لعن: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''لَعْنْ''' به معنای راندن و دور کردن همراه با ناراحتی است. لعن از جانب خدا به معنای قطع رحمت و لعن انسان برای دیگران نیز نوعی نفرین دانسته شده است. برخی می‌گویند لعن و | '''لَعْنْ''' به معنای راندن و دور کردن همراه با ناراحتی است. لعن از جانب خدا به معنای قطع رحمت و لعن انسان برای دیگران نیز نوعی نفرین دانسته شده است. برخی می‌گویند لعن و سَبّ به یک معناست و با لعن دیگران به نام و نشان مخالفت کرده‌اند و آن را مغایر با [[قرآن|قرآن]] و [[روایات]] دانسته‌اند. عده‌ای دیگر برای جواز لعن به برخی [[آیه|آیات]] و روایات دیگر استناد کرده‌اند. | ||
==مفهوم== | ==مفهوم== | ||
لعن را به معنای راندن و دور کردن همراه با ناراحتی دانسته‌اند. لعن از جانب خدا به معنای قطع رحمت و توفیق دنیوی و [[عذاب اخروی]] است. لعن از سوی انسان، نوعی نفرین و بدخواهی برای دیگری است.<ref> طریحی، مجمع البحرین، ۱۳۷۵ش، ج ۶، ص۳۰۹.</ref> | لعن را به معنای راندن و دور کردن همراه با ناراحتی دانسته‌اند. لعن از جانب خدا به معنای قطع رحمت و توفیق دنیوی و نیز به معنای [[عذاب اخروی]] است. لعن از سوی انسان، نوعی نفرین و بدخواهی برای دیگری است.<ref> طریحی، مجمع البحرین، ۱۳۷۵ش، ج ۶، ص۳۰۹.</ref> | ||
===تفاوت با سَبّ=== | ===تفاوت با سَبّ=== | ||
برخی [[سب]] و لعن را دو مقوله جداگانه و دارای معنای اختصاصی دانسته‌اند. معنای سب را | برخی [[سب]] و لعن را دو مقوله جداگانه و دارای معنای اختصاصی دانسته‌اند. معنای سب را شَتْم و بیان کلام زشت و معنای لعن را طرد و دور گرداندن از رحمت الهی بیان کرده‌اند.<ref>فخلعی، مجموعه گفتمان‌های مذاهب اسلامی، ۱۳۸۳ش، ص۲۹۹.</ref> آنان همچنین مدعی‌اند، در [[قرآن]] و [[روایات]] نیز این دو مفهوم با هم تفاوت دارند و خدا برخی را در قرآن لعن اما از سب آنها نهی کرده است.<ref>فخلعی، مجموعه گفتمان‌های مذاهب اسلامی، ۱۳۸۳ش، ص۲۹۹.</ref> البته عده‌ای نیز لعن را هم‌معنای سب دانسته‌اند.<ref> بستانی، فرهنگ ابجدی، ۱۳۷۵ش، ص۷۵۶.</ref> | ||
==جایگاه لعن== | ==جایگاه لعن== | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
کلمۀ لعن و مشتقات آن ۳۷ بار در [[قرآن]] آمده است.<ref>رضوانی، شیعه‌شناسی، ۱۳۸۴ ش، ص۵۸۸</ref> در قرآن، [[کافر|کافران]]، ظالمان، [[منافق|منافقان]]، آزار رسانندگان به خدا و [[رسول]]، آنانی که از روی عمد [[قتل نفس]] کنند و کسانی که حقایق را کتمان و امر را بر مردم مشتبه می‌سازند، لعن شده‌اند.<ref>فخلعی، مجموعه گفتمان‌های مذاهب اسلامی، ۱۳۸۳ش، ص۳۰۰</ref> | کلمۀ لعن و مشتقات آن ۳۷ بار در [[قرآن]] آمده است.<ref>رضوانی، شیعه‌شناسی، ۱۳۸۴ ش، ص۵۸۸</ref> در قرآن، [[کافر|کافران]]، ظالمان، [[منافق|منافقان]]، آزار رسانندگان به خدا و [[رسول]]، آنانی که از روی عمد [[قتل نفس]] کنند و کسانی که حقایق را کتمان و امر را بر مردم مشتبه می‌سازند، لعن شده‌اند.<ref>فخلعی، مجموعه گفتمان‌های مذاهب اسلامی، ۱۳۸۳ش، ص۳۰۰</ref> | ||
