پرش به محتوا

خطبه اشباح: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۱: خط ۲۱:
شماره ترتیبی این خطبه در نسخه‌های نهج البلاغه، متفاوت است.
شماره ترتیبی این خطبه در نسخه‌های نهج البلاغه، متفاوت است.
== معرفی خطبه ==
== معرفی خطبه ==
خطبه اشباح یکی از خطبه‌های نهج البلاغه است که آن را یکی از خطبه‌های پرارزش و پرمحتوای آن دانسته‌اند.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۱۶.</ref> ابن‌ابی‌الحدید در تبیین فصاحت و بلاغت بسیار بالای این خطبه، آن را با سخن فصیحان عرب مقایسه کرده، معتقد است نسبت سخن فصیحان عرب به این خطبه، مانند نسبت خاک به طلای خالص ناب است.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۴۲۵.</ref>  
خطبه اشباح یکی از [[فهرست خطبه‌های نهج البلاغه|خطبه‌های نهج البلاغه]] است که آن را پرارزش و پرمحتوا دانسته‌اند.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۱۶.</ref> [[ابن‌ابی‌الحدید]] در تبیین فصاحت و بلاغت این خطبه، آن را با سخن فصیحان عرب مقایسه کرده، معتقد است نسبت سخن فصیحان عرب به این خطبه، مانند نسبت خاک به طلای خالص ناب است.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۴۲۵.</ref>  


مطابق نقل سید رضی در نهج البلاغه، این خطبه به درخواست شخصی خوانده شد که از امام علی(ع) خواست خدا را برای او چنان توصیف کند که گویا خدا را با چشم خود می‌بیند. بر اساس این نقل امام علی(ع) با شنیدن این درخواست، خشمگین شد؛ مردم را جمع کرد و این خطبه را بر منبر مسجد کوفه خواند.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، خطبه ۹۱، ص۱۲۴.</ref> در توضیح اینکه چرا این درخواست خشم امام علی(ع) را در پی داشته، احتمال‌هایی مطرح شده است؛ از جمله اینکه شخص انتظار داشت صفات خدا، همانند صفات مخلوق باشد تا بتواند او را ببیند،<ref>هاشمی خویی، منهاج البلاعه، ۱۴۰۰ق، ج۶، ص۲۸۷.</ref> یا چرا مسلمانان پس از گذشت سال‌های طولانی از ظهور اسلام، هنوز با صفات خدا آشنا نبودند.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۱۹.</ref>
مطابق نقل [[سید رضی]] جمع‌آورندۀ [[نهج البلاغه]]، این خطبه به درخواست شخصی خوانده شد که از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] خواست [[خدا]] را برای او چنان توصیف کند که گویا خدا را با چشم خود می‌بیند. بر اساس این نقل امام علی(ع) با شنیدن این درخواست، خشمگین شد؛ مردم را جمع کرد و این خطبه را بر منبر [[مسجد کوفه]] خواند.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، خطبه ۹۱، ص۱۲۴.</ref> در توضیح اینکه چرا این درخواست خشم امام علی(ع) را در پی داشته، احتمال‌هایی مطرح شده است؛ از جمله اینکه شخص انتظار داشت صفات خدا، همانند صفات مخلوق باشد تا بتواند او را ببیند،<ref>هاشمی خویی، منهاج البلاعه، ۱۴۰۰ق، ج۶، ص۲۸۷.</ref> یا چرا مسلمانان پس از گذشت سال‌های طولانی از ظهور اسلام، هنوز با صفات خدا آشنا نبودند.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۱۹.</ref>


شماره ترتیب این خطبه در نسخه‌های مختلف نهج البلاغه، متفاوت است:<ref>دشتی، و کاظم محمدی، المعجم المفهرس لالفاظ نهج البلاغه، ۱۳۷۵ش، ص۵۰۹.</ref>
شماره ترتیب این خطبه در نسخه‌های مختلف نهج البلاغه، متفاوت است:<ref>دشتی، و کاظم محمدی، المعجم المفهرس لالفاظ نهج البلاغه، ۱۳۷۵ش، ص۵۰۹.</ref>
خط ۴۷: خط ۴۷:
=== نامگذاری ===
=== نامگذاری ===


درباره علت نام‌گذاری این خطبه به اشباح، احتمال‌های ذیل ذکر شده است:
درباره علت نام‌گذاری این خطبه به اَشْباح، احتمال‌های ذیل ذکر شده است:
* «اشباح» کنایه از فرشتگان است و بخشی از این خطبه به همین موضوع اختصاص دارد؛<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۱۸.</ref>
* «اشباح» کنایه از [[فرشته|فرشتگان]] است و بخشی از این خطبه به همین موضوع اختصاص دارد؛<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۱۸.</ref>
* کلمه «اشباح» در این خطبه به کار رفته است (مطابق برخی نقل‌های دیگر<ref>نگاه کنید به: شیخ صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۷۹.</ref> غیر از نهج البلاغه)؛<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۱۸.</ref>
* کلمه «اشباح» در این خطبه به کار رفته است (مطابق برخی نقل‌های دیگر<ref>نگاه کنید به: شیخ صدوق، التوحید، ۱۳۹۸ق، ص۷۹.</ref> غیر از نهج البلاغه)؛<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۱۸.</ref>
* اشباح به معنای هر چیزی است که از دور و به صورت غیرواضح دیده شود؛ از آنجا که در این خطبه از اموری سخن گفته شده، که برای شنونده چندان واضح نبوده، این خطبه را اشباح نامیده‌اند.<ref>شهیدی، ترجمه نهج البلاغه، ۱۳۷۸ش، ص۴۷۱.</ref>
* اشباح به معنای هر چیزی است که از دور و به صورت غیرواضح دیده شود؛ از آنجا که در این خطبه از اموری سخن گفته شده، که برای شنونده چندان واضح نبوده، این خطبه را اشباح نامیده‌اند.<ref>شهیدی، ترجمه نهج البلاغه، ۱۳۷۸ش، ص۴۷۱.</ref>
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۹۱

ویرایش