پرش به محتوا

احمد بن ابی نصر بزنطی: تفاوت میان نسخه‌ها

اصلاح فاصلهٔ مجازی
بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح فاصلهٔ مجازی)
خط ۴: خط ۴:
| اندازه تصویر = 230
| اندازه تصویر = 230
|توضیح تصویر =
|توضیح تصویر =
| نام کامل =  احمد بن‌محمد بن‌ابی‌نصر بَزَنْطی‌
| نام کامل =  احمد بن‌محمد بن‌ابی‌نصر بَزَنْطی
|کنیه= ابوجعفر
|کنیه= ابوجعفر
| لقب =بزنطی
| لقب =بزنطی
خط ۱۸: خط ۱۸:
| فعالیت‌ها=
| فعالیت‌ها=
}}
}}
'''احمد بن محمد بن‌ابی‌نصر بَزَنْطی‌'''، (۱۵۲-۲۲۱ق‌)، از محدثان [[امامیه|امامی]] در [[کوفه]] و از [[اصحاب امام کاظم(ع)]]، [[امام رضا(ع)]]، [[امام جواد(ع)]] است. خاندان بزنطی از موالیان کوفه و وابسته به قبیله سکون از شاخه‌های [[قبیله کنده]] به حساب می‌آمدند که بعضی آن‌ها را اصالتاً [[ایران|ایرانی]] و برخی اهل [[بیزانس]] می‌دانند. چنانکه لقب بزنطی برای زید، جد اعلای احمد بن محمد بن عمرو بن زید را معرب بیزانسی دانسته‌اند. هرچند برخی بزنط را نوعی لباس دانسته و زید را شاغل در خرید و فروش این لباس قلمداد کرده‌اند.
'''احمد بن محمد بن‌ابی‌نصر بَزَنْطی‌'''، (۱۵۲-۲۲۱ق)، از محدثان [[امامیه|امامی]] در [[کوفه]] و از [[اصحاب امام کاظم(ع)]]، [[امام رضا(ع)]]، [[امام جواد(ع)]] است. خاندان بزنطی از موالیان کوفه و وابسته به قبیله سکون از شاخه‌های [[قبیله کنده]] به حساب می‌آمدند که بعضی آن‌ها را اصالتاً [[ایران|ایرانی]] و برخی اهل [[بیزانس]] می‌دانند. چنانکه لقب بزنطی برای زید، جد اعلای احمد بن محمد بن عمرو بن زید را معرب بیزانسی دانسته‌اند. هرچند برخی بزنط را نوعی لباس دانسته و زید را شاغل در خرید و فروش این لباس قلمداد کرده‌اند.


نام بزنطی در سلسله اسناد ۷۹۰ روایت به چشم می‌خورد و علاوه بر [[امامان شیعه|ائمه(ع]]) از اصحاب آن‌ها نیز نقل حدیث کرده است. او از روایان بزرگ حدیثی همچون [[احمد بن محمد برقی|برقی]]، [[حسن بن محبوب]] و [[ابراهیم بن هاشم قمی]] روایت نقل کرده است.
نام بزنطی در سلسله اسناد ۷۹۰ روایت به چشم می‌خورد و علاوه بر [[امامان شیعه|ائمه(ع]]) از اصحاب آن‌ها مانند [[عبدالله بن سنان]]، [[حماد بن عثمان]] و [[جمیل بن دراج]] نیز نقل حدیث کرده است. روایان بزرگ حدیثی همچون [[احمد بن محمد برقی|برقی]]، [[حسن بن محبوب]] و [[ابراهیم بن هاشم قمی]] از وی روایت نقل کرده‌اند.


