پرش به محتوا

اعجاز قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۱۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۶ آوریل ۲۰۲۳
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[اردیبهشت]]|روز=[[۵]]|سال=[[۱۴۰۲]]|کاربر=P.motahari  }}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[اردیبهشت]]|روز=[[۵]]|سال=[[۱۴۰۲]]|کاربر=P.motahari  }}
'''اعجاز قرآن''' عنوان مبحثی در [[علوم قرآن|علوم قرآنی]] است که به [[معجزه]] بودن [[قرآن کریم]] می‌پردازد و در عین حال، با بحث‌هایی در حوزه [[کلام اسلامی]] و ادبیات عرب نیز مرتبط است. معجزه بودن قرآن به معنای آن است که این کتاب از جهات مختلف (لفظ، معنا، ساختار و...) دارای ویژگی‌هایی فوق بشری است و بشر از آوردن مانند آن ناتوان است؛ پس قرآن ساخته دست بشر نیست، بلکه کلام [[خدا]]ست.
'''اعجاز قرآن'''، به‌معنای این است که هیچ بشری نمی‌تواند کتابی مانند قرآن بنویسد و این نشانهٔ آن است که این کتاب نازل‌شده از سوی خداوند است. علمای مسلمان قرآن را بزرگ‌ترین معجزهٔ پیامبر اسلام و دلیل نبوّت او می‌دانند. مسئلهٔ اعجاز قرآن از مباحث علوم قرآنی و کلام اسلامی است.


برای اثبات اعجاز قرآن، در [[آیه|آیات]] متعددی [[تحدی]] شده است. تحدی بدین معناست که خداوند در قرآن از منکران خواسته است که اگر قرآن را کلام خدا نمی‌دانند، مانند آن بیاورند و از آنجا که هیچ کس نتوانسته است مانند آن بیاورد، حقانیت کلام الاهی به اثبات می‌رسد.
مسلمانان قرآن را از جهاتی مانند بلاغت، علم و معرفت، دادن اخبار غیبی و نبودِ تناقض در آن معجزه می‌دانند. خود قرآن هم به معجزه‌بودن این کتاب اشاره کرده و در شش آیه، به‌اصطلاح، [[تحدی|تَحَدّی]] کرده است؛ یعنی از مخالفان دعوت کرده اگر می‌توانند، مانندی برای آن بیاورند.


جهات مختلفی برای اعجاز قرآن بیان شده است. یکی از این جهات [[نظریه صرفه]] است که مورد انتقاد جدی قرار گرفته است. اما جهات ادبی و معنوی قرآن همچنان به عنوان مهم‌ترین جهات اعجاز قرآن مطرح هستند.
عالمان مسلمان کتاب‌های بسیاری دربارهٔ اعجاز قرآن نوشته‌اند که برخی به این شرح است: اعجازالقرآن، نوشتهٔ ابوبکر باقلانی (درگذشت ۴۰۳ق)، اعجاز القرآن و الکلام فی وجوهه، اثر [[شیخ مفید]] (درگذشت ۴۱۳ق)، الصَّرفه فی اعجاز القرآن، تألیف [[سید مرتضی|سیدِ مرتَضی]] (درگذشت ۴۳۶ق)، دلائل‌الاعجاز، نگاشتهٔ عبدالقاهر جرجانی (درگذشت ۴۷۱ق).


== معنای اعجاز قرآن و اهمیت آن ==
== معنای اعجاز قرآن و اهمیت آن ==
خط ۱۳: خط ۱۳:
==تَحَدّی قرآن==
==تَحَدّی قرآن==
{{نوشتار اصلی|تحدی}}
{{نوشتار اصلی|تحدی}}
تَحَدّی، در علوم قرآنی<ref>جواهری، «واکاوی ملاک تحدی در قرآن و نقد منطق تنزّلی»، ص۱۱۲.</ref> و [[کلام اسلامی]]،<ref>جمعی از نویسندگان، شرح المصطلحات الکلامیه، ۱۴۱۵ق، ص۶۴.</ref> به‌معنای دعوت [[پیامبران]] از منکران [[نبوت|نبوتشان]] است تا مانندی برای معجزاتشان بیاورند.<ref>مؤدب، اعجاز قرآن در نظر اهل بیت، ۱۳۷۹ش، ص۱۷.</ref> قرآن در شش آیه، به تحدّی دعوت کرده است؛ یعنی از منکرانِ معجزه‌بودنش خواسته است مانندی برای آن بیاورند.<ref>خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۴۸۱.</ref> به این آیات، آیات تحدی می‌گویند.<ref>خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۴۸۱.</ref>
تَحَدّی، در علوم قرآنی<ref>جواهری، «واکاوی ملاک تحدی در قرآن و نقد منطق تنزّلی»، ص۱۱۲.</ref> و [[کلام اسلامی]]،<ref>جمعی از نویسندگان، شرح المصطلحات الکلامیه، ۱۴۱۵ق، ص۶۴.</ref> به‌معنای دعوت [[پیامبران]] از منکران [[نبوت|نبوتشان]] است تا مانندی برای معجزاتشان بیاورند.<ref>مؤدب، اعجاز قرآن در نظر اهل بیت، ۱۳۷۹ش، ص۱۷.</ref> قرآن در شش آیه، تحدّی کرده است؛ یعنی از منکرانِ معجزه‌بودنش خواسته است مانندی برای آن بیاورند.<ref>خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۴۸۱.</ref> به این آیات، آیات تحدی می‌گویند.<ref>خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۴۸۱.</ref>


