پرش به محتوا

ابن متوج بحرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۴: خط ۳۴:
در برخی منابع لقب او فخرالدین<ref> ابن ابی جمهور احسایی، عوالی اللئالی، ج۱، ص۶ و ۷</ref> و شهاب الدین<ref> حسینی قاری، شرح کتاب الناسخ و المنسوخ، ج۱</ref> نیز آمده است. معتبرترین منبع اطلاعات درباره ابن متوج، نوشته‌های [[سلیمان ماحوزی|ماحوزی]] است<ref> ماحوزی، علماءالبحرین، ص۶۹ -۷۰، جواهر البحرین، ص۸۶ -۹۰</ref> که با گفته‌های [[ابن ابی جمهور]] در آثارش<ref> نک: ابن ابی جمهور احسایی، عوالی اللئالی، ج۱، ص۶؛ لؤلؤة البحرین، ص۱۷۹</ref> و [[حر عاملی|حر عاملی]]<ref> حر عاملی، امل الامل، ج۲، ص۱۶</ref> تکمیل می‌شود.
در برخی منابع لقب او فخرالدین<ref> ابن ابی جمهور احسایی، عوالی اللئالی، ج۱، ص۶ و ۷</ref> و شهاب الدین<ref> حسینی قاری، شرح کتاب الناسخ و المنسوخ، ج۱</ref> نیز آمده است. معتبرترین منبع اطلاعات درباره ابن متوج، نوشته‌های [[سلیمان ماحوزی|ماحوزی]] است<ref> ماحوزی، علماءالبحرین، ص۶۹ -۷۰، جواهر البحرین، ص۸۶ -۹۰</ref> که با گفته‌های [[ابن ابی جمهور]] در آثارش<ref> نک: ابن ابی جمهور احسایی، عوالی اللئالی، ج۱، ص۶؛ لؤلؤة البحرین، ص۱۷۹</ref> و [[حر عاملی|حر عاملی]]<ref> حر عاملی، امل الامل، ج۲، ص۱۶</ref> تکمیل می‌شود.


از جزئیات زندگی ابن متوج اطلاعی در دست نیست. تنها می‌دانیم که او اهل [[اُوال]] -از جزایر بحرین- بود و برای تحصیل به [[عراق]] آمد. وی در [[حله]] از محضر [[فخرالمحققین]] (متوفی۷۷۱ق) و دیگران بهره گرفت و پس از دریافت اجازه از آنان به بحرین بازگشت.<ref> ماحوزی، «‌جواهر البحرین»، ص۸۶ -۸۷</ref>
از جزئیات زندگی ابن متوج اطلاع چندانی در دست نیست. او اهل [[اُوال]]، از جزایر بحرین بود و برای تحصیل به [[عراق]] رفت. وی در [[حله]] در درس [[فخرالمحققین]] (متوفی۷۷۱ق) و دیگران حاضر می‌شد و پس از دریافت اجازه از آنان به بحرین بازگشت.<ref> ماحوزی، «‌جواهر البحرین»، ص۸۶ -۸۷</ref>


ابن متوج تا پایان عمر در بحرین به قضاوت و [[امور حسبیه]] اشتغال داشت و در همانجا درگذشت و در ''جزیره اُکل'' به خاک سپرده شد.<ref> ماحوزی، «‌جواهر البحرین»، ص۸۹</ref>
ابن متوج تا پایان عمر در بحرین به قضاوت و [[امور حسبیه]] اشتغال داشت و در همان جا درگذشت و در 'جزیره اُکل به خاک سپرده شد.<ref> ماحوزی، «‌جواهر البحرین»، ص۸۹</ref>


تاریخ وفات او به صورت قطعی معلوم نیست، لیکن برخی به استناد دست نوشته‌ای به خط فرزندش ناصر، آن را در ۸۲۰ق دانسته‌اند.<ref> نک:امین، اعیان الشیعة، ج۳، ص۱۳</ref>
تاریخ وفات او به صورت قطعی معلوم نیست. برخی به استناد دست‌نوشته‌ای به خط فرزندش ناصر، زمان وفات را ۸۲۰ هجری قمری دانسته‌اند.<ref> نک:امین، اعیان الشیعة، ج۳، ص۱۳</ref>


