سبکشمردن نماز: تفاوت میان نسخهها
←مفهومشناسی
(←اهمیت) |
|||
خط ۸: | خط ۸: | ||
[[فخرالدین طریحی|طریحی]] در [[مجمع البحرین و مطلع النیرین (کتاب)|مجمع البحرین]] معنای اصطلاح استخفاف نماز را اهانت و تحقیر آن در قالب تکذیب و انکار میداند.<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۳۷۵ش، ج۴، ص۴۸.</ref> برخی پژوهشگران مقصود وی را تکذیب و انکار اهمیت و جایگاه نماز دانستهاند، نه اصل مشروعیت آن، زیرا اصل نماز از [[ضروری دین|ضروریات دین]] است و تکذیب آن باعث [[کفر]] فرد میشود. علاوه بر اینکه تعبیر استخفاف نماز در مورد چنین شخصی استفاده نمیشود.<ref>طیب حسینی و جولایی، «مفهومشناسی استخفاف و اضاعه نماز و تهاون نسبت به آن»، ص۶۲.</ref> به نظر [[میرزا جواد تبریزی]] از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] منظور از سبکشمردن نماز در روایات، [[نماز قضا|قضاشدن]] آن در اثر سهلانگاری در [[ادا]] و خواندن در وقت است.<ref>تبریزی، صراط النجاه، ۱۴۲۷ق، ج۱۰، ص۴۲۹.</ref> [[محمدتقی شهیدیپور]]، فقیه شیعی نیز سبکشمردن نماز را به نمازنخواندن بدون عذر یا بیمبالاتی و ترک [[واجبات نماز|واجبات]] تفسیر میکند.<ref>[https://shahidipoor.ir/9513-2/#_Toc481838299 «کتاب الصلوه/ بررسی معنی استخفاف در نماز/ تعداد نمازهای واجب»]، پایگاه اطلاعرسانی محمدتقی شهیدی.</ref> [[سید ابوالقاسم خویی]] از مراجع تقلید شیعه حاضرنشدن در [[نماز جماعت]] به دلیل سادهانگاری و بیاهمیتدانستن آن را سبکشمردن آن دانسته است. به نظر وی اگر کسی سبب عدم مشارکت در نماز جماعت را مستحببودن و جواز شرعی ترک آن اعلام کرد، مرتکب سبکشماری نشده است.<ref>خویی، صراط النجاه، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۳۳۲.</ref> [[مرتضی مطهری]] سبکشمارنده نماز را مشمول [[آیه ۴۳ سوره مدثر]] قرار میدهد. به باور او تحقیر و بیاعتنایی به نماز فرد را از جایگاه نمازگزاران در [[قیامت|روز قیامت]] خارج میکند.<ref>مطهری، آشنایی با قرآن(۱۰)، ۱۳۸۹ش، ص۱۷۰ ـ ۱۷۱.</ref> | [[فخرالدین طریحی|طریحی]] در [[مجمع البحرین و مطلع النیرین (کتاب)|مجمع البحرین]] معنای اصطلاح استخفاف نماز را اهانت و تحقیر آن در قالب تکذیب و انکار میداند.<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۳۷۵ش، ج۴، ص۴۸.</ref> برخی پژوهشگران مقصود وی را تکذیب و انکار اهمیت و جایگاه نماز دانستهاند، نه اصل مشروعیت آن، زیرا اصل نماز از [[ضروری دین|ضروریات دین]] است و تکذیب آن باعث [[کفر]] فرد میشود. علاوه بر اینکه تعبیر استخفاف نماز در مورد چنین شخصی استفاده نمیشود.<ref>طیب حسینی و جولایی، «مفهومشناسی استخفاف و اضاعه نماز و تهاون نسبت به آن»، ص۶۲.</ref> به نظر [[میرزا جواد تبریزی]] از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] منظور از سبکشمردن نماز در روایات، [[نماز قضا|قضاشدن]] آن در اثر سهلانگاری در [[ادا]] و خواندن در وقت است.<ref>تبریزی، صراط النجاه، ۱۴۲۷ق، ج۱۰، ص۴۲۹.</ref> [[محمدتقی شهیدیپور]]، فقیه شیعی نیز سبکشمردن نماز را به نمازنخواندن بدون عذر یا بیمبالاتی و ترک [[واجبات نماز|واجبات]] تفسیر میکند.<ref>[https://shahidipoor.ir/9513-2/#_Toc481838299 «کتاب الصلوه/ بررسی معنی استخفاف در نماز/ تعداد نمازهای واجب»]، پایگاه اطلاعرسانی محمدتقی شهیدی.</ref> [[سید ابوالقاسم خویی]] از مراجع تقلید شیعه حاضرنشدن در [[نماز جماعت]] به دلیل سادهانگاری و بیاهمیتدانستن آن را سبکشمردن آن دانسته است. به نظر وی اگر کسی سبب عدم مشارکت در نماز جماعت را مستحببودن و جواز شرعی ترک آن اعلام کرد، مرتکب سبکشماری نشده است.<ref>خویی، صراط النجاه، ۱۴۱۶ق، ج۳، ص۳۳۲.</ref> [[مرتضی مطهری]] سبکشمارنده نماز را مشمول [[آیه ۴۳ سوره مدثر]] قرار میدهد. به باور او تحقیر و بیاعتنایی به نماز فرد را از جایگاه نمازگزاران در [[قیامت|روز قیامت]] خارج میکند.<ref>مطهری، آشنایی با قرآن(۱۰)، ۱۳۸۹ش، ص۱۷۰ ـ ۱۷۱.</ref> | ||
