پرش به محتوا

ورقة بن نوفل: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
ویکی سازی
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویکی سازی)
 
خط ۴۳: خط ۴۳:


== زندگی‌نامه ==
== زندگی‌نامه ==
ورقة بن نوفل بن أسد بن عبد العزّی بن قصی<ref>ابن أثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۶۷۱؛ ابن قتیبة دینوری، المعارف، ۱۹۹۲م،ص۵۹؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۵، ص۲۰۴.</ref> از طایفه [[قریش]]<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۱،ص۲۵۷؛ زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ۱۹۸۹م، ج۸، ص۱۱۵.</ref> عمو<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۳۷۴؛ موسوی، إیمان أبی طالب، ۱۴۱۰ق، ص۳۱۴؛ فیض کاشانی، الوافی، ۱۴۰۶ق، ج۲۱، ص۳۸۷.</ref> یا پسر عموی [[حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها|حضرت خدیجه(س)]] همسر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]]<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۷؛ زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۸، ص۱۱۵.</ref> که اوائل عصر [[نبوت]] رسول اکرم(ص) را درک کرد<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۲۰.</ref> و بنا به گفته‌ای نبوت رسول [[خدا]] را به ایشان و همسرش خدیجه بشارت داد<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۷؛ ابن أثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۶۷۱؛ ابن حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۴۷۵.</ref> و تصدیق نمود.<ref>زندانی، بینات الرسول(ص) و معجزاته، قاهره، ص۲۳.</ref> وی در زمان [[بعثت]] پیامبر(ص)، پیرمردی نابینا بود.<ref> بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۸۴؛ مسلم، صحیح مسلم، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۴۲.</ref> در مورد [[صحابه]] بودن او اختلاف نظر وجود دارد.<ref>ابن حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۴۷۵؛ ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۲۰۳.</ref> برخی مورخین او را [[صحابه]] پیامبر دانسته که به ایشان مشاوره می‌داده است.<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۸،ص:۱۱۵</ref>
ورقة بن نوفل بن أسد بن عبد العزّی بن قصی<ref>ابن أثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۶۷۱؛ ابن قتیبة دینوری، المعارف، ۱۹۹۲م،ص۵۹؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۵، ص۲۰۴.</ref> از طایفه [[قریش]]<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۱،ص۲۵۷؛ زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ۱۹۸۹م، ج۸، ص۱۱۵.</ref> عمو<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۳۷۴؛ موسوی، إیمان أبی طالب، ۱۴۱۰ق، ص۳۱۴؛ فیض کاشانی، الوافی، ۱۴۰۶ق، ج۲۱، ص۳۸۷.</ref> یا پسر عموی [[حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها|حضرت خدیجه(س)]] همسر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]]<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۷؛ زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۸، ص۱۱۵.</ref> که اوائل عصر [[نبوت]] رسول اکرم(ص) را درک کرد<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۲۰.</ref> و بنا به گفته‌ای نبوت رسول [[خدا]] را به ایشان و همسرش خدیجه بشارت داد<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۷؛ ابن أثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۶۷۱؛ ابن حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۴۷۵.</ref> و تصدیق نمود.<ref>زندانی، بینات الرسول(ص) و معجزاته، قاهره، ص۲۳.</ref> وی در زمان [[بعثت]] پیامبر(ص)، پیرمردی نابینا بود.<ref> بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۸۴؛ مسلم، صحیح مسلم، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۴۲.</ref> در مورد [[صحابه]] بودن او اختلاف نظر وجود دارد.<ref>ابن حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۴۷۵؛ ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۲۰۳.</ref> برخی مورخین او را [[صحابه]] پیامبر دانسته که به ایشان مشاوره می‌داده است.<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۸،ص:۱۱۵</ref>