رجالیون [[شیعه]] او را از [[اصحاب اجماع]] و [[ثقه]] دانسته‌اند. وی به رغم نقل روایاتی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] از سوی رجال‌شناسان [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] مورد تایید قرار نگرفته است. سه کتاب برای بزنطی ذکر شده است.
رجالیون [[شیعه]] او را از [[اصحاب اجماع]] و [[ثقه]] دانسته‌اند. وی به رغم نقل روایاتی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] از سوی رجال‌شناسان [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] مورد تایید قرار نگرفته است. سه کتاب برای بزنطی ذکر شده است.
خط ۳۸: خط ۳۸:


==جایگاه حدیثی و علمی==  
==جایگاه حدیثی و علمی==  
*بزنطی از [[طبقات راویان|طبقه ششم]] روایان حدیث است<ref>بروجردی، ترتیب اسانید الکافی، مقدمه کتاب، مقدمه ثانیه.</ref> و نامش در [[سلسله سند]] حدود ۷۹۰ حدیث وجود دارد.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ج‌۳، ص۲۲.</ref>  
*بزنطی از [[طبقات راویان|طبقه ششم]] روایان حدیث است<ref>بروجردی، ترتیب اسانید الکافی، مقدمه کتاب، مقدمه ثانیه.</ref> و نامش در [[سلسله سند]] حدود ۷۹۰ حدیث وجود دارد.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۲۲.</ref>  


*وی از [[اصحاب امام کاظم(ع)]]، [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] و [[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]] بوده است.<ref>معجم رجال الحدیث، ج‌۳، ص: ۱۸.</ref> او علاوه بر نقل روایت از امامان، از کسانی چون [[عبدالله بن سنان|عبدالله بن سنان‌]]، [[حماد بن عثمان]]، [[جمیل بن دراج]]، [[ابان بن عثمان]] و [[عاصم بن حمید]] نقل روایت کرده است.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ج‌۳، ص۲۱.</ref>  
*وی از [[اصحاب امام کاظم(ع)]]، [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] و [[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]] بوده است.<ref>معجم رجال الحدیث، ج۳، ص: ۱۸.</ref> او علاوه بر نقل روایت از امامان، از کسانی چون [[عبدالله بن سنان|عبدالله بن سنان]]، [[حماد بن عثمان]]، [[جمیل بن دراج]]، [[ابان بن عثمان]] و [[عاصم بن حمید]] نقل روایت کرده است.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۲۱.</ref>  


*بزنطی از [[اصحاب اجماع]] است <ref>مهدوی دامغانی، بزنطی، در دانشنامه جهان اسلام، ۱۳۷۸ش، ج۳، ص۳۷۲.</ref> و افرادی چون [[ابراهیم بن هاشم قمی]]، [[حسین بن سعید اهوازی]]، [[احمد بن محمد برقی]]، [[حسن بن محبوب]] و [[علی بن مهزیار اهوازی]] و [[محمد بن عیسی بن عبید یقطینی‌]] از او حدیث نقل کرده‌اند.<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۰۷ق، ص۹۰؛ نیز نک: اردبیلی‌، ص۹ -۱؛ خویی‌، ص۳۶- ۳۸.</ref>
*بزنطی از [[اصحاب اجماع]] است <ref>مهدوی دامغانی، بزنطی، در دانشنامه جهان اسلام، ۱۳۷۸ش، ج۳، ص۳۷۲.</ref> و افرادی چون [[ابراهیم بن هاشم قمی]]، [[حسین بن سعید اهوازی]]، [[احمد بن محمد برقی]]، [[حسن بن محبوب]] و [[علی بن مهزیار اهوازی]] و [[محمد بن عیسی بن عبید یقطینی]] از او حدیث نقل کرده‌اند.<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۰۷ق، ص۹۰؛ نیز نک: اردبیلی، ص۹ -۱؛ خویی، ص۳۶- ۳۸.</ref>


