پرش به محتوا

خراسان بزرگ: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۵ مهٔ ۲۰۲۰
جز
imported>Fayaz
imported>Fayaz
خط ۲۸: خط ۲۸:
===صفویان، افغانان و نادر===
===صفویان، افغانان و نادر===
در آغاز قرن نهم، در حالی که [[صفویان]] توانسته بودند بر بیشتر بخشهای [[ایران]] مسلط شوند، در خراسان همچنان کشمکشهایی با ازبکهای ماوراءالنهر، به رهبری شیبانیان، وجود داشت. در ۹۱۶ق، [[شاه اسماعیل صفوی|شاه اسماعیل]] توانست محمدخان شیبانی را به قتل رساند و خراسان را ضمیمه قلمرو صفوی نماید، <ref>روملو، ج۲، ص۱۰۵۰ـ۱۰۵۴</ref> اما صفویان نتوانستند تا بلخ پیشروی کنند و در ۹۲۲ق، [[شاه طهماسب اول]] آن را برای همیشه از دست داد.<ref>روملو، ج۲، ص۱۱۰۳</ref> جنگ در این منطقه همچنان ادامه داشت و شهرهای مرزی مثل نَسا و مرو، میان صفویان و شیبانیها دست به دست می‌شدند.{{مدرک}}
در آغاز قرن نهم، در حالی که [[صفویان]] توانسته بودند بر بیشتر بخشهای [[ایران]] مسلط شوند، در خراسان همچنان کشمکشهایی با ازبکهای ماوراءالنهر، به رهبری شیبانیان، وجود داشت. در ۹۱۶ق، [[شاه اسماعیل صفوی|شاه اسماعیل]] توانست محمدخان شیبانی را به قتل رساند و خراسان را ضمیمه قلمرو صفوی نماید، <ref>روملو، ج۲، ص۱۰۵۰ـ۱۰۵۴</ref> اما صفویان نتوانستند تا بلخ پیشروی کنند و در ۹۲۲ق، [[شاه طهماسب اول]] آن را برای همیشه از دست داد.<ref>روملو، ج۲، ص۱۱۰۳</ref> جنگ در این منطقه همچنان ادامه داشت و شهرهای مرزی مثل نَسا و مرو، میان صفویان و شیبانیها دست به دست می‌شدند.{{مدرک}}
در قرن دوازدهم، با سقوط [[صفویان]] بدست افغانان، نادر در مشهد شروع به فعالیت کرد در حالی که شیبانیان و خانات بخارا و خیوه نیمه شرقی خراسان را تحت تصرف داشتند.{{مدرک}} پس از مرگ نادر در ۱۱۶۰ق، خراسان از مغرب تا نیشابور به دست فرمانده افغان، [[احمد شاه دُرّانی]]، افتاد که دغدغه اصلی‌اش [[افغانستان]] و [[هند]] بود و بنابراین خراسان را به عنوان منطقه تحت الحمایه خود، به حاکمان دست نشانده، به ویژه نوه نادر واگذار کرد.{{مدرک}}
در قرن دوازدهم، با سقوط [[صفویان]] بدست افغانان، نادر در مشهد شروع به فعالیت کرد در حالی که شیبانیان و خانات بخارا و خیوه نیمه شرقی خراسان را تحت تصرف داشتند.{{مدرک}} پس از مرگ نادر در ۱۱۶۰ق، خراسان از مغرب تا نیشابور به دست فرمانده افغان، [[احمد شاه دُرّانی]]، افتاد که دغدغه اصلی‌اش [[افغانستان]] و [[هند]] بود و بنابراین خراسان را به عنوان منطقه تحت الحمایه خود، به حاکمان دست نشانده، شاهرخ، نوه نادر واگذار کرد.{{مدرک}}
 
===قاجاریه و تجزیه خراسان===
===قاجاریه و تجزیه خراسان===
در ۱۲۱۰ق، آغا محمدخان قاجار [[مشهد]] را بدون جنگ گرفت و به حاکمیت شاهرخ افشار پایان بخشید.{{مدرک}} تا نیمه سلطنت قاجارها، نیمه غربی خراسان کاملا در دست حکومت مرکزی [[قاجار]] که در [[تهران]] مستقر بود، قرار داشت، اما تقریبا نزدیک به یک قرن، زندگی مردم (حداقل در مرزهای شمالی خراسان) با غارتگریها و یورشهای ازبکها و ترکمنهای یموت و گوکلان ـ که از کشاورزی و تجارت جلوگیری می‌کردند ـ تهدید می‌شد. این کشمکشها، تنها با اشغال آسیای مرکزی از جانب روسها پایان پذیرفت.{{مدرک}}{{سخ}}
در ۱۲۱۰ق، آغا محمدخان قاجار [[مشهد]] را بدون جنگ گرفت و به حاکمیت شاهرخ افشار پایان بخشید.{{مدرک}} تا نیمه سلطنت قاجارها، نیمه غربی خراسان کاملا در دست حکومت مرکزی [[قاجار]] که در [[تهران]] مستقر بود، قرار داشت، اما تقریبا نزدیک به یک قرن، زندگی مردم (حداقل در مرزهای شمالی خراسان) با غارتگریها و یورشهای ازبکها و ترکمنهای یموت و گوکلان ـ که از کشاورزی و تجارت جلوگیری می‌کردند ـ تهدید می‌شد. این کشمکشها، تنها با اشغال آسیای مرکزی از جانب روسها پایان پذیرفت.{{مدرک}}{{سخ}}
کاربر ناشناس