احمد بن فهد حلی: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح ارقام
Ms.sadeghi (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Ms.sadeghi (بحث | مشارکتها) (اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح ارقام) |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| عنوان = ابن فهد حلی | | عنوان = ابن فهد حلی | ||
| تصویر = مرقد ابن فهد 1.jpg | | تصویر = مرقد ابن فهد 1.jpg | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = ۲۴۰px | ||
| نام کامل = ابوالعباس جمال الدین احمد بن شمس الدین محمد بن فَهْد حِلّی اَسَدی | | نام کامل = ابوالعباس جمال الدین احمد بن شمس الدین محمد بن فَهْد حِلّی اَسَدی | ||
| لقب = جمال‌الدین | | لقب = جمال‌الدین | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| وب‌گاه رسمی = | | وب‌گاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
'''جمال‌الدین احمد بن شمس‌الدین محمد بن فَهْد حِلّی اَسَدی'''(۷۵۷-۸۴۱ق)، از [[فقیهان]] و [[حدیث|محدّثان]] [[امامیه|امامی]] که شهرت او بیشتر در [[اخلاق]]، [[دعا]] و عرفان است. از او | '''جمال‌الدین احمد بن شمس‌الدین محمد بن فَهْد حِلّی اَسَدی'''(۷۵۷-۸۴۱ق)، از [[فقیهان]] و [[حدیث|محدّثان]] [[امامیه|امامی]] که شهرت او بیشتر در [[اخلاق]]، [[دعا]] و عرفان است. از او کتابها و آثار خطی به یادگار مانده است. اثر مشهور او در این زمینه، کتاب [[عدة الداعی و نجاح الساعی]] است که به دعا و آداب و مسائل مربوط به آن می‌پردازد. این کتاب، با عنوان [[آیین بندگی و نیایش]] و [[آداب راز و نیاز به درگاه بی‌نیاز]] به فارسی ترجمه شده است. با اینکه زادگاه او معلوم نیست، اما به گفته‌ی بعضی‌ها مدتی در [[حله (شهر)|حله]] در [[مدرسه علمیه زینبیه]] مشغول تدریس بوده و مدتی هم در [[کربلا]] زندگی کرده است. او در علوم فقه و حدیث مسلط بوده و از [[علی بن محمد بن مکی]] اجازه حدیث داشته. وی نزد اساتیدی همچون [[علی بن خازن حائری]]، [[مقداد بن عبدالله حلی]] بوده و شاگردانی را نیز تربیت کرده است. عده‌ای مقام ایشان را از لحاظ معنوی و عرفانی، بسیار بالا دانسته‌اند به طوریکه او را تمکن در توحید می‌دانند. اوج شهرت ایشان نزد حاکم بغداد، با پیروزی در مناظره با علمای اهل تسنن بوده که به ترویج مذهب شیعه انجامید. سرانجام وی در سال ۸۴۱ق در کربلا وفات یافت و در [[باغ نقیب علویان]] به خاک سپرده شد. | ||
==زندگی‌نامه و حیات علمی== | ==زندگی‌نامه و حیات علمی== | ||
زادگاه ابن فهد به درستی معلوم نیست، اما به گفته بعضی‌ها، زمانی در [[حلّه]] اقامت داشته و در [[مدرسه زینیه]] به تدریس مشغول بوده است. <ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۷۱-۷۲.</ref> و مدتی از عمر خود را در کربلا سپری کرده است.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۷۱-۷۲.</ref> | زادگاه ابن فهد به درستی معلوم نیست، اما به گفته بعضی‌ها، زمانی در [[حلّه]] اقامت داشته و در [[مدرسه زینیه]] به تدریس مشغول بوده است. <ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۷۱-۷۲.</ref> و مدتی از عمر خود را در کربلا سپری کرده است.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۷۱-۷۲.</ref> | ||
===وفات=== | ===وفات=== | ||
ابن فهد سال ۸۴۱ق در ۸۴ سالگی درگذشت<ref>بحرالعلوم، رجال السید بحر العلوم، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۱۱۱؛ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۷۴.</ref>با اینکه عده‌ای ۵۸ سالگی دانسته‌اند.<ref> خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۷۴.</ref> مدفنش | ابن فهد سال ۸۴۱ق در ۸۴ سالگی درگذشت<ref>بحرالعلوم، رجال السید بحر العلوم، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۱۱۱؛ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۷۴.</ref>با اینکه عده‌ای ۵۸ سالگی دانسته‌اند.<ref> خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۷۴.</ref> مدفنش به گفته [[محمد باقر خوانساری|خوانساری]] در [[کربلا]] کنارِ [[خیمه‌گاه]] واقع شده است.<ref> خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۷۴.</ref> | ||
===تحصیلات=== | ===تحصیلات=== | ||