*علمای [[رجال]] شیعه وی را با الفاظی مانند [[ثقه]] و جلیل القدر<ref>رجال الشیخ الطوسی، ص: ۳۳۲.</ref> و بلندمنزله در نزد امام رضا(ع)<ref>الفهرست (للشیخ الطوسی)، ص: ۱۹.</ref> یاد کرده‌اند. ازآنجا که وی در سلسله اسناد حدیثی در سیره نبوی‌ هم هست، علمای رجالی [[اهل سنت]] هم نام وی را در آثار خود ذکر کرده‌اند و البته وی در نزد اهل سنت مورد تایید نیست.<ref>نک: عقیلی‌، /۸؛ ذهبی‌، /۳۵؛ ابن‌حجر، /۶۱.</ref>
*علمای [[رجال]] شیعه وی را با الفاظی مانند [[ثقه]] و جلیل القدر<ref>رجال الشیخ الطوسی، ص: ۳۳۲.</ref> و بلندمنزله در نزد امام رضا(ع)<ref>الفهرست (للشیخ الطوسی)، ص: ۱۹.</ref> یاد کرده‌اند. ازآنجا که وی در سلسله اسناد حدیثی در سیره نبوی هم هست، علمای رجالی [[اهل سنت]] هم نام وی را در آثار خود ذکر کرده‌اند و البته وی در نزد اهل سنت مورد تایید نیست.<ref>نک: عقیلی، /۸؛ ذهبی، /۳۵؛ ابن‌حجر، /۶۱.</ref>


*علمای رجال برای بزنطی سه کتاب ذکر کرده‌اند که عبارتند از:
*علمای رجال برای بزنطی سه کتاب ذکر کرده‌اند که عبارتند از:
**«الجامع‌» (دربردارنده مجموعه‌ای گسترده از اخبار در زمینه‌های گوناگون معارف دینی‌، به ویژه فقه)<ref>نک: ابن‌ندیم‌، ۷۶؛ شیخ‌طوسی‌، رجال‌ طوسی، ۶۶، الفهرست‌، ۳؛ نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۰۷ق، ص۵.</ref>
**«الجامع» (دربردارنده مجموعه‌ای گسترده از اخبار در زمینه‌های گوناگون معارف دینی، به ویژه فقه)<ref>نک: ابن‌ندیم، ۷۶؛ شیخ‌طوسی، رجال طوسی، ۶۶، الفهرست، ۳؛ نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۰۷ق، ص۵.</ref>
**«المسائل‌»<ref>ابن‌ندیم‌، ۷۶؛ ابوغالب‌، ۳</ref>
**«المسائل»<ref>ابن‌ندیم، ۷۶؛ ابوغالب، ۳</ref>
**«النوادر»<ref>شیخ‌طوسی‌، الفهرست‌، ص۳</ref>
**«النوادر»<ref>شیخ‌طوسی، الفهرست، ص۳</ref>


==دیدگاه‌ها==
==دیدگاه‌ها==
*بزنظی پس از درگذشت [[امام کاظم(ع)]]، نخست در شمار قائلان به [[واقفه|وقف]] قرار داشت‌، اما در پی مکاتبه‌ای با [[امام رضا(ع‌)]]، به [[امامت]] آن حضرت معتقد شد.<ref>نک: حمیری‌، ص۵۲؛ صدوق، عیون‌، ص۱۳؛ شیخ‌طوسی‌، الغیبه، ص۱-۲.</ref>
*بزنظی پس از درگذشت [[امام کاظم(ع)]]، نخست در شمار قائلان به [[واقفه|وقف]] قرار داشت، اما در پی مکاتبه‌ای با [[امام رضا(ع)]]، به [[امامت]] آن حضرت معتقد شد.<ref>نک: حمیری، ص۵۲؛ صدوق، عیون، ص۱۳؛ شیخ‌طوسی، الغیبه، ص۱-۲.</ref>


*بزنطی جزو آن دسته از اصحاب بود که حتی در دوران حضور امام به [[اجتهاد]] معتقد بود.<ref>نک: پاکتچی‌، ۵</ref>
*بزنطی جزو آن دسته از اصحاب بود که حتی در دوران حضور امام به [[اجتهاد]] معتقد بود.<ref>نک: پاکتچی، ۵</ref>


