قمی | | تصویر =شیخ عباس قمی.jpg | ||
| توضیح تصویر = | |||
| تصویر = شیخ عباس قمی.jpg | | اندازه تصویر =250px | ||
| اندازه تصویر = | | نام کامل = | ||
| | | لقب =محدّث قمی | ||
| | | نسب = | ||
| | | تاریخ تولد =[[سال ۱۲۹۴ هجری قمری|۱۲۹۴ق]] | ||
| | | شهر تولد = [[قم]] | ||
| | | کشور تولد =[[ایران]] | ||
| محل زندگی =[[نجف]] • [[قم]] • [[مشهد]] | |||
| تاریخ وفات =[[۲۲ ذیالحجه]] [[سال ۱۳۵۹ هجری قمری|۱۳۵۹ق]] | |||
| شهر وفات =نجف | |||
| محل دفن =[[حرم امام علی(ع)]] | |||
| | |||
| | |||
| شهر | |||
| | |||
| خویشاوندان سرشناس = | | خویشاوندان سرشناس = | ||
| استادان =[[سید محمد کاظم طباطبائی یزدی]] • [[میرزا حسین نوری]] • [[میرزا محمدتقی شیرازی]] | |||
| شاگردان = [[آقا بزرگ طهرانی]] • [[ سردار کابلی]] • [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی]] • [[عبدالحسین رشتی]] • [[ملا علی واعظ خیابانی تبریزی]] • [[ سید محمد هادی میلانی]] | |||
| محل تحصیل =نجف • قم | |||
| اجازه روایت از = | |||
| اجازه اجتهاد از = | |||
| اجازه روایت به = | |||
| اجازه اجتهاد به = | |||
| تالیفات =[[مفاتیح الجنان]] • [[سفینة البحار]] • [[منتهی الآمال]] • [[نفس المهموم]] | |||
| سایر = | |||
| سیاسی = تبلیغ و مبارزه علیه حکومت پهلوی | |||
| اجتماعی = | |||
| امضا = | |||
| وبگاه رسمی = | |||
}} | }} | ||
== | '''عباس بن محمدرضا قُمی''' ([[سال ۱۲۹۴ هجری قمری|۱۲۹۴]]-[[سال ۱۳۵۹ هجری قمری|۱۳۵۹]]ق) مشهور به '''شیخ عباس قمی''' و '''محدّث قمی''' عالم [[شیعه]] در [[قرن چهارده هجری قمری]] است. او [[حدیث|محدّث]]، مورخ و خطیب بود و تحصیلات و کارهای علمی خویش را در سه [[حوزه قم]]، [[حوزه مشهد|مشهد]] و [[حوزه نجف|نجف]] گذراند و کتابهای پرشماری نگاشت. [[مفاتیح الجنان]]، [[سفینة البحار]]، [[نفس المهموم]] و [[منتهی الآمال]] از مشهورترین تألیفات شیخ عباس قمی بهشمار میرود. محدث قمی در سال ۱۳۵۹ق در [[نجف]] درگذشت و در [[حرم امام علی|حرم علی بن ابیطالب (ع)]] دفن شد. | ||
==زندگینامه == | |||
شیخ عباس در سال [[سال ۱۲۹۴ هجری قمری|۱۲۹۴ق]] در [[قم]] به دنیا آمد.<ref>قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۲۷ش، ص۲۲۱.</ref> پدرش محمدرضا قمی فردی متدین و مرجع مردم برای آگاهی از وظایف شرعی بود. مادر شیخ عباس به نام «بانو زینت» نیز از زنان متدین و پارسا بود.<ref>احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش.</ref> شیخ عباس قمی درباره وی میگوید: ''من هر موفقیتی که دارم از [[برکت]] مادرم است؛ زیرا ایشان سعی داشت همیشه مرا با طهارت کامل شیر دهد''.<ref>دوانی، مفاخر اسلام، ۱۳۷۹ش، ج۱۱، ص۴۰.</ref> | شیخ عباس در سال [[سال ۱۲۹۴ هجری قمری|۱۲۹۴ق]] در [[قم]] به دنیا آمد.<ref>قمی، الفوائد الرضویه، ۱۳۲۷ش، ص۲۲۱.</ref> پدرش محمدرضا قمی فردی متدین و مرجع مردم برای آگاهی از وظایف شرعی بود. مادر شیخ عباس به نام «بانو زینت» نیز از زنان متدین و پارسا بود.<ref>احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش.</ref> شیخ عباس قمی درباره وی میگوید: ''من هر موفقیتی که دارم از [[برکت]] مادرم است؛ زیرا ایشان سعی داشت همیشه مرا با طهارت کامل شیر دهد''.<ref>دوانی، مفاخر اسلام، ۱۳۷۹ش، ج۱۱، ص۴۰.</ref> | ||
