پرش به محتوا

مرتضی مطهری: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۲۵۵ بایت حذف‌شده ،  سه‌شنبهٔ ‏۱۱:۰۵
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۹: خط ۴۹:


==تحصیلات و فعالیت‌های علمی==
==تحصیلات و فعالیت‌های علمی==
مطهری در سال ۱۳۱۱ش در [[حوزه علمیه خراسان|حوزه علمیه مشهد]] مشغول به تحصیل شد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۹.</ref> وی در سال ۱۳۱۶ش  به [[قم]] رفت و حدود ۱۵ سال در قم از درس استادانی همچون [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت الله بروجردی]]، [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] و [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] بهره برد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۹.</ref>  
مطهری در سال ۱۳۱۱ش در [[حوزه علمیه خراسان|حوزه علمیه مشهد]] مشغول به تحصیل شد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۹.</ref> وی در سال ۱۳۱۶ش  به [[قم]] رفت و حدود ۱۵ سال در قم با [[حسینعلی منتظری]] هم مباحثه‌ای بود.<ref>هاشمی رفسنجانی، «مقدمه»، سیری در زندگانی استاد مطهری، ص۱۱-۱۲.</ref>
وی از درس استادانی همچون [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت الله بروجردی]]، [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] و [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبائی]] بهره برد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۹.</ref>


===استادان===
===استادان===
خط ۶۴: خط ۶۵:
<ref>باباپور گل‌افشانی، آشنایی با اندیشه‌های سیاسی شهید مطهری، ۱۳۹۰ش، ص۱۳-۱۴.</ref>
<ref>باباپور گل‌افشانی، آشنایی با اندیشه‌های سیاسی شهید مطهری، ۱۳۹۰ش، ص۱۳-۱۴.</ref>
{{پایان}}
{{پایان}}
===تدریس در حوزه علمیه قم و دانشگاه تهران===
===تدریس در قم و تهران===
مطهری در سال ۱۳۳۱ش به تهران رفته و در مدرسه مروی تدریس کرده و از سال ۱۳۳۴ش در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران مشغول به تدریس بوده است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ص۱۰.</ref> مطهری به توصیه امام خمینی هفته ای دو روز برای تدریس در حوزه علمیه قم رفته است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ص۱۱.</ref> مطهری را در سال ۱۳۵۵ش به علت اختلاف با استاد کمونیست از دانشکده الهیات بازنشسته شد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ص۱۱.</ref>
مطهری در سال ۱۳۳۱ش به تهران رفته و در مدرسه مروی تدریس کرده و از سال ۱۳۳۴ش در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران مشغول به تدریس بوده است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ص۱۰.</ref> مطهری به توصیه امام خمینی هفته ای دو روز برای تدریس در حوزه علمیه قم رفته است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ص۱۱.</ref> مطهری در سال ۱۳۵۵ش به علت اختلاف نظر با استاد کمونیست بعد از ۲۰ سال سابقه<ref>بی‌نام، سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۰ش، ص۳۳.</ref> تدریس در دانشکده الهیات بازنشسته شد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ص۱۱.</ref>
 
مطهری در طول سال‌های دهه [[سال ۱۳۵۰ هجری شمسی|۱۳۵۰ شمسی]]، به توصیه امام خمینی هفته‌ای دو روز به [[قم]] عزیمت کرده و به تدریس در [[حوزه علمیه قم]] می‌پرداخت و همزمان در [[تهران]] نیز سلسله جلسات درسی در منزل و غیره تشکیل می‌داد. مطهری در سال‌های ۱۳۵۱-۱۳۵۳ش در مسجد الجواد، مسجد جاوید و [[مسجد ارک تهران|مسجد ارک]] و دیگر مراکز دینی [[تهران]] سخنرانی می‌کرد تا این که در سال ۱۳۵۴ش ممنوع المنبر شد.<ref>سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۸۷.</ref>
[[پرونده:ورود امام خمینی به ایران.jpg|بندانگشتی|مطهری در کنار [[امام خمینی]] هنگام بازگشت از پاریس]]
[[پرونده:ورود امام خمینی به ایران.jpg|بندانگشتی|مطهری در کنار [[امام خمینی]] هنگام بازگشت از پاریس]]
رژیم شاه در سال ۱۳۵۵ش مطهری را (به بهانه درگیری با یک استاد کمونیست دانشکده الهیات) از دانشکده الهیات بازنشسته کرد.<ref>رجوع کنید به: سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۱۱۱-۹۴.</ref> وی در همین سال با همکاری چند تن از روحانیان تهران، [[جامعه روحانیت مبارز|جامعه روحانیت مبارز تهران]] را بنیانگذاری کرد. همچنین با سفر به [[نجف]]، با [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] دیدار کرد.<ref>سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۱۱۳-۱۱۲.</ref> او همچنین برخی از دروس حوزه‌های علمیه مانند [[شرح المنظومه (کتاب)|شرح منظومه]]، شرح مطالع الانوار فی المنطق، [[شرح تجرید]] در کلام و [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] و [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاصول]] را تدریس کرده است.<ref>واعظ‌زاده خراسانی، «سیری در زندگی علمی و انقلابی استاد شهید مرتضی مطهری»، ص۳۴۵.</ref>
مطهری برخی از دروس حوزه‌های علمیه مانند [[شرح المنظومه (کتاب)|شرح منظومه]]، شرح مطالع الانوار فی المنطق، [[شرح تجرید]] در کلام و [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] و [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاصول]] را تدریس کرده است.<ref>واعظ‌زاده خراسانی، «سیری در زندگی علمی و انقلابی استاد شهید مرتضی مطهری»، ص۳۴۵.</ref>