*او در مساله تعارض بین دو روایت، به عنصر [[تقیه]] در حل این تعارض توجه داشت.<ref>حمیری‌، ۵۲</ref>
*او در مساله تعارض بین دو روایت، به عنصر [[تقیه]] در حل این تعارض توجه داشت.<ref>حمیری، ۵۲</ref>


*وی روایات متعددی در مورد علم امام نقل کرده است که نشان از حساسیت وی نسبت به این موضوع دارد. روایت «ایمان هیچ بنده‌ای کمال نمی‌یابد، مگر آنکه بشناسد آنچه برای نخستین [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|ائمه‌(ع)]] است‌، برای آخرین‌ آن‌ها نیز همان است و ائمه(ع) در حجت و طاعت و [[حلال]] و [[حرام]] با یکدیگر برابرند.» را وی مستقیما از [[امام رضا(ع)]] نقل کرده است.<ref>حمیری‌، ۵۳؛ الاختصاص‌، ۲؛ قس‌: همین مضمون‌از صفوان‌بن‌یحیی‌، کلینی‌، /۷۵.</ref>
*وی روایات متعددی در مورد علم امام نقل کرده است که نشان از حساسیت وی نسبت به این موضوع دارد. روایت «ایمان هیچ بنده‌ای کمال نمی‌یابد، مگر آنکه بشناسد آنچه برای نخستین [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|ائمه(ع)]] است، برای آخرین آن‌ها نیز همان است و ائمه(ع) در حجت و طاعت و [[حلال]] و [[حرام]] با یکدیگر برابرند.» را وی مستقیما از [[امام رضا(ع)]] نقل کرده است.<ref>حمیری، ۵۳؛ الاختصاص، ۲؛ قس: همین مضمون‌از صفوان‌بن‌یحیی، کلینی، /۷۵.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۶۸: خط ۶۸:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* آبی‌، حسن‌، کشف‌الرموز، قم‌، ۴۰۸ق‌.
* آبی، حسن، کشف‌الرموز، قم، ۴۰۸ق.
* ابن‌ادریس‌، محمد، السرائر، تهران‌، ۲۷۰ق‌.
* ابن‌ادریس، محمد، السرائر، تهران، ۲۷۰ق.
* صدوق، محمد، عیون‌اخبار الرضا ع‌، نجف‌، ۱۳۹۰ق‌/۱۹۷۰م‌.
* صدوق، محمد، عیون‌اخبار الرضا ع، نجف، ۱۳۹۰ق‌/۱۹۷۰م.
* ابن‌بابویه، “مشیخه الفقیه‌” ، همراه‌ج من‌لایحضره‌الفقیه‌، به‌کوشش‌حسن‌موسوی‌خرسان‌، نجف‌، ۱۳۷۶ق‌/۱۹۵۷م‌.
* ابن‌بابویه، “مشیخه الفقیه‌” ، همراه‌ج من‌لایحضره‌الفقیه، به‌کوشش‌حسن‌موسوی‌خرسان، نجف، ۱۳۷۶ق‌/۱۹۵۷م.
* ابن شهرآشوب ، معالم العلماء ، نجف، ۱۳۸۰ق/م۱۹۶۱.
* ابن شهرآشوب ، معالم العلماء ، نجف، ۱۳۸۰ق/م۱۹۶۱.
* ابن‌حجر عسقلانی‌، احمد، لسان‌المیزان‌، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۲۹-۱۳۳۱ق‌.
* ابن‌حجر عسقلانی، احمد، لسان‌المیزان، حیدرآباد دکن، ۱۳۲۹-۱۳۳۱ق.
* ابن‌طاووس‌، علی‌، محاسبه النفس‌، تهران‌، ۱۳۱۸ق‌.