=== ازدواج === | |||
شیخ عباس در بازگشت از [[نجف]] به [[قم]] [[ازدواج]] کرد. وی دختر [[سید زکریا قزوینی]] از علمای قم را به همسری برگزید؛ اما این وصلت پس از چندی به جدایی انجامید. محدث قمی هنگامی که در مشهد اقامت داشت، با دختر آیتالله [[سید احمد طباطبایی]] ازدواج کرد.<ref> احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش. </ref> | |||
=== وفات === | |||
محدث قمی در شب [[سه شنبه]] [[۲۲ ذیالحجه]] [[سال ۱۳۵۹ هجری قمری|۱۳۵۹ق]] برابر با [[۱ بهمن]] [[سال ۱۳۱۹ هجری شمسی|۱۳۱۹ش]]<ref>حائری، علی، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۷۴۷.</ref> در ۶۵ سالگی در [[نجف]] درگذشت. [[سید ابوالحسن اصفهانی]] در [[حرم امیرالمؤمنین(ع)]] بر او [[نماز میت|نماز]] خواند و پیکرش در کنار استادش [[محدث نوری]] در حرم [[دفن]] گردید. بنا بر نقل [[سید محسن امین]] سه مجلس بزرگداشت برای وی در [[نجف]]، [[کربلا]] و [[کاظمین]] برگزار شد.<ref>امین، اعیان الشیعة، ج۷، ص۴۲۵.</ref> | |||
== | == تحصیلات و خدمات علمی== | ||
[[پرونده:تمبر یادبود محدث قمی.jpg|150px|بندانگشتی|تمبر یادبود محدث قمی به مناسبت هفتادمین سالگرد]] | [[پرونده:تمبر یادبود محدث قمی.jpg|150px|بندانگشتی|تمبر یادبود محدث قمی به مناسبت هفتادمین سالگرد]] | ||
محدث قمی برای تکمیل علوم و معارف سفرهایی را به بلاد اسلامی داشته و به همین علت در سه حوزه قم، نجف و مشهد اساتیدی داشته است. شیخ عباس تحصیلات دوران کودکی و نوجوانی را در قم گذراند. برخی اساتید وی در این شهر عبارتند از: | محدث قمی برای تکمیل علوم و معارف سفرهایی را به بلاد اسلامی داشته و به همین علت در سه حوزه قم، نجف و مشهد اساتیدی داشته است. شیخ عباس تحصیلات دوران کودکی و نوجوانی را در قم گذراند. برخی اساتید وی در این شهر عبارتند از: | ||
خط ۶۰: | خط ۵۸: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
شیخ در همین دوره اقامت در [[نجف]] در سال ۱۳۱۸ق به [[حج]] رفت. | شیخ در همین دوره اقامت در [[نجف]] در سال ۱۳۱۸ق به [[حج]] رفت. | ||
=== بازگشت به ایران === | === بازگشت به ایران === | ||
محدث قمی پس از درگذشت [[محدث نوری]] در سال ۱۳۲۲ق [[نجف]] را ترک کرد و به [[ایران]] بازگشت. وی در مدت اقامت در ایران، چندبار به [[زیارت]] [[عتبات عالیات]] رفت و مجددا به [[حج]] مشرف شد.<ref>احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش.</ref>{{سخ}} | محدث قمی پس از درگذشت [[محدث نوری]] در سال ۱۳۲۲ق [[نجف]] را ترک کرد و به [[ایران]] بازگشت. وی در مدت اقامت در ایران، چندبار به [[زیارت]] [[عتبات عالیات]] رفت و مجددا به [[حج]] مشرف شد.<ref>احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش.</ref>{{سخ}} | ||