پیامبر نیز دشمنان [[رسالت]]، [[مشرک|مشرکان]]، [[منافق|منافقان]]<ref> فخلعی، مجموعه گفتمان‌های مذاهب اسلامی، ۱۳۸۳ش، ص۳۰۰.</ref> و برخی از [[صحابه]] را لعن کرده است.<ref>رضوانی، شیعه‌شناسی، ۱۳۸۴ش، ص۵۸۸.</ref> {{یاد| براساس گزارش حاکم نیشابوری در [[المستدرک علی الصحیحین (کتاب)|کتاب مستدرک صحیحین]] به عنوان نمونه مروان بن حکم از کسانی است که توسط پیامبر مورد لعن قرار گرفته است. (هو الوَزَغُ ابن الوَزَغ، الملعونُ ابن الملعون) <ref>حاکم نیشابوری، مستدرک الصحیحین، | پیامبر نیز دشمنان [[رسالت]]، [[مشرک|مشرکان]]، [[منافق|منافقان]]<ref> فخلعی، مجموعه گفتمان‌های مذاهب اسلامی، ۱۳۸۳ش، ص۳۰۰.</ref> و برخی از [[صحابه]] را لعن کرده است.<ref>رضوانی، شیعه‌شناسی، ۱۳۸۴ش، ص۵۸۸.</ref> {{یاد| براساس گزارش حاکم نیشابوری در [[المستدرک علی الصحیحین (کتاب)|کتاب مستدرک صحیحین]] به عنوان نمونه مروان بن حکم از کسانی است که توسط پیامبر مورد لعن قرار گرفته است. (هو الوَزَغُ ابن الوَزَغ، الملعونُ ابن الملعون) <ref>حاکم نیشابوری، مستدرک الصحیحین، دارالرسالة العالمیه، ۱۴۳۹ق، ج۹، ص۲۱۸.</ref> }}در [[روایات]] اهل بیت، [[غالیان]]<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، ترجمه، ۱۳۶۳ش، ج۳، ص۲۰۰</ref> و عاملان [[واقعه کربلا]] لعن شده‌اند. در [[زیارت عاشورا]] افرادی از بنی‌امیه همچون [[یزید]]، [[معاویه]] و [[ابوسفیان]] لعن شده‌اند.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ق، ص۱۷۸.</ref> | ||
برخی، [[خوارج]] را، نخستن کسانی دانسته‌اند که مسلمانان را با نام و نشان لعن کردند.<ref>معلمی، «بنیان‌گذاران و مبلغان سب و لعن با نام و نشان در اسلام»، ۱۳۹۰ش، ص۱۹۱-۱۹۲.</ref> پس از خوارج، [[معاویه]] نیز به | برخی، [[خوارج]] را، نخستن کسانی دانسته‌اند که مسلمانان را با نام و نشان لعن کردند.<ref>معلمی، «بنیان‌گذاران و مبلغان سب و لعن با نام و نشان در اسلام»، ۱۳۹۰ش، ص۱۹۱-۱۹۲.</ref> پس از خوارج، [[معاویه]] نیز به طور رسمی به ترویج لعن پرداخت او دستور داد در [[منبر|منابر]] حضرت علی(ع) را لعن کنند.<ref>معلمی، «بنیان‌گذاران و مبلغان سب و لعن با نام و نشان در اسلام»، ۱۳۹۰ش، ص۱۹۸.</ref> | ||
==آیا لعن مسلمان جایز است؟== | ==آیا لعن مسلمان جایز است؟== | ||
