مهدویت: تفاوت میان نسخه‌ها
←مبانی فلسفی، کلامی و عرفانی مهدویت
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
هرچند اعتقاد به مهدویت ریشه در احادیث و روایات دارد ولی به جز [[محدث|محدثان]]، فلاسفه هم به این موضوع توجه داشتند و هر یک به فراخور نظام فلسفی خود آن را تحلیل و تبیین کرده‌اند. اما وضوح و ضرورت آن نزد برخی مثل [[فارابی]] و [[ابن سینا|ابن‌سینا]] کمتر است و نزد برخی مثل [[ملاصدرا]]، بیشتر. به طور کلی این بحث را عمدتاً باید در پرتو نگاه آنها به بحث امامت و امام دید. | هرچند اعتقاد به مهدویت ریشه در احادیث و روایات دارد ولی به جز [[محدث|محدثان]]، فلاسفه هم به این موضوع توجه داشتند و هر یک به فراخور نظام فلسفی خود آن را تحلیل و تبیین کرده‌اند. اما وضوح و ضرورت آن نزد برخی مثل [[فارابی]] و [[ابن سینا|ابن‌سینا]] کمتر است و نزد برخی مثل [[ملاصدرا]]، بیشتر. به طور کلی این بحث را عمدتاً باید در پرتو نگاه آنها به بحث امامت و امام دید. | ||
[[سهروردی]] بیش از آنکه به نقش آخرالزمانی «ولیّ» توجه داشته باشد، بحث از مهدویت را در قول به استمرار ولایت مطرح می‌کند. تأکید او بر وجود و جایگاه ولایت و فایدۀ آن برای دیگران است.<ref>پوربهرامی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۱۶</ref> او تفاوتی میان انبیاء و اولیا قائل نیست به همین جهت برای فهم بحث استمرار ولایت باید نخست نظر او راجع به [[نبوت]] را بیان کرد. ضمن اینکه او انبیاء و اولیا و حکیمان متأله را متصل به عقول مفارق می‌دانست. پس برای بحث مهدویت نخست باید نظر او در باب نبوت و همچنین جهان‌شناسی او را شناخت. | [[ شهاب‌الدین سهروردی |سهروردی]] بیش از آنکه به نقش آخرالزمانی «ولیّ» توجه داشته باشد، بحث از مهدویت را در قول به استمرار ولایت مطرح می‌کند. تأکید او بر وجود و جایگاه ولایت و فایدۀ آن برای دیگران است.<ref>پوربهرامی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۱۶</ref> او تفاوتی میان انبیاء و اولیا قائل نیست به همین جهت برای فهم بحث استمرار ولایت باید نخست نظر او راجع به [[نبوت]] را بیان کرد. ضمن اینکه او انبیاء و اولیا و حکیمان متأله را متصل به عقول مفارق می‌دانست. پس برای بحث مهدویت نخست باید نظر او در باب نبوت و همچنین جهان‌شناسی او را شناخت. | ||
سهروردی به مراتب موجودات قائل است. در رأس این سلسله [[واجب الوجود|واجب‌الوجود]] قرار دارد که طبق ادبیات سهروردی نورالانوار است. سایر موجودات از فیض او صادر می‌شوند. نخستین افاضۀ او نورالاقرب یا بهمن است و همین‌طور سلسله تا نازل‌ترین مراتب پایین می‌آید.<ref>پوربهرامی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۱۷</ref> او براساس انوار صادره از نورالانوار به چهار مرتبه برای عالم قائل است: مرتبۀ اول عالم عقول ([[جبروت]])، مرتبۀ دوم عالم انوار مُدبّره ([[ملکوت]])، مرتبۀ سوم عالم مُلک و مرتبۀ چهارم [[عالم مثال]] که واسط میان عالم محسوس و عالم معقول انوار است.<ref>سهروردی، حکمة‌الاشراق، ص۲۳۴-۲۳۲ نقل شده در پوربهرامی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۱۸</ref> عالم مثال در نظریۀ نبوت و ولایت سهروردی کاربرد ویژه دارد. عالم مثال عالم صور معلقی است که حالّ در جوهر مادی نیستند. این عالم واجد اجسام لطیف است و تمامی تنوع جهان را داراست. تجارب معنوی و رموز انبیاء از طریق این عالم محقق می‌شود و داده‌های وحیانی را تنها از طریق این عالم می‌شود تأویل کرد.<ref>پوررضایی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۱۸</ref> | سهروردی به مراتب موجودات قائل است. در رأس این سلسله [[واجب الوجود|واجب‌الوجود]] قرار دارد که طبق ادبیات سهروردی نورالانوار است. سایر موجودات از فیض او صادر می‌شوند. نخستین افاضۀ او نورالاقرب یا بهمن است و همین‌طور سلسله تا نازل‌ترین مراتب پایین می‌آید.<ref>پوربهرامی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۱۷</ref> او براساس انوار صادره از نورالانوار به چهار مرتبه برای عالم قائل است: مرتبۀ اول عالم عقول ([[جبروت]])، مرتبۀ دوم عالم انوار مُدبّره ([[ملکوت]])، مرتبۀ سوم عالم مُلک و مرتبۀ چهارم [[عالم مثال]] که واسط میان عالم محسوس و عالم معقول انوار است.<ref>سهروردی، حکمة‌الاشراق، ص۲۳۴-۲۳۲ نقل شده در پوربهرامی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۱۸</ref> عالم مثال در نظریۀ نبوت و ولایت سهروردی کاربرد ویژه دارد. عالم مثال عالم صور معلقی است که حالّ در جوهر مادی نیستند. این عالم واجد اجسام لطیف است و تمامی تنوع جهان را داراست. تجارب معنوی و رموز انبیاء از طریق این عالم محقق می‌شود و داده‌های وحیانی را تنها از طریق این عالم می‌شود تأویل کرد.<ref>پوررضایی، سهروردی و استمرار ولایت در تمام زمان‌ها، ص۱۱۸</ref> | ||