خط ۷۳: | خط ۷۰: | ||
# میرزا [[عبدالجواد ادیب نیشابوری]]. | # میرزا [[عبدالجواد ادیب نیشابوری]]. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
وی در مدت اقامت ۲۲ ساله خود در | وی در مدت اقامت ۲۲ ساله خود در مشهد، به تألیفات متعدد مشغول گردید و مجالس وعظ و خطابه فراوانی داشت که زبانزد عام و خاص گردید.<ref>احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش.</ref> وی همچنین در این منابر به افشاگری علیه آمریکاییها و روشنگری مردم میپرداخت که از سوی [[کمیته مجازات]] [[حزب دموکرات]] مشهد تهدید به مرگ شد.<ref>صادقی، محدث قمی و کمیته مجازات، ۱۳۸۸ش.</ref> | ||
=== بازگشت به نجف === | === بازگشت به نجف === | ||
[[پرونده:مقبره شیخ عباس قمی در حرم امیرالمومنین.jpg|بندانگشتی|محل دفن شیخ عباس قمی درکنار استادش [[میرزا حسین نوری]] در [[حرم امیرالمومنین]]]] | [[پرونده:مقبره شیخ عباس قمی در حرم امیرالمومنین.jpg|بندانگشتی|محل دفن شیخ عباس قمی درکنار استادش [[میرزا حسین نوری]] در [[حرم امیرالمومنین]]]] | ||
شیخ عباس قمی پس از [[واقعه مسجد گوهرشاد]] و قتل عام مردم و تبعید [[آقا حسین قمی]] در سال ۱۳۵۴ق به نجف بازگشت و تا پایان عمر در آن جا ماند.<ref>احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش.</ref> | شیخ عباس قمی پس از [[واقعه مسجد گوهرشاد]] و قتل عام مردم و تبعید [[آقا حسین قمی]] در سال ۱۳۵۴ق به نجف بازگشت و تا پایان عمر در آن جا ماند.<ref>احمدیان، خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمی، ۱۳۸۰ش.</ref> | ||
=== شاگردان و راویان === | |||
= | |||
== شاگردان و راویان == | |||
برخی از شاگردان محدث قمی عبارتند از: | برخی از شاگردان محدث قمی عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|3}} | {{ستون-شروع|3}} | ||
خط ۱۰۷: | خط ۹۸: | ||
# شیخ یوسف بن عبدعلی رجایی مغزی.<ref>قمی، نفس المهموم، ۱۴۲۱ق، ص۳.</ref> <ref> دوانی، مفاخر اسلام، ۱۳۷۹ش، ج۱۱، ص۳۱۹.</ref> | # شیخ یوسف بن عبدعلی رجایی مغزی.<ref>قمی، نفس المهموم، ۱۴۲۱ق، ص۳.</ref> <ref> دوانی، مفاخر اسلام، ۱۳۷۹ش، ج۱۱، ص۳۱۹.</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== ویژگیهای شخصیتی و اخلاقی == | |||
داستانهای فراوانی در وصف منش، رفتار و اخلاق وی بیان شده است. [[آقا بزرگ تهرانی]] از دوستان و ارادتمندان شیخ عباس، وی را مثال بارز [[انسان کامل]] و مصداق فردی عالم فاضل و زیبنده صفات عالیه مانند [[حسن خلق]] و [[تواضع]] معرفی میکند. وی همچنین میگوید شیخ عباس از غرور و شهرتطلبی دوری میجست و زندگی زاهدانهای داشت و من در مدتی که با او بودم انس گرفتم و جانم با جان او درآمیخت.<ref> تهرانی، نقباءالبشر، ۱۴۰۴ق، ج۳، ص۹۹۹.</ref>{{سخ}} | |||
