آیه مودت: تفاوت میان نسخه‌ها

آیه مودت (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۷ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۲۵

۵۶۶ بایت اضافه‌شده ، ‏۷ ژوئن ۲۰۲۳

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Ma.rezapour

confirmed، templateeditor

۶٬۳۹۷

ویرایش

@@ خط ۴۱: / خط ۴۱: @@
 [[شیعه|مفسران شیعه]]<ref>برای نمونه رجوع کنید: ابوحمزه ثمالی، تفسیر القرآن الکریم، ۱۴۲۰ق، ص۲۹۴؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۴۴؛ حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۵۸۷.</ref> و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]]<ref>برای نمونه رجوع کنید: آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۳، ص۳۸؛ دروزة، التفسیر الحدیث، قاهره، ۱۳۸۳ق، ج‏۴، ص۴۵۷.</ref> به نقل از [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]] آورده‌اند، پس از [[هجرت به مدینه|هجرت پیامبر(ص) به مدینه]] و استحکام پایه‌‏های [[اسلام]]، گروهی از [[انصار]] از پیامبر(ص) خواستند در صورت بروز مشکلات مالی از اموال آنها بدون هیچ قید و شرطی استفاده کند که آیه مودت نازل شد و مزد رسالت را فقط [[مودت اهل‌بیت(ع)|مودت اهل بیت پیامبر]] دانست.
-==دوستی با اهل‌بیت==
+==دوستی با اهل‌بیت (ع)==
 عالمان شیعه با استناد به روایاتی معتقدند که منظور از «القربی» در آیه مودت، [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|اهل بیت پیامبر(ص)]]، یعنی [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] و [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]] و یازده [[امامت|امام]] از نسل آنها هستند و طبق این تفسیر، مراد از «المَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَی»، دوست داشتن اهل‌‌بیت رسول خدا(ص) است.<ref>برای نمونه رجوع کنید: فرات کوفی، تفسیر فرات کوفی، ۱۴۱۰ق، ص۱۹۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۴۴؛ حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۵۷۲و ۵۷۳.</ref> به‌گفته [[فضل بن حسن طبرسی]]، روایات متواتری که از طریق شیعه و اهل‌سنت درباره وجوب محبت اهل‌بیت(ع) نقل شده، این تفسیر را تأیید می‌کند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۴۴.</ref> همچنین احادیث متعددی از [[چهارده معصوم|معصومان(ع)]] در تفسیر آیه در این باره صادر شده است؛ از جمله:
 *[[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] پس از شهادت پدرش امام علی(ع)، برای مردم [[خطبه]] خواند و در ضمن آن فرمود: ما از اهل‌بیت و خاندانی هستیم که [[خدا|خداوند]] محبت آنها را بر هر [[مسلمان|مسلمانی]] [[واجب]] کرد؛ آنجا که می‌فرماید: «قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی‏...»<ref>علی بن جعفر، مسائل علی بن جعفر، ۱۴۰۹ق، ص۳۲۸.</ref>
 *از [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] راجع به آیه مودّت سوال شد و امام(ع) فرمود: مراد از این آیه دوست داشتن ما اهل‌بیت پیامبر(ص) است.<ref>کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ۱۴۱۰ق، ص۳۹۲.</ref>
 *از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل شده است که ائمه معصومین مصداق آیه مودت هستند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۱۳، ح۷.</ref>
+عالمان اهل‌سنت در تفسیر مصادیق «قربی» اختلاف‌نظر دارند؛ [[حاکم حسکانی]] از محدثان اهل‌سنت در [[قرن پنجم هجری قمری]]، در کتاب [[شواهد التنزیل لقواعد التفضیل (کتاب)|شواهد التنزیل]]، هفت روایت را نقل کرده که بر اساس آنها منظور از «القربی» حضرت علی(ع)، فاطمه(س) و [[حسنین|حَسَنَین(ع)]] است،<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۱۸۹-۱۹۶.</ref> آلوسی معتقد است وجوب مودت اهل بیت، همه خویشاوندان پیامبر و همه فرزندان عبدالمطّلب را شامل می‌شود.<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۳، ص۳۲.</ref> بنابر آنچه آلوسی، از مفسران اهل‌سنت، ذکر کرده، نظرات دیگری نیز در این باره وجود دارد که مقصود از «قربی» [[آمنه بنت وهب|آمنه]] مادر پیامبر بوده،<ref>آلوسی، روح المعانی، دارالکتب العلمیه، ج۱۳، ص۳۰.</ref> یا آنکه مراد از مودت به قربی، دوستی مسلمانان با خویشان خودشان است؛ یعنی [[صله رحم|صلۀ رحم]].<ref>آلوسی، روح المعانی، دارالکتب العلمیه، ج۱۳، ص۳۱.</ref>