==شهرت فقهی==
==شهرت فقهی==
 
وی [[:رده:فقهای شیعه|فقیهى]] بود كه [[فتوا|فتاوایش]] در نقاط دورتر نیز تا حدودی شهرت داشته است<ref> ابن ابی جمهور احسایی، عوالى اللئالى، ج1، ص6</ref> و مؤلفان، برخى اقوال فقهى وی را مورد توجه قرار داده‌اند.<ref> نك: ماحوزی، «‌جواهر البحرین»، ص89؛ ریاض العلماء، ج1، ص43</ref>
وی [[:رده:فقهای شیعه|فقیهى]] بود كه [[فتوا|فتاوایش]] در نقاط دورتر نیز تا حدودی شهرت داشته است<ref> ابن ابی جمهور احسایی، عوالى اللئالى، ج1، ص6</ref> و مؤلفان برخى اقوال فقهى وی را مورد توجه قرار داده اند.<ref> نك: ماحوزی، «‌جواهر البحرین»، ص89؛ ریاض العلماء، ج1، ص43</ref>


[[احمد بن فهد احسایی]]، [[فخرالدین سبیعی]] و [[احمد بن محذم اوائلی]] از ابن متوج بهره برده و [[حدیث|روایت]] کرده‌اند.<ref> ابن ابی جمهور احسایی، عوالی اللئالی، ج۱، ص۶ -۷؛ افندی، ریاض العلماء، ج۱، ص۴۴</ref>
[[احمد بن فهد احسایی]]، [[فخرالدین سبیعی]] و [[احمد بن محذم اوائلی]] از ابن متوج بهره برده و [[حدیث|روایت]] کرده‌اند.<ref> ابن ابی جمهور احسایی، عوالی اللئالی، ج۱، ص۶ -۷؛ افندی، ریاض العلماء، ج۱، ص۴۴</ref>


==آثار==
==آثار==
از آثار به جای مانده از او [[الناسخ و المنسوخ]] است. ابن متوج خود می‌گوید<ref>ابن متوج، الناسخ و المنسوخ، ص۱۱-۱۲</ref> آن را از تفسیر خویش برگرفته است. شرح این رساله از [[عبدالجلیل حسینی قاری]] با تصحیح و ترجمه ''محمد جعفر اسلامی'' در ۱۳۴۴ش در [[تهران]] به چاپ رسید.


