|
imported>Dayyani |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{اعتقادات شیعه}}
| |
| {{منبع}}
| |
| '''علائم ظهور''' یا '''نشانه‌های ظهور'''، آن دسته از رخدادهایی که بر اساس [[احادیث]] [[معصومان]](ع)، قبل و یا در آستانه [[ظهور]] [[امام مهدی(ع)]] پدید می‌آید و تحقق هر یک از آنها، نشانه نزدیک‌تر شدن ظهور است. بر این اساس، با تحقق مجموعه رخدادهای پیشگویی شده و به دنبال آخرین نشانه ظهور، امام مهدی (ع) قیام خواهد کرد. از جمله این رخدادها [[صیحه آسمانی]]، [[خروج سفیانی]] و [[قیام یمانی]] است.
| |
|
| |
|
| ==رابطه نشانه‌های ظهور با اشراط الساعة==
| |
| در منابع دینی، قیام امام مهدی (ع)، یکی از نشانه های برپایی [[قیامت]] شمرده شده است. از همین رو تعدادی از نشانه‌های ظهور، نشانه‌های قیامت هم شمرده می‌شود که از آن به [[اشراط الساعة]] تعبیر می‌شود.
| |
|
| |
| ==تعداد نشانهها==
| |
| در منابع دینی، رخدادهای طبیعی و غیرطبیعی و دگرگونیهای سیاسی و اجتماعی فراوانی به عنوان نشانه‌های ظهور یاد شده است که درجه اعتبار و درستی همه آنها یکسان نیست. برخی از این [[روایات]] در منابع معتبر آمده و از جهت سند و دلالت محکم است. بعضی در کتابهای غیرمعتبر و به وسیله افراد غیرموثق یاد شده است. برخی از این نشانهها، تنها نشانه ظهور، و بعضی، هم نشانه ظهور و هم نشانه برپایی [[قیامت]]اند. برخی نشانهها، کلی و محوری است و بعضی بیانگر مسائل ریز و جزئی است که گاه همه آنها را میتوان در عنوان واحدی گرد آورد.
| |
|
| |
| فراوانی [[روایات]] در این باب، حاکی از این است که در آستانه ظهور [[امام مهدی(ع)]] ، حوادثی رخ خواهد داد که برخی چشمگیر و فراگیر و بعضی نه چندان مهم و قابل توجه است. برخی از روایات با عناوین مختلف، به تعدادی از نشانهها اشاره کرده است.
| |
|
| |
| ==انواع نشانه‌های ظهور==
| |
| نشانه‌های ظهور گوناگون است و برشمردن همه این اقسام، نه چندان مفید است و نه لازم؛ زیرا بسیاری از آنها، نشانه‌های قطعی ظهور نیستند. افزون بر این، از نظر سند و محتوا دارای اشکال هستند و درستی و نادرستی آنها چندان روشن نیست.
| |
|
| |
| === نشانه‌های حتمی و غیر حتمی===
| |
| در میان نشانه‌های ظهور، شماری از آنها به روشنی به عنوان «علائم حتمی ظهور» یاد شده است. منظور از «نشانه‌های حتمی» - در مقابل نشانه‌های غیرحتمی - آن است که پدیدار شدن آنها - بدون هیچ قید و شرطی - قطعی و الزامی خواهد بود؛ به گونهای که تا آنها واقع نگردد، حضرت مهدی (ع) ظهور نخواهد کرد. با این حال، حتمی و قطعی بودن وقوع این نشانهها، به این معنا نیست که پدید نیامدن آنها محال است؛ بلکه به حسب فراهم بودن شرایط و مقتضیات و نبودن بازدارندهها، پدید آمدن آنها - اگر خداوند اراده کند - قطعی خواهد بود.
| |
|
| |
| از روایات فراوانی که در میان آنها روایات صحیح هم وجود دارد، حتمی بودن نشانه‌های پنج‌گانه ذیل استفاده می‌شود: [[خروج سفیانی]]، [[قیام یمانی]]، [[صیحه آسمانی]] ، [[قتل نفس زکیه]] و [[خسف بیداء]].
| |
|
| |
| [[امام صادق]] (ع) میفرماید: «پنج امر قبل از قیام [[قائم]] از نشانهها است: صیحه آسمانی، خروج سفیانی، خسف در بیداء، خروج یمانی و قتل نفس زکیه».<ref>شیخ صدوق؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۶۵۰.</ref>
| |
|
| |
| در برابر نشانه‌های حتمی، نشانه‌های غیر حتمی قرار دارد؛ یعنی، مقید و مشروط به اموری است که در صورت تحقق آنها، به عنوان نشانه پدید می‌آید. به عبارت دیگر نشانه‌های غیر حتمی شاید پدید آید و شاید پدید نیاید و [[امام زمان |امام زمان]] (ع) ظهور کند.