ورقة بن نوفل، حکیم<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۹، ص۴۵۷؛ بحرانی، حلیة الأبرار، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۶.</ref> و از دانایان عرب دانسته شده<ref>سبحانی، فروغ ابدیت، ۱۳۸۵ش، ص۲۲۲.</ref> و حتی ادعا شده عالم‌ترین فرد در [[مکه]]<ref> مستوفی قزوینی، تاریخ گزیده، ۱۳۶۴ش، ص۱۳۶.</ref> و اعلم زمان خود بود<ref>استرآبادی، آثار احمدی، ۱۳۷۴ش، ص۸۰.</ref> و عالمان زیادی از [[اهل کتاب]] را می‌شناخت.<ref>ابن اسحاق، سیرة ابن اسحاق، ۱۴۱۰ق، ص۱۱۶؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۳۸؛ صالحی الشامی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۸۱.</ref> او کتاب ادیان را مطالعه می‌کرد<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۲۰؛ زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۸، ص۱۱۵.</ref> و علاوه بر تسلط به زبان عبری،<ref>ابن أثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۸۲؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۸، ص۲۲۸.</ref> توانایی نوشتن زبان عربی<ref>ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۱۸.</ref> به عبری را نیز داشته است<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۲۰.</ref> و حتی [[انجیل]] را به زبان عبری<ref>صالحی الشامی، سبل الهدی، مقدمه، ۱۴۱۴ق، ص۱۵.</ref> و عربی می‌نوشت.<ref>بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۸۴؛ بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۳۹.</ref>
ورقة بن نوفل، حکیم<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۹، ص۴۵۷؛ بحرانی، حلیة الأبرار، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۶.</ref> و از دانایان عرب دانسته شده<ref>سبحانی، فروغ ابدیت، ۱۳۸۵ش، ص۲۲۲.</ref> و حتی ادعا شده عالم‌ترین فرد در [[مکه]]<ref> مستوفی قزوینی، تاریخ گزیده، ۱۳۶۴ش، ص۱۳۶.</ref> و اعلم زمان خود بود<ref>استرآبادی، آثار احمدی، ۱۳۷۴ش، ص۸۰.</ref> و عالمان زیادی از [[اهل کتاب]] را می‌شناخت.<ref>ابن اسحاق، سیرة ابن اسحاق، ۱۴۱۰ق، ص۱۱۶؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۳۸؛ صالحی الشامی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۸۱.</ref> او کتاب ادیان را مطالعه می‌کرد<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۲۰؛ زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۸، ص۱۱۵.</ref> و علاوه بر تسلط به زبان عبری،<ref>ابن أثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۸۲؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۸، ص۲۲۸.</ref> توانایی نوشتن زبان عربی<ref>ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۱۸.</ref> به عبری را نیز داشته است<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۲۰.</ref> و حتی [[انجیل]] را به زبان عبری<ref>صالحی الشامی، سبل الهدی، مقدمه، ۱۴۱۴ق، ص۱۵.</ref> و عربی می‌نوشت.<ref>بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۸۴؛ بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۳۹.</ref>


ورقه را از جمله کسانی دانسته‌اند که قبل از بعثت پیامبر(ص) ندای هاتفی را شنید که بهترین مردم زمین را [[بحیرا|بحیرای راهب]] و کسی که هنوز نیامده (یعنی پیامبر)، دانسته است.<ref> مقدسی، البدء و التاریخ، بی‌تا، ج۵، ص۱۲۲.</ref> عده‌ای معتقدند که ورقه به علم [[کهانت]] مهارت داشت.<ref>استرآبادی، آثار احمدی، ۱۳۷۴ش، ص۸۰.</ref>
ورقه را از جمله کسانی دانسته‌اند که قبل از [[بعثت]] پیامبر(ص) ندای هاتفی را شنید که بهترین مردم زمین را [[بحیرا|بحیرای راهب]] و کسی که هنوز نیامده (یعنی پیامبر)، دانسته است.<ref> مقدسی، البدء و التاریخ، بی‌تا، ج۵، ص۱۲۲.</ref> عده‌ای معتقدند که ورقه به علم [[کهانت]] مهارت داشت.<ref>استرآبادی، آثار احمدی، ۱۳۷۴ش، ص۸۰.</ref>
وصیت‌های اخلاقی او به حضرت خدیجه(س) در منابع بازتاب داشته است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۰۲.</ref>
وصیت‌های اخلاقی او به [[حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها|حضرت خدیجه(س)]] در منابع بازتاب داشته است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۰۲.</ref>


=== وفات ===
=== وفات ===
برای زمان وفات ورقه بن نوفل اختلاف نظر وجود دارد:
برای زمان وفات ورقه بن نوفل اختلاف نظر وجود دارد:


