Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۵۱۸
ویرایش
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
معجزه، در اصطلاح کلامی، کاری خارق العاده، همراه با ادعای نبوت و [[تحدی]] است که دیگران از انجام آن عاجزند.<ref>مفید، النکت الاعتقادیه، ۱۴۱۳ق، ص۳۵.</ref> همچنین گفتهاند معجزه امر خارقالعادهای است که به عنایت و اذن خاص الهی صورت میگیرد و هدف از آن اثبات منصب و مقامی الهی و مقدس همچون نبوت و [[امامت]] است.<ref>مفید، النکت الاعتقادیه، ۱۴۱۳ق، ص۴۴؛ سید مرتضی، الذخیره فی علم الکلام، ۱۴۱۱ق، ص۳۳۲؛ خویی، البیان فی تفسیر القرآن، دار الزهراء، ص۳۵.</ref> [[عبدالرزاق لاهیجی]]، متکلم و فیلسوف شیعه، راه معرفت به صدق دعوت نبی را در ظهور و ارائه معجزه، منحصر میداند.<ref>لاهیجی، سرمایه ایمان، ۱۳۷۲ش، ص۹۳-۹۴.</ref> | معجزه، در اصطلاح کلامی، کاری خارق العاده، همراه با ادعای نبوت و [[تحدی]] است که دیگران از انجام آن عاجزند.<ref>مفید، النکت الاعتقادیه، ۱۴۱۳ق، ص۳۵.</ref> همچنین گفتهاند معجزه امر خارقالعادهای است که به عنایت و اذن خاص الهی صورت میگیرد و هدف از آن اثبات منصب و مقامی الهی و مقدس همچون نبوت و [[امامت]] است.<ref>مفید، النکت الاعتقادیه، ۱۴۱۳ق، ص۴۴؛ سید مرتضی، الذخیره فی علم الکلام، ۱۴۱۱ق، ص۳۳۲؛ خویی، البیان فی تفسیر القرآن، دار الزهراء، ص۳۵.</ref> [[عبدالرزاق لاهیجی]]، متکلم و فیلسوف شیعه، راه معرفت به صدق دعوت نبی را در ظهور و ارائه معجزه، منحصر میداند.<ref>لاهیجی، سرمایه ایمان، ۱۳۷۲ش، ص۹۳-۹۴.</ref> | ||
واژه معجزه و مشتقات آن، ۲۶بار در قرآن به معنای عجز و ناتوانی<ref>مثلاً سوره توبه، آیه۲؛ سوره جن، آیه۱۲.</ref> به کار رفته اما هیچیک از آنها به معنای اصطلاحی معجزه نیست. در قرآن برای اشاره به معنای اصطلاحی معجزه، از واژگان «بَیِّنه»(دلیل روشن)،<ref>سوره اعراف، آیه۷۳؛ سوره حدید، آیه۲۵؛ سوره فاطر، آیه۲۵.</ref> «آیه»(نشانه روشن)،<ref>سوره غافر، آیه۷۸.</ref> «برهان»(دلیل واضح)،<ref>سوره نساء، آیه ۱۷۴؛ سوره قصص، آیه۳۲.</ref> «سلطان»(دلیل قاطع)<ref>سوره ابراهیم، آیه۱۱؛ سوره دخان، آیه۱۹.</ref>، «بصیرت»<ref>سوره انعام، آیه۱۰۴.</ref> و «عَجَب»(شگفتانگیز)،<ref>سوره جن، آیه۱؛ سوره کهف، آیه۹.</ref> استفاده شده است.<ref>ربانی گلپایگانی، کلام تطبیقی، ۱۳۸۵ش، ص۳۹-۴۰؛ قدردان قراملکی، معجزه در قلمرو عقل و قرآن، ۱۳۸۱ش، ص۳۵-۳۹.</ref> | |||
===تفاوت معجزه با ارهاص و کرامت=== | ===تفاوت معجزه با ارهاص و کرامت=== | ||
{{نوشتار اصلی|ارهاص|کرامت}} | {{نوشتار اصلی|ارهاص|کرامت}} | ||
خط ۱۷: | خط ۱۹: | ||