+== فلسفه مودت اهل‌بیت (ع) ==
+[[سید محمدحسین طباطبائی]]، از مفسران [[شیعه]]، با اتکا به روایاتی از جمله [[حدیث ثقلین]] و [[حدیث سفینه]]، دلیل [[واجب|وجوب]] مودت و محبت به اهل‌بیت را از این‌رو دانسته است که اهل‌بیت مرجع علمی مردم قرار گیرند و بدین ترتیب مودت به اهل‌بیت چیزی جز بقا و تداوم رسالت پیامبر(ص) نیست و گرچه محبت به اهل‌بیت، «اجر» خوانده شده، اما در حقیقت نفعی است که عاید خود بشر می‌شود، نه آنکه به اهل‌بیت نفعی رسانده شود.<ref>طباطبایی، المیزان، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ج۱۸، ص۴۶.</ref> همانطور که در آیه ۴۷ [[سوره سبأ]] درخواست اجر در قبال رسالت را به نفع خود مسلمانان می‌داند.<ref>سوره سبأ، آیه ۴۷.</ref>
 == دوستی قریش با رسول خدا(ص) به خاطر خویشاوندی ==
-عالمان اهل‌سنت در تفسیر مصادیق «قربی» اختلاف‌نظر دارند؛ [[حاکم حسکانی]] از محدثان اهل‌سنت در [[قرن پنجم هجری قمری]]، در کتاب [[شواهد التنزیل لقواعد التفضیل (کتاب)|شواهد التنزیل]]، هفت روایت را نقل کرده که بر اساس آنها منظور از «القربی» حضرت علی(ع)، فاطمه(س) و [[حسنین|حَسَنَین(ع)]] است،<ref>حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۱۸۹-۱۹۶.</ref> به‌باور زمخشری نیز واژه «قربی» به‌معنای قرابت و خویشاوندی است نه خویشاوند و خویشاوندان،<ref>زمخشری، الکشاف، دارالمعرفه، ج۴، ص۲۱۹.</ref> و بدین ترتیب یعنی خداوند به پیامبر دستور می‌دهد که از قریش بخواهد اگر ایمان نمی‌آورند، حداقل به‌دلیل قرابت و خویشاوندی،‌ با پیامبر دشمنی نکنند.<ref>طبری، جامع البیان، دارالمعرفه، ج۲۵، ص۱۵.</ref>
+به‌باور زمخشری واژه «قربی» به‌معنای قرابت و خویشاوندی است نه خویشاوند و خویشاوندان،<ref>زمخشری، الکشاف، دارالمعرفه، ج۴، ص۲۱۹.</ref> و بدین ترتیب یعنی خداوند به پیامبر دستور می‌دهد که از قریش بخواهد اگر ایمان نمی‌آورند، حداقل به‌دلیل قرابت و خویشاوندی،‌ با پیامبر دشمنی نکنند.<ref>طبری، جامع البیان، دارالمعرفه، ج۲۵، ص۱۵.</ref> طبرسی نیز این قول را به عنوان یکی از اقوال از [[ابن‌عباس]] می‌آورد که این آیه به این معناست که مرا بخاطر قرابتى كه با شما دارم دوست بداريد و به‌خاطر خويشاوندى مرا حفظ كنيد؛ چون تمامى قريش با رسول خدا (ص) نسبت خويشاوندى داشتند و لذا طرف خطاب آيه تنها مردم قريش خواهند بود.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۴۴.</ref>
-آلوسی معتقد است وجوب مودت اهل بیت، همه خویشاوندان پیامبر و همه فرزندان عبدالمطّلب را شامل می‌شود.<ref>آلوسی، روح المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۳، ص۳۲.</ref> بنابر آنچه آلوسی، از مفسران اهل‌سنت، ذکر کرده، نظرات دیگری نیز در این باره وجود دارد که مقصود از «قربی» [[آمنه بنت وهب|آمنه]] مادر پیامبر بوده،<ref>آلوسی، روح المعانی، دارالکتب العلمیه، ج۱۳، ص۳۰.</ref> یا آنکه مراد از مودت به قربی، دوستی مسلمانان با خویشان خودشان است؛ یعنی [[صله رحم|صلۀ رحم]].<ref>آلوسی، روح المعانی، دارالکتب العلمیه، ج۱۳، ص۳۱.</ref>
-==فلسفه مودت اهل بیت==
-[[سید محمدحسین طباطبائی]]، از مفسران [[شیعه]]، با اتکا به روایاتی از جمله [[حدیث ثقلین]] و [[حدیث سفینه]]، دلیل [[واجب|وجوب]] مودت و محبت به اهل‌بیت را از این‌رو دانسته است که اهل‌بیت مرجع علمی مردم قرار گیرند و بدین ترتیب مودت به اهل‌بیت چیزی جز بقا و تداوم رسالت پیامبر(ص) نیست و گرچه محبت به اهل‌بیت، «اجر» خوانده شده، اما در حقیقت نفعی است که عاید خود بشر می‌شود، نه آنکه به اهل‌بیت نفعی رسانده شود.<ref>طباطبایی، المیزان، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ج۱۸، ص۴۶.</ref> همانطور که در آیه ۴۷ [[سوره سبأ]] درخواست اجر در قبال رسالت را به نفع خود مسلمانان می‌داند.<ref>سوره سبأ، آیه ۴۷.</ref>
 ==تک‌نگاری‌ها==