انتظار فرج: تفاوت میان نسخه‌ها

انتظار فرج (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۰۰

۴٬۸۲۳ بایت حذف‌شده ، ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۲۳

جز

اصلاح نویسه‌های عربی

دیداریویکی‌متن

Rezai.mosavi

confirmed، protected، templateeditor

۴٬۰۵۲

ویرایش

@@ خط ۲۰: / خط ۲۰: @@
 ==دیدگاه غیر مسلمانان==
 [[ایمان]] به ظهور مُنجی بشریت و انتظار آمدن او و برپاییِ عدالت، مختص [[دین اسلام]] نیست، بلکه در بسیاری از ملت‌ها و پیروان ادیان دیگر به چشم می‌خورد.<ref>شاکری زواردهی، منجی در ادیان، ۱۳۸۷ش، ص۷.</ref> در بین ادیان مختلف، کسانی به عنوان [[منجی]] شناخته می‌شوند؛ از جمله: در [[یهود]]: ماشیح (واژه عبری مسیح)<ref>شاکری زواردهی، منجی در ادیان، ۱۳۸۷ش، ص۳۶.</ref> که مصداق آن را [[عزیر|عُزَیر]] یا منحاس بن عازر بن هارون و یا [[داوود]] دانسته‌اند،<ref>کتاب مزامیر، مزمور ۱۸، بندهای ۴۹ و ۵۰.</ref> در [[مسیحیت]]: [[عیسی(ع)]]،<ref>شاکری زواردهی، منجی در ادیان، ۱۳۸۷ش، ص۶۹.</ref> در [[زردشت]]: سوشیانت،<ref>مینوی خرد، ترجمه تفضلی، ۱۳۸۰ش، پرسش ۱، بند ۹۵.</ref> در بین هندوها: ویشنو<ref>شاکری زواردهی، منجی در ادیان، ۱۳۸۷ش، ص۲۳۵.</ref> و بین بودائیان: میتریه.<ref>شاکری زواردهی، منجی در ادیان، ۱۳۸۷ش، ص۲۴۶.</ref><br>
-گفته می شود، انتظار نزد مارکسیست‌ها، مانند انتظاری است که مسیحیان بدان اعتقاد دارند.<ref>آصفی، محمد مهدی‏، انتظار پویا، ۱۳۸۴ش، ص۱۷.</ref>
+گفته می شود، انتظار در نزد مارکسیست‌ها، مانند انتظاری است که مسیحیان بدان اعتقاد دارند.<ref>آصفی، محمد مهدی‏، انتظار پویا، ۱۳۸۴ش، ص۱۷.</ref>
+==انواع انتظار==
+از انتظار فرج، دو گونه تفسیر ارائه می‌شود:<ref>سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۳ش، ص۸۸.</ref>
+# اینکه انسانِ منتظر، هیچ مسؤولیتی جز امیدِ برپایی عدالت بر عهده ندارد و هر چه ظلم در جامعه رواج یابد، به صلح و عدالتِ مهدوی نزدیک‌تر می‌شویم.<ref>کوثری، ابراهیم، «انتظار و وظایف منتظران»، ص۷.</ref> طبق این نوع نگرش هر انقلاب و مبارزه‌ای علیه ظلم، پیش از [[ظهور امام زمان|ظهور]] محکوم است، بلکه بهترین کمک در فراهم شدن شرایط ظهور، ترویج و اشاعه فساد است.<ref>کوثری، ابراهیم، «انتظار و وظایف منتظران»، ص۸.</ref> [[شهید مطهری]] این تفسیر از انتظار را نوعی اباحی‌گری دانسته و با موازین و آموزه‌های [[اسلام]] و [[قرآن]] سازگار نمی‌داند.<ref>مطهری، مجموعه آثار شهید مطهری، ۱۳۹۰ش، ص۴۳۷.</ref>