* ابن‌طاووس، علی، محاسبه النفس، تهران، ۱۳۱۸ق.
* ابن‌ندیم‌، الفهرست‌.
* ابن‌ندیم، الفهرست.
* ابوغالب‌زراری‌، احمد، رساله فی‌آل‌اعین‌، به‌کوشش‌محمد علی‌ابطحی‌، اصفهان‌، ۱۳۹۹ق‌.
* ابوغالب‌زراری، احمد، رساله فی‌آل‌اعین، به‌کوشش‌محمد علی‌ابطحی، اصفهان، ۱۳۹۹ق.
* الاختصاص‌، منسوب‌به‌شیخ‌مفید، به‌کوشش‌علی‌اکبر غفاری‌، قم‌، منشورات‌جماعه المدرسین‌.
* الاختصاص، منسوب‌به‌شیخ‌مفید، به‌کوشش‌علی‌اکبر غفاری، قم، منشورات‌جماعه المدرسین.
* اردبیلی‌، محمد، جامع‌الرواه، بیروت‌، ۱۴۰۳ق‌/۱۹۸۳م‌.
* اردبیلی، محمد، جامع‌الرواه، بیروت، ۱۴۰۳ق‌/۱۹۸۳م.
* برقی‌، احمد، “رجال‌” ، همراه‌رجال‌ابن‌داوود، به‌کوشش‌جلال‌الدین‌محدث‌ارموی‌، تهران‌، ۱۳۴۲ش‌.
* برقی، احمد، “رجال‌” ، همراه‌رجال‌ابن‌داوود، به‌کوشش‌جلال‌الدین‌محدث‌ارموی، تهران، ۱۳۴۲ش.
* پاکتچی‌، احمد، “گرایشهای‌فقه‌امامیه‌در سده دوم‌و سوم‌هجری‌” ، نامه فرهنگستان‌علوم‌، ۱۳۷۵ش‌، شم.
* پاکتچی، احمد، “گرایشهای‌فقه‌امامیه‌در سده دوم‌و سوم‌هجری‌” ، نامه فرهنگستان‌علوم، ۱۳۷۵ش، شم.
* تستری‌، محمد تقی‌، قاموس‌الرجال‌، قم‌، ۱۴۱۰ق‌.
* تستری، محمد تقی، قاموس‌الرجال، قم، ۱۴۱۰ق.
* حمیری‌، عبدالله‌، قرب‌الاسناد، تهران‌، مکتبه نینوی‌الحدیثه‌.
* حمیری، عبدالله، قرب‌الاسناد، تهران، مکتبه نینوی‌الحدیثه.
* خویی‌، ابوالقاسم‌، معجم‌الرجال‌، نجف‌، ۱۳۹۸ق‌/۱۹۷۸م‌.
* خویی، ابوالقاسم، معجم‌الرجال، نجف، ۱۳۹۸ق‌/۱۹۷۸م.
* ذهبی‌، محمد، میزان‌الاعتدال‌، به‌کوشش‌علی‌محمد بجاوی‌، قاهره‌، ۱۳۸۲ق‌/۱۹۶۳م‌.
* ذهبی، محمد، میزان‌الاعتدال، به‌کوشش‌علی‌محمد بجاوی، قاهره، ۱۳۸۲ق‌/۱۹۶۳م.
* راوندی‌، سعید، الخرائج‌و الجرائح‌، قم‌، ۱۴۰۹ق‌.
* راوندی، سعید، الخرائج‌و الجرائح، قم، ۱۴۰۹ق.
* شهید اول‌، محمد، غایه المراد، به‌کوشش‌رضا مختاری‌، قم‌، ۱۴۱۴ق‌.
* شهید اول، محمد، غایه المراد، به‌کوشش‌رضا مختاری، قم، ۱۴۱۴ق.
* طوسی‌، محمد بن حسن، رجال‌، به‌کوشش‌ محمد صادق‌ آل‌ بحرالعلوم‌، نجف‌، بی‌نا، ۱۳۸۱ق‌/۱۹۶۱م‌.
* طوسی، محمد بن حسن، رجال، به‌کوشش محمد صادق آل بحرالعلوم، نجف، بی‌نا، ۱۳۸۱ق‌/۱۹۶۱م.
* طوسی، الغیبه، تحقیق عبادالله طهرانی‌ و علی‌احمد ناصح‌، قم‌، ۱۴۱۱ق‌.
* طوسی، الغیبه، تحقیق عبادالله طهرانی و علی‌احمد ناصح، قم، ۱۴۱۱ق.
* طوسی، الفهرست‌، به‌کوشش‌محمد صادق‌آل‌بحرالعلوم‌، نجف‌، ۱۳۸۰ق‌.