به گزارش [[علی دوانی]]، شیخ عباس قمی با تهیدستی و نبود امکانات به نگارش آثار متعدد ادامه میداد. دوانی همچنین از آقا بزرگ نقل کرده که هیچ چیزی او را از تألیف و تحقیق باز نداشت و او خود نیز در نامهای به آیتالله فیض قمی به مشکلات پیش رویش اشاره کرده است.<ref>دوانی، مفاخر اسلام، ج۱۱ (بخش یکم)، ص۸۵.</ref> | |||
[[پرونده:مجموعه آثار محدث قمی.jpg|150px|بندانگشتی|مجموعه آثار محدث قمی]] | [[پرونده:مجموعه آثار محدث قمی.jpg|150px|بندانگشتی|مجموعه آثار محدث قمی]] | ||
[[پرونده:کنگره بزرگداشت محدث قمی.jpg|150px|بندانگشتی|کنگره بزرگداشت محدث قمی]] | [[پرونده:کنگره بزرگداشت محدث قمی.jpg|150px|بندانگشتی|کنگره بزرگداشت محدث قمی]] | ||
== آثار و تألیفات == | == آثار و تألیفات == | ||
{{اصلی|فهرست آثار شیخ عباس قمی}} | {{اصلی|فهرست آثار شیخ عباس قمی}} | ||
خط ۱۱۵: | خط ۱۰۹: | ||
آقابزرگ تهرانی کتابهای محدث قمی را مجموعهای ارزشمند و متنوع از علوم گوناگون معرفی میکند که نشان از گسترش اطلاعات و کوشش او در بحث و تدقیق او در علم و دانش دارد. به گفته آقابزرگ، وی از کتابخانه محدث نوری ـ که بیشتر آنانها خطی بود ـ فراوان استفاده کرد و آثار بسیاری از خود به یادگار گذاشت.<ref>تهرانی، نقباء البشر، ج۳، ص۹۹۹.</ref> | آقابزرگ تهرانی کتابهای محدث قمی را مجموعهای ارزشمند و متنوع از علوم گوناگون معرفی میکند که نشان از گسترش اطلاعات و کوشش او در بحث و تدقیق او در علم و دانش دارد. به گفته آقابزرگ، وی از کتابخانه محدث نوری ـ که بیشتر آنانها خطی بود ـ فراوان استفاده کرد و آثار بسیاری از خود به یادگار گذاشت.<ref>تهرانی، نقباء البشر، ج۳، ص۹۹۹.</ref> | ||
[[مفاتیح الجنان]]، [[سفینة البحار]]، [[نفس المهموم]] و [[منتهی الآمال]] از جمله آثار مشهور شیخ عباس قمی است که مورد اقبال بسیاری از [[شیعیان]] قرار گرفت. | [[مفاتیح الجنان]]، [[سفینة البحار]]، [[نفس المهموم]] و [[منتهی الآمال]] از جمله آثار مشهور شیخ عباس قمی است که مورد اقبال بسیاری از [[شیعیان]] قرار گرفت. | ||
===نرمافزار محدث قمی=== | ===نرمافزار محدث قمی=== | ||
نرمافزار مجموعه آثار محدث قمی با هدف نشر آثار شیخ عباس قمی در [[مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی]] تهیه و تنظیم شده است.<ref>[https://www.noorsoft.org/fa/software/view/6286 مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.]</ref> | نرمافزار مجموعه آثار محدث قمی با هدف نشر آثار شیخ عباس قمی در [[مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی]] تهیه و تنظیم شده است.<ref>[https://www.noorsoft.org/fa/software/view/6286 مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.]</ref> | ||
==کنگره بزرگداشت== | ==کنگره بزرگداشت== |