معجزه با کرامت نیز متفاوت است. کرامت انجام اعمال خارق العاده، ولی بدون ادعای [[نبوت]] است؛ در حالی که یکی از شروط معجزه، انجام کار خارقالعاده به منظور اثبات مقام و منصب الهی مانند [[نبوت]] و [[امامت]] است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۴۵؛ خویی، البیان فی تفسیر القرآن، منشورات انوار الهدی، ص۳۳؛ ربانی گلپایگانی، کلام تطبیقی، ۱۳۸۵ش، ص۴۰-۴۱؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۷، ص۲۲۲؛ سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۵۶۹؛ جرجانی، التعریفات، ۱۴۱۲ق، ص۷۹.</ref> | معجزه با کرامت نیز متفاوت است. کرامت انجام اعمال خارق العاده، ولی بدون ادعای [[نبوت]] است؛ در حالی که یکی از شروط معجزه، انجام کار خارقالعاده به منظور اثبات مقام و منصب الهی مانند [[نبوت]] و [[امامت]] است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۴۵؛ خویی، البیان فی تفسیر القرآن، منشورات انوار الهدی، ص۳۳؛ ربانی گلپایگانی، کلام تطبیقی، ۱۳۸۵ش، ص۴۰-۴۱؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۷، ص۲۲۲؛ سجادی، فرهنگ معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۱۵۶۹؛ جرجانی، التعریفات، ۱۴۱۲ق، ص۷۹.</ref> | ||
==تفاوت معجزه و سحر و جادو== | |||
{{نوشتار اصلی|سحر}} | {{نوشتار اصلی|سحر}} | ||
تفاوتهایی از سوی [[کلام|متکلمان]] و [[فلسفه اسلامی|فلاسفه]] میان معجزه و کرامت از یک سو و [[سحر|سحر و جادو]] و کارهای از این دست بیان شده است. این تفاوتها از چند جهت میباشد: | تفاوتهایی از سوی [[کلام|متکلمان]] و [[فلسفه اسلامی|فلاسفه]] میان معجزه و کرامت از یک سو و [[سحر|سحر و جادو]] و کارهای از این دست بیان شده است. این تفاوتها از چند جهت میباشد: | ||
*''منشأ فعل'': معجزه و کرامت، از عنایت [[خدا|خداوند]] به برخی از بندگان صالح خویش ناشی میشود و بر خلاف جادو و شعبدهبازی و امثال آن قابل یادگیری و تمرین نیست.<ref>جمعی از نویسندگان، اندیشه اسلامی (۲)، ۱۴۰۱ش، ص۷۲.</ref> | *''منشأ فعل'': معجزه و کرامت، از عنایت [[خدا|خداوند]] به برخی از بندگان صالح خویش ناشی میشود و بر خلاف جادو و شعبدهبازی و امثال آن قابل یادگیری و تمرین نیست.<ref>جمعی از نویسندگان، اندیشه اسلامی (۲)، ۱۴۰۱ش، ص۷۲.</ref> | ||
خط ۳۱: | خط ۳۲: | ||
*نوابغ آنچه را میدانند انجام میدهند نه آنچه را مردم میخواهند؛ در حالی که پارهای از معجزات انبیاء (معجزات اقْتِراحی) طبق درخواست مردم البتّه مردمی که جویای حق بودند نه بهانه جویان صورت میگرفت. | *نوابغ آنچه را میدانند انجام میدهند نه آنچه را مردم میخواهند؛ در حالی که پارهای از معجزات انبیاء (معجزات اقْتِراحی) طبق درخواست مردم البتّه مردمی که جویای حق بودند نه بهانه جویان صورت میگرفت. | ||
*نوابغ معمولاً با تعلیم و تربیت، استعدادهای درونی خود را شکوفا میسازند و بدون تحصیل علم و تمرین مستمر، قادر بر انجام کاری نیستند؛ ولی این مسئله در مورد انبیاء صادق نیست.<ref>مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۷، ص۲۸۱.</ref> | *نوابغ معمولاً با تعلیم و تربیت، استعدادهای درونی خود را شکوفا میسازند و بدون تحصیل علم و تمرین مستمر، قادر بر انجام کاری نیستند؛ ولی این مسئله در مورد انبیاء صادق نیست.<ref>مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۷، ص۲۸۱.</ref> | ||
==شروط معجزه== | ==شروط معجزه== |