+# انتظاری که سازنده، تعهّدآور و تحرّک‌‏بخش است‏.<ref>مطهری، مجموعه آثار شهید مطهری، ۱۳۹۰ش، ص۴۰۶.</ref> به گفته [[محمدرضا مظفر]] از عالمان شیعه، معنای انتظار این نیست که [[مسلمان|مسلمانان]] در وظایف دینی خود از قبیل یاری حقّ، [[جهاد]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]]، فروگذاری کنند، به امیدی که مُنجی بیاید و کارها را درست کند، بلکه هر مسلمانی، باید خود را به انجام دستورهای اسلام مکلّف بداند.<ref>مظفر، عقاید الامامیة، ص۱۱۸.</ref> شهید مطهری نیز معتقد است در روایات ظهور، سخن از گروهی است که به محض ظهور حضرت مهدی(عج)، به ایشان می پیوندد. بدیهی است که این گروه، یک دفعه ایجاد نمی‌شود، بلکه با وجود رواج ظلم و فساد در جامعه، زمینه‌‏هایی وجود داشته که چنین گروهی پرورش یافته است.<ref>مطهری، مجموعه آثار شهید مطهری، 1390ش، ص۴۳۹.</ref>
 ==وظیفه منتظر==
@@ خط ۳۲: / خط ۳۷: @@
 *نقش اصلاح‌گریِ جامعه در قالب [[امر به معروف و نهی از منکر]]؛<ref>آصفی، محمد مهدی‏، انتظار پویا، ۱۳۸۴ش، ص۵۹.</ref> که در برخی روایات به آن اشاره شده است.<ref>شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۱، ص۳۲۰؛ مؤسسه فرهنگی انتظار نور، گفتمان مهدویت، ۱۳۸۷ش‏، ج۱، ص۲۹۲.</ref>
 *بزرگداشت یاد و نام حضرت مهدی(ع)،‏ که از جمله مصادیق آن؛ سلام دادن به حضرت در آغاز هر روز و [[تعقیبات|تعقیب]] هر [[نماز]]،<ref>شفیعی سروستانی، انتظار، بایدها و نبایدها، ص۵۰.</ref> نکوداشت روزهای منسوب به حضرت و  برپاخاستن به هنگام شنیدن نام آن حضرت است.‏<ref>صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ۱۴۲۲ق، ص۵۰۶.</ref>
-==انتظار فرج و مسئله حکومت اسلامی==
-با توجه به نظرات مختلف پیرامون حکومت اسلامی در عصر غیبت، دیدگاه‌ها در مورد وظایف منتظر ظهور امام عصر(عج) مختلف خواهد بود.
-*'''منتظر مسئولیت خاصی ندارد؛'''
-عده‌ایی معتقدند نفْسِ غیبت امام، نشانه این است که پیاده کردن احکام اسلامی ممکن نیست پس تلاش در این زمینه نیاز نیست که اگر ممکن بود امام زمان ظهور می‌کرد.<ref>باقی، در شناخت حزب قاعدین زمان، ۱۳۶۳، ص ۲۹ و ۳۶</ref> [[تفسیر نمونه]] در تبیین انتظار گفته که انتظار آمیزه‌ای از دو عنصر است: عنصر نفی و عنصر اثبات. عنصر نفی همان بیگانگی با وضع موجود و ناخشنودی از آن است و عنصر اثبات امید به آینده‌ای روشن و آرمانی و بسترسازی برای آن است. <ref>مکارم ، ناصر، تفسیر نمونه، ج۷، ص ۴۵۱.</ref>بر اساس دیدگاه تفسیر نمونه همین برداشت از انتظار سبب می شود که انسان  هر گونه همکاری با عوامل ظلم وفساد را ترک کند و حتی با آنها مبارزه کند و هم  به خودسازی و خودیاری و جلب آمادگی‌های جسمی و روحی و مادی و معنوی برای شکل گرفتن حکومت واحد جهانی بپردازد.<ref>مکارم ، ناصر، تفسیر نمونه، ج۷، ص ۴۵۲.</ref>
-[[علی شریعتی]] در سخنرانی معروف خود با عنوان انتظار، مذهب اعتراض می‌گوید انتظار برای عده‌ای به معنای پذیرش جبر تاریخ است که می‌بایست در ظلم و فساد زندگی کنند تا منجی ظهور کند که چنین انتظاری در خدمت حاکمان ظالم برای ساکت کردن مردم است.