مسلمانان با استناد به آیات و روایات لعن [[کافر]] را جایز می‌دانند اما درباره لعن مسلمان اختلاف‌نظر دارند: موافقان لعن مسلمان، لعن و سب را به یک معنا دانسته<ref>فخلعی، مجموعه گفتمان‌های مذاهب اسلامی، ۱۳۸۳ش، ص۳۰۰</ref> و برای اثبات جواز لعن به [[سیره پیامبر]] استناد می‌کنند که او گروهی از [[صحابه]] را که از لشکر [[اسامه]] تخلف کردند، لعن کرده است.<ref>طبرسی، الإحتجاج، ۱۳۷۱ش، ج ۲، ص۴۷۳.</ref> | مسلمانان با استناد به آیات و روایات لعن [[کافر]] را جایز می‌دانند اما درباره لعن [[مسلمان]] اختلاف‌نظر دارند: موافقان لعن مسلمان، لعن و سب را به یک معنا دانسته<ref>فخلعی، مجموعه گفتمان‌های مذاهب اسلامی، ۱۳۸۳ش، ص۳۰۰</ref> و برای اثبات جواز لعن به [[سیره پیامبر]] استناد می‌کنند که او گروهی از [[صحابه]] را که از لشکر [[اسامه]] تخلف کردند، لعن کرده است.<ref>طبرسی، الإحتجاج، ۱۳۷۱ش، ج ۲، ص۴۷۳.</ref> | ||
===ادله مخالفان=== | ===ادله مخالفان=== | ||
مخالفان لعن، به آیاتی از قرآن، که مسلمانان را از سب و توهین به مقدسات دیگران از جمله [[مشرک|مشرکان]] منع کرده، استناد می‌کنند.<ref>معلمی، «بنیان‌گذاران و مبلغان سب و لعن با نام و نشان در اسلام»، ۱۳۹۰ش، ص۱۹۱-۱۹۲.</ref> {{یاد| | مخالفان لعن، به آیاتی از قرآن، که مسلمانان را از سب و توهین به مقدسات دیگران از جمله [[مشرک|مشرکان]] منع کرده، استناد می‌کنند.<ref>معلمی، «بنیان‌گذاران و مبلغان سب و لعن با نام و نشان در اسلام»، ۱۳۹۰ش، ص۱۹۱-۱۹۲.</ref> {{یاد|«وَلَا تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللهِ فَيَسُبُّوا اللهَ عَدْواً بِغَيْرِ عِلْمٍ» و آنهايى را كه جز خدا مى‌خوانند دشنام مدهيد كه آنان از روى دشمنى [و] به نادانى، خدا را دشنام خواهند داد. [[سوره انعام]] آیه ۱۰۸}}به اعتقاد آنان در تمام مواردی که خداوند در قرآن قومی را لعن کرده، علت آن را نیز بیان کرده و لعن خدا جز در مورد [[شیطان]]، لعن عام بوده و هیچ فردی را با نام و نشان لعن نکرده است.<ref>معلمی، «بنیان‌گذاران و مبلغان سب و لعن با نام و نشان در اسلام»، ۱۳۹۰ش، ص۱۹۳.</ref> | ||
آنان همچنین لعن‌های موجود در کلام [[پیامبر]] را لعن عام می‌دانند نه لعن به شخص و فرد خاص<ref>معلمی، «بنیان‌گذاران و مبلغان سب و لعن با نام و نشان در اسلام»، ۱۳۹۰ش، ص۱۹۴-۱۹۵</ref> و بر این باورند گزارش‌هایی از پیامبر مشتمل بر لعن با نام و نشان آمده، با شخصیتی که قرآن از او ترسیم کرده، مطابقت ندارد.<ref>معلمی، «بنیان‌گذاران و مبلغان سب و لعن با نام و نشان در اسلام»، ۱۳۹۰ش، ص۱۹۴و۱۹۵.</ref> | آنان همچنین لعن‌های موجود در کلام [[پیامبر]] را لعن عام می‌دانند نه لعن به شخص و فرد خاص<ref>معلمی، «بنیان‌گذاران و مبلغان سب و لعن با نام و نشان در اسلام»، ۱۳۹۰ش، ص۱۹۴-۱۹۵</ref> و بر این باورند گزارش‌هایی از پیامبر مشتمل بر لعن با نام و نشان آمده، با شخصیتی که قرآن از او ترسیم کرده، مطابقت ندارد.<ref>معلمی، «بنیان‌گذاران و مبلغان سب و لعن با نام و نشان در اسلام»، ۱۳۹۰ش، ص۱۹۴و۱۹۵.</ref> | ||