| |
|
| |
| بعضی از نشانه هایی که به حتمی بودن آنها تصریح نشده، از این قرار است:
| |
|
| |
| ۱. مرگ و میرها
| |
|
| |
| ۲.زلزله ها
| |
|
| |
| ۳.جنگها و آشوبهای فراگیر
| |
|
| |
| ۴. خسوف و کسوف نابهنگام
| |
|
| |
| ۵. بارش بارانهای فراوان و...
| |
|
| |
| ===نشانه‌های متصل به ظهور و غیر متصل به ظهور===
| |
| بر اساس بعضی از روایات ، تعدادی از نشانه‌های ظهور، متصل به آن خواهد بود؛ به گونهای که بین آنها و ظهور [[حضرت مهدی]] (ع) فاصله زیادی نیست. البته اینکه فاصله آن نشانهها تا ظهور چه مدت و یا چند روز است، به طور دقیق روشن نیست؛ ولی قدر مسلم آن است که فاصله زیاد نیست و احتمالاً، مجموعه نشانه‌های متصل به ظهور، در همان سال ظهور، یا سال پیش ازآن رخ می‌دهد.
| |
|
| |
| براین اساس تردیدی نیست که برخی از نشانه‌های ظهور، نزدیک ظهور و متصل به آن واقع می‌شود. در مقابل نشانه های غیرمتصل است که در طول تاریخ در دوران [[غیبت کبرا]]، اتفاق افتاده و خواهد افتاد.
| |
|
| |
| ===نشانه‌های غیر عادی===
| |
| تحقق نشانه‌های ظهور - همچون واقع شدن سایر پدیدهها - به روال طبیعی و عادی است؛ ولی پیشگویی برخی از آنها، به گونهای در روایات بازتاب یافته که به نظر می‌رسد، رخ دادن آنها به طور عادی غیرممکن است و تحقق آنها به صورت غیرطبیعی در چهار چوب [[معجزه]] خواهد بود؛ مثلاً طلوع خورشید از مغرب و صیحۀ آسمانی، اگر همان معنای ظاهری آنها مقصود باشد، باید به صورت معجزه رخ دهد؛ زیرا پدیدار شدن چنین اموری، عادتاً ممکن نیست. البته شاید بعضی از این نشانه ها، معنای کنایی و رمزی داشته باشد و به رخدادهایی اشاره کند که پیدایش آنها عادتاً امکان دارد.
| |
|
| |
| گفتنی است که احادیث فراوانی در مورد نشانه‌های ظهور، در منابع روایی وجود دارد. اسناد این روایات، بیشتر ضعیف و غیرقابل اعتماد است. از نظر دلالت نیز، هماهنگی و انسجام لازم بین آنها نیست .
| |
|
| |
| به نظر می‌رسد، اهمیت بسیار زیاد مسأله [[مهدویت]] از یک سو و علاقه‌مندی شدید مسلمانان به آگاهی از چگونگی رخدادهای آینده و پدیدار شدن نشانه‌های ظهور مهدی (ع)، از سوی دیگر، سبب شده که دشمنان و بدخواهان - به ویژه حاکمان ستمگر - وسوسه شوند که در جهت برآوردن منافع سیاسی خویش، تغییراتی در روایات به وجود آورند.<ref>علی دوانی؛ نورمهدی، ص۷۰.</ref>
| |
|
| |
| اینک با انبوهی از روایات صحیح و غیرصحیح در زمینه نشانه‌های ظهور، روبه رو هستیم که دست کم برخی از آنها از آفت جعل و تحریف مصون نمانده است. متأسفانه کتابهایی نیز وجود دارد که در آنها از سَرِ جهل و دلسوزی و یا به عمد و از روی غرض، به این امر دامن زده شده است.
| |
|
| |
| البته وجود مواردی از جعل و تحریف، در نشانه‌های ظهور و یا وجود [[مدعیان مهدویت|مدعیان دروغین]] به عنوان نمونه نشانه ها، هیچ‌گاه دلیل این نمی‌شود که همه روایات از اعتبار بیفتد و یا اصل همه نشانه ها زیر سؤال برود؛ زیرا دستهای از این نشانهها مسلّم و قطعی است.
| |
|
| |
| ==نکته‌ای مهم ==
| |
| به طور کلی این علایم و نشانهها، برخی از نظر مفهوم و معنا و پیام، روشن و آشکارند و برخی در نهایت ابهام و اجمال و پیچیدگی‌اند. بسیاری از نویسندگان، بویژه نویسندگان معاصر، این روایات را آورده، آنها را تفسیر نموده و طبق دیدگاه خاص خویش، به تأویل آنها پرداخته و بر اساس آرای شخصی خود آنها را تحلیل نموده‌اند.