-دیدگاه دیگری در مورد مسئله حکومت در دوران غیبت معتقد است، غیبت موجب محرومیت از همه برکات وجود امام است که از آن جمله تشکیل حکومت است.<ref>انصاری، المکاسب، (چاپ سنگی، ۱۳۷۵ق) ص ۱۵۴-۱۵۵</ref> [[مرتضی مطهری|مطهری]] این دیدگاه را نقل می‌کند و می‌گوید همین نگاه‌ها باعث می‌شود که عده‌ای از فقیهان نخستین، به دفن [[سهم امام]] از خمس اقدام کردند.<ref>مکی، الروضه البهیه، ۱۳۶۵، ج ۱، ص ۱۳۴ و ۱۳۹</ref>{{یادداشت|  تعبیر [[شهید ثانی]] استیداع خمس یعنی به امان نهادن نزد کسی است تا امام زمان (ع )ظهور کند.«ومن لا یری ذلک یجب علیه أن یستودعه له إلی ظهوره، فإذا حضرته الوفاة أودعه من ثقة.» شهید ثانی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ج۲۷ ص۷۹.}}
-توجه به احادیث [[تقیه]] و منطبق کردن آن بر عصر غیبت باعث می‌شود که عده ایی [[تقیه]] و سکوت در مقابل حاکمان ظالم را تا قیام امام زمان واجب بدانند.<ref>اصدار مرکز الرساله، التقیه فی الفکر الاسلامی، ۱۴۱۹ق، صص ۷۵ و ۸۰</ref>
-و اما [[اخباریان|اخباری‌ها]] از شیعه که اجتهاد را انکار می‌کنند اصولا نقشی برای عالم شیعه به این معنا قائل نیستند و امر حکومت در عصر غیبت در نظر ایشان منتفی است چرا که اجتهاد و نظر مجتهد را ظنی و غیر معتبر می‌دانند.<ref>استرآبادی، الفوائد المدنیه، بی‌تا</ref> در مقابل [[آیت الله منتظری]] با اشاره به واگذاری حکومت به افرادی مثل [[مالک اشتر]] یا واگذاری مسئولیت [[فتوا]] به [[ابان بن تغلب]] یا [[زکریا بن آدم]] نشان می‌دهد که نظر غیر معصوم که برخاسته از [[اجتهاد]] و نظر خودش می‌باشد، بر دیگران لازم الاطاعه می‌باشد.<ref>منتظری، دراسات فی ولایة الفقیه، ج ۱، ص۳۳۶، ۳۹۵</ref>
-*'''منتظر وظایف سنگینی دارد؛'''
-[[امام خمینی]] در نقد دیدگاه‌تقیه در عصر غیبت معتقدند که [[تقیه]] مربوط به فروع است اما برای حفظ اصول اسلام و حیثیت اسلام جای تقیه نیست.<ref>خمینی، ولایت‌و فقیه، همان، ص۱۳۵</ref> و تاکید می‌کنند که آیا باید از اجرای احکام اسلام در این هزار و دویست سال گذشته دست برداریم و ممکن است تا هزار سال دیگر هم ظهور نباشد. این تعطیلی احکام و اسلام را چگونه می‌توان پذیرفت؟
-در تعریف مفهوم انتظار، معتقدند که منتظر اگر فقط وظیفه دعا را برای خودش متصور است و تکلیف دیگری احساس نمی‌کند، منتظر واقعی نیست و حتی اگر فقط به وظایف شرعی خود عمل کند باز هم منتظر واقعی نیست زیرا قرار نیست امام زمان(عج) برای برقراری حکومت جهانی معجزه بکند.
-لذا معتقدند «آن پر کردن دنیا را از عدالت، این را ما نمی‌توانیم بکنیم، اگر می‌توانستیم می‌کردیم... ضرورت [[اسلام]] و [[قرآن]] تکلیف ما کرده است که باید برویم همه کار را بکنیم. اما نمی‌توانیم بکنیم، چون نمی‌توانیم بکنیم باید او بیاید تا بکند، اما ما باید فراهم کنیم کار را، فراهم کردن اسباب این است که کار را نزدیک بکنیم، کار را همچو بکنیم که مهیا بشود عالم برای آمدن حضرت(ع)».<ref>امام خمینی، صحیفه نور، ۱۳۶۹، ج ۲۱، ص۱۷</ref>