وی نزد شاگردان [[فخرالمحققین]] و [[شهید اول]] به تحصیل [[فقه]] و [[علم حدیث|حدیث]] پرداخت.<ref>حرعاملی، امل الامل، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۲۱؛ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۷۲</ref> | وی نزد شاگردان [[فخرالمحققین]] و [[شهید اول]] به تحصیل [[فقه]] و [[علم حدیث|حدیث]] پرداخت.<ref>حرعاملی، امل الامل، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۲۱؛ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۷۲</ref> | ||
[[آقابزرگ]] بدون ذکر دلیل او را از شاگردان شهید اول دانسته است<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۳، ص۱۰۸</ref>، اما این مقدار روشن است که وی در حدود سال ۸۲۴ق به منطقه [[جبل عامل|جَبَل عامِل]] سفر | [[آقابزرگ]] بدون ذکر دلیل او را از شاگردان شهید اول دانسته است<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۱۳، ص۱۰۸</ref>، اما این مقدار روشن است که وی در حدود سال ۸۲۴ق به منطقه [[جبل عامل|جَبَل عامِل]] سفر کرده است.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۷۳</ref>در [[جزین|جِزّین]] از [[علی بن محمد بن مکی]]، فرزند شهید اول، به دریافت [[اجازه حدیث|اجازه]] نایل شده است.<ref>افندی، ریاض العلماء، ۱۴۳۱ق، ج۱، ص۶۴؛ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۷۳</ref> | ||
===اساتید=== | ===اساتید=== | ||
{{ستون-شروع|۲}} | {{ستون-شروع|۲}} | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
* [[مقداد بن عبدالله حلی]] | * [[مقداد بن عبدالله حلی]] | ||
* جمال الدین ابن اعرج عمیدی | * جمال الدین ابن اعرج عمیدی | ||
* علی بن عبدالحمید نسابه حسینی<ref> | * علی بن عبدالحمید نسابه حسینی<ref>ابن فهد حلی، المهذب البارع، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۱۹۴؛ شوشتری، مجالس المؤمنین، ۱۳۶۵ش، ج۱، ص۵۷۹؛ ابن ابی جمهور، عوالی اللئالی العزیزیه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۸؛ خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۷۱-۷۲</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
===شاگردان=== | ===شاگردان=== | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
ابن فهد به [[زهد]] و [[تقوا]] مشهور بوده و آثاری نیز در [[علم اخلاق|اخلاق]] و [[عرفان]] نوشته. [[قاضی نورالله شوشتری]] وی را [[صوفیه|صوفی]] و [[مرتاض]] خوانده است.<ref>شوشتری، مجالس المؤمنین، ۱۳۶۵ش، ج۱، ص۵۷۹</ref> | ابن فهد به [[زهد]] و [[تقوا]] مشهور بوده و آثاری نیز در [[علم اخلاق|اخلاق]] و [[عرفان]] نوشته. [[قاضی نورالله شوشتری]] وی را [[صوفیه|صوفی]] و [[مرتاض]] خوانده است.<ref>شوشتری، مجالس المؤمنین، ۱۳۶۵ش، ج۱، ص۵۷۹</ref> | ||
[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی]] نیز او را از جمله کسانی می‌داند که مقامات معنوی بسیار والایی داشته است.<ref>جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۳۷۸ش، ذیل بقره ۱</ref> | [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی]] نیز او را از جمله کسانی می‌داند که مقامات معنوی بسیار والایی داشته است.<ref>جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۳۷۸ش، ذیل بقره ۱</ref>گفته‌اند ابن فهد حلی و سید بن طاووس و سید بحرالعلوم از کاملان هستند. [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] از استادش [[سید علی قاضی طباطبایی]] عارف بزرگ نقل کرده که سه نفر در طول تاریخ عرفان به مقام «تمکّن در توحید» رسیده‌اند که عبارتند از: [[سید ابن طاووس|سید بن طاووس]]، احمد بن فهد حلی و [[سید محمدمهدی بحرالعلوم]] .<ref>پژوهشکده علمی-کاربردی باقرالعلوم قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۶ش، ج۱، ذیل شرح حال ابن فهد حلی.</ref> | ||
[[پرونده:كتاب عده الداعی و نجاح الساعی.jpg|150px|بندانگشتی|كتاب عده الداعی و نجاح الساعی]] | [[پرونده:كتاب عده الداعی و نجاح الساعی.jpg|150px|بندانگشتی|كتاب عده الداعی و نجاح الساعی]] | ||
==آثار چاپی == | ==آثار چاپی == | ||