در تعیین مصادیق سبکشمردن نماز میان نویسندگان اختلافنظر وجود دارد. برخی نویسندگان برای سبکشمردن نماز نمونههای متعددی از بیتوجهی به آداب نماز را هم آوردهاند، مانند تأخیر بدون عذر نماز از اول وقت،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۰، ص۶، یوسفیان و الهامی، اخلاق اسلامی، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۵۳.</ref> خواندن نماز بدون | در تعیین مصادیق سبکشمردن نماز میان نویسندگان اختلافنظر وجود دارد. برخی نویسندگان برای سبکشمردن نماز نمونههای متعددی از بیتوجهی به آداب نماز را هم آوردهاند، مانند تأخیر بدون عذر نماز از اول وقت،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۰، ص۶، یوسفیان و الهامی، اخلاق اسلامی، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۵۳.</ref> خواندن نماز بدون [[خشوع]]،<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/386832/%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%82-%D8%B3%D8%A8%DA%A9-B2 «مصادیق سبکشمردن نماز»]، خبرگزاری حوزه.</ref> حواسپرتی در نماز، شتاب در گفتن ذکرها طوری که ذکر [[رکوع]] و [[سجده]] کامل بیان نشود و بیتوجهی در یادگیری احکام نماز.<ref>یوسفیان و الهامی، اخلاق اسلامی، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۵۳؛ [https://www.afkarnews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C-14/611409-%D8%B3%D8%A8 «سبکشمردن نماز به چه معناست؟»]، افکارنیوز.</ref> در مقابل برخی منتقدان سبکشمردن نماز را به بیاعتنایی و تاخیر نماز و خواندن در خارج از وقت یا ترک آن توضیح میدهند، نه ترک برخی آداب و مستحبات نماز. در باور ایشان پیامدهای تحقیر و سبکشمردن نماز مانند بیان عقوبت سخت و تهدید شدید احادیث و حرامدانستن آن نسبتی با ترک امور [[مستحب]] ندارد.<ref>طیب حسینی و جولایی، «مفهومشناسی استخفاف و اضاعه نماز و تهاون نسبت به آن»، ص۶۳ ـ ۶۶ و ۷۴.</ref> البته به گفته ایشان سبکشمردن دارای مراتب است و ترک مستحبات و آداب نماز نسبت به اولیا و مومنان با [[تقوا]] میتواند مصداق سبکشمردن و بیاهمیتی نماز باشد.<ref>طیب حسینی و جولایی، «مفهومشناسی استخفاف و اضاعه نماز و تهاون نسبت به آن»، ص۷۴.</ref> در روایات عبارت «تَهاوُن» در نماز هم به کار رفته است که مفهومی نزدیک به سبکشمردن نماز دارد. بعضی نویسندگان این مفهوم تهاون را به تاخیر نماز از وقتش تفسیر میکنند.<ref>طیب حسینی و جولایی، «مفهومشناسی استخفاف و اضاعه نماز و تهاون نسبت به آن»، ص۶۹.</ref> | ||
===حکم سبکشمردن نماز=== | ===حکم سبکشمردن نماز=== | ||
فقیهان شیعه سبکشمردن نماز و هر حکم واجبی را [[حرام]] میدانند.<ref>شاهرودی، کتاب الحج، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۱۷؛ مدنی کاشانی، براهین الحج للفقهاء و الحجج، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۱۵.</ref> البته اگرچه سبکشمردن هر حکم الهی مورد نکوهش شریعت اسلامی میباشد، ولی تا وقتی که به انکار یکی از [[اصول دین]] منتهی نشود باعث کفر شخص نمیشود.<ref>خویی، معتمد العروة الوثقی، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۳.</ref> | فقیهان شیعه سبکشمردن نماز و هر حکم واجبی را [[حرام]] میدانند.<ref>شاهرودی، کتاب الحج، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۱۷؛ مدنی کاشانی، براهین الحج للفقهاء و الحجج، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۱۵.</ref> البته اگرچه سبکشمردن هر حکم الهی مورد نکوهش شریعت اسلامی میباشد، ولی تا وقتی که به انکار یکی از [[اصول دین]] منتهی نشود باعث [[کفر]] شخص نمیشود.<ref>خویی، معتمد العروة الوثقی، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۱۳.</ref> | ||
==پیامدهای سبکشمردن نماز== | ==پیامدهای سبکشمردن نماز== |