-[[علی شریعتی]] نفس انتظار را اعتراض به وضع موجود می‌نامد و کسی که از وضع موجود و حال خشنود است را منتظر نمی‌داند. انتظار از نظر وی ایمان به آینده و لازمه‌اش انکار حال است.<ref>شریعتی، مجموعه آثار، شماره ۱۹.</ref>
 == پانویس ==
@@ خط ۷۴: / خط ۶۰: @@
 *باقی، عمادالدین، در شناخت حزب قاعدین زمان، قم، نشر دانش اسلامی، چاپ سوم، ۱۳۶۳ش.
 *برقی، ابو جعفر احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، محقق و مصحح: محدث، جلال الدین،‏ قم، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، ۱۳۷۱ق.
-*خزاز رازی، علی بن محمد، کفایة الاثر فی النصّ علی الأئمة الإثنی عشر، محقق و مصحح: حسینی کوهکمری، عبد اللطیف،‏ قم، بیدار، ۱۴۰۱ق.
+*خزاز رازی، علی بن محمد، کفایة الاثر فی النصّ علی الأئمة الإثنی عشر، محقق و مصحح: حسینی کوه‌کمری، عبد اللطیف،‏ قم، بیدار، ۱۴۰۱ق.
-*خمینی، روح الله(امام) ،صحیفه نور، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
-*خمینی، روح الله(امام)، ولایت فقیه، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
 *دوانی، علی، مهدی موعود- ترجمه جلد سیزدهم بحار، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ بیست و هشتم، ۱۳۷۸ش‏.
 *رضوانی، علی‌اصغر، موعود شناسی و پاسخ به شبهات، قم انتشارات جمکران، ۱۳۸۸ش.
@@ خط ۸۲: / خط ۶۶: @@
 *سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق.
 *شاکری زواردهی، روح الله، منجی در ادیان، قم، بنیاد فرهنگی مهدی موعود(عج)، چاپ سوم، ۱۳۸۷ش.
-*شریعتی، علی،  مجموعه آثار شماره ۱۹، تهران، انتشارات قلم.
 *شفیعی سروستانی، ابراهیم، انتظار، بایدها و نبایدها، تهران، موعود عصر،چاپ هفتم، ۱۳۸۷ش.
 *شیخ صدوق، الخصال، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۲ش.
@@ خط ۹۷: / خط ۸۰: @@
 *[[محمدی ری شهری]]، [[دانشنامه امام مهدی(عج)]] ، حدیث و تاریخ ، قم، موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، چاپ دوم، ۱۳۹۳ش.
 *مسائلی، احمد و فرقانی تهرانی، ناهید، «سازه مفهومی انتظار در اندیشه مهدویت»، در فصلنامه علمی- پژوهشی انتظار موعود، سال نوزدهم، ش۶۵، تابستان۱۳۹۸ش.
-*مطهری، مرتضی، قیام و انقلاب مهدی(ع)، قم، انتشارات صدرا، ۱۳۷۹ش.
+*مطهری، مرتضی، مجموعه آثار شهید مطهری، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۹۰ش.
-*مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، بی تا، بی جا
+*مظفر، محمدرضا، عقاید الامامیه، ترجمه: مسجدجامعی علیرضا، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۰ش.
-*منتظری، حسینعلی، دراسات فی ولایه الفقیه و فقه الدوله الاسلامیه، قم، دار الفکر، چاپ دوم، ۱۴۱۵ق.
 *موسوی اصفهانی، محمدتقی، مکیال المکارم، قم، مؤسسة الإمام المهدی، ۱۴۲۸ق.
-*نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، تهران،‏ نشر صدوق‏، چاو اول، ۱۳۹۷ق.
+*نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، تهران،‏ نشر صدوق‏، چاپ اول، ۱۳۹۷ق.
 {{پایان}}