==دیدگاه‌های مختلف درباره اعجاز قرآن==
==دیدگاه‌های مختلف درباره اعجاز قرآن==
خط ۵۷: خط ۵۷:
# بیان اعجاز القرآن، ابوسلیمان حمد بن محمد خطابی (درگذشت ۳۸۸ق)، از علمای [[اصحاب حدیث]] خراسان. این کتاب و کتاب پیشین  در مجموعهٔ ثَلاثُ رسائلَ فی اعجازِ القرآن در ۱۳۷۶ق در [[مصر]] چاپ شده‌اند؛<ref>معرفت، «اعجاز قرآن»، ص۳۶۵.</ref>
# بیان اعجاز القرآن، ابوسلیمان حمد بن محمد خطابی (درگذشت ۳۸۸ق)، از علمای [[اصحاب حدیث]] خراسان. این کتاب و کتاب پیشین  در مجموعهٔ ثَلاثُ رسائلَ فی اعجازِ القرآن در ۱۳۷۶ق در [[مصر]] چاپ شده‌اند؛<ref>معرفت، «اعجاز قرآن»، ص۳۶۵.</ref>
# اعجازالقرآن، قاضی ابوبکر باقلانی (درگذشت ۴۰۳ق) که چاپ‌هایی متنوع از آن انتشار یافته و خود موضوع تحقیق برخی  صاحب‌نظران بوده است؛<ref>معرفت، «اعجاز قرآن»، ص۳۶۵.</ref>
# اعجازالقرآن، قاضی ابوبکر باقلانی (درگذشت ۴۰۳ق) که چاپ‌هایی متنوع از آن انتشار یافته و خود موضوع تحقیق برخی  صاحب‌نظران بوده است؛<ref>معرفت، «اعجاز قرآن»، ص۳۶۵.</ref>
# اعجاز القرآن و الکلام فی وجوهه، شیخ مفید (درگذشت ۴۱۳ق)، [[مجتهد|فقیه]]، [[متکلم]] و [[محدث|حدیث‌شناس]] بزرگ شیعه؛<ref>میرزامحمد، «مقدمه ویراستار»، ص۲۲-۲۳.</ref>
# اعجاز القرآن و الکلام فی وجوهه، [[شیخ مفید]] (درگذشت ۴۱۳ق)، [[مجتهد|فقیه]]، [[متکلم]] و [[محدث|حدیث‌شناس]] بزرگ شیعه؛<ref>میرزامحمد، «مقدمه ویراستار»، ص۲۲-۲۳.</ref>
# الصَّرفه فی اعجاز القرآن، سیدِ مرتَضی (درگذشت ۴۳۶ق) متکلم، فقیه و اصولی برجستهٔ شیعه. این کتاب با نام الموضح عن وجه اعجاز قران هم خوانده شده است؛<ref>میرزامحمد، «مقدمه ویراستار»، ص۲۵.</ref>
# الصَّرفه فی اعجاز القرآن، [[سید مرتضی|سیدِ مرتَضی]] (درگذشت ۴۳۶ق) متکلم، فقیه و اصولی برجستهٔ شیعه. این کتاب با نام الموضح عن وجه اعجاز قران هم خوانده شده است؛<ref>میرزامحمد، «مقدمه ویراستار»، ص۲۵.</ref>
# دلائل‌الاعجاز، عبدالقاهر جرجانی (درگذشت ۴۷۱ق). او از نخستین تدوین‌کنندگان علم بلاغت عربی بود. این کتاب چندین بار به چاپ رسیده و پژوهش‌های بسیاری هم دربارهٔ آن انجام شده است؛<ref>معرفت، «اعجاز قرآن»، ص۳۶۵.</ref>
# دلائل‌الاعجاز، عبدالقاهر جرجانی (درگذشت ۴۷۱ق). او از نخستین تدوین‌کنندگان علم بلاغت عربی بود. این کتاب چندین بار به چاپ رسیده و پژوهش‌های بسیاری هم دربارهٔ آن انجام شده است؛<ref>معرفت، «اعجاز قرآن»، ص۳۶۵.</ref>
# الرسالةُ الشّافیة فی اعجازِ القرآن، عبدالقاهر جرجانی که در مجموعۀ ثلاثُ رسائلَ فی اِعجاز القرآن چاپ شده است؛<ref>معرفت، «اعجاز قرآن»، ص۳۶۵.</ref>
# الرسالةُ الشّافیة فی اعجازِ القرآن، عبدالقاهر جرجانی که در مجموعۀ ثلاثُ رسائلَ فی اِعجاز القرآن چاپ شده است؛<ref>معرفت، «اعجاز قرآن»، ص۳۶۵.</ref>
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۳۲۷

ویرایش