مفاتیح الجنان (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

طولانی‌ترین بخش این باب به زیارت [[امام حسین(ع)]] اختصاص دارد. مشهورترین [[زیارت‌نامه|زیارتنامه‌های]] [[امام حسین(ع)]] مثل [[زیارت عاشورا]]، [[متن زیارت اربعین|زیارت اربعین]] و [[زیارت وارث]] در این قسمت نقل شده است. [[دعای ندبه]]، [[دعای عهد]] و [[زیارت جامعه کبیره]] نیز در قسمت مربوط به زیارت [[امام زمان(عج)]] آمده است. پس از زیارت‌های مربوط به امام زمان(عج)، زیارت [[پیامبران|انبیا]]، زیارت [[حضرت معصومه(س)]] و زیارت [[حضرت عبدالعظیم حسنی]] نقل شده است. مطلب پایانی این باب که آخرین مطلب مفاتیح در نسخه ابتدایی آن محسوب می‌شود، مطلبی است با عنوان زیارت قبور مؤمنین و دعاهای مربوط به آن.

[[شیخ عباس قمی]] برای چاپ دوم، بخشی را با نام ملحقات به کتاب مفاتیح افزوده است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۸ش، ص۸۶۹.</ref> در این بخش هشت مطلب به مفاتیح افزوده شده است که به اعتقاد نویسنده نیاز مردم به این دعاها زیاد بوده است. این هشت مطلب عبارتند از:

{{ستون-شروع|۴}}

شیخ عباس برای آنکه کسی به کتاب مفاتیح چیزی نیفزاید، افراد را به لعنت خداوند و نفرین رسول خدا(ص) و ائمه اطهار(ع) واگذار کرده است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۸ش، ابتدای ملحقات اول، ص۸۶۹.</ref> اما علی‌رغم مخالفت او، ناشران مفاتیح بعدها بخشی را با عنوان ملحقات دوم مفاتیح به آن افزوده‌اند. این ناشران دلیل افزودن را چنین بیان کرده‌اند: «چون مصنف در مفاتیح چند [[دعا]] را به واسطه طول آن، اول آن را ذکر کرده و بقیه‌اش را نقل ننموده، ما در اینجا آن بقیه را ذکر می‌نماییم تا اشخاصی که این کتاب را دارند، محتاج به کتاب دیگر نشوند و چون در مفاتیح برای [[امامزاده|امامزاده‌ها]] زیارتی نقل نشده در اینجا یک زیارتی برای امامزاده‌ها نقل می‌کنیم...». از جمله این ملحقات دعای پس از نماز امام حسین(ع) و امام جواد(ع) و همچنین [[حدیث کساء]] است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۷۶ش، ص۹۸۵.</ref>

[[پرونده:دعای کمیل در مفاتیح.jpg|200px|بندانگشتی|[[دعای کمیل]] در مفاتیح به خط طاهر افشاری]]

باقیات الصالحات کتابی از [[شیخ عباس قمی|مولف]] است که خود آن را در حاشیه مفاتیح نوشته و منتشر کرده است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۸ش، مقدمه بخش باقیات الصالحات، ص۹۰۳.</ref> به گفته شیخ عباس قمی نگارش این بخش در [[جمعه]] [[۱۹ محرم]] سال [[سال ۱۳۴۵ هجری قمری|۱۳۴۵ق]] به پایان رسیده است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۸ش، ص۱۱۱۵.</ref> در چاپ‌های مختلف مفاتیح الجنان، این کتاب به همراه مفاتیح عرضه شده است. این کتاب دارای شش باب و بخشی به عنوان ملحقات است که عبارت‌اند از:

*'''خاتمه''': مختصری از احکام اموات

همانگونه که به اصل مفاتیح برخی از ناشران(مستقیم یا به سفارش و توصیه دیگران) مطالبی را افزوده‌اند به کتاب باقیات الصالحات هم که محدث قمی به عنوان ضمیمه<ref>قمی، عباس، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۷ش، ص۸۲۳.</ref>مفاتیح تألیف کرده دوبخش افزوده‌اند. بنابراین مجموعه ساختار مفاتیح‌های موجود دربازرانشر دارای شش قسمت است که سه قسمت آن مستقیما توسط شیخ عباس قمی تنظیم شده که عبارتند از: اصل مفاتیح، ملحقات مفاتیح، باقیات الصالحات وسه قسمت دیگر بعدها به مرور زمان افزوده شده که عبارتند از: ملحقات دوم مفاتیح، ملحقات اول باقیات الصالحات، ملحقات دوم باقیات الصالحات.<ref>قمی، عباس، مفاتیح الجنان، ۱۳۸۷ش.</ref>

[[شیخ عباس قمی]] مفاتیح را در سال [[سال ۱۳۴۴ هجری قمری|۱۳۴۴ق]] تألیف و آن را برای نخستین بار در [[مشهد]] منتشر کرد.<ref>طالعی،‌ سال‌شمار حیات و آثار محدث قمی، ۱۳۸۹ش، ص۳۱.</ref> این کتاب را خوشنویسان بزرگی چون [[طاهر خوشنویس]]،<ref>قمی، مفاتیح ‌الجنان، به خط طاهر خوشنویس‌، ۱۳۷۵ش.</ref> مصباح‌زاده،<ref>قمی، کلیات‌ مفاتیح‌ الجنان‌، خط عباس‌ مصباح‌زاده‌، ۱۳۷۵ش.‬</ref> میرزا احمد زنجانی،<ref>قمی، مفاتیح الجنان، کاتب: احمد بن محمدحسین زنجانی، ۱۳۵۷ق.</ref> محمدرضا افشاری<ref>قمی، کلیات‌ مفاتیح‌الجنان‌، خوشنویس‌ افشاری‌، ۱۳۸۸ش.</ref> و دیگران با خط نسخ و نستعلیق نوشته‌اند.

هم اکنون کتاب مفاتیح الجنان به صورت بی‌شمار با قطع‌ها و شکل‌های گوناگون منتشر می‌شود. به دلیل حجم بالای این کتاب، برخی ناشران دست به گزینش مطالب آن زده و آن را به صورت «منتخب مفاتیح» یا «گزیده مفاتیح» منتشر کرده‌اند.<ref>از جمله قمی، منتخب مفاتیح الجنان، ۱۳۸۵ش که به غیر از سوره‌های قرآن حدود ۴۰ دعا و زیارت مورد نیاز را گلچین و چاپ کرده است.</ref>

توضیحاتی که شیخ عباس قمی ابتدای هر دعا یا زیارت یا اعمال آورده، به زبان فارسی است. اما متن دعاها و زیارت‌ها که به عربی است توسط برخی از مترجمان به فارسی ترجمه شده‌اند. معروف‌ترین و رایج‌ترین ترجمه فارسی مفاتیح، ترجمه [[مهدی الهی قمشه‌ای]] است. ترجمه‌های دیگری نیز توسط [[سید هاشم رسولی محلاتی]]<ref>قمی، کلیات مفاتیح الجنان، ترجمه کامل فارسی متن و حاشیه سید هاشم رسولی محلاتی، ‭ش۱۳۷۵‬.</ref> و [[حسین استادولی]]<ref>قنبری، «معرفی ترجمه نهج البلاغه»</ref>[[محمدباقر کمره‌ای]] و دیگران منتشر شده است.