==فعالیت‌های دینی و اجتماعی==
==فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی==
مرتضی مطهری سال ۱۳۳۱ش از [[قم]] به [[تهران]] مهاجرت کرد و در [[دانشگاه شهید مطهری|مدرسه سپهسالار]] (دانشگاه شهید مطهری فعلی) و [[مدرسه علمیه مروی]] تدریس کرد. نخستین اثرش یعنی شرح کتاب [[اصول فلسفه و روش رئالیسم (کتاب)|اصول فلسفه و روش رئالیسم]] (اثر استادش [[سید محمدحسین طباطبائی]]) را در سال ۱۳۳۲ منتشر کرد و از سال ۱۳۳۴ به تدریس در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران مشغول شد.<ref>سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۵۱-۵۰.</ref> مطهری در طول این سال‌ها با گروه [[جمعیت فدائیان اسلام|فدائیان اسلام]] ارتباط داشت.<ref>سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۴۷.</ref>
مطهری در مدت اقامتش در قم با فدائیان اسلام همکاری داشته است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۱۰.</ref> وی در تهران از سال ۱۳۴۰ش تا ۱۳۵۰ش در انجمن اسلامی پزشکان به عنوان سخنران فعالیت کرده است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۰ش، ج۱، ص۱۰.</ref>


===نقش آفرینی در انقلاب اسلامی ایران===
[[پرونده:دستخط مرتضی مطهری.jpg|200px|بندانگشتی|دستخط مرتضی مطهری در زندان موقت شهربانی؛[[۱۵ خرداد]] ۱۳۴۲|راست]]
[[پرونده:دستخط مرتضی مطهری.jpg|200px|بندانگشتی|دستخط مرتضی مطهری در زندان موقت شهربانی؛[[۱۵ خرداد]] ۱۳۴۲|راست]]
در [[۱۵ خرداد]] ۱۳۴۲ و در پی اعتراضات مردم به [[نظام سلطنتی پهلوی]] که [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] را بازداشت کرده بود مطهری نیز به همراه عده‌ای دیگر از روحانیون، زندانی و پس از ۴۳ روز آزاد شد.<ref>سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۵۵.</ref> بعد از [[قیام ۱۵ خرداد]] همکاری با [[جمعیت‌های موتلفه اسلامی]] را آغاز کرد.<ref>سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۶۱.</ref> در [[سال ۱۳۴۴ هجری شمسی|سال ۱۳۴۴ش]] به خاطر انتشار [[داستان راستان (کتاب)|کتاب داستان راستان]] موفق به دریافت جایزه از یونسكو شد.<ref>[https://psri.ir/?id=elpdaep7 «گاه‌شمار زندگی استاد شهید مطهری»].</ref>
در [[۱۵ خرداد]] ۱۳۴۲ و در پی اعتراضات مردم به [[نظام سلطنتی پهلوی]] که [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] را بازداشت کرده بود مطهری نیز به همراه عده‌ای دیگر از روحانیون، زندانی و پس از ۴۳ روز آزاد شد.<ref>بی‌نام، سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۵۵.</ref> بعد از [[قیام ۱۵ خرداد]] همکاری با [[جمعیت‌های موتلفه اسلامی]] را آغاز کرد.<ref>بی نام، سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۶۱.</ref>  
وی در همین سال با همکاری چند تن از روحانیان تهران، [[جامعه روحانیت مبارز|جامعه روحانیت مبارز تهران]] را بنیانگذاری کرد. همچنین با سفر به [[نجف]]، با [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] دیدار کرد.<ref>بی‌نام، سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۱۱۳-۱۱۲.</ref>
مطهری در [[سال ۱۳۵۶ هجری شمسی|سال ۱۳۵۶ش]] در برگزاری چهلم [[شهادت]] [[سید مصطفی خمینی|مصطفی خمینی]] در [[مسجد ارک تهران]] نقش اصلی را داشت و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] در نامه‌ای از او خواست که از کسانی که در مسجد ارک حضور داشتند، تشکر نماید.<ref>بی‌نام، سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۱۱۳.</ref>
 