* طوسی، الفهرست، به‌کوشش‌محمد صادق‌آل‌بحرالعلوم، نجف، ۱۳۸۰ق.
* صفار، محمد، بصائر الدرجات‌، تهران‌، ۱۴۰۴ق‌.
* صفار، محمد، بصائر الدرجات، تهران، ۱۴۰۴ق.
* عطاردى، عزیزالله، راويان امام رضا عليه السلام در مسند الرضا، بی‌جا، كنگره جهانى امام رضا عليه السلام، ۱۳۶۷ش.  
* عطاردى، عزیزالله، راويان امام رضا عليه السلام در مسند الرضا، بی‌جا، كنگره جهانى امام رضا عليه السلام، ۱۳۶۷ش.  
* عقیلی‌، محمد، کتاب‌الضعفاء الکبیر، به‌کوشش عبدالمعطی‌امین‌قلعجی‌، بیروت‌، ۱۴۰۴ق‌/۱۹۸۴م‌.
* عقیلی، محمد، کتاب‌الضعفاء الکبیر، به‌کوشش عبدالمعطی‌امین‌قلعجی، بیروت، ۱۴۰۴ق‌/۱۹۸۴م.
* علامه حلی‌، حسن‌، مختلف‌الشیعه، تهران‌، ۱۳۲۴ق‌.
* علامه حلی، حسن، مختلف‌الشیعه، تهران، ۱۳۲۴ق.
* کشی‌، محمد، معرفه الرجال‌، اختیار شیخ‌طوسی‌، به‌کوشش‌حسن‌مصطفوی‌، مشهد، ۱۳۴۸ش‌.
* کشی، محمد، معرفه الرجال، اختیار شیخ‌طوسی، به‌کوشش‌حسن‌مصطفوی، مشهد، ۱۳۴۸ش.
* کلینی‌، محمد، الکافی‌، به‌کوشش‌علی‌اکبر غفاری‌، تهران‌، ۱۳۷۷ق‌.
* کلینی، محمد، الکافی، به‌کوشش‌علی‌اکبر غفاری، تهران، ۱۳۷۷ق.
* مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ سنگی، نجف، بی‌نا، ۱۳۴۹ـ۱۳۵۲ق.
* مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ سنگی، نجف، بی‌نا، ۱۳۴۹ـ۱۳۵۲ق.
* محقق‌حلی‌، جعفر، المعتبر، چ‌سنگی‌، ۱۳۱۸ق‌.
* محقق‌حلی، جعفر، المعتبر، چ‌سنگی، ۱۳۱۸ق.
* نجاشی‌، احمد، رجال‌، به‌ کوشش‌ موسی‌ شبیری‌ زنجانی‌، قم‌، جامعه مدرسین، ۱۴۰۷ق‌.
* نجاشی، احمد، رجال، به کوشش موسی شبیری زنجانی، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۰۷ق.
* مصطفوی، سید مهدی، [http://drmostafavi.blogfa.com/post/948 احمد بن ابی نصر بزنطی]، علوم قرآن و حدیث، تاریخ درج مطلب: دوازدهم آبان ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۲۰ اردیبهشت ۱۳۴۰۲ش.
* مصطفوی، سید مهدی، [http://drmostafavi.blogfa.com/post/948 احمد بن ابی نصر بزنطی]، علوم قرآن و حدیث، تاریخ درج مطلب: دوازدهم آبان ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۲۰ اردیبهشت ۱۳۴۰۲ش.
* مهدوی دامغانی، محمود بزنطی، در دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۸ش.
* مهدوی دامغانی، محمود بزنطی، در دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۸ش.
confirmed
۲٬۲۴۵

ویرایش