#[[عدة الداعی و نجاح الساعی]]، تهران، ۱۲۷۴ق؛ ابن فهد، در | #[[عدة الداعی و نجاح الساعی]]، تهران، ۱۲۷۴ق؛ ابن فهد، در عدةالداعی به آثار و شرایط دعا، قرآن و ذکر پرداخته. او در خاتمه کتاب، توضیح مختصری از اسماءالله داده و وجه جمع تکثر اسما و وحدت ذات را بیان کرده. حسین غفاری ساروی، این کتاب را با عنوان «آیین بندگی و نیایش» به فارسی ترجمه کرده است.<ref>[http://www.lib.ir/LibView/SearchResult.aspx?title=%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%20%D8%A8%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%20%D9%88%20%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D8%B4&typeID=0&q=PbLMW26H4LU2XccXccS6QP28S6UfXafXccQP48QP46XccXYXccI4Q6H3H5LQ6P3H2LQ6PfH4P8P5H2LQ6P4LM1Q6PcLQ6H5LMW26P3LM0 پایگاه اطلاع رسانی کتابخانه‌های ایران]</ref> | ||
#[[المهذب البارع فی شرح المختصر النافع]]، کتاب او در فقه که امروزه نیز [[فقیهان]] شیعه در تحقیقات خود به آن توجه کرده و ارجاع می‌دهند، که این کتاب شرح کتاب [[المختصر النافع]] اثر [[محقق حلی]] است، جلد اول کتاب المهذب البارع فی شرح المختصر النافع در ۱۴۰۷ق و جلد دوم آن در ۱۴۱۱ق در [[قم]] به چاپ رسیده است؛ | #[[المهذب البارع فی شرح المختصر النافع]]، کتاب او در فقه که امروزه نیز [[فقیهان]] شیعه در تحقیقات خود به آن توجه کرده و ارجاع می‌دهند، که این کتاب شرح کتاب [[المختصر النافع]] اثر [[محقق حلی]] است، جلد اول کتاب المهذب البارع فی شرح المختصر النافع در ۱۴۰۷ق و جلد دوم آن در ۱۴۱۱ق در [[قم]] به چاپ رسیده است؛ | ||
#الفصول فی دعوات اعقاب الفرائض، ۱۳۱۴ق (در حاشیه مکارم الاخلاق) | #الفصول فی دعوات اعقاب الفرائض، ۱۳۱۴ق (در حاشیه مکارم الاخلاق) | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۱۰۷: | ||
* آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه إلی تصانیف الشیعه، محقق: احمدبن محمد حسینی، بیروت، دار الأضواء، ۱۴۰۳ق. | * آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه إلی تصانیف الشیعه، محقق: احمدبن محمد حسینی، بیروت، دار الأضواء، ۱۴۰۳ق. | ||
* ابن ابی جمهور، محمدبن زین‌الدین، عوالی اللئالی العزيزيه فی الأحاديث الدينيه، محقق: مجتبی عراقی، قم، موسسه سیدالشهداء، ۱۴۰۳ق. | * ابن ابی جمهور، محمدبن زین‌الدین، عوالی اللئالی العزيزيه فی الأحاديث الدينيه، محقق: مجتبی عراقی، قم، موسسه سیدالشهداء، ۱۴۰۳ق. | ||
* | * ابن فهد حلی، احمدبن محمد، المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، محقق: مجتبی عراقی، قم، موسسه نشر اسلامی، ۱۴۰۷ق. | ||
* اردلان جوان، سید علی، فهرست کتب خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۶۵ش. | * اردلان جوان، سید علی، فهرست کتب خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۶۵ش. | ||
* افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، رياض العلماء و حياض الفضلاء، محقق: احمد حسینی اشکوری، بیروت، مؤسسه التاريخ العربی، ۱۴۳۱ق. | * افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، رياض العلماء و حياض الفضلاء، محقق: احمد حسینی اشکوری، بیروت، مؤسسه التاريخ العربی، ۱۴۳۱ق. | ||
| خط ۱۱۵: | خط ۱۱۵: | ||
* حافظیان بابلی، ابوالفضل، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی، تهران، کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، ۱۳۹۲ش. | * حافظیان بابلی، ابوالفضل، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی، تهران، کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، ۱۳۹۲ش. | ||
* حرعاملی، محمدبن حسن، أمل الآمل فی علماء جبل عامل، محقق: احمد حسینی اشکوری، بغداد، مکتبه الأندلس، ۱۳۸۵ق. | * حرعاملی، محمدبن حسن، أمل الآمل فی علماء جبل عامل، محقق: احمد حسینی اشکوری، بغداد، مکتبه الأندلس، ۱۳۸۵ق. | ||
* حسینی اشکوری، سید احمد، | * حسینی اشکوری، سید احمد، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه بزرگ حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی، زیرنظر: سید محمود مرعشی نجفی، قم، صدرا، ۱۳۷۱ش. | ||
* خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات فی أحوال العلماء و السادات، محقق: محمدباقر ساعدی خراسانی، تهران، نشر اسلامیه، ۱۳۶۰ش. | * خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات فی أحوال العلماء و السادات، محقق: محمدباقر ساعدی خراسانی، تهران، نشر اسلامیه، ۱۳۶۰ش. | ||
* شوشتری،سید نورالله، مجالس المؤمنین، مصحح: سید احمد عبدمنافی تهران، نشر اسلامیه، ۱۳۶۵ش. | * شوشتری،سید نورالله، مجالس المؤمنین، مصحح: سید احمد عبدمنافی تهران، نشر اسلامیه، ۱۳۶۵ش. | ||