بعد از اوج‌گیری مبارزات مردم ایران علیه نظام پادشاهی پهلوی در سال [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] و استقرار امام خمینی در پاریس به آنجا رفت و مسئولیت تشکیل [[شورای انقلاب اسلامی]] را از طرف امام خمینی به عهده گرفت. وی هم‌چنین هنگام بازگشت امام خمینی از تبعید به ایران، عهده‌دار مسوولیت کمیته استقبال از ایشان بود و در روز ورود امام به ایران قبل از سخنرانی ایشان در [[بهشت زهرا]] سخنرانی کوتاهی ایراد کرد.<ref>بی‌نام، سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۱۳۰-۱۲۴.</ref>


===راه‌اندازی حسینیه ارشاد===
===راه‌اندازی حسینیه ارشاد===
{{اصلی|حسینیه ارشاد}}
{{اصلی|حسینیه ارشاد}}
اقدام به تأسیس [[حسینیه ارشاد]] به کمک چند تن از همفکران در سال ۱۳۴۶ شمسی، یکی از مهمترین کارهای مطهری دانسته شده است.<ref>سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۷۲.</ref> مطهری در عاشورای سال ۱۳۹۰ قمری برابر با اسفند ۱۳۴۸ شمسی در حسینیه ارشاد علیه [[صهیونیسم]] سخنرانی کرد که منجر به دستگیری وی شد.<ref>سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۸۳.</ref> او در سال ۱۳۴۹ش به خاطر دعوت به جمع‌آوری کمک برای آوارگان [[فلسطین|فلسطینی]] دستگیر شد و مورد بازجویی قرار گرفت<ref>سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۸۴.</ref> و در سال ۱۳۵۰ به خاطر همکاری با حسینیه ارشاد به وسیله ساواک دستگیر و پس از بازجویی آزاد شد.{{مدرک}} اختلاف‌نظرهای موجود بین او و [[علی شریعتی]]، باعث جدایی مطهری از حسینیه ارشاد در سال ۱۳۴۹ش شد.<ref>ر.ک: سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۷۸و۷۳و۲۴۶ تا آخر کتاب.</ref>
تأسیس [[حسینیه ارشاد]] به کمک چند تن از همفکران در سال ۱۳۴۶ شمسی، یکی از مهمترین کارهای مطهری دانسته شده است.<ref>بی‌نام، سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۷۲.</ref> مطهری در عاشورای سال ۱۳۹۰ قمری برابر با اسفند ۱۳۴۸ شمسی در حسینیه ارشاد علیه [[صهیونیسم]] سخنرانی کرد که منجر به دستگیری وی شد.<ref>بی‌نام، سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۸۳.</ref> وی در سال ۱۳۴۹ش به خاطر دعوت به جمع‌آوری کمک برای آوارگان [[فلسطین|فلسطینی]] دستگیر شد و مورد بازجویی قرار گرفت<ref>بی‌نام، سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۸۴.</ref> و در سال ۱۳۵۰ به خاطر همکاری با حسینیه ارشاد به وسیله ساواک دستگیر و پس از بازجویی آزاد شد.{{مدرک}} اختلاف‌نظرهای موجود بین او و [[علی شریعتی]]، باعث جدایی مطهری از حسینیه ارشاد در سال ۱۳۴۹ش شد.<ref>ر.ک: سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۷۸و۷۳و۲۴۶ تا آخر کتاب.</ref>
 
===نقش‌آفرینی در انقلاب اسلامی===
مطهری در [[سال ۱۳۵۶ هجری شمسی|سال ۱۳۵۶ش]] در برگزاری چهلم [[شهادت]] [[سید مصطفی خمینی|مصطفی خمینی]] در [[مسجد ارک تهران]] نقش اصلی را داشت و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] در نامه‌ای از او خواست که از کسانی که در مسجد ارک حضور داشتند، تشکر نماید.<ref>سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۱۱۳.</ref>