* '''قبل از بعثت:''' عده‌ای زنده بودن او در زمان بعثت را مورد تردید قرار داده<ref>ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۲۰۳.</ref> و معتقدند قبل از [[وحی]] و دعوت پیامبر(ص) از دنیا رفت.<ref>مقدسی، البدء و التاریخ، بی‌تا، ج۴، ص۱۴۳ به نقل از زهری.</ref>
* '''قبل از بعثت:''' عده‌ای زنده بودن او در زمان [[بعثت]] را مورد تردید قرار داده<ref>ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۲۰۳.</ref> و معتقدند قبل از [[وحی]] و دعوت پیامبر(ص) از دنیا رفت.<ref>مقدسی، البدء و التاریخ، بی‌تا، ج۴، ص۱۴۳ به نقل از زهری.</ref>
* '''قبل از دعوت پیامبر(ص):''' برخی معتقدند که ورقة بن نوفل در زمان [[بعثت]]<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۸، ص۱۱۵.</ref> و قبل از دعوت پیامبر(ص) در سال ۱۲ قبل از [[هجرت به مدینه|هجرت]] از دنیا رفت<ref>صالحی الشامی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۱۵؛ بحرانی، حلیة الأبرار، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۶.</ref>
* '''قبل از دعوت پیامبر(ص):''' برخی معتقدند که ورقة بن نوفل در زمان [[بعثت]]<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۸، ص۱۱۵.</ref> و قبل از دعوت پیامبر(ص) در سال ۱۲ قبل از [[هجرت به مدینه|هجرت]] از دنیا رفت<ref>صالحی الشامی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۱۵؛ بحرانی، حلیة الأبرار، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۶.</ref>
* '''زنده بودن در زمان دعوت پیامبر(ص):''' عده‌ای ملاقات او با [[بلال حبشی]] را که در حال [[شکنجه]] به دست [[شرک|مشرکان]] بود، دلیلی بر زنده بودن او در زمان دعوت پیامبر(ص) دانسته‌اند.<ref>ابن حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۴۷۶.</ref>
* '''زنده بودن در زمان دعوت پیامبر(ص):''' عده‌ای ملاقات او با [[بلال حبشی]] را که در حال [[شکنجه]] به دست [[شرک|مشرکان]] بود، دلیلی بر زنده بودن او در زمان دعوت پیامبر(ص) دانسته‌اند.<ref>ابن حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۴۷۶.</ref>
خط ۶۱: خط ۶۱:


=== بستگان سرشناس ===
=== بستگان سرشناس ===
ورقة بن نوفل از خاندان [[آمنه بنت وهب|حضرت آمنه(س)]]، مادر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] نیز دانسته شده است.<ref>صالحی الشامی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۲۶.</ref> داستانی از خواهر او با نام ام قتال در زمان ازدواج [[عبدالله بن عبدالمطلب]] و آمنه، پدر و مادر پیامبر اسلام(ص) نقل شده که با دیدن نوری در پیشانی عبدالله از او خواست تا با او [[ازدواج]] کند؛<ref>ابن اسحاق، سیرة ابن اسحاق، ۱۴۱۰ق، ص۴۲-۴۳؛ بلعمی، تاریخنامه طبری، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۹.</ref> زیرا از برادر خود ورقه شنیده بود که از این قوم پیامبری برگزیده می‌شود؛ اما عبدالله با رد درخواست او، به خواستگاری آمنه رفت؛<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۲۴۳.</ref> هرچند برخی از مورخان احتمال داده‌اند که اُمِّ قِتال همسر اول عبدالله بوده است.<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۱۰۳.</ref> از عدی برادر ورقه نیز به عنوان والی [[حضرموت]] در زمان [[عمر بن خطاب|عمر]] خلیفه دوم و [[عثمان بن عفان|عثمان]] خلیفه سوم یاد شده است.<ref>ابن عبد البر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۰۶۱.</ref>
ورقة بن نوفل از خاندان [[آمنه بنت وهب|حضرت آمنه(س)]]، مادر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] نیز دانسته شده است.<ref>صالحی الشامی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۲۶.</ref> داستانی از خواهر او با نام ام قتال در زمان ازدواج [[عبدالله بن عبدالمطلب]] و آمنه، پدر و مادر پیامبر اکرم(ص) نقل شده که با دیدن نوری در پیشانی عبدالله از او خواست تا با او [[ازدواج]] کند؛<ref>ابن اسحاق، سیرة ابن اسحاق، ۱۴۱۰ق، ص۴۲-۴۳؛ بلعمی، تاریخنامه طبری، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۹.</ref> زیرا از برادر خود ورقه شنیده بود که از این قوم پیامبری برگزیده می‌شود؛ اما عبدالله با رد درخواست او، به خواستگاری آمنه رفت؛<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۲۴۳.</ref> هرچند برخی از مورخان احتمال داده‌اند که اُمِّ قِتال همسر اول عبدالله بوده است.<ref>بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۱۰۳.</ref> از عدی برادر ورقه نیز به عنوان والی [[حضرموت]] در زمان [[عمر بن خطاب|عمر]] خلیفه دوم و [[عثمان بن عفان|عثمان]] خلیفه سوم یاد شده است.<ref>ابن عبد البر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۰۶۱.</ref>


== دین ورقة بن نوفل ==
== دین ورقة بن نوفل ==
confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۴۹

ویرایش