| |
|
| |
| اما به نظر می‌رسد اینان نه از نظر علمی و نه از نظر تاریخی، توان اثبات این آراء و دیدگاهها را در مورد روایات مورد اشاره، ندارند. به همین دلیل پیروی از دیدگاها و تأویلات آنان محل اشکال است، زیرا که پیام حقیقی آنها مبهم است و خدا و [[پیامبر اکرم (ص)|پیامبر]] و [[ائمه]] (ع) به حقایق امور داناترند.
| |
|
| |
| بجاست در این مورد نمونهای بیاوریم:
| |
|
| |
| مرحوم [[شیخ مفید]] در «ارشاد»، ضمن بحث در نشانه‌های ظهور می‌نویسد: «... و نزول الترک الجزیرة و نزول الروم الرملة...»<ref>شیخ مفید؛ ارشاد، ج۲، ص۳۷۳.</ref>
| |
|
| |
| #در شرایط کنونی، ترکها در [[ایران]]، در شمال [[عراق]]، [[ترکیه]]، [[قفقاز]] و [[آذربایجان]] شوروی سکونت دارند، پس منظور از این سخن چیست؟ و این ترکها چه کسانی هستند ؟ روشن نیست.
| |
| #واژه جزیره نیز که در این جمله آمده، بسیار است، کدام جزیره از جزیرههای دنیا است که نژاد ترک در آن فرود می‌آید؟ آن جزیره کجاست؟
| |
| #اما روم همه اروپای کنونی را شامل می‌گردد و روشن است که اروپای امروز، دارای کشورها و دولت‌های متعددی است و همۀ آنها هم جزو «روم» قدیم هستند، از این رو سؤال دیگر این است که: آیا منظور از واژه روم، [[اسرائیل]] است؟ بدان اعتبار که رومیانی که برای جنگ با مسلمانان در [[غزوه موته]] آمدند در [[اردن]] و [[فلسطین]] کنونی سکونت داشتند؟ ممکن است مقصود از واژۀ روم، [[آمریکا]] باشد چرا که بیشتر آمریکایی‌ها را مهاجرانی تشکیل داده‌اند که از قارۀ اروپا رفته‌اند.
| |
| #واژههای «مشرق» یا «مغرب» نیز در روایات مربوط به ظهور و نشانه‌های ظهور، بارها بکار رفته است. سؤال این است که منظور از مشرق و مغرب چیست؟ خاور دور؟ یا [[خاورمیانه]]؟ غرب دور؟ یا مغرب عربی که شامل کشورهای [[لیبی]]، [[تونس]]، [[الجزائر]] و [[مراکش]] می‌شود؟ کدامیک؟
| |
| #همچنین در روایات این بخش واژۀ «بنوفلان» آمده است: «الا اخبرکم بآخر ملک بنی فلان؟» منظور از «بنی فلان» کیست؟ یا کیانند؟ برخی پنداشته‌اند مقصود [[بنی عباس]] است. با آگاهی بر اینکه این سلسله، در سال ۶۵۶ هجری منقرض شده‌اند، آیا ممکن است برخی از سردمداران در کشورهای عربی از نژاد و نسب آنان باشند؟
| |
|
| |
| به هر حال شناخت نام‌ها و مکان‌هایی که در این روایات آمده و به راز و رمز شباهت دارند، مشکل و گاه ناممکن است. بنابراین بهتر است این گونه نشانهها و علایم ظهور به همان نحو که ذکر شده‌اند ترسیم شوند. آینده خود با رخدادهایش، این واژهها و نام‌ها را تفسیر و مصادیق آنهارا تبیین و در موارد شایستۀ آنها، تطبیق خواهد نمود.
| |
|
| |
| == پیوند به بیرون ==
| |
| * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20110111092424-0%20%283%29.pdf سنتهای تاریخی و علائم ظهور]
| |
| * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120426101652-2178-250.pdf گوشه‌ای از علائم ظهور مهدی موعود]
| |
| == پانویس ==
| |
| {{ستون-شروع}}
| |
| {{col-begin}}
| |
| {{راست‌چین}}
| |
| <references />
| |
| {{col-end}}
| |
| {{پایان}}
| |
|
| |
| ==منابع==
| |
| *شیخ صدوق؛ کمال الدین و تمام النعمه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۵۹ق.
| |
| *شیخ مفید؛ الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.
| |
| {{مهدویت}}
| |
|
| |
|
| |
| [[ar:علامات الظهور]]
| |
| [[en:Signs of Reappearance]]
| |
| [[ur:علائم ظہور]]
| |
| [[tr:Zuhur Alametleri]]
| |
|
| |
|
| [[رده:امام زمان]] | | [[رده:امام زمان]] |
| [[رده:ظهور امام مهدی]] | | [[رده:ظهور امام مهدی]] |
