مهدویت: تفاوت میان نسخه‌ها
←مبانی فلسفی، کلامی و عرفانی مهدویت
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
[[ شهاب‌الدین سهروردی |سهروردی]] بیش از آنکه به نقش آخرالزمانی «ولیّ» توجه داشته باشد، بحث از مهدویت را در قول به استمرار ولایت مطرح می‌کند. تأکید او بر وجود و جایگاه ولایت و فایدۀ آن برای دیگران است.<ref>پوربهرامی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۱۶</ref> او تفاوتی میان انبیاء و اولیا قائل نیست به همین جهت برای فهم بحث استمرار ولایت باید نخست نظر او راجع به [[نبوت]] را بیان کرد. ضمن اینکه او انبیاء و اولیا و حکیمان متأله را متصل به عقول مفارق می‌دانست. پس برای بحث مهدویت نخست باید نظر او در باب نبوت و همچنین جهان‌شناسی او را شناخت. | [[ شهاب‌الدین سهروردی |سهروردی]] بیش از آنکه به نقش آخرالزمانی «ولیّ» توجه داشته باشد، بحث از مهدویت را در قول به استمرار ولایت مطرح می‌کند. تأکید او بر وجود و جایگاه ولایت و فایدۀ آن برای دیگران است.<ref>پوربهرامی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۱۶</ref> او تفاوتی میان انبیاء و اولیا قائل نیست به همین جهت برای فهم بحث استمرار ولایت باید نخست نظر او راجع به [[نبوت]] را بیان کرد. ضمن اینکه او انبیاء و اولیا و حکیمان متأله را متصل به عقول مفارق می‌دانست. پس برای بحث مهدویت نخست باید نظر او در باب نبوت و همچنین جهان‌شناسی او را شناخت. | ||
سهروردی به مراتب موجودات قائل است. در رأس این سلسله [[واجب الوجود|واجب‌الوجود]] قرار دارد که طبق ادبیات سهروردی نورالانوار است. سایر موجودات از فیض او صادر می‌شوند. نخستین افاضۀ او نورالاقرب یا بهمن است و همین‌طور سلسله تا نازل‌ترین مراتب پایین می‌آید.<ref>پوربهرامی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۱۷</ref> او براساس انوار صادره از نورالانوار به چهار مرتبه برای عالم قائل است: مرتبۀ اول عالم عقول ([[جبروت]])، مرتبۀ دوم عالم انوار مُدبّره ([[ملکوت]])، مرتبۀ سوم عالم مُلک و مرتبۀ چهارم [[عالم مثال]] که واسط میان عالم محسوس و عالم معقول انوار است.<ref>سهروردی، حکمة‌الاشراق، ص۲۳۴-۲۳۲ نقل شده در پوربهرامی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۱۸</ref> عالم مثال در نظریۀ نبوت و ولایت سهروردی کاربرد ویژه دارد. عالم مثال عالم صور معلقی است که حالّ در جوهر مادی نیستند. این عالم واجد اجسام لطیف است و تمامی تنوع جهان را داراست. تجارب معنوی و رموز انبیاء از طریق این عالم محقق می‌شود و داده‌های وحیانی را تنها از طریق این عالم می‌شود تأویل کرد.<ref>پوررضایی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۱۸</ref> | سهروردی به مراتب موجودات قائل است. در رأس این سلسله [[واجب الوجود|واجب‌الوجود]] قرار دارد که طبق ادبیات سهروردی نورالانوار است. سایر موجودات از فیض او صادر می‌شوند. نخستین افاضۀ او نورالاقرب یا بهمن است و همین‌طور سلسله تا نازل‌ترین مراتب پایین می‌آید.<ref>پوربهرامی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۱۷</ref> او براساس انوار صادره از نورالانوار به چهار مرتبه برای عالم قائل است: مرتبۀ اول عالم عقول ([[عالم جبروت| جبروت]])، مرتبۀ دوم عالم انوار مُدبّره ([[ملکوت]])، مرتبۀ سوم عالم مُلک و مرتبۀ چهارم [[عالم مثال]] که واسط میان عالم محسوس و عالم معقول انوار است.<ref>سهروردی، حکمة‌الاشراق، ص۲۳۴-۲۳۲ نقل شده در پوربهرامی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۱۸</ref> عالم مثال در نظریۀ نبوت و ولایت سهروردی کاربرد ویژه دارد. عالم مثال عالم صور معلقی است که حالّ در جوهر مادی نیستند. این عالم واجد اجسام لطیف است و تمامی تنوع جهان را داراست. تجارب معنوی و رموز انبیاء از طریق این عالم محقق می‌شود و داده‌های وحیانی را تنها از طریق این عالم می‌شود تأویل کرد.<ref>پوررضایی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۱۸</ref> | ||
او در آثار خود تفاوت زیادی میان نبی، امام متأله، ولیّ و قطب قائل نیست و آنها را تقریباً به یک معنا به کار می‌برد. فقط یک ویژگی مختص نبی است که سایرین آن را ندارند. آن ویژگی اصلاح خلق و ابلاغ رسالت است ولی در باقی خصائل نبی و امام مشترک‌اند.<ref>پوررضایی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۱۹</ref> در نظر سهروردی نبی کسی است که در سلسله مراتب موجودات کامل‌ترین و برترین انسان است. او کسی است که به مرتبۀ عقل بالفعل رسیده و معقولات را به نحو یقینی تعقل می‌کند و به عقول مفارق متصل است. او اخلاقی صالحه دارد و واجد فضایل پسندیده است.<ref>پوررضایی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۲۰</ref> | او در آثار خود تفاوت زیادی میان نبی، امام متأله، ولیّ و قطب قائل نیست و آنها را تقریباً به یک معنا به کار می‌برد. فقط یک ویژگی مختص نبی است که سایرین آن را ندارند. آن ویژگی اصلاح خلق و ابلاغ رسالت است ولی در باقی خصائل نبی و امام مشترک‌اند.<ref>پوررضایی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۱۹</ref> در نظر سهروردی نبی کسی است که در سلسله مراتب موجودات کامل‌ترین و برترین انسان است. او کسی است که به مرتبۀ عقل بالفعل رسیده و معقولات را به نحو یقینی تعقل می‌کند و به عقول مفارق متصل است. او اخلاقی صالحه دارد و واجد فضایل پسندیده است.<ref>پوررضایی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۲۰</ref> | ||