از آثار به جای مانده او [[الناسخ و المنسوخ]] است. ابن متوج خود می‌گوید،<ref>ابن متوج،الناسخ و المنسوخ، ص۱۱-۱۲</ref> آن را از تفسیر خویش برگرفته است. شرح این رساله از [[عبدالجلیل حسینی قاری]] با تصحیح و ترجمه ''محمد جعفر اسلامی'' در ۱۳۴۴ش در [[تهران]] به چاپ رسیده است.
برخی از آثار وی نیز به صورت خطی بازمانده است:
برخی از آثار وی نیز به صورت خطی بازمانده است:
*[[غرائب المسائل]]<ref> فهرست نسخه‌های خطی آستان، ج۲، ص۸۸ -۸۹</ref>
*[[غرائب المسائل]]<ref> فهرست نسخه‌های خطی آستان، ج۲، ص۸۸ -۸۹</ref>
*[[کفایة الطالبین]]<ref> فهرست نسخه‌های خطی آستان، ج۲، ص۱۰۲، ج۵، ص۴۸۲</ref> این رساله با عنوانهای [[هدایة المستبصرین]] و [[ما یجب علی المکلف]] و [[ما یعم به البلوی]] نیز شناخته می‌شده است.<ref> نک: آقابزرگ، الذریعة، ج۱۹، ص۳۵، ۳۶، ج۲۵، ص۱۹۱</ref>
*[[کفایة الطالبین]]<ref> فهرست نسخه‌های خطی آستان، ج۲، ص۱۰۲، ج۵، ص۴۸۲</ref>: این رساله با عنوان‌های [[هدایة المستبصرین]] و [[ما یجب علی المکلف]] و [[ما یعم به البلوی]] نیز شناخته می‌شده است.<ref> نک: آقابزرگ، الذریعة، ج۱۹، ص۳۵، ۳۶، ج۲۵، ص۱۹۱</ref>
*[[منهاج الهدایة فی تفسیر آیات الاحکام الخمسمأة]]. [[آقابزرگ تهرانی]] نسخه‌ای از آن در کتابخانه‌ای شخصی دیده است.<ref> آقابزرگ، الذریعة، ج۲۳، ص۱۸۰-۱۸۱</ref>
*[[منهاج الهدایة فی تفسیر آیات الاحکام الخمسمأة]]: [[آقابزرگ تهرانی]] نسخه‌ای از آن در کتابخانه‌ای شخصی دیده است.<ref> آقابزرگ، الذریعة، ج۲۳، ص۱۸۰-۱۸۱</ref>
*[[وسیلة القاصد فی فتح معضلات القواعد]]، در شرح [[قواعد الاحکام]] [[علامه حلی|علامه حلی]]<ref> فهرست نسخه‌های خطی آستان، ج۵، ص۵۲۸ -۵۲۹</ref>
*[[وسیلة القاصد فی فتح معضلات القواعد]]: در شرح [[قواعد الاحکام]] [[علامه حلی]]<ref>فهرست نسخه‌های خطی آستان، ج۵، ص۵۲۸ -۵۲۹</ref>
*[[الثارات]] یا [[قصص الثار]]، منظومه‌ای بلند در [[مرثیه|مراثی]] و حماسه‌های شیعه با مطلع «‌علی ّ حرام ان الذّ بمطعم»
*[[الثارات]] یا [[قصص الثار]]: منظومه‌ای بلند در [[مرثیه|مراثی]] و حماسه‌های شیعه با مطلع «‌علیّ حرام ان الذّ بمطعم»
*[[حرز منظوم]].<ref> فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه دانشکده الهیات دانشگاه تهران، ص۲۹۰؛ برای برخی دیگر از اشعار او، نک: طریحی، المنتخب، ص۱۵۳- ۱۵۵؛ خوانساری، روضات الجنات، ج۱، ص۷۰-۷۱</ref>
*[[حرز منظوم]]<ref> فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه دانشکده الهیات دانشگاه تهران، ص۲۹۰؛ برای برخی دیگر از اشعار او، نک: طریحی، المنتخب، ص۱۵۳- ۱۵۵؛ خوانساری، روضات الجنات، ج۱، ص۷۰-۷۱</ref>


همچنین [[سلیمان ماحوزی|ماحوزی]]<ref> ماحوزی، «‌علماء البحرین »، ص۷۰، «‌جواهر البحرین»، ص۸۸</ref> و [[افندی اصفهانی|افندی]]<ref>افندی، ریاض العلماء، ج۳، ص۲۲۰</ref> آثار دیگری را از او بر شمرده‌اند.
[[سلیمان ماحوزی|ماحوزی]]<ref>ماحوزی، «‌علماء البحرین »، ص۷۰، «‌جواهر البحرین»، ص۸۸</ref> و [[افندی اصفهانی|افندی]]<ref>افندی، ریاض العلماء، ج۳، ص۲۲۰</ref> آثار دیگری هم از او بر شمرده‌اند.


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۷۶: خط ۷۵:
* طریحی، فخرالدین، المنتخب، نجف، ۱۳۷۹ق.
* طریحی، فخرالدین، المنتخب، نجف، ۱۳۷۹ق.
* [[فاضل مقداد]]، کنزالعرفان فی فقه القرآن، به کوشش محمدباقر بهبودی، تهران، ۱۳۴۳ش.
* [[فاضل مقداد]]، کنزالعرفان فی فقه القرآن، به کوشش محمدباقر بهبودی، تهران، ۱۳۴۳ش.
* ماحوزی، سلیمان، «‌علماء البحرین »، «‌جواهرالبحرین »، فهرست آل بابویه و علماءالبحرین، به کوشش احمد حسینی، قم، ۱۴۰۴ق.
* ماحوزی، سلیمان، «‌علماء البحرین»، «‌جواهر البحرین»، فهرست آل بابویه و علماءالبحرین، به کوشش احمد حسینی، قم، ۱۴۰۴ق.
{{پایان}}
{{پایان}}


۳۵۱

ویرایش