بعد از اوج‌گیری مبارزات مردم ایران علیه نظام پادشاهی پهلوی در سال [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] و استقرار امام خمینی در پاریس به آنجا رفت و مسئولیت تشکیل [[شورای انقلاب اسلامی]] را از طرف امام خمینی به عهده گرفت. وی هم‌چنین هنگام بازگشت امام خمینی از تبعید به ایران، عهده‌دار مسوولیت کمیته استقبال از ایشان بود و در روز ورود امام به ایران قبل از سخنرانی ایشان در [[بهشت زهرا]] سخنرانی کوتاهی ایراد کرد.<ref>سیری در زندگانی استاد مطهری، ۱۳۷۶ش، ص۱۳۰-۱۲۴.</ref>


==دیدگاه‌ها==
==دیدگاه‌ها==
خط ۱۱۳: خط ۱۱۳:
[[پرونده:آثار شهید مطهری.jpg|بندانگشتی|300px]]
[[پرونده:آثار شهید مطهری.jpg|بندانگشتی|300px]]
مرتضی مطهری، از سال ۱۳۲۵ش آغاز به تألیف آثاری در زمینه‌های مختلف فلسفی، اجتماعی، اخلاقی، فقهی و تاریخی کرد و بیش از ۷۰ اثر از او انتشار یافته است. او در مورد نوشته‌های خود گفته است من در ابتدای جوانی تا حال، حتی یک سطر هم ننوشته‌ام که بعداً ببینم که غلط بود. بحمدالله هر چه از همان روزهای اول تا حالا نوشته‌ام و اندیشیده‌ام، هنوز هم بر همان عقیده‌ام. ... من این را یکی از الطاف بزرگ الاهی به خودم می‌دانم.<ref>سیدناصری و ستوده، پاره‌ای از خورشید (گفته‌ها و ناگفته‌ها از زندگی استاد مطهری)٬ ۱۳۷۷ش٬ ص۳۶۰</ref>
مرتضی مطهری، از سال ۱۳۲۵ش آغاز به تألیف آثاری در زمینه‌های مختلف فلسفی، اجتماعی، اخلاقی، فقهی و تاریخی کرد و بیش از ۷۰ اثر از او انتشار یافته است. او در مورد نوشته‌های خود گفته است من در ابتدای جوانی تا حال، حتی یک سطر هم ننوشته‌ام که بعداً ببینم که غلط بود. بحمدالله هر چه از همان روزهای اول تا حالا نوشته‌ام و اندیشیده‌ام، هنوز هم بر همان عقیده‌ام. ... من این را یکی از الطاف بزرگ الاهی به خودم می‌دانم.<ref>سیدناصری و ستوده، پاره‌ای از خورشید (گفته‌ها و ناگفته‌ها از زندگی استاد مطهری)٬ ۱۳۷۷ش٬ ص۳۶۰</ref>
در [[سال ۱۳۴۴ هجری شمسی|سال ۱۳۴۴ش]] به خاطر انتشار [[داستان راستان (کتاب)|کتاب داستان راستان]] موفق به دریافت جایزه از یونسكو شد.<ref>[https://psri.ir/?id=elpdaep7 «گاه‌شمار زندگی استاد شهید مطهری»].</ref>


برخی از آثار او در زمان حیات و برخی دیگر پس از درگذشت وی توسط [[انتشارات صدرا]] چاپ شده است. سخنرانی‌ها و درس‌های مطهری هم در مجلد‌های مختلف چاپ و منتشر شده است. علاوه بر موارد ذکر شده، نزدیک به سی هزار برگ یادداشت و فیش تحقیقی نیز از مطهری باقی مانده است. «[[مجموعه آثار مرتضی مطهری]]»، مجموعه‌ای ۲۸ جلدی حاوی تمامی آثار منتشر شده از وی است که کتاب‌های با موضوعات مشابه، در مجلدات پیاپی جمع‌آوری شده است. این آثار به تفکیک موضوع عبارتند از:  
برخی از آثار او در زمان حیات و برخی دیگر پس از درگذشت وی توسط [[انتشارات صدرا]] چاپ شده است. سخنرانی‌ها و درس‌های مطهری هم در مجلد‌های مختلف چاپ و منتشر شده است. علاوه بر موارد ذکر شده، نزدیک به سی هزار برگ یادداشت و فیش تحقیقی نیز از مطهری باقی مانده است. «[[مجموعه آثار مرتضی مطهری]]»، مجموعه‌ای ۲۸ جلدی حاوی تمامی آثار منتشر شده از وی است که کتاب‌های با موضوعات مشابه، در مجلدات پیاپی جمع‌آوری شده است. این آثار به تفکیک موضوع عبارتند از:  
confirmed
۷۲۷

ویرایش